| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
६. इदं दुक्खन्तिकथावण्णना
6. Idaṃ dukkhantikathāvaṇṇanā
६१८-८२०. इदानि इदं दुक्खन्तिकथा नाम होति। तत्थ येसं ‘‘लोकुत्तरमग्गक्खणे योगावचरो इदं दुक्खन्ति वाचं भासति, एवमस्स इदं दुक्खन्ति वाचं भासतो च इदं दुक्खन्ति ञाणं पवत्तती’’ति लद्धि, सेय्यथापि अन्धकानं; ते सन्धाय पुच्छा सकवादिस्स, मग्गक्खणे तथा वाचाभासनं ञाणप्पवत्तिञ्च सन्धाय पटिञ्ञा इतरस्स। यस्मा पन सो सेससच्चपटिसंयुत्तं वाचं पुथुज्जनोव भासति , न च तस्स तथा ञाणप्पवत्तीति इच्छति, तस्मा समुदयादिपञ्हेसु पटिक्खिपति। रूपं अनिच्चन्तिआदि दुक्खपरियायदस्सनवसेन वुत्तं। इतरो पन सकसमये तादिसं वोहारं अपस्सन्तो पटिक्खिपति। इति च दन्ति चातिआदि यदि तस्स दुक्खे ञाणं पवत्तति, इ-कार दं-कार दु-कार ख-कारेसु पटिपाटिया चतूहि ञाणेहि पवत्तितब्बन्ति दस्सेतुं वुत्तं। इतरो पन तथा न इच्छति, तस्मा पटिक्खिपति।
618-620. Idāni idaṃ dukkhantikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘lokuttaramaggakkhaṇe yogāvacaro idaṃ dukkhanti vācaṃ bhāsati, evamassa idaṃ dukkhanti vācaṃ bhāsato ca idaṃ dukkhanti ñāṇaṃ pavattatī’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, maggakkhaṇe tathā vācābhāsanaṃ ñāṇappavattiñca sandhāya paṭiññā itarassa. Yasmā pana so sesasaccapaṭisaṃyuttaṃ vācaṃ puthujjanova bhāsati , na ca tassa tathā ñāṇappavattīti icchati, tasmā samudayādipañhesu paṭikkhipati. Rūpaṃ aniccantiādi dukkhapariyāyadassanavasena vuttaṃ. Itaro pana sakasamaye tādisaṃ vohāraṃ apassanto paṭikkhipati. Iti ca danti cātiādi yadi tassa dukkhe ñāṇaṃ pavattati, i-kāra daṃ-kāra du-kāra kha-kāresu paṭipāṭiyā catūhi ñāṇehi pavattitabbanti dassetuṃ vuttaṃ. Itaro pana tathā na icchati, tasmā paṭikkhipati.
इदं दुक्खन्तिकथावण्णना।
Idaṃ dukkhantikathāvaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (१११) ६. इदं दुक्खन्तिकथा • (111) 6. Idaṃ dukkhantikathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ६. इदंदुक्खन्तिकथावण्णना • 6. Idaṃdukkhantikathāvaṇṇanā
