Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៣. ឥណសុត្តំ
3. Iṇasuttaṃ
៤៥. ‘‘ទាលិទ្ទិយំ 1, ភិក្ខវេ, ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យម្បិ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ 2 អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ 3 ឥណំ អាទិយតិ, ឥណាទានម្បិ, ភិក្ខវេ, ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យម្បិ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ ឥណំ អាទិយិត្វា វឌ្ឍិំ បដិស្សុណាតិ, វឌ្ឍិបិ, ភិក្ខវេ, ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យម្បិ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ វឌ្ឍិំ បដិស្សុណិត្វា កាលាភតំ 4 វឌ្ឍិំ ន ទេតិ, ចោទេន្តិបិ នំ; ចោទនាបិ, ភិក្ខវេ, ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យម្បិ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ ចោទិយមានោ ន ទេតិ, អនុចរន្តិបិ នំ; អនុចរិយាបិ, ភិក្ខវេ, ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យម្បិ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ អនុចរិយមានោ ន ទេតិ, ពន្ធន្តិបិ នំ; ពន្ធនម្បិ, ភិក្ខវេ, ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។
45. ‘‘Dāliddiyaṃ 5, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo 6 assako anāḷhiko 7 iṇaṃ ādiyati, iṇādānampi, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko iṇaṃ ādiyitvā vaḍḍhiṃ paṭissuṇāti, vaḍḍhipi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko vaḍḍhiṃ paṭissuṇitvā kālābhataṃ 8 vaḍḍhiṃ na deti, codentipi naṃ; codanāpi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko codiyamāno na deti, anucarantipi naṃ; anucariyāpi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko anucariyamāno na deti, bandhantipi naṃ; bandhanampi, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ទាលិទ្ទិយម្បិ ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ, ឥណាទានម្បិ ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ, វឌ្ឍិបិ ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ, ចោទនាបិ ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ, អនុចរិយាបិ ទុក្ខា លោកស្មិំ កាមភោគិនោ, ពន្ធនម្បិ ទុក្ខំ លោកស្មិំ កាមភោគិនោ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ , យស្ស កស្សចិ សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ឱត្តប្បំ នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, វីរិយំ នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ – អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អរិយស្ស វិនយេ ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ។
‘‘Iti kho, bhikkhave, dāliddiyampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino, iṇādānampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino, vaḍḍhipi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, codanāpi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, anucariyāpi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, bandhanampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino; evamevaṃ kho, bhikkhave , yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi kusalesu dhammesu, ottappaṃ natthi kusalesu dhammesu, vīriyaṃ natthi kusalesu dhammesu, paññā natthi kusalesu dhammesu – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyassa vinaye daliddo assako anāḷhiko.
‘‘ស ខោ សោ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ សទ្ធាយ អសតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរិយា អសតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ឱត្តប្បេ អសតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, វីរិយេ អសតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, បញ្ញាយ អសតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរតិ, វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរតិ, មនសា ទុច្ចរិតំ ចរតិ។ ឥទមស្ស ឥណាទានស្មិំ វទាមិ។
‘‘Sa kho so, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko saddhāya asati kusalesu dhammesu, hiriyā asati kusalesu dhammesu, ottappe asati kusalesu dhammesu, vīriye asati kusalesu dhammesu, paññāya asati kusalesu dhammesu, kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. Idamassa iṇādānasmiṃ vadāmi.
‘‘សោ តស្ស កាយទុច្ចរិតស្ស បដិច្ឆាទនហេតុ បាបិកំ ឥច្ឆំ បណិទហតិ 9។ ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ ឥច្ឆតិ, ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ សង្កប្បតិ , ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ វាចំ ភាសតិ, ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ កាយេន បរក្កមតិ។ សោ តស្ស វចីទុច្ចរិតស្ស បដិច្ឆាទនហេតុ…បេ.… សោ តស្ស មនោទុច្ចរិតស្ស បដិច្ឆាទនហេតុ…បេ.… ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ កាយេន បរក្កមតិ។ ឥទមស្ស វឌ្ឍិយា វទាមិ។
‘‘So tassa kāyaduccaritassa paṭicchādanahetu pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati 10. ‘Mā maṃ jaññū’ti icchati, ‘mā maṃ jaññū’ti saṅkappati , ‘mā maṃ jaññū’ti vācaṃ bhāsati, ‘mā maṃ jaññū’ti kāyena parakkamati. So tassa vacīduccaritassa paṭicchādanahetu…pe… so tassa manoduccaritassa paṭicchādanahetu…pe… ‘mā maṃ jaññū’ti kāyena parakkamati. Idamassa vaḍḍhiyā vadāmi.
‘‘តមេនំ បេសលា សព្រហ្មចារី ឯវមាហំសុ – ‘អយញ្ច សោ អាយស្មា ឯវំការី ឯវំសមាចារោ’តិ។ ឥទមស្ស ចោទនាយ វទាមិ។
‘‘Tamenaṃ pesalā sabrahmacārī evamāhaṃsu – ‘ayañca so āyasmā evaṃkārī evaṃsamācāro’ti. Idamassa codanāya vadāmi.
‘‘តមេនំ អរញ្ញគតំ វា រុក្ខមូលគតំ វា សុញ្ញាគារគតំ វា វិប្បដិសារសហគតា បាបកា អកុសលវិតក្កា សមុទាចរន្តិ។ ឥទមស្ស អនុចរិយាយ វទាមិ។
‘‘Tamenaṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā vippaṭisārasahagatā pāpakā akusalavitakkā samudācaranti. Idamassa anucariyāya vadāmi.
‘‘ស ខោ សោ, ភិក្ខវេ, ទលិទ្ទោ អស្សកោ អនាឡ្ហិកោ កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា មនសា ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា និរយពន្ធនេ វា ពជ្ឈតិ តិរច្ឆានយោនិពន្ធនេ វា។ នាហំ, ភិក្ខវេ, អញ្ញំ ឯកពន្ធនម្បិ សមនុបស្សាមិ ឯវំទារុណំ ឯវំកដុកំ 11 ឯវំអន្តរាយករំ អនុត្តរស្ស យោគក្ខេមស្ស អធិគមាយ, យថយិទំ, ភិក្ខវេ, និរយពន្ធនំ វា តិរច្ឆានយោនិពន្ធនំ វា’’តិ។
‘‘Sa kho so, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā nirayabandhane vā bajjhati tiracchānayonibandhane vā. Nāhaṃ, bhikkhave, aññaṃ ekabandhanampi samanupassāmi evaṃdāruṇaṃ evaṃkaṭukaṃ 12 evaṃantarāyakaraṃ anuttarassa yogakkhemassa adhigamāya, yathayidaṃ, bhikkhave, nirayabandhanaṃ vā tiracchānayonibandhanaṃ vā’’ti.
‘‘ទាលិទ្ទិយំ ទុក្ខំ លោកេ, ឥណាទានញ្ច វុច្ចតិ;
‘‘Dāliddiyaṃ dukkhaṃ loke, iṇādānañca vuccati;
ទលិទ្ទោ ឥណមាទាយ, ភុញ្ជមានោ វិហញ្ញតិ។
Daliddo iṇamādāya, bhuñjamāno vihaññati.
‘‘តតោ អនុចរន្តិ នំ, ពន្ធនម្បិ និគច្ឆតិ;
‘‘Tato anucaranti naṃ, bandhanampi nigacchati;
ឯតញ្ហិ ពន្ធនំ ទុក្ខំ, កាមលាភាភិជប្បិនំ។
Etañhi bandhanaṃ dukkhaṃ, kāmalābhābhijappinaṃ.
‘‘តថេវ អរិយវិនយេ, សទ្ធា យស្ស ន វិជ្ជតិ;
‘‘Tatheva ariyavinaye, saddhā yassa na vijjati;
អហិរីកោ អនោត្តប្បី, បាបកម្មវិនិព្ពយោ។
Ahirīko anottappī, pāpakammavinibbayo.
‘‘កាយទុច្ចរិតំ កត្វា, វចីទុច្ចរិតានិ ច;
‘‘Kāyaduccaritaṃ katvā, vacīduccaritāni ca;
មនោទុច្ចរិតំ កត្វា, ‘មា មំ ជញ្ញូ’តិ ឥច្ឆតិ។
Manoduccaritaṃ katvā, ‘mā maṃ jaññū’ti icchati.
បាបកម្មំ បវឌ្ឍេន្តោ, តត្ថ តត្ថ បុនប្បុនំ។
Pāpakammaṃ pavaḍḍhento, tattha tattha punappunaṃ.
‘‘សោ បាបកម្មោ ទុម្មេធោ, ជានំ ទុក្កដមត្តនោ;
‘‘So pāpakammo dummedho, jānaṃ dukkaṭamattano;
ទលិទ្ទោ ឥណមាទាយ, ភុញ្ជមានោ វិហញ្ញតិ។
Daliddo iṇamādāya, bhuñjamāno vihaññati.
‘‘តតោ អនុចរន្តិ នំ, សង្កប្បា មានសា ទុខា;
‘‘Tato anucaranti naṃ, saṅkappā mānasā dukhā;
គាមេ វា យទិ វារញ្ញេ, យស្ស វិប្បដិសារជា។
Gāme vā yadi vāraññe, yassa vippaṭisārajā.
‘‘សោ បាបកម្មោ ទុម្មេធោ, ជានំ ទុក្កដមត្តនោ;
‘‘So pāpakammo dummedho, jānaṃ dukkaṭamattano;
យោនិមញ្ញតរំ គន្ត្វា, និរយេ វាបិ ពជ្ឈតិ។
Yonimaññataraṃ gantvā, niraye vāpi bajjhati.
‘‘ឯតញ្ហិ ពន្ធនំ ទុក្ខំ, យម្ហា ធីរោ បមុច្ចតិ;
‘‘Etañhi bandhanaṃ dukkhaṃ, yamhā dhīro pamuccati;
ធម្មលទ្ធេហិ ភោគេហិ, ទទំ ចិត្តំ បសាទយំ។
Dhammaladdhehi bhogehi, dadaṃ cittaṃ pasādayaṃ.
‘‘ឧភយត្ថ កដគ្គាហោ, សទ្ធស្ស ឃរមេសិនោ;
‘‘Ubhayattha kaṭaggāho, saddhassa gharamesino;
ទិដ្ឋធម្មហិតត្ថាយ, សម្បរាយសុខាយ ច;
Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
ឯវមេតំ គហដ្ឋានំ, ចាគោ បុញ្ញំ បវឌ្ឍតិ។
Evametaṃ gahaṭṭhānaṃ, cāgo puññaṃ pavaḍḍhati.
‘‘តថេវ អរិយវិនយេ, សទ្ធា យស្ស បតិដ្ឋិតា;
‘‘Tatheva ariyavinaye, saddhā yassa patiṭṭhitā;
ហិរីមនោ ច ឱត្តប្បី, បញ្ញវា សីលសំវុតោ។
Hirīmano ca ottappī, paññavā sīlasaṃvuto.
‘‘ឯសោ ខោ អរិយវិនយេ, ‘សុខជីវី’តិ វុច្ចតិ;
‘‘Eso kho ariyavinaye, ‘sukhajīvī’ti vuccati;
និរាមិសំ សុខំ លទ្ធា, ឧបេក្ខំ អធិតិដ្ឋតិ។
Nirāmisaṃ sukhaṃ laddhā, upekkhaṃ adhitiṭṭhati.
‘‘បញ្ច នីវរណេ ហិត្វា, និច្ចំ អារទ្ធវីរិយោ;
‘‘Pañca nīvaraṇe hitvā, niccaṃ āraddhavīriyo;
ឈានានិ ឧបសម្បជ្ជ, ឯកោទិ និបកោ សតោ។
Jhānāni upasampajja, ekodi nipako sato.
‘‘ឯវំ ញត្វា យថាភូតំ, សព្ពសំយោជនក្ខយេ;
‘‘Evaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, sabbasaṃyojanakkhaye;
សព្ពសោ អនុបាទាយ, សម្មា ចិត្តំ វិមុច្ចតិ។
Sabbaso anupādāya, sammā cittaṃ vimuccati.
‘‘តស្ស សម្មា វិមុត្តស្ស, ញាណំ ចេ ហោតិ តាទិនោ;
‘‘Tassa sammā vimuttassa, ñāṇaṃ ce hoti tādino;
‘អកុប្បា មេ វិមុត្តី’តិ, ភវសំយោជនក្ខយេ។
‘Akuppā me vimuttī’ti, bhavasaṃyojanakkhaye.
‘‘ឯតំ ខោ បរមំ ញាណំ, ឯតំ សុខមនុត្តរំ;
‘‘Etaṃ kho paramaṃ ñāṇaṃ, etaṃ sukhamanuttaraṃ;
អសោកំ វិរជំ ខេមំ, ឯតំ អានណ្យមុត្តម’’ន្តិ។ តតិយំ;
Asokaṃ virajaṃ khemaṃ, etaṃ ānaṇyamuttama’’nti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ឥណសុត្តវណ្ណនា • 3. Iṇasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣-៦. ឥណសុត្តាទិវណ្ណនា • 3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā