Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൩. ഇണസുത്തം
3. Iṇasuttaṃ
൪൫. ‘‘ദാലിദ്ദിയം 1, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ 2 അസ്സകോ അനാള്ഹികോ 3 ഇണം ആദിയതി, ഇണാദാനമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ ഇണം ആദിയിത്വാ വഡ്ഢിം പടിസ്സുണാതി, വഡ്ഢിപി, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ വഡ്ഢിം പടിസ്സുണിത്വാ കാലാഭതം 4 വഡ്ഢിം ന ദേതി, ചോദേന്തിപി നം; ചോദനാപി, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ ചോദിയമാനോ ന ദേതി, അനുചരന്തിപി നം; അനുചരിയാപി, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ അനുചരിയമാനോ ന ദേതി, ബന്ധന്തിപി നം; ബന്ധനമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ’’തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’.
45. ‘‘Dāliddiyaṃ 5, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo 6 assako anāḷhiko 7 iṇaṃ ādiyati, iṇādānampi, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko iṇaṃ ādiyitvā vaḍḍhiṃ paṭissuṇāti, vaḍḍhipi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko vaḍḍhiṃ paṭissuṇitvā kālābhataṃ 8 vaḍḍhiṃ na deti, codentipi naṃ; codanāpi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko codiyamāno na deti, anucarantipi naṃ; anucariyāpi, bhikkhave, dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Yampi, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko anucariyamāno na deti, bandhantipi naṃ; bandhanampi, bhikkhave, dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ദാലിദ്ദിയമ്പി ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ, ഇണാദാനമ്പി ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ, വഡ്ഢിപി ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ, ചോദനാപി ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ, അനുചരിയാപി ദുക്ഖാ ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ, ബന്ധനമ്പി ദുക്ഖം ലോകസ്മിം കാമഭോഗിനോ; ഏവമേവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ , യസ്സ കസ്സചി സദ്ധാ നത്ഥി കുസലേസു ധമ്മേസു, ഹിരീ നത്ഥി കുസലേസു ധമ്മേസു, ഓത്തപ്പം നത്ഥി കുസലേസു ധമ്മേസു, വീരിയം നത്ഥി കുസലേസു ധമ്മേസു, പഞ്ഞാ നത്ഥി കുസലേസു ധമ്മേസു – അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അരിയസ്സ വിനയേ ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ.
‘‘Iti kho, bhikkhave, dāliddiyampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino, iṇādānampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino, vaḍḍhipi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, codanāpi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, anucariyāpi dukkhā lokasmiṃ kāmabhogino, bandhanampi dukkhaṃ lokasmiṃ kāmabhogino; evamevaṃ kho, bhikkhave , yassa kassaci saddhā natthi kusalesu dhammesu, hirī natthi kusalesu dhammesu, ottappaṃ natthi kusalesu dhammesu, vīriyaṃ natthi kusalesu dhammesu, paññā natthi kusalesu dhammesu – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyassa vinaye daliddo assako anāḷhiko.
‘‘സ ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ സദ്ധായ അസതി കുസലേസു ധമ്മേസു, ഹിരിയാ അസതി കുസലേസു ധമ്മേസു, ഓത്തപ്പേ അസതി കുസലേസു ധമ്മേസു, വീരിയേ അസതി കുസലേസു ധമ്മേസു, പഞ്ഞായ അസതി കുസലേസു ധമ്മേസു, കായേന ദുച്ചരിതം ചരതി, വാചായ ദുച്ചരിതം ചരതി, മനസാ ദുച്ചരിതം ചരതി. ഇദമസ്സ ഇണാദാനസ്മിം വദാമി.
‘‘Sa kho so, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko saddhāya asati kusalesu dhammesu, hiriyā asati kusalesu dhammesu, ottappe asati kusalesu dhammesu, vīriye asati kusalesu dhammesu, paññāya asati kusalesu dhammesu, kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. Idamassa iṇādānasmiṃ vadāmi.
‘‘സോ തസ്സ കായദുച്ചരിതസ്സ പടിച്ഛാദനഹേതു പാപികം ഇച്ഛം പണിദഹതി 9. ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി ഇച്ഛതി, ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി സങ്കപ്പതി , ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി വാചം ഭാസതി, ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി കായേന പരക്കമതി. സോ തസ്സ വചീദുച്ചരിതസ്സ പടിച്ഛാദനഹേതു…പേ॰… സോ തസ്സ മനോദുച്ചരിതസ്സ പടിച്ഛാദനഹേതു…പേ॰… ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി കായേന പരക്കമതി. ഇദമസ്സ വഡ്ഢിയാ വദാമി.
‘‘So tassa kāyaduccaritassa paṭicchādanahetu pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati 10. ‘Mā maṃ jaññū’ti icchati, ‘mā maṃ jaññū’ti saṅkappati , ‘mā maṃ jaññū’ti vācaṃ bhāsati, ‘mā maṃ jaññū’ti kāyena parakkamati. So tassa vacīduccaritassa paṭicchādanahetu…pe… so tassa manoduccaritassa paṭicchādanahetu…pe… ‘mā maṃ jaññū’ti kāyena parakkamati. Idamassa vaḍḍhiyā vadāmi.
‘‘തമേനം പേസലാ സബ്രഹ്മചാരീ ഏവമാഹംസു – ‘അയഞ്ച സോ ആയസ്മാ ഏവംകാരീ ഏവംസമാചാരോ’തി. ഇദമസ്സ ചോദനായ വദാമി.
‘‘Tamenaṃ pesalā sabrahmacārī evamāhaṃsu – ‘ayañca so āyasmā evaṃkārī evaṃsamācāro’ti. Idamassa codanāya vadāmi.
‘‘തമേനം അരഞ്ഞഗതം വാ രുക്ഖമൂലഗതം വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതം വാ വിപ്പടിസാരസഹഗതാ പാപകാ അകുസലവിതക്കാ സമുദാചരന്തി. ഇദമസ്സ അനുചരിയായ വദാമി.
‘‘Tamenaṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā vippaṭisārasahagatā pāpakā akusalavitakkā samudācaranti. Idamassa anucariyāya vadāmi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ദലിദ്ദോ അസ്സകോ അനാള്ഹികോ കായേന ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ വാചായ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ മനസാ ദുച്ചരിതം ചരിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ നിരയബന്ധനേ വാ ബജ്ഝതി തിരച്ഛാനയോനിബന്ധനേ വാ. നാഹം, ഭിക്ഖവേ, അഞ്ഞം ഏകബന്ധനമ്പി സമനുപസ്സാമി ഏവംദാരുണം ഏവംകടുകം 11 ഏവംഅന്തരായകരം അനുത്തരസ്സ യോഗക്ഖേമസ്സ അധിഗമായ, യഥയിദം, ഭിക്ഖവേ, നിരയബന്ധനം വാ തിരച്ഛാനയോനിബന്ധനം വാ’’തി.
‘‘Sa kho so, bhikkhave, daliddo assako anāḷhiko kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā nirayabandhane vā bajjhati tiracchānayonibandhane vā. Nāhaṃ, bhikkhave, aññaṃ ekabandhanampi samanupassāmi evaṃdāruṇaṃ evaṃkaṭukaṃ 12 evaṃantarāyakaraṃ anuttarassa yogakkhemassa adhigamāya, yathayidaṃ, bhikkhave, nirayabandhanaṃ vā tiracchānayonibandhanaṃ vā’’ti.
‘‘ദാലിദ്ദിയം ദുക്ഖം ലോകേ, ഇണാദാനഞ്ച വുച്ചതി;
‘‘Dāliddiyaṃ dukkhaṃ loke, iṇādānañca vuccati;
ദലിദ്ദോ ഇണമാദായ, ഭുഞ്ജമാനോ വിഹഞ്ഞതി.
Daliddo iṇamādāya, bhuñjamāno vihaññati.
‘‘തതോ അനുചരന്തി നം, ബന്ധനമ്പി നിഗച്ഛതി;
‘‘Tato anucaranti naṃ, bandhanampi nigacchati;
ഏതഞ്ഹി ബന്ധനം ദുക്ഖം, കാമലാഭാഭിജപ്പിനം.
Etañhi bandhanaṃ dukkhaṃ, kāmalābhābhijappinaṃ.
‘‘തഥേവ അരിയവിനയേ, സദ്ധാ യസ്സ ന വിജ്ജതി;
‘‘Tatheva ariyavinaye, saddhā yassa na vijjati;
അഹിരീകോ അനോത്തപ്പീ, പാപകമ്മവിനിബ്ബയോ.
Ahirīko anottappī, pāpakammavinibbayo.
‘‘കായദുച്ചരിതം കത്വാ, വചീദുച്ചരിതാനി ച;
‘‘Kāyaduccaritaṃ katvā, vacīduccaritāni ca;
മനോദുച്ചരിതം കത്വാ, ‘മാ മം ജഞ്ഞൂ’തി ഇച്ഛതി.
Manoduccaritaṃ katvā, ‘mā maṃ jaññū’ti icchati.
പാപകമ്മം പവഡ്ഢേന്തോ, തത്ഥ തത്ഥ പുനപ്പുനം.
Pāpakammaṃ pavaḍḍhento, tattha tattha punappunaṃ.
‘‘സോ പാപകമ്മോ ദുമ്മേധോ, ജാനം ദുക്കടമത്തനോ;
‘‘So pāpakammo dummedho, jānaṃ dukkaṭamattano;
ദലിദ്ദോ ഇണമാദായ, ഭുഞ്ജമാനോ വിഹഞ്ഞതി.
Daliddo iṇamādāya, bhuñjamāno vihaññati.
‘‘തതോ അനുചരന്തി നം, സങ്കപ്പാ മാനസാ ദുഖാ;
‘‘Tato anucaranti naṃ, saṅkappā mānasā dukhā;
ഗാമേ വാ യദി വാരഞ്ഞേ, യസ്സ വിപ്പടിസാരജാ.
Gāme vā yadi vāraññe, yassa vippaṭisārajā.
‘‘സോ പാപകമ്മോ ദുമ്മേധോ, ജാനം ദുക്കടമത്തനോ;
‘‘So pāpakammo dummedho, jānaṃ dukkaṭamattano;
യോനിമഞ്ഞതരം ഗന്ത്വാ, നിരയേ വാപി ബജ്ഝതി.
Yonimaññataraṃ gantvā, niraye vāpi bajjhati.
‘‘ഏതഞ്ഹി ബന്ധനം ദുക്ഖം, യമ്ഹാ ധീരോ പമുച്ചതി;
‘‘Etañhi bandhanaṃ dukkhaṃ, yamhā dhīro pamuccati;
ധമ്മലദ്ധേഹി ഭോഗേഹി, ദദം ചിത്തം പസാദയം.
Dhammaladdhehi bhogehi, dadaṃ cittaṃ pasādayaṃ.
‘‘ഉഭയത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, സദ്ധസ്സ ഘരമേസിനോ;
‘‘Ubhayattha kaṭaggāho, saddhassa gharamesino;
ദിട്ഠധമ്മഹിതത്ഥായ, സമ്പരായസുഖായ ച;
Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
ഏവമേതം ഗഹട്ഠാനം, ചാഗോ പുഞ്ഞം പവഡ്ഢതി.
Evametaṃ gahaṭṭhānaṃ, cāgo puññaṃ pavaḍḍhati.
‘‘തഥേവ അരിയവിനയേ, സദ്ധാ യസ്സ പതിട്ഠിതാ;
‘‘Tatheva ariyavinaye, saddhā yassa patiṭṭhitā;
ഹിരീമനോ ച ഓത്തപ്പീ, പഞ്ഞവാ സീലസംവുതോ.
Hirīmano ca ottappī, paññavā sīlasaṃvuto.
‘‘ഏസോ ഖോ അരിയവിനയേ, ‘സുഖജീവീ’തി വുച്ചതി;
‘‘Eso kho ariyavinaye, ‘sukhajīvī’ti vuccati;
നിരാമിസം സുഖം ലദ്ധാ, ഉപേക്ഖം അധിതിട്ഠതി.
Nirāmisaṃ sukhaṃ laddhā, upekkhaṃ adhitiṭṭhati.
‘‘പഞ്ച നീവരണേ ഹിത്വാ, നിച്ചം ആരദ്ധവീരിയോ;
‘‘Pañca nīvaraṇe hitvā, niccaṃ āraddhavīriyo;
ഝാനാനി ഉപസമ്പജ്ജ, ഏകോദി നിപകോ സതോ.
Jhānāni upasampajja, ekodi nipako sato.
‘‘ഏവം ഞത്വാ യഥാഭൂതം, സബ്ബസംയോജനക്ഖയേ;
‘‘Evaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, sabbasaṃyojanakkhaye;
സബ്ബസോ അനുപാദായ, സമ്മാ ചിത്തം വിമുച്ചതി.
Sabbaso anupādāya, sammā cittaṃ vimuccati.
‘‘തസ്സ സമ്മാ വിമുത്തസ്സ, ഞാണം ചേ ഹോതി താദിനോ;
‘‘Tassa sammā vimuttassa, ñāṇaṃ ce hoti tādino;
‘അകുപ്പാ മേ വിമുത്തീ’തി, ഭവസംയോജനക്ഖയേ.
‘Akuppā me vimuttī’ti, bhavasaṃyojanakkhaye.
‘‘ഏതം ഖോ പരമം ഞാണം, ഏതം സുഖമനുത്തരം;
‘‘Etaṃ kho paramaṃ ñāṇaṃ, etaṃ sukhamanuttaraṃ;
അസോകം വിരജം ഖേമം, ഏതം ആനണ്യമുത്തമ’’ന്തി. തതിയം;
Asokaṃ virajaṃ khemaṃ, etaṃ ānaṇyamuttama’’nti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ഇണസുത്തവണ്ണനാ • 3. Iṇasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൩-൬. ഇണസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā