| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
2. ඉද්‌ධිකථා
2. Iddhikathā
9. කා ඉද්‌ධි? කති ඉද්‌ධියො? ඉද්‌ධියා කති භූමියො, කති පාදා, කති පදානි, කති මූලානි? කා ඉද්‌ධීති? ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි. කති ඉද්‌ධියොති? දස ඉද්‌ධියො. ඉද්‌ධියා කති භූමියොති? ඉද්‌ධියා චතස්‌සො භූමියො, චත්‌තාරො පාදා, අට්‌ඨ පදානි, සොළස මූලානි.
9. Kā iddhi? Kati iddhiyo? Iddhiyā kati bhūmiyo, kati pādā, kati padāni, kati mūlāni? Kā iddhīti? Ijjhanaṭṭhena iddhi. Kati iddhiyoti? Dasa iddhiyo. Iddhiyā kati bhūmiyoti? Iddhiyā catasso bhūmiyo, cattāro pādā, aṭṭha padāni, soḷasa mūlāni.
10. කතමා දස ඉද්‌ධියො? අධිට්‌ඨානා ඉද්‌ධි, විකුබ්‌බනා ඉද්‌ධි, මනොමයා ඉද්‌ධි, ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, අරියා ඉද්‌ධි, කම්‌මවිපාකජා ඉද්‌ධි, පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි, විජ්‌ජාමයා ඉද්‌ධි, තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා 1 ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි.
10. Katamā dasa iddhiyo? Adhiṭṭhānā iddhi, vikubbanā iddhi, manomayā iddhi, ñāṇavipphārā iddhi, samādhivipphārā iddhi, ariyā iddhi, kammavipākajā iddhi, puññavato iddhi, vijjāmayā iddhi, tattha tattha sammā payogapaccayā 2 ijjhanaṭṭhena iddhi.
ඉද්‌ධියා කතමා චතස්‌සො භූමියො? විවෙකජාභූමි පඨමං ඣානං, පීතිසුඛභූමි දුතියං ඣානං, උපෙක්‌ඛාසුඛභූමි තතියං ඣානං, අදුක්‌ඛමසුඛාභූමි චතුත්‌ථං ඣානං. ඉද්‌ධියා ඉමා චතස්‌සො භූමියො ඉද්‌ධිලාභාය ඉද්‌ධිපටිලාභාය ඉද්‌ධිවිකුබ්‌බනතාය ඉද්‌ධිවිසවිතාය ඉද්‌ධිවසීභාවාය ඉද්‌ධිවෙසාරජ්‌ජාය සංවත්‌තන්‌තීති.
Iddhiyā katamā catasso bhūmiyo? Vivekajābhūmi paṭhamaṃ jhānaṃ, pītisukhabhūmi dutiyaṃ jhānaṃ, upekkhāsukhabhūmi tatiyaṃ jhānaṃ, adukkhamasukhābhūmi catutthaṃ jhānaṃ. Iddhiyā imā catasso bhūmiyo iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.
ඉද්‌ධියා කතමෙ චත්‌තාරො පාදා? ඉධ භික්‌ඛු ඡන්‌දසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, චිත්‌තසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීරියසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීමංසාසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති. ඉද්‌ධියා ඉමෙ චත්‌තාරො පාදා ඉද්‌ධිලාභාය ඉද්‌ධිපටිලාභාය ඉද්‌ධිවිකුබ්‌බනතාය ඉද්‌ධිවිසවිතාය ඉද්‌ධිවසීභාවාය ඉද්‌ධිවෙසාරජ්‌ජාය සංවත්‌තන්‌තීති.
Iddhiyā katame cattāro pādā? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Iddhiyā ime cattāro pādā iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.
ඉද්‌ධියා කතමානි අට්‌ඨ පදානි? ඡන්‌දං චෙ භික්‌ඛු නිස්‌සාය ලභති සමාධිං, ලභති චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතං. ඡන්‌දො න සමාධි, සමාධි න ඡන්‌දො. අඤ්‌ඤො ඡන්‌දො, අඤ්‌ඤො සමාධි. වීරියං චෙ භික්‌ඛු නිස්‌සාය ලභති සමාධිං, ලභති චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතං. වීරියං න සමාධි, සමාධි න වීරියං. අඤ්‌ඤං වීරියං, අඤ්‌ඤො සමාධි. චිත්‌තං චෙ භික්‌ඛු නිස්‌සාය ලභති සමාධිං, ලභති චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතං. චිත්‌තං න සමාධි, සමාධි න චිත්‌තං. අඤ්‌ඤං චිත්‌තං, අඤ්‌ඤො සමාධි. වීමංසං චෙ භික්‌ඛු නිස්‌සාය ලභති සමාධිං, ලභති චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතං. වීමංසා න සමාධි, සමාධි න වීමංසා. අඤ්‌ඤා වීමංසා, අඤ්‌ඤො සමාධි. ඉද්‌ධියා ඉමානි අට්‌ඨ පදානි ඉද්‌ධිලාභාය ඉද්‌ධිපටිලාභාය ඉද්‌ධිවිකුබ්‌බනතාය ඉද්‌ධිවිසවිතාය ඉද්‌ධිවසීභාවාය ඉද්‌ධිවෙසාරජ්‌ජාය සංවත්‌තන්‌තීති.
Iddhiyā katamāni aṭṭha padāni? Chandaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Chando na samādhi, samādhi na chando. Añño chando, añño samādhi. Vīriyaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Vīriyaṃ na samādhi, samādhi na vīriyaṃ. Aññaṃ vīriyaṃ, añño samādhi. Cittaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Cittaṃ na samādhi, samādhi na cittaṃ. Aññaṃ cittaṃ, añño samādhi. Vīmaṃsaṃ ce bhikkhu nissāya labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ. Vīmaṃsā na samādhi, samādhi na vīmaṃsā. Aññā vīmaṃsā, añño samādhi. Iddhiyā imāni aṭṭha padāni iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.
ඉද්‌ධියා කතමානි සොළස මූලානි? අනොනතං 3 චිත්‌තං කොසජ්‌ජෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. අනුන්‌නතං 4 චිත්‌තං උද්‌ධච්‌චෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. අනභිනතං චිත්‌තං රාගෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. අනපනතං චිත්‌තං බ්‍යාපාදෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. අනිස්‌සිතං චිත්‌තං දිට්‌ඨියා න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. අප්‌පටිබද්‌ධං චිත්‌තං ඡන්‌දරාගෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. විප්‌පමුත්‌තං චිත්‌තං කාමරාගෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං . විසඤ්‌ඤුත්‌තං චිත්‌තං කිලෙසෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. විමරියාදිකතං චිත්‌තං කිලෙසමරියාදෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. එකත්‌තගතං 5 චිත්‌තං නානත්‌තකිලෙසෙහි 6 න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. සද්‌ධාය පරිග්‌ගහිතං චිත්‌තං අස්‌සද්‌ධියෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. වීරියෙන පරිග්‌ගහිතං චිත්‌තං කොසජ්‌ජෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. සතියා පරිග්‌ගහිතං චිත්‌තං පමාදෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. සමාධිනා පරිග්‌ගහිතං චිත්‌තං උද්‌ධච්‌චෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. පඤ්‌ඤාය පරිග්‌ගහිතං චිත්‌තං අවිජ්‌ජාය න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. ඔභාසගතං චිත්‌තං අවිජ්‌ජන්‌ධකාරෙ න ඉඤ්‌ජතීති – ආනෙඤ්‌ජං. ඉද්‌ධියා ඉමානි සොළස මූලානි ඉද්‌ධිලාභාය ඉද්‌ධිපටිලාභාය ඉද්‌ධිවිකුබ්‌බනතාය ඉද්‌ධිවිසවිතාය ඉද්‌ධිවසීභාවාය ඉද්‌ධිවෙසාරජ්‌ජාය සංවත්‌තන්‌තීති.
Iddhiyā katamāni soḷasa mūlāni? Anonataṃ 7 cittaṃ kosajje na iñjatīti – āneñjaṃ. Anunnataṃ 8 cittaṃ uddhacce na iñjatīti – āneñjaṃ. Anabhinataṃ cittaṃ rāge na iñjatīti – āneñjaṃ. Anapanataṃ cittaṃ byāpāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Anissitaṃ cittaṃ diṭṭhiyā na iñjatīti – āneñjaṃ. Appaṭibaddhaṃ cittaṃ chandarāge na iñjatīti – āneñjaṃ. Vippamuttaṃ cittaṃ kāmarāge na iñjatīti – āneñjaṃ . Visaññuttaṃ cittaṃ kilese na iñjatīti – āneñjaṃ. Vimariyādikataṃ cittaṃ kilesamariyāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Ekattagataṃ 9 cittaṃ nānattakilesehi 10 na iñjatīti – āneñjaṃ. Saddhāya pariggahitaṃ cittaṃ assaddhiye na iñjatīti – āneñjaṃ. Vīriyena pariggahitaṃ cittaṃ kosajje na iñjatīti – āneñjaṃ. Satiyā pariggahitaṃ cittaṃ pamāde na iñjatīti – āneñjaṃ. Samādhinā pariggahitaṃ cittaṃ uddhacce na iñjatīti – āneñjaṃ. Paññāya pariggahitaṃ cittaṃ avijjāya na iñjatīti – āneñjaṃ. Obhāsagataṃ cittaṃ avijjandhakāre na iñjatīti – āneñjaṃ. Iddhiyā imāni soḷasa mūlāni iddhilābhāya iddhipaṭilābhāya iddhivikubbanatāya iddhivisavitāya iddhivasībhāvāya iddhivesārajjāya saṃvattantīti.
දසඉද්‌ධිනිද්‌දෙසො
Dasaiddhiniddeso
10. කතමා අධිට්‌ඨානා ඉද්‌ධි? ඉධ භික්‌ඛු අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභොති – එකොපි හුත්‌වා බහුධා හොති, බහුධාපි හුත්‌වා එකො හොති; ආවිභාවං තිරොභාවං; තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි ආකාසෙ. පථවියාපි උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොති, සෙය්‍යථාපි උදකෙ. උදකෙපි අභිජ්‌ජමානෙ 11 ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි පථවියං. ආකාසෙපි පල්‌ලඞ්‌කෙන කමති, සෙය්‍යථාපි පක්‌ඛී සකුණො. ඉමෙපි චන්‌දිමසූරියෙ එවංමහිද්‌ධිකෙ එවංමහානුභාවෙ පාණිනා පරාමසති පරිමජ්‌ජති. යාව බ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙතීති.
10. Katamā adhiṭṭhānā iddhi? Idha bhikkhu anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse. Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake. Udakepi abhijjamāne 12 gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ. Ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo. Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjati. Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattetīti.
ඉධාති ඉමිස්‌සා දිට්‌ඨියා ඉමිස්‌සා ඛන්‌තියා ඉමිස්‌සා රුචියා ඉමස්‌මිං ආදායෙ ඉමස්‌මිං ධම්‌මෙ ඉමස්‌මිං විනයෙ ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ ඉමස්‌මිං පාවචනෙ ඉමස්‌මිං බ්‍රහ්‌මචරියෙ ඉමස්‌මිං සත්‌ථුසාසනෙ. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ඉධා’’ති. භික්‌ඛූති පුථුජ්‌ජනකල්‍යාණකො වා හොති භික්‌ඛු සෙඛො වා අරහා වා අකුප්‌පධම්‌මො. අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභොතීති නානප්‌පකාරං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභොති. එකොපි හුත්‌වා බහුධා හොතීති පකතියා එකො බහුකං ආවජ්‌ජති, සතං වා සහස්‌සං වා සතසහස්‌සං වා ආවජ්‌ජති. ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘බහුලො හොමී’’ති 13. බහුලො හොති. යථායස්‌මා චූළපන්‌ථකො 14 එකොපි හුත්‌වා බහුධා හොති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො එකොපි හුත්‌වා බහුධා හොති. බහුධාපි හුත්‌වා එකො හොතීති පකතියා බහුකො එකං ආවජ්‌ජති; ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘එකො හොමී’’ති. එකො හොති. යථායස්‌මා චූළපන්‌ථකො බහුධාපි හුත්‌වා එකො හොති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො බහුධාපි හුත්‌වා එකො හොති.
Idhāti imissā diṭṭhiyā imissā khantiyā imissā ruciyā imasmiṃ ādāye imasmiṃ dhamme imasmiṃ vinaye imasmiṃ dhammavinaye imasmiṃ pāvacane imasmiṃ brahmacariye imasmiṃ satthusāsane. Tena vuccati – ‘‘idhā’’ti. Bhikkhūti puthujjanakalyāṇako vā hoti bhikkhu sekho vā arahā vā akuppadhammo. Anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhotīti nānappakāraṃ iddhividhaṃ paccanubhoti. Ekopi hutvā bahudhā hotīti pakatiyā eko bahukaṃ āvajjati, sataṃ vā sahassaṃ vā satasahassaṃ vā āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘bahulo homī’’ti 15. Bahulo hoti. Yathāyasmā cūḷapanthako 16 ekopi hutvā bahudhā hoti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto ekopi hutvā bahudhā hoti. Bahudhāpi hutvā eko hotīti pakatiyā bahuko ekaṃ āvajjati; āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘eko homī’’ti. Eko hoti. Yathāyasmā cūḷapanthako bahudhāpi hutvā eko hoti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto bahudhāpi hutvā eko hoti.
11. ආවිභාවන්‌ති කෙනචි අනාවටං හොති අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නං විවටං පාකටං. තිරොභාවන්‌ති කෙනචි ආවටං හොති පටිච්‌ඡන්‌නං පිහිතං පටිකුජ්‌ජිතං. තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි ආකාසෙති පකතියා ආකාසකසිණසමාපත්‌තියා ලාභී හොති. තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං ආවජ්‌ජති. ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘ආකාසො හොතූ’’ති. ආකාසො හොති. තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡති. යථා මනුස්‌සා පකතියා අනිද්‌ධිමන්‌තො කෙනචි අනාවටෙ අපරික්‌ඛිත්‌තෙ අසජ්‌ජමානා ගච්‌ඡන්‌ති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි ආකාසෙ.
11.Āvibhāvanti kenaci anāvaṭaṃ hoti appaṭicchannaṃ vivaṭaṃ pākaṭaṃ. Tirobhāvanti kenaci āvaṭaṃ hoti paṭicchannaṃ pihitaṃ paṭikujjitaṃ. Tirokuṭṭaṃtiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpiākāseti pakatiyā ākāsakasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘ākāso hotū’’ti. Ākāso hoti. Tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto kenaci anāvaṭe aparikkhitte asajjamānā gacchanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse.
පථවියාපි උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොති, සෙය්‍යථාපි උදකෙති පකතියා ආපොකසිණසමාපත්‌තියා ලාභී හොති. පථවිං ආවජ්‌ජති. ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘උදකං හොතූ’’ති. උදකං හොති. සො පථවියා උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොති. යථා මනුස්‌සා පකතියා අනිද්‌ධිමන්‌තො උදකෙ උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොන්‌ති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො පථවියා උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොති, සෙය්‍යථාපි උදකෙ.
Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udaketi pakatiyā āpokasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Pathaviṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘udakaṃ hotū’’ti. Udakaṃ hoti. So pathaviyā ummujjanimujjaṃ karoti. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto udake ummujjanimujjaṃ karonti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto pathaviyā ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake.
උදකෙපි අභිජ්‌ජමානෙ ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි පථවියන්‌ති පකතියා පථවීකසිණසමාපත්‌තියා ලාභී හොති. උදකං ආවජ්‌ජති. ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘පථවී හොතූ’’ති. පථවී හොති. සො අභිජ්‌ජමානෙ උදකෙ ගච්‌ඡති. යථා මනුස්‌සා පකතියා අනිද්‌ධිමන්‌තො අභිජ්‌ජමානාය පථවියා ගච්‌ඡන්‌ති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො අභිජ්‌ජමානෙ උදකෙ ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි පථවියං.
Udakepiabhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyanti pakatiyā pathavīkasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Udakaṃ āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘pathavī hotū’’ti. Pathavī hoti. So abhijjamāne udake gacchati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto abhijjamānāya pathaviyā gacchanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto abhijjamāne udake gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ.
ආකාසෙපි පල්‌ලඞ්‌කෙන කමති, සෙය්‍යථාපි පක්‌ඛී සකුණොති පකතියා පථවීකසිණසමාපත්‌තියා ලාභී හොති. ආකාසං ආවජ්‌ජති . ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘පථවී හොතූ’’ති. පථවී හොති. සො ආකාසෙ අන්‌තලික්‌ඛෙ චඞ්‌කමතිපි තිට්‌ඨතිපි නිසීදතිපි සෙය්‍යම්‌පි කප්‌පෙති. යථා මනුස්‌සා පකතියා අනිද්‌ධිමන්‌තො පථවියා චඞ්‌කමන්‌තිපි තිට්‌ඨන්‌තිපි නිසීදන්‌තිපි සෙය්‍යම්‌පි කප්‌පෙන්‌ති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො ආකාසෙ අන්‌තලික්‌ඛෙ චඞ්‌කමතිපි තිට්‌ඨතිපි නිසීදතිපි සෙය්‍යම්‌පි කප්‌පෙති, සෙය්‍යථාපි පක්‌ඛී සකුණො.
Ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇoti pakatiyā pathavīkasiṇasamāpattiyā lābhī hoti. Ākāsaṃ āvajjati . Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘pathavī hotū’’ti. Pathavī hoti. So ākāse antalikkhe caṅkamatipi tiṭṭhatipi nisīdatipi seyyampi kappeti. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto pathaviyā caṅkamantipi tiṭṭhantipi nisīdantipi seyyampi kappenti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto ākāse antalikkhe caṅkamatipi tiṭṭhatipi nisīdatipi seyyampi kappeti, seyyathāpi pakkhī sakuṇo.
12. ඉමෙපි චන්‌දිමසූරියෙ එවංමහිද්‌ධිකෙ එවංමහානුභාවෙ පාණිනා පරාමසති පරිමජ්‌ජතීති ඉධ සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො නිසින්‌නකො වා නිපන්‌නකො වා චන්‌දිමසූරියෙ ආවජ්‌ජති. ආවජ්‌ජිත්‌වා ඤාණෙන අධිට්‌ඨාති – ‘‘හත්‌ථපාසෙ හොතූ’’ති. හත්‌ථපාසෙ හොති. සො නිසින්‌නකො වා නිපන්‌නකො වා චන්‌දිමසූරියෙ පාණිනා ආමසති පරාමසති පරිමජ්‌ජති. යථා මනුස්‌සා පකතියා අනිද්‌ධිමන්‌තො කිඤ්‌චිදෙව රූපගතං හත්‌ථපාසෙ ආමසන්‌ති පරාමසන්‌ති පරිමජ්‌ජන්‌ති, එවමෙවං සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො නිසින්‌නකො වා නිපන්‌නකො වා චන්‌දිමසූරියෙ පාණිනා ආමසති පරාමසති පරිමජ්‌ජති.
12.Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjatīti idha so iddhimā cetovasippatto nisinnako vā nipannako vā candimasūriye āvajjati. Āvajjitvā ñāṇena adhiṭṭhāti – ‘‘hatthapāse hotū’’ti. Hatthapāse hoti. So nisinnako vā nipannako vā candimasūriye pāṇinā āmasati parāmasati parimajjati. Yathā manussā pakatiyā aniddhimanto kiñcideva rūpagataṃ hatthapāse āmasanti parāmasanti parimajjanti, evamevaṃ so iddhimā cetovasippatto nisinnako vā nipannako vā candimasūriye pāṇinā āmasati parāmasati parimajjati.
යාව බ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙතීති සචෙ සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො බ්‍රහ්‌මලොකං ගන්‌තුකාමො හොති, දූරෙපි සන්‌තිකෙ අධිට්‌ඨාති – ‘‘සන්‌තිකෙ හොතූ’’ති. සන්‌තිකෙ හොති. සන්‌තිකෙපි දූරෙ අධිට්‌ඨාති – ‘‘දූරෙ හොතූ’’ති. දූරෙ හොති. බහුකම්‌පි ථොකං අධිට්‌ඨාති – ‘‘ථොකං හොතූ’’ති. ථොකං හොති. ථොකම්‌පි බහුකං අධිට්‌ඨාති – ‘‘බහුකං හොතූ’’ති. බහුකං හොති. දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා තස්‌ස බ්‍රහ්‌මුනො රූපං පස්‌සති. දිබ්‌බාය සොතධාතුයා තස්‌ස බ්‍රහ්‌මුනො සද්‌දං සුණාති. චෙතොපරියඤාණෙන තස්‌ස බ්‍රහ්‌මුනො චිත්‌තං පජානාති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො දිස්‌සමානෙන කායෙන බ්‍රහ්‌මලොකං ගන්‌තුකාමො හොති, කායවසෙන චිත්‌තං පරිණාමෙති, කායවසෙන චිත්‌තං අධිට්‌ඨාති. කායවසෙන චිත්‌තං පරිණාමෙත්‌වා, කායවසෙන චිත්‌තං අධිට්‌ඨහිත්‌වා, සුඛසඤ්‌ඤඤ්‌ච ලහුසඤ්‌ඤඤ්‌ච ඔක්‌කමිත්‌වා දිස්‌සමානෙන කායෙන බ්‍රහ්‌මලොකං ගච්‌ඡති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා චෙතොවසිප්‌පත්‌තො අදිස්‌සමානෙන කායෙන බ්‍රහ්‌මලොකං ගන්‌තුකාමො හොති, චිත්‌තවසෙන කායං පරිණාමෙති, චිත්‌තවසෙන කායං අධිට්‌ඨාති. චිත්‌තවසෙන කායං පරිණාමෙත්‌වා, චිත්‌තවසෙන කායං අධිට්‌ඨහිත්‌වා සුඛසඤ්‌ඤඤ්‌ච ලහුසඤ්‌ඤඤ්‌ච ඔක්‌කමිත්‌වා අදිස්‌සමානෙන කායෙන බ්‍රහ්‌මලොකං ගච්‌ඡති. සො තස්‌ස බ්‍රහ්‌මුනො පුරතො රූපිං 17 අභිනිම්‌මිනාති මනොමයං සබ්‌බඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගිං 18 අහීනින්‌ද්‍රියං. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා චඞ්‌කමති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ චඞ්‌කමති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා තිට්‌ඨති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ තිට්‌ඨති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා නිසීදති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ නිසීදති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා සෙය්‍යං කප්‌පෙති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ සෙය්‍යං කප්‌පෙති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා ධූමායති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ ධූමායති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා පජ්‌ජලති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ පජ්‌ජලති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා ධම්‌මං භාසති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ ධම්‌මං භාසති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා පඤ්‌හං පුච්‌ඡති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ පඤ්‌හං පුච්‌ඡති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා පඤ්‌හං පුට්‌ඨො විසජ්‌ජෙති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ පඤ්‌හං පුට්‌ඨො විසජ්‌ජෙති. සචෙ සො ඉද්‌ධිමා තෙන බ්‍රහ්‌මුනා සද්‌ධිං සන්‌තිට්‌ඨති සල්‌ලපති සාකච්‌ඡං සමාපජ්‌ජති, නිම්‌මිතොපි තත්‌ථ තෙන බ්‍රහ්‌මුනා සද්‌ධිං සන්‌තිට්‌ඨති සල්‌ලපති සාකච්‌ඡං සමාපජ්‌ජති. යඤ්‌ඤදෙව සො ඉද්‌ධිමා කරොති, තං තදෙව හි සො නිම්‌මිතො කරොතීති – අයං අධිට්‌ඨානා ඉද්‌ධි.
Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattetīti sace so iddhimā cetovasippatto brahmalokaṃ gantukāmo hoti, dūrepi santike adhiṭṭhāti – ‘‘santike hotū’’ti. Santike hoti. Santikepi dūre adhiṭṭhāti – ‘‘dūre hotū’’ti. Dūre hoti. Bahukampi thokaṃ adhiṭṭhāti – ‘‘thokaṃ hotū’’ti. Thokaṃ hoti. Thokampi bahukaṃ adhiṭṭhāti – ‘‘bahukaṃ hotū’’ti. Bahukaṃ hoti. Dibbena cakkhunā tassa brahmuno rūpaṃ passati. Dibbāya sotadhātuyā tassa brahmuno saddaṃ suṇāti. Cetopariyañāṇena tassa brahmuno cittaṃ pajānāti. Sace so iddhimā cetovasippatto dissamānena kāyena brahmalokaṃ gantukāmo hoti, kāyavasena cittaṃ pariṇāmeti, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti. Kāyavasena cittaṃ pariṇāmetvā, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhahitvā, sukhasaññañca lahusaññañca okkamitvā dissamānena kāyena brahmalokaṃ gacchati. Sace so iddhimā cetovasippatto adissamānena kāyena brahmalokaṃ gantukāmo hoti, cittavasena kāyaṃ pariṇāmeti, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti. Cittavasena kāyaṃ pariṇāmetvā, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhahitvā sukhasaññañca lahusaññañca okkamitvā adissamānena kāyena brahmalokaṃ gacchati. So tassa brahmuno purato rūpiṃ 19 abhinimmināti manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ 20 ahīnindriyaṃ. Sace so iddhimā caṅkamati, nimmitopi tattha caṅkamati. Sace so iddhimā tiṭṭhati, nimmitopi tattha tiṭṭhati. Sace so iddhimā nisīdati, nimmitopi tattha nisīdati. Sace so iddhimā seyyaṃ kappeti, nimmitopi tattha seyyaṃ kappeti. Sace so iddhimā dhūmāyati, nimmitopi tattha dhūmāyati. Sace so iddhimā pajjalati, nimmitopi tattha pajjalati. Sace so iddhimā dhammaṃ bhāsati, nimmitopi tattha dhammaṃ bhāsati. Sace so iddhimā pañhaṃ pucchati, nimmitopi tattha pañhaṃ pucchati. Sace so iddhimā pañhaṃ puṭṭho visajjeti, nimmitopi tattha pañhaṃ puṭṭho visajjeti. Sace so iddhimā tena brahmunā saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati, nimmitopi tattha tena brahmunā saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati. Yaññadeva so iddhimā karoti, taṃ tadeva hi so nimmito karotīti – ayaṃ adhiṭṭhānā iddhi.
13. කතමා විකුබ්‌බනා ඉද්‌ධි? සිඛිස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස අභිභූ නාම සාවකො බ්‍රහ්‌මලොකෙ ඨිතො සහස්‌සිලොකධාතුං 21 සරෙන විඤ්‌ඤාපෙසි. සො දිස්‌සමානෙනපි කායෙන ධම්‌මං දෙසෙසි; අදිස්‌සමානෙනපි කායෙන ධම්‌මං දෙසෙසි; දිස්‌සමානෙනපි හෙට්‌ඨිමෙන උපඩ්‌ඪකායෙන අදිස්‌සමානෙනපි උපරිමෙන උපඩ්‌ඪකායෙන ධම්‌මං දෙසෙසි. දිස්‌සමානෙනපි උපරිමෙන උපඩ්‌ඪකායෙන, අදිස්‌සමානෙනපි හෙට්‌ඨිමෙන උපඩ්‌ඪකායෙන ධම්‌මං දෙසෙසි. සො පකතිවණ්‌ණං විජහිත්‌වා කුමාරකවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, නාගවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, සුපණ්‌ණවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, යක්‌ඛවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, ඉන්‌දවණ්‌ණං වා 22 දස්‌සෙති, දෙවවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති , බ්‍රහ්‌මවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, සමුද්‌දවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, පබ්‌බතවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, වනවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, සීහවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, බ්‍යග්‌ඝවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, දීපිවණ්‌ණං වා දස්‌සෙති, හත්‌ථිම්‌පි දස්‌සෙති, අස්‌සම්‌පි දස්‌සෙති, රථම්‌පි දස්‌සෙති, පත්‌තිම්‌පි දස්‌සෙති, විවිධම්‌පි සෙනාබ්‍යූහං දස්‌සෙතීති – අයං විකුබ්‌බනා ඉද්‌ධි.
13. Katamā vikubbanā iddhi? Sikhissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ 23 sarena viññāpesi. So dissamānenapi kāyena dhammaṃ desesi; adissamānenapi kāyena dhammaṃ desesi; dissamānenapi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena adissamānenapi uparimena upaḍḍhakāyena dhammaṃ desesi. Dissamānenapi uparimena upaḍḍhakāyena, adissamānenapi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena dhammaṃ desesi. So pakativaṇṇaṃ vijahitvā kumārakavaṇṇaṃ vā dasseti, nāgavaṇṇaṃ vā dasseti, supaṇṇavaṇṇaṃ vā dasseti, yakkhavaṇṇaṃ vā dasseti, indavaṇṇaṃ vā 24 dasseti, devavaṇṇaṃ vā dasseti , brahmavaṇṇaṃ vā dasseti, samuddavaṇṇaṃ vā dasseti, pabbatavaṇṇaṃ vā dasseti, vanavaṇṇaṃ vā dasseti, sīhavaṇṇaṃ vā dasseti, byagghavaṇṇaṃ vā dasseti, dīpivaṇṇaṃ vā dasseti, hatthimpi dasseti, assampi dasseti, rathampi dasseti, pattimpi dasseti, vividhampi senābyūhaṃ dassetīti – ayaṃ vikubbanā iddhi.
14. කතමා මනොමයා ඉද්‌ධි? ඉධ භික්‌ඛු ඉමම්‌හා කායා අඤ්‌ඤං කායං අභිනිම්‌මිනාති රූපිං මනොමයං සබ්‌බඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගිං අහීනින්‌ද්‍රියං. සෙය්‍යථාපි පුරිසො මුඤ්‌ජම්‌හා ඊසිකං පවාහෙය්‍ය. තස්‌ස එවමස්‌ස – ‘‘අයං මුඤ්‌ජො, අයං ඊසිකා. අඤ්‌ඤො මුඤ්‌ජො, අඤ්‌ඤා ඊසිකා. මුඤ්‌ජම්‌හා ත්‌වෙව ඊසිකා පවාළ්‌හා’’ති. සෙය්‍යථා වා පන පුරිසො අසිං කොසියා පවාහෙය්‍ය. තස්‌ස එවමස්‌ස – ‘‘අයං අසි, අයං කොසි. අඤ්‌ඤො අසි, අඤ්‌ඤා කොසි. කොසියා ත්‌වෙව අසි පවාළ්‌හො’’ති. සෙය්‍යථා වා පන පුරිසො අහිං කරණ්‌ඩා උද්‌ධරෙය්‍ය. තස්‌ස එවමස්‌ස – ‘‘අයං අහි, අයං කරණ්‌ඩො. අඤ්‌ඤො අහි, අඤ්‌ඤො කරණ්‌ඩො. කරණ්‌ඩා ත්‌වෙව අහි උබ්‌භතො’’ති. එවමෙවං භික්‌ඛු ඉමම්‌හා කායා අඤ්‌ඤං කායං අභිනිම්‌මිනාති රූපිං මනොමයං සබ්‌බඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගිං අහීනින්‌ද්‍රියං. අයං මනොමයා ඉද්‌ධි.
14. Katamā manomayā iddhi? Idha bhikkhu imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Seyyathāpi puriso muñjamhā īsikaṃ pavāheyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ muñjo, ayaṃ īsikā. Añño muñjo, aññā īsikā. Muñjamhā tveva īsikā pavāḷhā’’ti. Seyyathā vā pana puriso asiṃ kosiyā pavāheyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ asi, ayaṃ kosi. Añño asi, aññā kosi. Kosiyā tveva asi pavāḷho’’ti. Seyyathā vā pana puriso ahiṃ karaṇḍā uddhareyya. Tassa evamassa – ‘‘ayaṃ ahi, ayaṃ karaṇḍo. Añño ahi, añño karaṇḍo. Karaṇḍā tveva ahi ubbhato’’ti. Evamevaṃ bhikkhu imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Ayaṃ manomayā iddhi.
15. කතමා ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි? අනිච්‌චානුපස්‌සනා නිච්‌චසඤ්‌ඤාය පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. දුක්‌ඛානුපස්‌සනා සුඛසඤ්‌ඤාය… අනත්‌තානුපස්‌සනා අත්‌තසඤ්‌ඤාය… නිබ්‌බිදානුපස්‌සනාය නන්‌දියා… විරාගානුපස්‌සනාය රාගස්‌ස… නිරොධානුපස්‌සනාය සමුදයස්‌ස… පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සනාය ආදානස්‌ස පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. ආයස්‌මතො බාකුලස්‌ස ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, ආයස්‌මතො සංකිච්‌චස්‌ස ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, ආයස්‌මතො භූතපාලස්‌ස ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. අයං ඤාණවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි.
15. Katamā ñāṇavipphārā iddhi? Aniccānupassanā niccasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti – ñāṇavipphārā iddhi. Dukkhānupassanā sukhasaññāya… anattānupassanā attasaññāya… nibbidānupassanāya nandiyā… virāgānupassanāya rāgassa… nirodhānupassanāya samudayassa… paṭinissaggānupassanāya ādānassa pahānaṭṭho ijjhatīti – ñāṇavipphārā iddhi. Āyasmato bākulassa ñāṇavipphārā iddhi, āyasmato saṃkiccassa ñāṇavipphārā iddhi, āyasmato bhūtapālassa ñāṇavipphārā iddhi. Ayaṃ ñāṇavipphārā iddhi.
16. කතමා සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි? පඨමෙන ඣානෙන නීවරණානං පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. දුතියෙන ඣානෙන විතක්‌කවිචාරානං පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. තතියෙන ඣානෙන පීතියා පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති…පෙ.… චතුත්‌ථෙන ඣානෙන සුඛදුක්‌ඛානං පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති…පෙ.… ආකාසානඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියා රූපසඤ්‌ඤාය පටිඝසඤ්‌ඤාය නානත්‌තසඤ්‌ඤාය පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති…පෙ.… විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාය පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති…පෙ.… ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාය පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති…පෙ.… නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාය පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, ආයස්‌මතො සඤ්‌ජීවස්‌ස සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි , ආයස්‌මතො ඛාණුකොණ්‌ඩඤ්‌ඤස්‌ස සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, උත්‌තරාය උපාසිකාය සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි, සාමාවතියා උපාසිකාය සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි. අයං සමාධිවිප්‌ඵාරා ඉද්‌ධි.
16. Katamā samādhivipphārā iddhi? Paṭhamena jhānena nīvaraṇānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Dutiyena jhānena vitakkavicārānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Tatiyena jhānena pītiyā pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… catutthena jhānena sukhadukkhānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññāya pahānaṭṭho ijjhatīti – samādhivipphārā iddhi. Āyasmato sāriputtassa samādhivipphārā iddhi, āyasmato sañjīvassa samādhivipphārā iddhi , āyasmato khāṇukoṇḍaññassa samādhivipphārā iddhi, uttarāya upāsikāya samādhivipphārā iddhi, sāmāvatiyā upāsikāya samādhivipphārā iddhi. Ayaṃ samādhivipphārā iddhi.
17. කතමා අරියා ඉද්‌ධි? ඉධ භික්‌ඛු 25 සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘‘පටිකූලෙ අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරෙය්‍ය’’න්‌ති, අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී තත්‌ථ විහරති. සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘‘අප්‌පටිකූලෙ පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරෙය්‍ය’’න්‌ති, පටිකූලසඤ්‌ඤී තත්‌ථ විහරති. සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘‘පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරෙය්‍ය’’න්‌ති, අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී තත්‌ථ විහරති. සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘‘අප්‌පටිකූලෙ ච පටිකූලෙ ච පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරෙය්‍ය’’න්‌ති, පටිකූලසඤ්‌ඤී තත්‌ථ විහරති. සචෙ ආකඞ්‌ඛති – ‘‘පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච තදුභයං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා උපෙක්‌ඛකො විහරෙය්‍යං සතො සම්‌පජානො’’ති, උපෙක්‌ඛකො තත්‌ථ විහරති සතො සම්‌පජානො.
17. Katamā ariyā iddhi? Idha bhikkhu 26 sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle appaṭikūlasaññī vihareyya’’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘appaṭikūle paṭikūlasaññī vihareyya’’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī vihareyya’’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī vihareyya’’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘‘paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvā upekkhako vihareyyaṃ sato sampajāno’’ti, upekkhako tattha viharati sato sampajāno.
කථං පටිකූලෙ අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති? අනිට්‌ඨස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං මෙත්‌තාය වා ඵරති, ධාතුතො වා උපසංහරති. එවං පටිකූලෙ අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති.
Kathaṃ paṭikūle appaṭikūlasaññī viharati? Aniṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ mettāya vā pharati, dhātuto vā upasaṃharati. Evaṃ paṭikūle appaṭikūlasaññī viharati.
කථං අප්‌පටිකූලෙ පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති? ඉට්‌ඨස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මිං අසුභාය වා ඵරති, අනිච්‌චතො වා උපසංහරති. එවං අප්‌පටිකූලෙ පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති.
Kathaṃ appaṭikūle paṭikūlasaññī viharati? Iṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharati. Evaṃ appaṭikūle paṭikūlasaññī viharati.
කථං පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති? අනිට්‌ඨස්‌මිඤ්‌ච ඉට්‌ඨස්‌මිඤ්‌ච වත්‌ථුස්‌මිං මෙත්‌තාය වා ඵරති, ධාතුතො වා උපසංහරති. එවං පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති .
Kathaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī viharati? Aniṭṭhasmiñca iṭṭhasmiñca vatthusmiṃ mettāya vā pharati, dhātuto vā upasaṃharati. Evaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī viharati .
කථං අප්‌පටිකූලෙ ච පටිකූලෙ ච පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති? ඉට්‌ඨස්‌මිඤ්‌ච අනිට්‌ඨස්‌මිඤ්‌ච වත්‌ථුස්‌මිං අසුභාය වා ඵරති, අනිච්‌චතො වා උපසංහරති. එවං අප්‌පටිකූලෙ ච පටිකූලෙ ච පටිකූලසඤ්‌ඤී විහරති.
Kathaṃ appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī viharati? Iṭṭhasmiñca aniṭṭhasmiñca vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharati. Evaṃ appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī viharati.
කථං පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච තදුභයං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා උපෙක්‌ඛකො විහරති සතො සම්‌පජානො? ඉධ භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා නෙව සුමනො හොති න දුම්‌මනො, උපෙක්‌ඛකො විහරති සතො සම්‌පජානො. සොතෙන සද්‌දං සුත්‌වා…පෙ.… ඝානෙන ගන්‌ධං ඝායිත්‌වා… ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා… කායෙන ඵොට්‌ඨබ්‌බං ඵුසිත්‌වා… මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය නෙව සුමනො හොති න දුම්‌මනො, උපෙක්‌ඛකො විහරති සතො සම්‌පජානො. එවං පටිකූලෙ ච අප්‌පටිකූලෙ ච තදුභයං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා උපෙක්‌ඛකො විහරති සතො සම්‌පජානො. අයං අරියා ඉද්‌ධි.
Kathaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvāupekkhako viharati sato sampajāno? Idha bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno. Evaṃ paṭikūle ca appaṭikūle ca tadubhayaṃ abhinivajjetvā upekkhako viharati sato sampajāno. Ayaṃ ariyā iddhi.
18. කතමා කම්‌මවිපාකජා ඉද්‌ධි? සබ්‌බෙසං පක්‌ඛීනං, සබ්‌බෙසං දෙවානං, එකච්‌චානං මනුස්‌සානං, එකච්‌චානං විනිපාතිකානං. අයං කම්‌මවිපාකජා ඉද්‌ධි.
18. Katamā kammavipākajā iddhi? Sabbesaṃ pakkhīnaṃ, sabbesaṃ devānaṃ, ekaccānaṃ manussānaṃ, ekaccānaṃ vinipātikānaṃ. Ayaṃ kammavipākajā iddhi.
කතමා පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි? රාජා චක්‌කවත්‌තී 27 වෙහාසං ගච්‌ඡති සද්‌ධිං චතුරඞ්‌ගිනියා සෙනාය, අන්‌තමසො අස්‌සබන්‌ධගොපුරිසෙ 28 උපාදාය. ජොතිකස්‌ස ගහපතිස්‌ස පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි, ජටිලස්‌ස ගහපතිස්‌ස පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි, මෙණ්‌ඩකස්‌ස ගහපතිස්‌ස පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි, ඝොසිතස්‌ස ගහපතිස්‌ස පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි, පඤ්‌චන්‌නං මහාපුඤ්‌ඤානං පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි. අයං පුඤ්‌ඤවතො ඉද්‌ධි.
Katamā puññavato iddhi? Rājā cakkavattī 29 vehāsaṃ gacchati saddhiṃ caturaṅginiyā senāya, antamaso assabandhagopurise 30 upādāya. Jotikassa gahapatissa puññavato iddhi, jaṭilassa gahapatissa puññavato iddhi, meṇḍakassa gahapatissa puññavato iddhi, ghositassa gahapatissa puññavato iddhi, pañcannaṃ mahāpuññānaṃ puññavato iddhi. Ayaṃ puññavato iddhi.
කතමා විජ්‌ජාමයා ඉද්‌ධි? විජ්‌ජාධරා විජ්‌ජං පරිජප්‌පෙත්‌වා වෙහාසං ගච්‌ඡන්‌ති, ආකාසෙ අන්‌තලික්‌ඛෙ හත්‌ථිම්‌පි දස්‌සෙන්‌ති, අස්‌සම්‌පි දස්‌සෙන්‌ති, රථම්‌පි දස්‌සෙන්‌ති, පත්‌තිම්‌පි දස්‌සෙන්‌ති, විවිධම්‌පි සෙනාබ්‍යූහං දස්‌සෙන්‌ති. අයං විජ්‌ජාමයා ඉද්‌ධි.
Katamā vijjāmayā iddhi? Vijjādharā vijjaṃ parijappetvā vehāsaṃ gacchanti, ākāse antalikkhe hatthimpi dassenti, assampi dassenti, rathampi dassenti, pattimpi dassenti, vividhampi senābyūhaṃ dassenti. Ayaṃ vijjāmayā iddhi.
කථං තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි? නෙක්‌ඛම්‌මෙන කාමච්‌ඡන්‌දස්‌ස පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි. අබ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපාදස්‌ස පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි…පෙ.… අරහත්‌තමග්‌ගෙන සබ්‌බකිලෙසානං පහානට්‌ඨො ඉජ්‌ඣතීති – තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි. එවං තත්‌ථ තත්‌ථ සම්‌මා පයොගපච්‌චයා ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ඉද්‌ධි. ඉමා දස ඉද්‌ධියො.
Kathaṃ tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi? Nekkhammena kāmacchandassa pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Abyāpādena byāpādassa pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi…pe… arahattamaggena sabbakilesānaṃ pahānaṭṭho ijjhatīti – tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Evaṃ tattha tattha sammā payogapaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi. Imā dasa iddhiyo.
ඉද්‌ධිකථා නිට්‌ඨිතා.
Iddhikathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ඉද්‌ධිකථාවණ්‌ණනා • Iddhikathāvaṇṇanā
