| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
੬੨੧-੬੨੪. ਇਦਾਨਿ ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਭਾવਨਾਨਿਸਂਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਹਾਸਂਘਿਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਮਹਾਕਪ੍ਪੋ, ਕਪ੍ਪੇਕਦੇਸੋ, ਆਯੁਕਪ੍ਪੋਤਿ ਤਿવਿਧੋ। ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨੀ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੫੬) ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪੋવ ਕਪ੍ਪੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਕਪ੍ਪੋ ਆਯੁਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੨੩) ਏਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪੇਕਦੇਸਾ। ‘‘ਕਪ੍ਪਂ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਕਪ੍ਪਂ ਸਗ੍ਗਮ੍ਹਿ ਮੋਦਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੫੪) ਏਤ੍ਥ ਆਯੁਕਪ੍ਪੋ। ਆਯੁਕਪ੍ਪਨਂ ਆਯੁવਿਧਾਨਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕવਸੇਨ વਾ વਸ੍ਸਗਣਨਾਯ વਾ ਆਯੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਸੁ ਮਹਾਕਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਇਤਰੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
621-624. Idāni iddhibalakathā nāma hoti. Tattha iddhipādabhāvanānisaṃsassa atthaṃ ayoniso gahetvā ‘‘iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyā’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi mahāsaṃghikānaṃ; te sandhāya iddhibalena samannāgato kappaṃ tiṭṭheyyāti pucchā sakavādissa. Tattha kappo nāma mahākappo, kappekadeso, āyukappoti tividho. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, kappassa asaṅkhyeyyānī’’ti (a. ni. 4.156) ettha hi mahākappova kappoti vutto. ‘‘Brahmakāyikānaṃ devānaṃ kappo āyuppamāṇa’’nti (a. ni. 4.123) ettha kappekadesā. ‘‘Kappaṃ nirayamhi paccati, kappaṃ saggamhi modatī’’ti (cūḷava. 354) ettha āyukappo. Āyukappanaṃ āyuvidhānaṃ kammassa vipākavasena vā vassagaṇanāya vā āyuparicchedoti attho. Tesu mahākappaṃ sandhāya pucchati, itaro paṭijānāti.
ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ‘‘ਸਚੇ ਤੇ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ‘ਯੋ ਚਿਰਂ ਜੀવਤਿ, ਸੋ વਸ੍ਸਸਤਂ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਭਿਯ੍ਯੋ’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੪੩) ਏવਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਆਯੁਕਪ੍ਪਾ ਉਦ੍ਧਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪਂ વਾ ਮਹਾਕਪ੍ਪੇਕਦੇਸਂ વਾ ਜੀવੇਯ੍ਯ ਇਦ੍ਧਿਮਯਿਕੇਨਸ੍ਸ ਆਯੁਨਾ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਇਦ੍ਧਿਮਯਿਕੋ ਸੋ ਆਯੂਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ‘‘ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਾਮ ਇਦ੍ਧਿਮਯਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮੇવਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਕੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ વਿਸੇਸੋ, ਨਨੁ ਅਨਿਦ੍ਧਿਮਾਪਿ ਆਯੁਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ? ਅਯਂ વਿਸੇਸੋ – ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਹਿ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਜੀવਿਤਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੇ ਧਮ੍ਮੇ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਕਾਲਮਰਣਂ ਨਿવਾਰੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਨਿਦ੍ਧਿਮਤੋ ਏਤਂ ਬਲਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਅਯਮੇਤੇਸਂ વਿਸੇਸੋ।
Atha naṃ sakavādī ‘‘sace te iddhibalena samannāgato, ‘yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo’ti (saṃ. ni. 2.143) evaṃ paricchinnā āyukappā uddhaṃ mahākappaṃ vā mahākappekadesaṃ vā jīveyya iddhimayikenassa āyunā bhavitabba’’nti codetuṃ iddhimayiko so āyūtiādimāha. Itaro ‘‘jīvitindriyaṃ nāma iddhimayikaṃ natthi, kammasamuṭṭhānamevā’’ti vuttattā paṭikkhipati. Ko panettha iddhimato viseso, nanu aniddhimāpi āyukappaṃ tiṭṭheyyāti? Ayaṃ viseso – iddhimā hi yāvatāyukaṃ jīvitappavattiyā antarāyakare dhamme iddhibalena paṭibāhitvā antarā akālamaraṇaṃ nivāretuṃ sakkoti, aniddhimato etaṃ balaṃ natthi. Ayametesaṃ viseso.
ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅવਿਸੇਸੇਨ ਕਪ੍ਪਂ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਚੋਦੇਤਿ। ਦ੍વੇ ਕਪ੍ਪੇਤਿਆਦਿ ‘‘ਯਦਿ ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਜੀવਿਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਕੇવਲਂ ਏਕਂ ਅਨੇਕੇਪਿ ਕਪ੍ਪੇ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿਆਦਿ ਨ ਸਬ੍ਬਂ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅવਿਸਯੋਪਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Atītaṃ anāgatanti idaṃ avisesena kappaṃ tiṭṭheyyāti paṭiññātattā codeti. Dve kappetiādi ‘‘yadi iddhimā jīvitaparicchedaṃ atikkamituṃ sakkoti, na kevalaṃ ekaṃ anekepi kappe tiṭṭheyyā’’ti codanatthaṃ vuttaṃ. Uppanno phassotiādi na sabbaṃ iddhiyā labbhati, iddhiyā avisayopi atthīti dassetuṃ vuttaṃ. Sesamettha uttānatthamevāti.
ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Iddhibalakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੧੨) ੭. ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾ • (112) 7. Iddhibalakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਇਦ੍ਧਿਬਲਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Iddhibalakathāvaṇṇanā
