| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೩-೬. ಇಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā
೪೫-೪೮. ತತಿಯೇ ದಲಿದ್ದೋ ನಾಮ ದುಗ್ಗತೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ದಾಲಿದ್ದಿಯಂ। ನ ಏತಸ್ಸ ಸಕಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅಸ್ಸಕೋ, ಅಸಾಪತೇಯ್ಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇನ ರಹಿತೋ’’ತಿ। ‘‘ಬುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮೋ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ಕೇನಚಿ ಅಕಮ್ಪಿಯಭಾವೇನ ಓಕಪ್ಪನಂ ರತನತ್ತಯಗುಣೇ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪನಂ ಓಕಪ್ಪನಸದ್ಧಾ ನಾಮ। ‘‘ಇದಂ ಅಕುಸಲಂ ಕಮ್ಮಂ ನೋ ಸಕಂ, ಇದಂ ಪನ ಕಮ್ಮಂ ಸಕ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಅನ್ವಯತೋ ಚ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಜಾನನಪಞ್ಞಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಪಞ್ಞಾ। ತಿವಿಧಞ್ಹಿ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಅತ್ತನಾ ಕತಮ್ಪಿ ಸಕಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ ಅತ್ಥಭಞ್ಜನತೋ। ಸುಚರಿತಂ ಸಕಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಜನನತೋ। ಇಣಾದಾನಸ್ಮಿನ್ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನತ್ಥೇ ಏತಂ ಭುಮ್ಮನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಇಣಗ್ಗಹಣಂ ವದಾಮೀ’’ತಿ।
45-48. Tatiye daliddo nāma duggato, tassa bhāvo dāliddiyaṃ. Na etassa sakaṃ sāpateyyanti assako, asāpateyyo. Tenāha ‘‘attano santakena rahito’’ti. ‘‘Buddho dhammo saṅgho’’ti vutte ‘‘sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’ti kenaci akampiyabhāvena okappanaṃ ratanattayaguṇe ogāhetvā kappanaṃ okappanasaddhā nāma. ‘‘Idaṃ akusalaṃ kammaṃ no sakaṃ, idaṃ pana kammaṃ saka’’nti evaṃ byatirekato anvayato ca kammassakatajānanapaññā kammassakatapaññā. Tividhañhi duccaritaṃ attanā katampi sakakammaṃ nāma na hoti atthabhañjanato. Sucaritaṃ sakakammaṃ nāma atthajananato. Iṇādānasminti paccattavacanatthe etaṃ bhummanti āha ‘‘iṇaggahaṇaṃ vadāmī’’ti.
ಕಟಗ್ಗಾಹೋತಿ ಕತಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಸಿದ್ಧಮೇವ ಕತ್ವಾ ಗಹಣಂ। ಸೋ ಪನ ವಿಜಯಲಾಭೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಜಯಗ್ಗಾಹೋ’’ತಿ। ಹಿರಿಮನೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಹಿರಿಮನೋತಿ ಆಹ ‘‘ಹಿರಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಚಿತ್ತೋ’’ತಿ, ಪಾಪಜಿಗುಚ್ಛನಲಕ್ಖಣಾಯ ಹಿರಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಚಿತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಓತ್ತಪ್ಪತಿ ಉಬ್ಬಿಜ್ಜತಿ ಭಾಯತಿ ಸೀಲೇನಾತಿ ಓತ್ತಪ್ಪೀ, ಓತ್ತಪ್ಪೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖನ್ತಿ ತತಿಯಜ್ಝಾನಸುಖಂ ದೂರಸಮುಸ್ಸಾರಿತಕಾಮಾಮಿಸತ್ತಾ। ಉಪೇಕ್ಖನ್ತಿ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನುಪೇಕ್ಖಂ, ನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉಪೇಕ್ಖಾವೇದನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನುಪೇಕ್ಖ’’ನ್ತಿ। ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋತಿ ಪಗ್ಗಹಿತಪರಿಪುಣ್ಣಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕವೀರಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೋ ಗಣಸಙ್ಗಣಿಕಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಚತೂಸು ಇರಿಯಾಪಥೇಸು ಅಟ್ಠಆರಮ್ಭವತ್ಥುವಸೇನ ಏಕಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಕಾಯಿಕಂ ವೀರಿಯಂ ಆರದ್ಧಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಚಿತ್ತಸಙ್ಗಣಿಕಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿವಸೇನ ಏಕಕೋ ಹೋತಿ। ಗಮನೇ ಉಪ್ಪನ್ನಕಿಲೇಸಸ್ಸ ಠಾನಂ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ದೇತಿ, ಠಾನೇ ಉಪ್ಪನ್ನಕಿಲೇಸಸ್ಸ ನಿಸಜ್ಜಂ, ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಕಿಲೇಸಸ್ಸ ಸಯನಂ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ದೇತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಕಿಲೇಸೇ ನಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಅಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ವೀರಿಯಂ ಆರದ್ಧಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಪಟಿಪಕ್ಖದೂರೀಭಾವೇನ ಸೇಟ್ಠಟ್ಠೇನ ಚ ಏಕೋ ಉದೇತೀತಿ ಏಕೋದಿ, ಏಕಗ್ಗತಾ। ತಸ್ಸ ಯೋಗತೋ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತೋ ಇಧ ಏಕೋದಿ। ಪಟಿಪಕ್ಖತೋ ಅತ್ತಾನಂ ನಿಪಾತಿ, ತಂ ವಾ ನಿಪಯತಿ ವಿಸೋಸೇತೀತಿ ನಿಪಕೋ। ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾಯಾದಿಭೇದಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಸಾತಿಸಯಾಯ ಸತಿಯಾ ಸರತೀತಿ ಸತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತೋ’’ತಿಆದಿ।
Kaṭaggāhoti kataṃ sabbaso siddhameva katvā gahaṇaṃ. So pana vijayalābho hotīti āha ‘‘jayaggāho’’ti. Hirimano etassāti hirimanoti āha ‘‘hirisampayuttacitto’’ti, pāpajigucchanalakkhaṇāya hiriyā sampayuttacittoti attho. Ottappati ubbijjati bhāyati sīlenāti ottappī, ottappena samannāgato. Nirāmisaṃ sukhanti tatiyajjhānasukhaṃ dūrasamussāritakāmāmisattā. Upekkhanti catutthajjhānupekkhaṃ, na yaṃ kiñci upekkhāvedananti āha ‘‘catutthajjhānupekkha’’nti. Āraddhavīriyoti paggahitaparipuṇṇakāyikacetasikavīriyoti attho. Yo gaṇasaṅgaṇikaṃ vinodetvā catūsu iriyāpathesu aṭṭhaārambhavatthuvasena ekako hoti, tassa kāyikaṃ vīriyaṃ āraddhaṃ nāma hoti. Cittasaṅgaṇikaṃ vinodetvā aṭṭhasamāpattivasena ekako hoti. Gamane uppannakilesassa ṭhānaṃ pāpuṇituṃ na deti, ṭhāne uppannakilesassa nisajjaṃ, nisajjāya uppannakilesassa sayanaṃ pāpuṇituṃ na deti, uppannaṭṭhāneyeva kilese niggaṇhāti. Ayaṃ cetasikaṃ vīriyaṃ āraddhaṃ nāma hoti. Paṭipakkhadūrībhāvena seṭṭhaṭṭhena ca eko udetīti ekodi, ekaggatā. Tassa yogato ekaggacitto idha ekodi. Paṭipakkhato attānaṃ nipāti, taṃ vā nipayati visosetīti nipako. Aññataraṃ kāyādibhedaṃ ārammaṇaṃ sātisayāya satiyā saratīti sato. Tenāha ‘‘ekaggacitto’’tiādi.
ಅಕುಪ್ಪಾ ಮೇ ವಿಮುತ್ತೀತಿ ಮಯ್ಹಂ ಅರಹತ್ತಫಲವಿಮುತ್ತಿ ಅಕುಪ್ಪತಾಯ ಅಕುಪ್ಪಾರಮ್ಮಣತಾಯ ಚ ಅಕುಪ್ಪಾ। ಸಾ ಹಿ ರಾಗಾದೀಹಿ ನ ಕುಪ್ಪತೀತಿ ಅಕುಪ್ಪತಾಯಪಿ ಅಕುಪ್ಪಾ । ಅಕುಪ್ಪಂ ನಿಬ್ಬಾನಮಸ್ಸಾ ಆರಮ್ಮಣನ್ತಿ ಅಕುಪ್ಪಾರಮ್ಮಣತಾಯಪಿ ಅಕುಪ್ಪಾ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಅಕುಪ್ಪಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ’’ತಿಆದಿ। ಭವಸಂಯೋಜನಾನನ್ತಿ ಕಾಮರಾಗಪಟಿಘಮಾನದಿಟ್ಠಿವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸಭವರಾಗಇಸ್ಸಾಮಚ್ಛರಿಯ- ಅವಿಜ್ಜಾಸಙ್ಖಾತಾನಂ ದಸನ್ನಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ। ಇಮಾನಿ ಹಿ ಸತ್ತೇ ಭವೇಸು ಸಂಯೋಜೇನ್ತಿ ಉಪನಿಬನ್ಧನ್ತಿ ಭವಾಭವೇನ ಸಂಯೋಜೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಭವಸಂಯೋಜನಾನೀತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಖೀಣಾಸವೋ ಉತ್ತಮಅಣಣೋ ಕಿಲೇಸಇಣಾನಂ ಅಭಾವತೋ। ಅಞ್ಞೇ ಹಿ ಸತ್ತಾ ಯಾವ ನ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀಯನ್ತಿ, ತಾವ ಸಇಣಾ ನಾಮ ಅಸೇರಿವಿಹಾರಭಾವತೋ। ಚತುತ್ಥಾದೀನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನಿ।
Akuppāme vimuttīti mayhaṃ arahattaphalavimutti akuppatāya akuppārammaṇatāya ca akuppā. Sā hi rāgādīhi na kuppatīti akuppatāyapi akuppā . Akuppaṃ nibbānamassā ārammaṇanti akuppārammaṇatāyapi akuppā. Tenevāha ‘‘akuppārammaṇattā’’tiādi. Bhavasaṃyojanānanti kāmarāgapaṭighamānadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsabhavarāgaissāmacchariya- avijjāsaṅkhātānaṃ dasannaṃ saṃyojanānaṃ. Imāni hi satte bhavesu saṃyojenti upanibandhanti bhavābhavena saṃyojenti, tasmā bhavasaṃyojanānīti vuccanti. Khīṇāsavo uttamaaṇaṇo kilesaiṇānaṃ abhāvato. Aññe hi sattā yāva na kilesā pahīyanti, tāva saiṇā nāma aserivihārabhāvato. Catutthādīni uttānatthāni.
ಇಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Iṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೩. ಇಣಸುತ್ತಂ • 3. Iṇasuttaṃ
೪. ಮಹಾಚುನ್ದಸುತ್ತಂ • 4. Mahācundasuttaṃ
೫. ಪಠಮಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಸುತ್ತಂ • 5. Paṭhamasandiṭṭhikasuttaṃ
೬. ದುತಿಯಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಸುತ್ತಂ • 6. Dutiyasandiṭṭhikasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೩. ಇಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Iṇasuttavaṇṇanā
೪. ಮಹಾಚುನ್ದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Mahācundasuttavaṇṇanā
೫-೬. ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಸುತ್ತದ್ವಯವಣ್ಣನಾ • 5-6. Sandiṭṭhikasuttadvayavaṇṇanā
