Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੦. ਇਦ੍ਧਿਬਲਦਸ੍ਸਨਪਞ੍ਹੋ
10. Iddhibaladassanapañho
੧੦. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। ਪੁਨ ਚ ਭਣਿਤਂ ‘ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਗવਤਾ ਭਣਿਤਂ ‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ…ਪੇ॰… ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ਤੇਮਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਭਣਿਤਂ ‘ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ…ਪੇ॰… ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਨਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਅਟ੍ਠਾਨੇ ਗਜ੍ਜਿਤਂ। ਅਮੋਘવਚਨਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਤਥવਚਨਾ ਅਦ੍વੇਜ੍ਝવਚਨਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਸੁਨਿਪੁਣੋ ਦੁਨ੍ਨਿਜ੍ਝਾਪਯੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਭਿਨ੍ਦੇਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਜਾਲਂ, ਏਕਂਸੇ ਠਪਯ, ਭਿਨ੍ਦ ਪਰવਾਦ’’ਨ੍ਤਿ।
10. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’ti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā…pe… kappāvasesaṃ vā’ti, tena hi temāsaparicchedo micchā. Yadi, bhante, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’ti, tena hi ‘‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā…pe… kappāvasesaṃ vā’ti tampi vacanaṃ micchā. Natthi tathāgatānaṃ aṭṭhāne gajjitaṃ. Amoghavacanā buddhā bhagavanto tathavacanā advejjhavacanā. Ayampi ubhato koṭiko pañho gambhīro sunipuṇo dunnijjhāpayo tavānuppatto, bhindetaṃ diṭṭhijālaṃ, ekaṃse ṭhapaya, bhinda paravāda’’nti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ…ਪੇ॰… ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ, ਤੇਮਾਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਚ ਭਣਿਤੋ, ਸੋ ਚ ਪਨ ਕਪ੍ਪੋ ਆਯੁਕਪ੍ਪੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲਂ ਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਏવਮਾਹ, ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਪਨ ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਏવਮਾਹ ‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ…ਪੇ॰… ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ।
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā…pe… kappāvasesaṃ vā’ti, temāsaparicchedo ca bhaṇito, so ca pana kappo āyukappo vuccati. Na, mahārāja, bhagavā attano balaṃ kittayamāno evamāha, iddhibalaṃ pana mahārāja, bhagavā parikittayamāno evamāha ‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā…pe… kappāvasesaṃ vā’ti.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨੀਯੋ ਭવੇਯ੍ਯ ਸੀਘਗਤਿ ਅਨਿਲਜવੋ, ਤਸ੍ਸ ਰਾਜਾ ਜવਬਲਂ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਨ੍ਤੋ ਸਨੇਗਮਜਾਨਪਦਭਟਬਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਅਮਚ੍ਚਜਨਮਜ੍ਝੇ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ ‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਮੇ, ਭੋ, ਅਯਂ ਹਯવਰੋ ਸਾਗਰਜਲਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਮਹਿਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤ੍વਾ ਖਣੇਨ ਇਧਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ, ਨ ਚ ਤਂ ਜવਗਤਿਂ ਤਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, વਿਜ੍ਜਤਿ ਚ ਸੋ ਜવੋ ਤਸ੍ਸ, ਸਮਤ੍ਥੋ ਚ ਸੋ ਖਣੇਨ ਸਾਗਰਜਲਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਮਹਿਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤੁਂ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਏવਮਾਹ, ਤਮ੍ਪਿ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਨਂ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ વਿਮਲਖੀਣਾਸવਾਨਂ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਭਣਿਤਂ ‘ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। વਿਜ੍ਜਤਿ ਚ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਭਗવਤੋ, ਸਮਤ੍ਥੋ ਚ ਭਗવਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਠਾਤੁਂ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ, ਨ ਚ ਭਗવਾ ਤਂ ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਤਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਿਕੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਭવੇਹਿ, ਗਰਹਿਤਾ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਭવਾ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੋਪਿ ਗੂਥੋ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ । ਏવਮੇવ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਭવਂ ਨ વਣ੍ਣੇਮਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਾਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀ’ਤਿ ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਭવਗਤਿਯੋਨਿਯੋ ਗੂਥਸਮਂ ਦਿਸ੍વਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਭવੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਇਦ੍ਧਿਬਲਂ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨੋ ਏવਰੂਪਂ ਬੁਦ੍ਧਸੀਹਨਾਦਮਭਿਨਦੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, rañño assājānīyo bhaveyya sīghagati anilajavo, tassa rājā javabalaṃ parikittayanto sanegamajānapadabhaṭabalabrāhmaṇagahapatikaamaccajanamajjhe evaṃ vadeyya ‘ākaṅkhamāno me, bho, ayaṃ hayavaro sāgarajalapariyantaṃ mahiṃ anuvicaritvā khaṇena idhāgaccheyyā’ti, na ca taṃ javagatiṃ tassaṃ parisāyaṃ dasseyya, vijjati ca so javo tassa, samattho ca so khaṇena sāgarajalapariyantaṃ mahiṃ anuvicarituṃ. Evameva kho, mahārāja, bhagavā attano iddhibalaṃ parikittayamāno evamāha, tampi tevijjānaṃ chaḷabhiññānaṃ arahantānaṃ vimalakhīṇāsavānaṃ devamanussānañca majjhe nisīditvā bhaṇitaṃ ‘tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Vijjati ca taṃ, mahārāja, iddhibalaṃ bhagavato, samattho ca bhagavā iddhibalena kappaṃ vā ṭhātuṃ kappāvasesaṃ vā, na ca bhagavā taṃ iddhibalaṃ tassaṃ parisāyaṃ dasseti, anatthiko, mahārāja, bhagavā sabbabhavehi, garahitā ca tathāgatassa sabbabhavā. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘seyyathāpi, bhikkhave, appamattakopi gūtho duggandho hoti . Evameva kho ahaṃ, bhikkhave, appamattakampi bhavaṃ na vaṇṇemi antamaso accharāsaṅghātamattampī’ti api nu kho, mahārāja, bhagavā sabbabhavagatiyoniyo gūthasamaṃ disvā iddhibalaṃ nissāya bhavesu chandarāgaṃ kareyyā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, bhagavā iddhibalaṃ parikittayamāno evarūpaṃ buddhasīhanādamabhinadī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਇਦ੍ਧਿਬਲਦਸ੍ਸਨਪਞ੍ਹੋ ਦਸਮੋ।
Iddhibaladassanapañho dasamo.
ਇਦ੍ਧਿਬਲવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Iddhibalavaggo paṭhamo.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਗ੍ਗੇ ਦਸ ਪਞ੍ਹਾ।
Imasmiṃ vagge dasa pañhā.