| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
4. සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤාණවග්‌ගො
4. Sabbaññutañāṇavaggo
1. ඉද්‌ධිකම්‌මවිපාකපඤ්‌හො
1. Iddhikammavipākapañho
1. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, භාසිතම්‌පෙතං භගවතා ‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං ඉද්‌ධිමන්‌තානං යදිදං මහාමොග්‌ගල්‌ලානො’ති. පුන ච කිර සො ලගුළෙහි පරිපොථිතො භින්‌නසීසො සඤ්‌චුණ්‌ණිතට්‌ඨිමංසධමනිඡින්‌නපරිගත්‌තො පරිනිබ්‌බුතො 1. යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, ථෙරො මහාමොග්‌ගල්‌ලානො ඉද්‌ධියා කොටිං ගතො, තෙන හි ලගුළෙහි පොථිතො පරිනිබ්‌බුතොති යං වචනං, තං මිච්‌ඡා. යදි ලගුළෙහි පරිපොථිතො පරිනිබ්‌බුතො, තෙන හි ඉද්‌ධියා කොටිං ගතොති තම්‌පි වචනං මිච්‌ඡා. කිං න සමත්‌ථො ඉද්‌ධියා අත්‌තනො උපඝාතං අපනයිතුං, සදෙවකස්‌සපි ලොකස්‌ස පටිසරණං භවිතුං අරහොති? අයම්‌පි උභතො කොටිකො පඤ්‌හො තවානුප්‌පත්‌තො, සො තයා නිබ්‌බාහිතබ්‌බො’’ති.
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Puna ca kira so laguḷehi paripothito bhinnasīso sañcuṇṇitaṭṭhimaṃsadhamanichinnaparigatto parinibbuto 2. Yadi, bhante nāgasena, thero mahāmoggallāno iddhiyā koṭiṃ gato, tena hi laguḷehi pothito parinibbutoti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi laguḷehi paripothito parinibbuto, tena hi iddhiyā koṭiṃ gatoti tampi vacanaṃ micchā. Kiṃ na samattho iddhiyā attano upaghātaṃ apanayituṃ, sadevakassapi lokassa paṭisaraṇaṃ bhavituṃ arahoti? Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘භාසිතම්‌පෙතං, මහාරාජ, භගවතා ‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං ඉද්‌ධිමන්‌තානං යදිදං මහාමොග්‌ගල්‌ලානො’ති. ආයස්‌මා ච මහාමොග්‌ගල්‌ලානො ලගුළහතො පරිනිබ්‌බුතො, තඤ්‌ච පන කම්‌මාධිග්‌ගහිතෙනා’’ති.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Āyasmā ca mahāmoggallāno laguḷahato parinibbuto, tañca pana kammādhiggahitenā’’ti.
‘‘නනු, භන්‌තෙ නාගසෙන, ඉද්‌ධිමතො ඉද්‌ධිවිසයොපි කම්‌මවිපාකොපි ද්‌වෙ අචින්‌තියා, අචින්‌තියෙන අචින්‌තියං අපනයිතබ්‌බං. යථා නාම, භන්‌තෙ, කෙචි ඵලකාමා කපිත්‌ථෙන කපිත්‌ථං පොථෙන්‌ති, අම්‌බෙන අම්‌බං පොථෙන්‌ති, එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ නාගසෙන, අචින්‌තියෙන අචින්‌තියං පොථයිත්‌වා අපනෙතබ්‌බ’’න්‌ති? ‘‘අචින්‌තියානම්‌පි, මහාරාජ, එකං අධිමත්‌තං බලවතරං, යථා, මහාරාජ, මහියා රාජානො හොන්‌ති සමජච්‌චා, සමජච්‌චානම්‌පි තෙසං එකො සබ්‌බෙ අභිභවිත්‌වා ආණං පවත්‌තෙති. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, තෙසං අචින්‌තියානං කම්‌මවිපාකං යෙව අධිමත්‌තං බලවතරං, කම්‌මවිපාකං යෙව සබ්‌බෙ අභිභවිය ආණං පවත්‌තෙති, කම්‌මාධිග්‌ගහිතස්‌ස අවසෙසා කිරියා ඔකාසං න ලභන්‌ති.
‘‘Nanu, bhante nāgasena, iddhimato iddhivisayopi kammavipākopi dve acintiyā, acintiyena acintiyaṃ apanayitabbaṃ. Yathā nāma, bhante, keci phalakāmā kapitthena kapitthaṃ pothenti, ambena ambaṃ pothenti, evameva kho, bhante nāgasena, acintiyena acintiyaṃ pothayitvā apanetabba’’nti? ‘‘Acintiyānampi, mahārāja, ekaṃ adhimattaṃ balavataraṃ, yathā, mahārāja, mahiyā rājāno honti samajaccā, samajaccānampi tesaṃ eko sabbe abhibhavitvā āṇaṃ pavatteti. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ඉධ පන, මහාරාජ, කොචි පුරිසො කිස්‌මිඤ්‌චිදෙව පකරණෙ අපරජ්‌ඣති, න තස්‌ස මාතා වා පිතා වා භගිනී වා භාතරො වා සඛී වා සහායකා වා 3 තායන්‌ති, අථ ඛො රාජා යෙව තත්‌ථ අභිභවිය ආණං පවත්‌තෙති. කිං තත්‌ථ කාරණං? අපරාධිකතා. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, තෙසං අචින්‌තියානං කම්‌මවිපාකං යෙව අධිමත්‌තං බලවතරං, කම්‌මවිපාකං යෙව සබ්‌බෙ අභිභවිය ආණං පවත්‌තෙති, කම්‌මාධිග්‌ගහිතස්‌ස අවසෙසා කිරියා ඔකාසං න ලභන්‌ති.
‘‘Idha pana, mahārāja, koci puriso kismiñcideva pakaraṇe aparajjhati, na tassa mātā vā pitā vā bhaginī vā bhātaro vā sakhī vā sahāyakā vā 4 tāyanti, atha kho rājā yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Aparādhikatā. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘යථා වා පන, මහාරාජ, මහියා දවඩාහෙ සමුට්‌ඨිතෙ ඝටසහස්‌සම්‌පි උදකං න සක්‌කොති නිබ්‌බාපෙතුං, අථ ඛො අග්‌ගි යෙව තත්‌ථ අභිභවිය ආණං පවත්‌තෙති. කිං තත්‌ථ කාරණං? බලවතා තෙජස්‌ස. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, තෙසං අචින්‌තියානං කම්‌මවිපාකං යෙව අධිමත්‌තං බලවතරං, කම්‌මවිපාකං යෙව සබ්‌බෙ අභිභවිය ආණං පවත්‌තෙති, කම්‌මාධිග්‌ගහිතස්‌ස අවසෙසා කිරියා ඔකාසං න ලභන්‌ති, තස්‌මා, මහාරාජ, ආයස්‌මතො මහාමොග්‌ගල්‌ලානස්‌ස කම්‌මාධිග්‌ගහිතස්‌ස ලගුළෙහි පොථියමානස්‌ස ඉද්‌ධියා සමන්‌නාහාරො නාහොසී’’ති. ‘‘සාධු, භන්‌තෙ නාගසෙන, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahiyā davaḍāhe samuṭṭhite ghaṭasahassampi udakaṃ na sakkoti nibbāpetuṃ, atha kho aggi yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Balavatā tejassa. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti, tasmā, mahārāja, āyasmato mahāmoggallānassa kammādhiggahitassa laguḷehi pothiyamānassa iddhiyā samannāhāro nāhosī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ඉද්‌ධිකම්‌මවිපාකපඤ්‌හො පඨමො.
Iddhikammavipākapañho paṭhamo.
Footnotes:
