| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၄. သဗ္ဗညုတဉာဏဝဂ္ဂော
4. Sabbaññutañāṇavaggo
၁. ဣဒ္ဓိကမ္မဝိပာကပဉ္ဟော
1. Iddhikammavipākapañho
၁. ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ ‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, မမ သာဝကာနံ ဘိက္ခူနံ ဣဒ္ဓိမန္တာနံ ယဒိဒံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော’တိ။ ပုန စ ကိရ သော လဂုဠေဟိ ပရိပောထိတော ဘိန္နသီသော သဉ္စုဏ္ဏိတဋ္ဌိမံသဓမနိဆိန္နပရိဂတ္တော ပရိနိဗ္ဗုတော 1။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ထေရော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဣဒ္ဓိယာ ကောဋိံ ဂတော, တေန ဟိ လဂုဠေဟိ ပောထိတော ပရိနိဗ္ဗုတောတိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ လဂုဠေဟိ ပရိပောထိတော ပရိနိဗ္ဗုတော, တေန ဟိ ဣဒ္ဓိယာ ကောဋိံ ဂတောတိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ ကိံ န သမတ္ထော ဣဒ္ဓိယာ အတ္တနော ဥပဃာတံ အပနယိတုံ, သဒေဝကသ္သပိ လောကသ္သ ပဋိသရဏံ ဘဝိတုံ အရဟောတိ? အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Puna ca kira so laguḷehi paripothito bhinnasīso sañcuṇṇitaṭṭhimaṃsadhamanichinnaparigatto parinibbuto 2. Yadi, bhante nāgasena, thero mahāmoggallāno iddhiyā koṭiṃ gato, tena hi laguḷehi pothito parinibbutoti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi laguḷehi paripothito parinibbuto, tena hi iddhiyā koṭiṃ gatoti tampi vacanaṃ micchā. Kiṃ na samattho iddhiyā attano upaghātaṃ apanayituṃ, sadevakassapi lokassa paṭisaraṇaṃ bhavituṃ arahoti? Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, မမ သာဝကာနံ ဘိက္ခူနံ ဣဒ္ဓိမန္တာနံ ယဒိဒံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော’တိ။ အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော လဂုဠဟတော ပရိနိဗ္ဗုတော, တဉ္စ ပန ကမ္မာဓိဂ္ဂဟိတေနာ’’တိ။
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Āyasmā ca mahāmoggallāno laguḷahato parinibbuto, tañca pana kammādhiggahitenā’’ti.
‘‘နနု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဣဒ္ဓိမတော ဣဒ္ဓိဝိသယောပိ ကမ္မဝိပာကောပိ ဒ္ဝေ အစိန္တိယာ, အစိန္တိယေန အစိန္တိယံ အပနယိတဗ္ဗံ။ ယထာ နာမ, ဘန္တေ, ကေစိ ဖလကာမာ ကပိတ္ထေန ကပိတ္ထံ ပောထေန္တိ, အမ္ဗေန အမ္ဗံ ပောထေန္တိ, ဧဝမေဝ ခော, ဘန္တေ နာဂသေန, အစိန္တိယေန အစိန္တိယံ ပောထယိတ္ဝာ အပနေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘အစိန္တိယာနမ္ပိ, မဟာရာဇ, ဧကံ အဓိမတ္တံ ဗလဝတရံ, ယထာ, မဟာရာဇ, မဟိယာ ရာဇာနော ဟောန္တိ သမဇစ္စာ, သမဇစ္စာနမ္ပိ တေသံ ဧကော သဗ္ဗေ အဘိဘဝိတ္ဝာ အာဏံ ပဝတ္တေတိ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, တေသံ အစိန္တိယာနံ ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ အဓိမတ္တံ ဗလဝတရံ, ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ သဗ္ဗေ အဘိဘဝိယ အာဏံ ပဝတ္တေတိ, ကမ္မာဓိဂ္ဂဟိတသ္သ အဝသေသာ ကိရိယာ ဩကာသံ န လဘန္တိ။
‘‘Nanu, bhante nāgasena, iddhimato iddhivisayopi kammavipākopi dve acintiyā, acintiyena acintiyaṃ apanayitabbaṃ. Yathā nāma, bhante, keci phalakāmā kapitthena kapitthaṃ pothenti, ambena ambaṃ pothenti, evameva kho, bhante nāgasena, acintiyena acintiyaṃ pothayitvā apanetabba’’nti? ‘‘Acintiyānampi, mahārāja, ekaṃ adhimattaṃ balavataraṃ, yathā, mahārāja, mahiyā rājāno honti samajaccā, samajaccānampi tesaṃ eko sabbe abhibhavitvā āṇaṃ pavatteti. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ဣဓ ပန, မဟာရာဇ, ကောစိ ပုရိသော ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေ အပရဇ္ဈတိ, န တသ္သ မာတာ ဝာ ပိတာ ဝာ ဘဂိနီ ဝာ ဘာတရော ဝာ သခီ ဝာ သဟာယကာ ဝာ 3 တာယန္တိ, အထ ခော ရာဇာ ယေဝ တတ္ထ အဘိဘဝိယ အာဏံ ပဝတ္တေတိ။ ကိံ တတ္ထ ကာရဏံ? အပရာဓိကတာ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, တေသံ အစိန္တိယာနံ ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ အဓိမတ္တံ ဗလဝတရံ, ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ သဗ္ဗေ အဘိဘဝိယ အာဏံ ပဝတ္တေတိ, ကမ္မာဓိဂ္ဂဟိတသ္သ အဝသေသာ ကိရိယာ ဩကာသံ န လဘန္တိ။
‘‘Idha pana, mahārāja, koci puriso kismiñcideva pakaraṇe aparajjhati, na tassa mātā vā pitā vā bhaginī vā bhātaro vā sakhī vā sahāyakā vā 4 tāyanti, atha kho rājā yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Aparādhikatā. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ယထာ ဝာ ပန, မဟာရာဇ, မဟိယာ ဒဝဍာဟေ သမုဋ္ဌိတေ ဃဋသဟသ္သမ္ပိ ဥဒကံ န သက္ကောတိ နိဗ္ဗာပေတုံ, အထ ခော အဂ္ဂိ ယေဝ တတ္ထ အဘိဘဝိယ အာဏံ ပဝတ္တေတိ။ ကိံ တတ္ထ ကာရဏံ? ဗလဝတာ တေဇသ္သ။ ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, တေသံ အစိန္တိယာနံ ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ အဓိမတ္တံ ဗလဝတရံ, ကမ္မဝိပာကံ ယေဝ သဗ္ဗေ အဘိဘဝိယ အာဏံ ပဝတ္တေတိ, ကမ္မာဓိဂ္ဂဟိတသ္သ အဝသေသာ ကိရိယာ ဩကာသံ န လဘန္တိ, တသ္မာ, မဟာရာဇ, အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ ကမ္မာဓိဂ္ဂဟိတသ္သ လဂုဠေဟိ ပောထိယမာနသ္သ ဣဒ္ဓိယာ သမန္နာဟာရော နာဟောသီ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahiyā davaḍāhe samuṭṭhite ghaṭasahassampi udakaṃ na sakkoti nibbāpetuṃ, atha kho aggi yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Balavatā tejassa. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti, tasmā, mahārāja, āyasmato mahāmoggallānassa kammādhiggahitassa laguḷehi pothiyamānassa iddhiyā samannāhāro nāhosī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ဣဒ္ဓိကမ္မဝိပာကပဉ္ဟော ပဌမော။
Iddhikammavipākapañho paṭhamo.
Footnotes:
