| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೭. ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ
7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
೬೨೧-೬೨೪. ಇದಾನಿ ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಇದ್ಧಿಪಾದಭಾವನಾನಿಸಂಸಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅಯೋನಿಸೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಇದ್ಧಿಬಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಕಪ್ಪಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಯೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಮಹಾಸಂಘಿಕಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಇದ್ಧಿಬಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಕಪ್ಪಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ಥ ಕಪ್ಪೋ ನಾಮ ಮಹಾಕಪ್ಪೋ, ಕಪ್ಪೇಕದೇಸೋ, ಆಯುಕಪ್ಪೋತಿ ತಿವಿಧೋ। ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಪ್ಪಸ್ಸ ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಾನೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೫೬) ಏತ್ಥ ಹಿ ಮಹಾಕಪ್ಪೋವ ಕಪ್ಪೋತಿ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾನಂ ದೇವಾನಂ ಕಪ್ಪೋ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೨೩) ಏತ್ಥ ಕಪ್ಪೇಕದೇಸಾ। ‘‘ಕಪ್ಪಂ ನಿರಯಮ್ಹಿ ಪಚ್ಚತಿ, ಕಪ್ಪಂ ಸಗ್ಗಮ್ಹಿ ಮೋದತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೩೫೪) ಏತ್ಥ ಆಯುಕಪ್ಪೋ। ಆಯುಕಪ್ಪನಂ ಆಯುವಿಧಾನಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕವಸೇನ ವಾ ವಸ್ಸಗಣನಾಯ ವಾ ಆಯುಪರಿಚ್ಛೇದೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇಸು ಮಹಾಕಪ್ಪಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛತಿ, ಇತರೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ।
621-624. Idāni iddhibalakathā nāma hoti. Tattha iddhipādabhāvanānisaṃsassa atthaṃ ayoniso gahetvā ‘‘iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi mahāsaṃghikānaṃ; te sandhāya iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyāti pucchā sakavādissa. Tattha kappo nāma mahākappo, kappekadeso, āyukappoti tividho. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, kappassa asaṅkhyeyyānī’’ti (a. ni. 4.156) ettha hi mahākappova kappoti vutto. ‘‘Brahmakāyikānaṃ devānaṃ kappo āyuppamāṇa’’nti (a. ni. 4.123) ettha kappekadesā. ‘‘Kappaṃ nirayamhi paccati, kappaṃ saggamhi modatī’’ti (cūḷava. 354) ettha āyukappo. Āyukappanaṃ āyuvidhānaṃ kammassa vipākavasena vā vassagaṇanāya vā āyuparicchedoti attho. Tesu mahākappaṃ sandhāya pucchati, itaro paṭijānāti.
ಅಥ ನಂ ಸಕವಾದೀ ‘‘ಸಚೇ ತೇ ಇದ್ಧಿಬಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ‘ಯೋ ಚಿರಂ ಜೀವತಿ, ಸೋ ವಸ್ಸಸತಂ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋ’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೨.೧೪೩) ಏವಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ ಆಯುಕಪ್ಪಾ ಉದ್ಧಂ ಮಹಾಕಪ್ಪಂ ವಾ ಮಹಾಕಪ್ಪೇಕದೇಸಂ ವಾ ಜೀವೇಯ್ಯ ಇದ್ಧಿಮಯಿಕೇನಸ್ಸ ಆಯುನಾ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚೋದೇತುಂ ಇದ್ಧಿಮಯಿಕೋ ಸೋ ಆಯೂತಿಆದಿಮಾಹ। ಇತರೋ ‘‘ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನಾಮ ಇದ್ಧಿಮಯಿಕಂ ನತ್ಥಿ, ಕಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಮೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಕೋ ಪನೇತ್ಥ ಇದ್ಧಿಮತೋ ವಿಸೇಸೋ, ನನು ಅನಿದ್ಧಿಮಾಪಿ ಆಯುಕಪ್ಪಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ? ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ – ಇದ್ಧಿಮಾ ಹಿ ಯಾವತಾಯುಕಂ ಜೀವಿತಪ್ಪವತ್ತಿಯಾ ಅನ್ತರಾಯಕರೇ ಧಮ್ಮೇ ಇದ್ಧಿಬಲೇನ ಪಟಿಬಾಹಿತ್ವಾ ಅನ್ತರಾ ಅಕಾಲಮರಣಂ ನಿವಾರೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಅನಿದ್ಧಿಮತೋ ಏತಂ ಬಲಂ ನತ್ಥಿ। ಅಯಮೇತೇಸಂ ವಿಸೇಸೋ।
Atha naṃ sakavādī ‘‘sace te iddhibalena samannāgato, ‘yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo’ti (saṃ. ni. 2.143) evaṃ paricchinnā āyukappā uddhaṃ mahākappaṃ vā mahākappekadesaṃ vā jīveyya iddhimayikenassa āyunā bhavitabba’’nti codetuṃ iddhimayiko so āyūtiādimāha. Itaro ‘‘jīvitindriyaṃ nāma iddhimayikaṃ natthi, kammasamuṭṭhānamevā’’ti vuttattā paṭikkhipati. Ko panettha iddhimato viseso, nanu aniddhimāpi āyukappaṃ tiṭṭheyyāti? Ayaṃ viseso – iddhimā hi yāvatāyukaṃ jīvitappavattiyā antarāyakare dhamme iddhibalena paṭibāhitvā antarā akālamaraṇaṃ nivāretuṃ sakkoti, aniddhimato etaṃ balaṃ natthi. Ayametesaṃ viseso.
ಅತೀತಂ ಅನಾಗತನ್ತಿ ಇದಂ ಅವಿಸೇಸೇನ ಕಪ್ಪಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಚೋದೇತಿ। ದ್ವೇ ಕಪ್ಪೇತಿಆದಿ ‘‘ಯದಿ ಇದ್ಧಿಮಾ ಜೀವಿತಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ನ ಕೇವಲಂ ಏಕಂ ಅನೇಕೇಪಿ ಕಪ್ಪೇ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚೋದನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಫಸ್ಸೋತಿಆದಿ ನ ಸಬ್ಬಂ ಇದ್ಧಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ, ಇದ್ಧಿಯಾ ಅವಿಸಯೋಪಿ ಅತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Atītaṃ anāgatanti idaṃ avisesena kappaṃ tiṭṭheyyāti paṭiññātattā codeti. Dve kappetiādi ‘‘yadi iddhimā jīvitaparicchedaṃ atikkamituṃ sakkoti, na kevalaṃ ekaṃ anekepi kappe tiṭṭheyyā’’ti codanatthaṃ vuttaṃ. Uppanno phassotiādi na sabbaṃ iddhiyā labbhati, iddhiyā avisayopi atthīti dassetuṃ vuttaṃ. Sesamettha uttānatthamevāti.
ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Iddhibalakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೧೧೨) ೭. ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾ • (112) 7. Iddhibalakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೭. ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೭. ಇದ್ಧಿಬಲಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
