| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੪. ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣવਗ੍ਗੋ
4. Sabbaññutañāṇavaggo
੧. ਇਦ੍ਧਿਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਪਞ੍ਹੋ
1. Iddhikammavipākapañho
੧. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’ਤਿ। ਪੁਨ ਚ ਕਿਰ ਸੋ ਲਗੁਲ਼ੇਹਿ ਪਰਿਪੋਥਿਤੋ ਭਿਨ੍ਨਸੀਸੋ ਸਞ੍ਚੁਣ੍ਣਿਤਟ੍ਠਿਮਂਸਧਮਨਿਛਿਨ੍ਨਪਰਿਗਤ੍ਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ 1। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਥੇਰੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਕੋਟਿਂ ਗਤੋ, ਤੇਨ ਹਿ ਲਗੁਲ਼ੇਹਿ ਪੋਥਿਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ ਲਗੁਲ਼ੇਹਿ ਪਰਿਪੋਥਿਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤੇਨ ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਕੋਟਿਂ ਗਤੋਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਕਿਂ ਨ ਸਮਤ੍ਥੋ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਘਾਤਂ ਅਪਨਯਿਤੁਂ, ਸਦੇવਕਸ੍ਸਪਿ ਲੋਕਸ੍ਸ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਤੁਂ ਅਰਹੋਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Puna ca kira so laguḷehi paripothito bhinnasīso sañcuṇṇitaṭṭhimaṃsadhamanichinnaparigatto parinibbuto 2. Yadi, bhante nāgasena, thero mahāmoggallāno iddhiyā koṭiṃ gato, tena hi laguḷehi pothito parinibbutoti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi laguḷehi paripothito parinibbuto, tena hi iddhiyā koṭiṃ gatoti tampi vacanaṃ micchā. Kiṃ na samattho iddhiyā attano upaghātaṃ apanayituṃ, sadevakassapi lokassa paṭisaraṇaṃ bhavituṃ arahoti? Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ’ਤਿ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਲਗੁਲ਼ਹਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਕਮ੍ਮਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’ti. Āyasmā ca mahāmoggallāno laguḷahato parinibbuto, tañca pana kammādhiggahitenā’’ti.
‘‘ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਇਦ੍ਧਿਮਤੋ ਇਦ੍ਧਿવਿਸਯੋਪਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਪਿ ਦ੍વੇ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾ, ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੇਨ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਂ ਅਪਨਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੇਚਿ ਫਲਕਾਮਾ ਕਪਿਤ੍ਥੇਨ ਕਪਿਤ੍ਥਂ ਪੋਥੇਨ੍ਤਿ, ਅਮ੍ਬੇਨ ਅਮ੍ਬਂ ਪੋਥੇਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੇਨ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਂ ਪੋਥਯਿਤ੍વਾ ਅਪਨੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾਨਮ੍ਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਬਲવਤਰਂ, ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਿਯਾ ਰਾਜਾਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮਜਚ੍ਚਾ, ਸਮਜਚ੍ਚਾਨਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਏਕੋ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਭવਿਤ੍વਾ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਸਂ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾਨਂ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਬਲવਤਰਂ, ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਭવਿਯ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅવਸੇਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ।
‘‘Nanu, bhante nāgasena, iddhimato iddhivisayopi kammavipākopi dve acintiyā, acintiyena acintiyaṃ apanayitabbaṃ. Yathā nāma, bhante, keci phalakāmā kapitthena kapitthaṃ pothenti, ambena ambaṃ pothenti, evameva kho, bhante nāgasena, acintiyena acintiyaṃ pothayitvā apanetabba’’nti? ‘‘Acintiyānampi, mahārāja, ekaṃ adhimattaṃ balavataraṃ, yathā, mahārāja, mahiyā rājāno honti samajaccā, samajaccānampi tesaṃ eko sabbe abhibhavitvā āṇaṃ pavatteti. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਪਕਰਣੇ ਅਪਰਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਮਾਤਾ વਾ ਪਿਤਾ વਾ ਭਗਿਨੀ વਾ ਭਾਤਰੋ વਾ ਸਖੀ વਾ ਸਹਾਯਕਾ વਾ 3 ਤਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਯੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਭવਿਯ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ? ਅਪਰਾਧਿਕਤਾ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਸਂ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾਨਂ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਬਲવਤਰਂ, ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਭવਿਯ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅવਸੇਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ।
‘‘Idha pana, mahārāja, koci puriso kismiñcideva pakaraṇe aparajjhati, na tassa mātā vā pitā vā bhaginī vā bhātaro vā sakhī vā sahāyakā vā 4 tāyanti, atha kho rājā yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Aparādhikatā. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਿਯਾ ਦવਡਾਹੇ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇ ਘਟਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਉਦਕਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤੁਂ, ਅਥ ਖੋ ਅਗ੍ਗਿ ਯੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਭવਿਯ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ? ਬਲવਤਾ ਤੇਜਸ੍ਸ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਸਂ ਅਚਿਨ੍ਤਿਯਾਨਂ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਬਲવਤਰਂ, ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਯੇવ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਭવਿਯ ਆਣਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਕਮ੍ਮਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਅવਸੇਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਓਕਾਸਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਧਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਲਗੁਲ਼ੇਹਿ ਪੋਥਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਨਾਹੋਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahiyā davaḍāhe samuṭṭhite ghaṭasahassampi udakaṃ na sakkoti nibbāpetuṃ, atha kho aggi yeva tattha abhibhaviya āṇaṃ pavatteti. Kiṃ tattha kāraṇaṃ? Balavatā tejassa. Evameva kho, mahārāja, tesaṃ acintiyānaṃ kammavipākaṃ yeva adhimattaṃ balavataraṃ, kammavipākaṃ yeva sabbe abhibhaviya āṇaṃ pavatteti, kammādhiggahitassa avasesā kiriyā okāsaṃ na labhanti, tasmā, mahārāja, āyasmato mahāmoggallānassa kammādhiggahitassa laguḷehi pothiyamānassa iddhiyā samannāhāro nāhosī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਇਦ੍ਧਿਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਪਞ੍ਹੋ ਪਠਮੋ।
Iddhikammavipākapañho paṭhamo.
Footnotes:
