| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
50. ඉද්‌ධිවිධඤාණනිද්‌දෙසො
50. Iddhividhañāṇaniddeso
101. කථං කායම්‌පි චිත්‌තම්‌පි එකවවත්‌ථානතා සුඛසඤ්‌ඤඤ්‌ච ලහුසඤ්‌ඤඤ්‌ච අධිට්‌ඨානවසෙන ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා ඉද්‌ධිවිධෙ ඤාණං? ඉධ භික්‌ඛු ඡන්‌දසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීරියසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, චිත්‌තසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීමංසාසමාධිපධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති. සො ඉමෙසු චතූසු ඉද්‌ධිපාදෙසු චිත්‌තං පරිභාවෙති පරිදමෙති, මුදුං කරොති කම්‌මනියං. සො ඉමෙසු චතූසු ඉද්‌ධිපාදෙසු චිත්‌තං පරිභාවෙත්‌වා පරිදමෙත්‌වා මුදුං කරිත්‌වා කම්‌මනියං කායම්‌පි චිත්‌තෙ සමොදහති, චිත්‌තම්‌පි කායෙ සමොදහති, කායවසෙන චිත්‌තං පරිණාමෙති, චිත්‌තවසෙන කායං පරිණාමෙති, කායවසෙන චිත්‌තං අධිට්‌ඨාති, චිත්‌තවසෙන කායං අධිට්‌ඨාති; කායවසෙන චිත්‌තං පරිණාමෙත්‌වා චිත්‌තවසෙන කායං පරිණාමෙත්‌වා කායවසෙන චිත්‌තං අධිට්‌ඨහිත්‌වා චිත්‌තවසෙන කායං අධිට්‌ඨහිත්‌වා සුඛසඤ්‌ඤඤ්‌ච ලහුසඤ්‌ඤඤ්‌ච කායෙ ඔක්‌කමිත්‌වා විහරති. සො තථාභාවිතෙන චිත්‌තෙන පරිසුද්‌ධෙන පරියොදාතෙන ඉද්‌ධිවිධඤාණාය චිත්‌තං අභිනීහරති අභිනින්‌නාමෙති. සො අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභොති.
101. Kathaṃ kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti, muduṃ karoti kammaniyaṃ. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ kāyampi citte samodahati, cittampi kāye samodahati, kāyavasena cittaṃ pariṇāmeti, cittavasena kāyaṃ pariṇāmeti, kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti, cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti; kāyavasena cittaṃ pariṇāmetvā cittavasena kāyaṃ pariṇāmetvā kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhahitvā cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhahitvā sukhasaññañca lahusaññañca kāye okkamitvā viharati. So tathābhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena iddhividhañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti.
102. එකොපි හුත්‌වා බහුධා හොති, බහුධාපි හුත්‌වා එකො හොති; ආවිභාවං තිරොභාවං; තිරොකුට්‌ටං 1 තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි ආකාසෙ; පථවියාපි උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරොති, සෙය්‍යථාපි උදකෙ; උදකෙපි අභිජ්‌ජමානෙ ගච්‌ඡති, සෙය්‍යථාපි පථවියං ; ආකාසෙපි පල්‌ලඞ්‌කෙන කමති 2 සෙය්‍යථාපි පක්‌ඛී සකුණො ඉමෙපි චන්‌දිමසූරියෙ එවංමහිද්‌ධිකෙ එවංමහානුභාවෙ පාණිනා පරාමසති 3 පරිමජ්‌ජති; යාව බ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙති. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘කායම්‌පි චිත්‌තම්‌පි එකවවත්‌ථානතා සුඛසඤ්‌ඤඤ්‌ච ලහුසඤ්‌ඤඤ්‌ච අධිට්‌ඨානවසෙන ඉජ්‌ඣනට්‌ඨෙ පඤ්‌ඤා ඉද්‌ධිවිධෙ ඤාණං’’.
102. Ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ 4 tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ ; ākāsepi pallaṅkena kamati 5 seyyathāpi pakkhī sakuṇo imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati 6 parimajjati; yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ’’.
ඉද්‌ධිවිධඤාණනිද්‌දෙසො පඤ්‌ඤාසමො.
Iddhividhañāṇaniddeso paññāsamo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 50. ඉද්‌ධිවිධඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 50. Iddhividhañāṇaniddesavaṇṇanā
