Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌစ္ဆရိယကထာဝဏ္ဏနာ
Imasmiṃ dhammavinaye aṭṭhacchariyakathāvaṇṇanā
၃၈၅. ဧဝမေဝ ခောတိ ကိဉ္စာပိ သတ္ထာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ သောဠသပိ ဗာတ္တိံသပိ တတော ဘိယ္ယောပိ အစ္ဆရိယဗ္ဘုတဓမ္မေ ဝိဘဇိတ္ဝာ ဒသ္သေတုံ သက္ကောတိ, ဥပမာဘာဝေန ပန ဂဟိတာနံ အဋ္ဌန္နံ အနုရူပဝသေန အဋ္ဌေဝ တေ ဥပမေတဗ္ဗဓမ္မေ ဝိဘဇိတ္ဝာ ဒသ္သန္တော ‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာယ တိသ္သော သိက္ခာ ဂဟိတာ, အနုပုဗ္ဗကိရိယာယ တေရသ ဓုတဓမ္မာ, အနုပုဗ္ဗပဋိပဒာယ သတ္တ အနုပသ္သနာ အဋ္ဌာရသ မဟာဝိပသ္သနာ အဋ္ဌတိံသ အာရမ္မဏဝိဘတ္တိယော သတ္တတိံသ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ စ ဂဟိတာ။ န အာယတကေနေဝ အညာပဋိဝေဓောတိ မဏ္ဍူကသ္သ ဥပ္ပတိတ္ဝာ ဂမနံ ဝိယ အာဒိတောဝ သီလပူရဏာဒီနိ အကတ္ဝာ အရဟတ္တပဋိဝေဓော နာမ နတ္ထိ, ပဋိပာဋိယာ ပန သီလသမာဓိပညာယော ပူရေတ္ဝာဝ အရဟတ္တပ္ပတ္တီတိ အတ္ထော။
385.Evamevakhoti kiñcāpi satthā imasmiṃ dhammavinaye soḷasapi bāttiṃsapi tato bhiyyopi acchariyabbhutadhamme vibhajitvā dassetuṃ sakkoti, upamābhāvena pana gahitānaṃ aṭṭhannaṃ anurūpavasena aṭṭheva te upametabbadhamme vibhajitvā dassanto ‘‘evameva kho, bhikkhave, imasmiṃ dhammavinaye aṭṭha acchariyā abbhutā dhammā’’ti āha. Tattha anupubbasikkhāya tisso sikkhā gahitā, anupubbakiriyāya terasa dhutadhammā, anupubbapaṭipadāya satta anupassanā aṭṭhārasa mahāvipassanā aṭṭhatiṃsa ārammaṇavibhattiyo sattatiṃsa bodhipakkhiyadhammā ca gahitā. Na āyatakeneva aññāpaṭivedhoti maṇḍūkassa uppatitvā gamanaṃ viya āditova sīlapūraṇādīni akatvā arahattapaṭivedho nāma natthi, paṭipāṭiyā pana sīlasamādhipaññāyo pūretvāva arahattappattīti attho.
မမ သာဝကာတိ သောတာပန္နာဒိကေ အရိယပုဂ္ဂလေ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ န သံဝသတီတိ ဥပောသထကမ္မာဒိဝသေန သံဝာသံ န ကရောတိ။ ဥက္ခိပတီတိ အပနေတိ။ အာရကာဝာတိ ဒူရေ ဧဝ။ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေတိ တထာဂတေန ဘဂဝတာ သာဝကေသု ဒေသိတေ အက္ခာတေ ပကာသိတေ။ န တေန နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ဦနတ္တံ ဝာ ပူရတ္တံ ဝာတိ အသင္ခ္ယေယ္ယေပိ မဟာကပ္ပေ ဗုဒ္ဓေသု အနုပ္ပဇ္ဇန္တေသု ဧကသတ္တောပိ ပရိနိဗ္ဗာတုံ န သက္ကောတိ, တဒာပိ ‘‘တုစ္ဆာ နိဗ္ဗာနဓာတူ’’တိ န သက္ကာ ဝတ္တုံ, ဗုဒ္ဓကာလေ ပန ဧကေကသ္မိံ သမာဂမေ အသင္ခ္ယေယ္ယာပိ သတ္တာ အမတံ အာရာဓေန္တိ, တဒာပိ န သက္ကာ ဝတ္တုံ ‘‘ပူရာ နိဗ္ဗာနဓာတူ’’တိ။ ဝိမုတ္တိရသောတိ ကိလေသေဟိ ဝိမုစ္စနရသော။ သဗ္ဗာ ဟိ သာသနသမ္ပတ္တိ ယာဝဒေဝ အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တသ္သ ဝိမုတ္တီတိ အတ္ထော။
Mamasāvakāti sotāpannādike ariyapuggale sandhāya vadati. Na saṃvasatīti uposathakammādivasena saṃvāsaṃ na karoti. Ukkhipatīti apaneti. Ārakāvāti dūre eva. Tathāgatappavediteti tathāgatena bhagavatā sāvakesu desite akkhāte pakāsite. Na tena nibbānadhātuyā ūnattaṃ vā pūrattaṃ vāti asaṅkhyeyyepi mahākappe buddhesu anuppajjantesu ekasattopi parinibbātuṃ na sakkoti, tadāpi ‘‘tucchā nibbānadhātū’’ti na sakkā vattuṃ, buddhakāle pana ekekasmiṃ samāgame asaṅkhyeyyāpi sattā amataṃ ārādhenti, tadāpi na sakkā vattuṃ ‘‘pūrā nibbānadhātū’’ti. Vimuttirasoti kilesehi vimuccanaraso. Sabbā hi sāsanasampatti yāvadeva anupādāya āsavehi cittassa vimuttīti attho.
ရတနာနီတိ ရတိဇနနဋ္ဌေန ရတနာနိ။ သတိပဋ္ဌာနာဒယော ဟိ ဘာဝိယမာနာ ပုဗ္ဗဘာဂေပိ အနေကဝိဓံ ပီတိပာမောဇ္ဇံ နိဗ္ဗတ္တေန္တိ, ပဂေဝ အပရဘာဂေ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ –
Ratanānīti ratijananaṭṭhena ratanāni. Satipaṭṭhānādayo hi bhāviyamānā pubbabhāgepi anekavidhaṃ pītipāmojjaṃ nibbattenti, pageva aparabhāge. Vuttañhetaṃ –
‘‘ယတော ယတော သမ္မသတိ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ။
‘‘Yato yato sammasati, khandhānaṃ udayabbayaṃ;
လဘတီ ပီတိပာမောဇ္ဇံ၊ အမတံ တံ ဝိဇာနတ’’န္တိ။ (ဓ. ပ. ၃၇၄)။
Labhatī pītipāmojjaṃ, amataṃ taṃ vijānata’’nti. (dha. pa. 374);
လောကိယရတနနိမိတ္တံ ပန ပီတိပာမောဇ္ဇံ န တသ္သ ကလဘာဂမ္ပိ အဂ္ဃတိ။ အပိစ –
Lokiyaratananimittaṃ pana pītipāmojjaṃ na tassa kalabhāgampi agghati. Apica –
စိတ္တီကတံ မဟဂ္ဃဉ္စ၊ အတုလံ ဒုလ္လဘဒသ္သနံ။
Cittīkataṃ mahagghañca, atulaṃ dullabhadassanaṃ;
အနောမသတ္တပရိဘောဂံ၊ ရတနန္တိ ပဝုစ္စတိ။ (ဒီ. နိ. အဋ္ဌ. ၂.၃၃)။
Anomasattaparibhogaṃ, ratananti pavuccati. (dī. ni. aṭṭha. 2.33);
ယဒိ စ စိတ္တီကတာဒိဘာဝေန ရတနံ နာမ ဟောတိ, သတိပဋ္ဌာနာဒီနညေဝ ဘူတော ရတနဘာဝော။ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာနဉ္ဟိ သော အာနုဘာဝော, ယံ သာဝကာ သာဝကပာရမီဉာဏံ, ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓာ ပစ္စေကဗောဓိဉာဏံ, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဓိဂစ္ဆန္တိ အာသန္နကာရဏတ္တာ။ ပရမ္ပရကာရဏဉ္ဟိ ဒာနာဒိဥပနိသ္သယောတိ ဧဝံ ရတိဇနနဋ္ဌေန စိတ္တီကတာဒိအတ္ထေန စ ရတနဘာဝော ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာနံ သာတိသယော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယ္ယထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’’တိအာဒိ။
Yadi ca cittīkatādibhāvena ratanaṃ nāma hoti, satipaṭṭhānādīnaññeva bhūto ratanabhāvo. Bodhipakkhiyadhammānañhi so ānubhāvo, yaṃ sāvakā sāvakapāramīñāṇaṃ, paccekasambuddhā paccekabodhiñāṇaṃ, sammāsambuddhā sammāsambodhiṃ adhigacchanti āsannakāraṇattā. Paramparakāraṇañhi dānādiupanissayoti evaṃ ratijananaṭṭhena cittīkatādiatthena ca ratanabhāvo bodhipakkhiyadhammānaṃ sātisayo. Tena vuttaṃ ‘‘tatrimāni ratanāni, seyyathidaṃ – cattāro satipaṭṭhānā’’tiādi.
အာရမ္မဏေ ဩက္ကန္ဒိတ္ဝာ ဥပဋ္ဌာနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ, သတိယေဝ ပဋ္ဌာနံ သတိပဋ္ဌာနံ။ အာရမ္မဏသ္သ ပန ကာယာဒိဝသေန စတုဗ္ဗိဓတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’’တိ။ တထာ ဟိ ကာယဝေဒနာစိတ္တဓမ္မေသု သုဘသုခနိစ္စအတ္တသညာနံ ပဟာနတော အသုဘဒုက္ခာနိစ္စာနတ္တဘာဝဂ္ဂဟဏတော စ နေသံ ကာယာနုပသ္သနာဒိဘာဝော ဝိဘတ္တော။
Ārammaṇe okkanditvā upaṭṭhānaṭṭhena paṭṭhānaṃ, satiyeva paṭṭhānaṃ satipaṭṭhānaṃ. Ārammaṇassa pana kāyādivasena catubbidhattā vuttaṃ ‘‘cattāro satipaṭṭhānā’’ti. Tathā hi kāyavedanācittadhammesu subhasukhaniccaattasaññānaṃ pahānato asubhadukkhāniccānattabhāvaggahaṇato ca nesaṃ kāyānupassanādibhāvo vibhatto.
သမ္မာ ပဒဟန္တိ ဧတေန, သယံ ဝာ သမ္မာ ပဒဟတိ, ပသတ္ထံ သုန္ဒရံ ဝာ ပဒဟနန္တိ သမ္မပ္ပဓာနံ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဝာ သမ္မဒေဝ ပဓာနဘာဝကရဏတော သမ္မပ္ပဓာနံ, ဝီရိယသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ တမ္ပိ အနုပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အကုသလာနံ အနုပ္ပာဒနပဟာနဝသေန အနုပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဥပ္ပာဒနဌာပနဝသေန စ စတုကိစ္စသာဓကတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ’’တိ။
Sammā padahanti etena, sayaṃ vā sammā padahati, pasatthaṃ sundaraṃ vā padahananti sammappadhānaṃ, puggalassa vā sammadeva padhānabhāvakaraṇato sammappadhānaṃ, vīriyassetaṃ adhivacanaṃ. Tampi anuppannuppannānaṃ akusalānaṃ anuppādanapahānavasena anuppannuppannānaṃ kusalānaṃ uppādanaṭhāpanavasena ca catukiccasādhakattā vuttaṃ ‘‘cattāro sammappadhānā’’ti.
ဣဇ္ဈတီတိ ဣဒ္ဓိ, သမိဇ္ဈတိ နိပ္ဖဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဣဇ္ဈန္တိ တာယ ဝာ သတ္တာ ဣဒ္ဓာ ဝုဒ္ဓာ ဥက္ကံသဂတာ ဟောန္တီတိ ဣဒ္ဓိ။ ပဌမေန အတ္ထေန ဣဒ္ဓိ ဧဝ ပာဒော ဣဒ္ဓိပာဒော, ဣဒ္ဓိကောဋ္ဌာသောတိ အတ္ထော။ ဒုတိယေန အတ္ထေန ဣဒ္ဓိယာ ပာဒော ပတိဋ္ဌာ အဓိဂမုပာယောတိ ဣဒ္ဓိပာဒော။ တေန ဟိ ဥပရူပရိဝိသေသသင္ခာတံ ဣဒ္ဓိံ ပဇ္ဇန္တိ ပာပုဏန္တိ။ သ္ဝာယံ ဣဒ္ဓိပာဒော ယသ္မာ ဆန္ဒာဒိကေ စတ္တာရော အဓိပတိဓမ္မေ ဓုရေ ဇေဋ္ဌကေ ကတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တီယတိ, တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပာဒော’’တိ။
Ijjhatīti iddhi, samijjhati nipphajjatīti attho. Ijjhanti tāya vā sattā iddhā vuddhā ukkaṃsagatā hontīti iddhi. Paṭhamena atthena iddhi eva pādo iddhipādo, iddhikoṭṭhāsoti attho. Dutiyena atthena iddhiyā pādo patiṭṭhā adhigamupāyoti iddhipādo. Tena hi uparūparivisesasaṅkhātaṃ iddhiṃ pajjanti pāpuṇanti. Svāyaṃ iddhipādo yasmā chandādike cattāro adhipatidhamme dhure jeṭṭhake katvā nibbattīyati, tasmā vuttaṃ ‘‘cattāro iddhipādo’’ti.
ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနီတိ သဒ္ဓာဒီနိ ပဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယာနိ။ တတ္ထ အသ္သဒ္ဓိယံ အဘိဘဝိတ္ဝာ အဓိမောက္ခလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သဒ္ဓာ ဣန္ဒ္ရိယံ။ ကောသဇ္ဇံ အဘိဘဝိတ္ဝာ ပဂ္ဂဟလက္ခဏေ, ပမာဒံ အဘိဘဝိတ္ဝာ ဥပဋ္ဌာနလက္ခဏေ, ဝိက္ခေပံ အဘိဘဝိတ္ဝာ အဝိက္ခေပလက္ခဏေ, အညာဏံ အဘိဘဝိတ္ဝာ ဒသ္သနလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ ပညာ ဣန္ဒ္ရိယံ။
Pañcindriyānīti saddhādīni pañca indriyāni. Tattha assaddhiyaṃ abhibhavitvā adhimokkhalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti saddhā indriyaṃ. Kosajjaṃ abhibhavitvā paggahalakkhaṇe, pamādaṃ abhibhavitvā upaṭṭhānalakkhaṇe, vikkhepaṃ abhibhavitvā avikkhepalakkhaṇe, aññāṇaṃ abhibhavitvā dassanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ kāretīti paññā indriyaṃ.
တာနိယေဝ အသ္သဒ္ဓိယာဒီဟိ အနဘိဘဝနီယတော အကမ္ပိယဋ္ဌေန သမ္ပယုတ္တဓမ္မေသု ထိရဘာဝေန စ ဗလာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
Tāniyeva assaddhiyādīhi anabhibhavanīyato akampiyaṭṭhena sampayuttadhammesu thirabhāvena ca balāni veditabbāni.
သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာတိ ဗောဓိယာ, ဗောဓိသ္သ ဝာ အင္ဂာတိ ဗောဇ္ဈင္ဂာ။ ယာ ဟိ ဧသာ ဓမ္မသာမဂ္ဂီ, ယာယ လောကုတ္တရမဂ္ဂက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာယ လီနုဒ္ဓစ္စပတိဋ္ဌာနာယူဟနကာမသုခတ္တကိလမထာနုယောဂဥစ္ဆေဒသသ္သတာဘိနိဝေသာဒီနံ အနေကေသံ ဥပဒ္ဒဝာနံ ပဋိပက္ခဘူတာယ သတိဓမ္မဝိစယဝီရိယပီတိပသ္သဒ္ဓိသမာဓိဥပေက္ခာသင္ခာတာယ ဓမ္မသာမဂ္ဂိယာ အရိယသာဝကော ဗုဇ္ဈတိ ကိလေသနိဒ္ဒာယ ဥဋ္ဌဟတိ, စတ္တာရိ ဝာ အရိယသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတိ, နိဗ္ဗာနမေဝ ဝာ သစ္ဆိကရောတီတိ ‘‘ဗောဓီ’’တိ ဝုစ္စတိ, တသ္သာ ဓမ္မသာမဂ္ဂိသင္ခာတာယ ဗောဓိယာ အင္ဂာတိ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ဈာနင္ဂမဂ္ဂင္ဂာဒယော ဝိယ။ ယောပေသ ဝုတ္တပ္ပကာရာယ ဓမ္မသာမဂ္ဂိယာ ဗုဇ္ဈတီတိ ကတ္ဝာ အရိယသာဝကော ‘‘ဗောဓီ’’တိ ဝုစ္စတိ, တသ္သ ဗောဓိသ္သ ဝာ အင္ဂာတိပိ ဗောဇ္ဈင္ဂာ သေနင္ဂရထင္ဂာဒယော ဝိယ။ တေနာဟု ပောရာဏာ ‘‘ဗုဇ္ဈနကသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ အင္ဂာတိ ဗောဇ္ဈင္ဂာ’’တိ (သံ. နိ. အဋ္ဌ. ၃.၅.၁၈၂; ဝိဘ. အဋ္ဌ. ၄၆၆; ပဋိ. မ. အဋ္ဌ. ၁.၁.၂၅), ‘‘ဗောဓာယ သံဝတ္တန္တီတိ ဗောဇ္ဈင္ဂာ’’တိအာဒိနာ (ပဋိ. မ. ၂.၁၇) နယေနပိ ဗောဇ္ဈင္ဂဋ္ဌော ဝေဒိတဗ္ဗော။
Satta bojjhaṅgāti bodhiyā, bodhissa vā aṅgāti bojjhaṅgā. Yā hi esā dhammasāmaggī, yāya lokuttaramaggakkhaṇe uppajjamānāya līnuddhaccapatiṭṭhānāyūhanakāmasukhattakilamathānuyogaucchedasassatābhinivesādīnaṃ anekesaṃ upaddavānaṃ paṭipakkhabhūtāya satidhammavicayavīriyapītipassaddhisamādhiupekkhāsaṅkhātāya dhammasāmaggiyā ariyasāvako bujjhati kilesaniddāya uṭṭhahati, cattāri vā ariyasaccāni paṭivijjhati, nibbānameva vā sacchikarotīti ‘‘bodhī’’ti vuccati, tassā dhammasāmaggisaṅkhātāya bodhiyā aṅgāti bojjhaṅgā jhānaṅgamaggaṅgādayo viya. Yopesa vuttappakārāya dhammasāmaggiyā bujjhatīti katvā ariyasāvako ‘‘bodhī’’ti vuccati, tassa bodhissa vā aṅgātipi bojjhaṅgā senaṅgarathaṅgādayo viya. Tenāhu porāṇā ‘‘bujjhanakassa puggalassa aṅgāti bojjhaṅgā’’ti (saṃ. ni. aṭṭha. 3.5.182; vibha. aṭṭha. 466; paṭi. ma. aṭṭha. 1.1.25), ‘‘bodhāya saṃvattantīti bojjhaṅgā’’tiādinā (paṭi. ma. 2.17) nayenapi bojjhaṅgaṭṭho veditabbo.
အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ တံတံမဂ္ဂဝဇ္ဈေဟိ ကိလေသေဟိ အာရကတ္တာ အရိယဘာဝကရတ္တာ အရိယဖလပဋိလာဘကရတ္တာ စ အရိယော။ သမ္မာဒိဋ္ဌိအာဒီနိ အဋ္ဌင္ဂာနိ အသ္သ အတ္ထိ, အဋ္ဌင္ဂာနိယေဝ ဝာ အဋ္ဌင္ဂိကော။ မာရေန္တော ကိလေသေ ဂစ္ဆတိ, နိဗ္ဗာနတ္ထိကေဟိ ဝာ မဂ္ဂီယတိ, သယံ ဝာ နိဗ္ဗာနံ မဂ္ဂတီတိ မဂ္ဂောတိ ဧဝမေတေသံ သတိပဋ္ဌာနာဒီနံ အတ္ထဝိဘာဂော ဝေဒိတဗ္ဗော။
Ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti taṃtaṃmaggavajjhehi kilesehi ārakattā ariyabhāvakarattā ariyaphalapaṭilābhakarattā ca ariyo. Sammādiṭṭhiādīni aṭṭhaṅgāni assa atthi, aṭṭhaṅgāniyeva vā aṭṭhaṅgiko. Mārento kilese gacchati, nibbānatthikehi vā maggīyati, sayaṃ vā nibbānaṃ maggatīti maggoti evametesaṃ satipaṭṭhānādīnaṃ atthavibhāgo veditabbo.
သောတာပန္နောတိ မဂ္ဂသင္ခာတံ သောတံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ပာပုဏိတ္ဝာ ဌိတော, သောတာပတ္တိဖလဋ္ဌောတိ အတ္ထော။ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နောတိ သောတာပတ္တိဖလသ္သ အတ္တပစ္စက္ခကရဏတ္ထာယ ပဋိပဇ္ဇမာနော ပဌမမဂ္ဂဋ္ဌော , ယော အဋ္ဌမကောတိပိ ဝုစ္စတိ။ သကဒာဂာမီတိ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏဝသေန အာဂမနသီလော ဒုတိယဖလဋ္ဌော။ အနာဂာမီတိ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏဝသေန ကာမလောကံ အနာဂမနသီလော တတိယဖလဋ္ဌော။ ယော ပန သဒ္ဓာနုသာရီ ဓမ္မာနုသာရီ ဧကဗီဇီတိ ဧဝမာဒိကော အရိယပုဂ္ဂလဝိဘာဂော, သော တေသံယေဝ ဘေဒောတိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Sotāpannoti maggasaṅkhātaṃ sotaṃ āpajjitvā pāpuṇitvā ṭhito, sotāpattiphalaṭṭhoti attho. Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipannoti sotāpattiphalassa attapaccakkhakaraṇatthāya paṭipajjamāno paṭhamamaggaṭṭho , yo aṭṭhamakotipi vuccati. Sakadāgāmīti sakideva imaṃ lokaṃ paṭisandhiggahaṇavasena āgamanasīlo dutiyaphalaṭṭho. Anāgāmīti paṭisandhiggahaṇavasena kāmalokaṃ anāgamanasīlo tatiyaphalaṭṭho. Yo pana saddhānusārī dhammānusārī ekabījīti evamādiko ariyapuggalavibhāgo, so tesaṃyeva bhedoti. Sesaṃ vuttanayameva.
ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာတိ ဧတံ အတ္တနော ဓမ္မဝိနယေ မတကုဏပသဒိသေန ဒုသ္သီလပုဂ္ဂလေန သဒ္ဓိံ သံဝာသာဘာဝသင္ခာတံ အတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာ။ ဣမံ ဥဒာနန္တိ ဣမံ အသံဝာသာရဟသံဝာသာရဟဘာဝာနံ ကာရဏပရိဒီပနံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ။
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ attano dhammavinaye matakuṇapasadisena dussīlapuggalena saddhiṃ saṃvāsābhāvasaṅkhātaṃ atthaṃ viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ asaṃvāsārahasaṃvāsārahabhāvānaṃ kāraṇaparidīpanaṃ udānaṃ udānesi.
တတ္ထ ဆန္နမတိဝသ္သတီတိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ပဋိစ္ဆာဒေန္တော အညံ နဝံ အာပတ္တိံ
Tattha channamativassatīti āpattiṃ āpajjitvā paṭicchādento aññaṃ navaṃ āpattiṃ
အာပဇ္ဇတိ, တတော အပရန္တိ ဧဝံ အာပတ္တိဝသ္သံ ကိလေသဝသ္သံ အတိဝိယ ဝသ္သတိ။ ဝိဝဋံ နာတိဝသ္သတီတိ အာပတ္တိံ အာပန္နော တံ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတ္ဝာ ဝိဝရန္တော သဗ္ရဟ္မစာရီနံ ပကာသေန္တော ယထာဓမ္မံ ယထာဝိနယံ ပဋိကရောန္တော ဒေသေန္တော ဝုဋ္ဌဟန္တော အညံ နဝံ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ, တေနသ္သ တံ ဝိဝဋံ ပုန အာပတ္တိဝသ္သံ ကိလေသဝသ္သံ န ဝသ္သတိ။ ယသ္မာ စ ဧတဒေဝ, တသ္မာ ဆန္နံ ဆာဒိတံ အာပတ္တိံ ဝိဝရေထ။ ဧဝံ တံ နာတိဝသ္သတီတိ ဧဝံ သန္တေ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇနပုဂ္ဂလာနံ အတ္တဘာဝံ အတိဝိဇ္ဈိတ္ဝာ ကိလေသဝသ္သနေန န ဝသ္သတိ န တေမေတိ, ဧဝံ သော ကိလေသေဟိ အနဝသ္သုတော ပရိသုဒ္ဓသီလော သမာဟိတော ဟုတ္ဝာ ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေတ္ဝာ သမ္မသန္တော အနုက္ကမေန နိဗ္ဗာနံ ပာပုဏာတီတိ အဓိပ္ပာယော။
Āpajjati, tato aparanti evaṃ āpattivassaṃ kilesavassaṃ ativiya vassati. Vivaṭaṃ nātivassatīti āpattiṃ āpanno taṃ appaṭicchādetvā vivaranto sabrahmacārīnaṃ pakāsento yathādhammaṃ yathāvinayaṃ paṭikaronto desento vuṭṭhahanto aññaṃ navaṃ āpattiṃ nāpajjati, tenassa taṃ vivaṭaṃ puna āpattivassaṃ kilesavassaṃ na vassati. Yasmā ca etadeva, tasmā channaṃ chāditaṃ āpattiṃ vivaretha. Evaṃ taṃ nātivassatīti evaṃ sante taṃ āpattiṃ āpajjanapuggalānaṃ attabhāvaṃ ativijjhitvā kilesavassanena na vassati na temeti, evaṃ so kilesehi anavassuto parisuddhasīlo samāhito hutvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā sammasanto anukkamena nibbānaṃ pāpuṇātīti adhippāyo.
ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌစ္ဆရိယကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Imasmiṃ dhammavinaye aṭṭhacchariyakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / ၃. ဣမသ္မိံဓမ္မဝိနယေအဋ္ဌစ္ဆရိယံ • 3. Imasmiṃdhammavinayeaṭṭhacchariyaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • Pātimokkhuddesayācanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • 1. Pātimokkhuddesayācanakathā