| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
3. ඉණසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Iṇasuttavaṇṇanā
45. තතියෙ දාලිද්‌දියන්‌ති දලිද්‌දභාවො. කාමභොගිනොති කාමෙ භුඤ්‌ජනකසත්‌තස්‌ස. අස්‌සකොති අත්‌තනො සන්‌තකෙන රහිතො. අනාළ්‌හිකොති න අඩ්‌ඪො. ඉණං ආදියතීති ජීවිතුං අසක්‌කොන්‌තො ඉණං ආදියති. වඩ්‌ඪිං පටිස්‌සුණාතීති දාතුං අසක්‌කොන්‌තො වඩ්‌ඪිං දස්‌සාමීති පටිජානාති. අනුචරන්‌තිපි නන්‌ති පරිසමජ්‌ඣගණමජ්‌ඣාදීසු ආතපඨපනපංසුඔකිරණාදීහි විප්‌පකාරං පාපෙන්‌තො පච්‌ඡතො පච්‌ඡතො අනුබන්‌ධන්‌ති. සද්‌ධා නත්‌ථීති ඔකප්‌පනකසද්‌ධාමත්‌තකම්‌පි නත්‌ථි. හිරී නත්‌ථීති හිරීයනාකාරමත්‌තකම්‌පි නත්‌ථි. ඔත්‌තප්‌පං නත්‌ථීති භායනාකාරමත්‌තකම්‌පි නත්‌ථි. වීරියං නත්‌ථීති කායිකවීරියමත්‌තකම්‌පි නත්‌ථි. පඤ්‌ඤා නත්‌ථීති කම්‌මස්‌සකතපඤ්‌ඤාමත්‌තකම්‌පි නත්‌ථි. ඉණාදානස්‌මිං වදාමීති ඉණග්‌ගහණං වදාමි. මා මං ජඤ්‌ඤූති මා මං ජානාතු.
45. Tatiye dāliddiyanti daliddabhāvo. Kāmabhoginoti kāme bhuñjanakasattassa. Assakoti attano santakena rahito. Anāḷhikoti na aḍḍho. Iṇaṃ ādiyatīti jīvituṃ asakkonto iṇaṃ ādiyati. Vaḍḍhiṃ paṭissuṇātīti dātuṃ asakkonto vaḍḍhiṃ dassāmīti paṭijānāti. Anucarantipi nanti parisamajjhagaṇamajjhādīsu ātapaṭhapanapaṃsuokiraṇādīhi vippakāraṃ pāpento pacchato pacchato anubandhanti. Saddhā natthīti okappanakasaddhāmattakampi natthi. Hirī natthīti hirīyanākāramattakampi natthi. Ottappaṃnatthīti bhāyanākāramattakampi natthi. Vīriyaṃ natthīti kāyikavīriyamattakampi natthi. Paññā natthīti kammassakatapaññāmattakampi natthi. Iṇādānasmiṃ vadāmīti iṇaggahaṇaṃ vadāmi. Mā maṃ jaññūti mā maṃ jānātu.
දාලිද්‌දියං දුක්‌ඛන්‌ති ධනදලිද්‌දභාවො දුක්‌ඛං. කාමලාභාභිජප්‌පිනන්‌ති කාමලාභං පත්‌ථෙන්‌තානං. පාපකම්‌මවිනිබ්‌බයොති පාපකම්‌මවඩ්‌ඪකො. සංසප්‌පතීති පරිප්‌ඵන්‌දති. ජානන්‌ති ජානන්‌තො. යස්‌ස විප්‌පටිසාරජාති යෙ අස්‌ස විප්‌පටිසාරතො ජාතා. යොනිමඤ්‌ඤතරන්‌ති එකං තිරච්‌ඡානයොනිං. දදං චිත්‌තං පසාදයන්‌ති චිත්‌තං පසාදෙන්‌තො දදමානො.
Dāliddiyaṃ dukkhanti dhanadaliddabhāvo dukkhaṃ. Kāmalābhābhijappinanti kāmalābhaṃ patthentānaṃ. Pāpakammavinibbayoti pāpakammavaḍḍhako. Saṃsappatīti paripphandati. Jānanti jānanto. Yassa vippaṭisārajāti ye assa vippaṭisārato jātā. Yonimaññataranti ekaṃ tiracchānayoniṃ. Dadaṃ cittaṃ pasādayanti cittaṃ pasādento dadamāno.
කටග්‌ගාහොති ජයග්‌ගාහො, අනපරාධග්‌ගාහො හොති. ඝරමෙසිනොති ඝරාවාසං පරියෙසන්‌තස්‌ස වසමානස්‌ස වා. චාගො පුඤ්‌ඤං පවඩ්‌ඪතීති චාගොති සඞ්‌ඛං ගතං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪති. චාගා පුඤ්‌ඤන්‌ති වා පාඨො. පතිට්‌ඨිතාති පතිට්‌ඨිතසද්‌ධා නාම සොතාපන්‌නස්‌ස සද්‌ධා. හිරිමනොති හිරිසම්‌පයුත්‌තචිත්‌තො. නිරාමිසං සුඛන්‌ති තීණි ඣානානි නිස්‌සාය උප්‌පජ්‌ජනකසුඛං. උපෙක්‌ඛන්‌ති චතුත්‌ථජ්‌ඣානුපෙක්‌ඛං. ආරද්‌ධවීරියොති පරිපුණ්‌ණපග්‌ගහිතවීරියො. ඣානානි උපසම්‌පජ්‌ජාති චත්‌තාරි ඣානානි පත්‌වා. එකොදි නිපකො සතොති එකග්‌ගචිත්‌තො කම්‌මස්‌සකතඤාණසතීහි ච සමන්‌නාගතො.
Kaṭaggāhoti jayaggāho, anaparādhaggāho hoti. Gharamesinoti gharāvāsaṃ pariyesantassa vasamānassa vā. Cāgo puññaṃ pavaḍḍhatīti cāgoti saṅkhaṃ gataṃ puññaṃ vaḍḍhati. Cāgā puññanti vā pāṭho. Patiṭṭhitāti patiṭṭhitasaddhā nāma sotāpannassa saddhā. Hirimanoti hirisampayuttacitto. Nirāmisaṃ sukhanti tīṇi jhānāni nissāya uppajjanakasukhaṃ. Upekkhanti catutthajjhānupekkhaṃ. Āraddhavīriyoti paripuṇṇapaggahitavīriyo. Jhānāniupasampajjāti cattāri jhānāni patvā. Ekodi nipako satoti ekaggacitto kammassakatañāṇasatīhi ca samannāgato.
එවං ඤත්‌වා යථාභූතන්‌ති එවං එත්‌තකං කාරණං යථාසභාවං ජානිත්‌වා. සබ්‌බසංයොජනක්‌ඛයෙති නිබ්‌බානෙ. සබ්‌බසොති සබ්‌බාකාරෙන. අනුපාදායාති අග්‌ගහෙත්‌වා. සම්‌මා චිත්‌තං විමුච්‌චතීති ඉදං වුත්‌තං හොති – සබ්‌බසංයොජනක්‌ඛයසඞ්‌ඛාතෙ නිබ්‌බානෙ සබ්‌බසො අනුපාදියිත්‌වා සම්‌මා හෙතුනා නයෙන මග්‌ගචිත්‌තං විමුච්‌චති. ‘‘එතං ඤත්‌වා යථාභූතං, සබ්‌බසංයොජනක්‌ඛය’’න්‌තිපි පාළියං ලිඛිතං, තස්‌ස එතං සබ්‌බසංයොජනක්‌ඛයසඞ්‌ඛාතං නිබ්‌බානං යථාභූතං ඤත්‌වාති අත්‌ථො. පුරිමපච්‌ඡිමෙහි පන සද්‌ධිං න ඝටීයති.
Evaṃ ñatvā yathābhūtanti evaṃ ettakaṃ kāraṇaṃ yathāsabhāvaṃ jānitvā. Sabbasaṃyojanakkhayeti nibbāne. Sabbasoti sabbākārena. Anupādāyāti aggahetvā. Sammā cittaṃ vimuccatīti idaṃ vuttaṃ hoti – sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhāte nibbāne sabbaso anupādiyitvā sammā hetunā nayena maggacittaṃ vimuccati. ‘‘Etaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, sabbasaṃyojanakkhaya’’ntipi pāḷiyaṃ likhitaṃ, tassa etaṃ sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātaṃ nibbānaṃ yathābhūtaṃ ñatvāti attho. Purimapacchimehi pana saddhiṃ na ghaṭīyati.
තස්‌ස සම්‌මා විමුත්‌තස්‌සාති තස්‌ස සම්‌මා විමුත්‌තස්‌ස ඛීණාසවස්‌ස. ඤාණං හොතීති පච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණං හොති. තාදිනොති තංසණ්‌ඨිතස්‌ස. අකුප්‌පාති අකුප්‌පාරම්‌මණත්‌තා කුප්‌පකාරණානං කිලෙසානඤ්‌ච අභාවෙන අකුප්‌පා. විමුත්‌තීති මග්‌ගවිමුත්‌තිපි ඵලවිමුත්‌තිපි. භවසංයොජනක්‌ඛයෙති භවසංයොජනක්‌ඛයසඞ්‌ඛාතෙ නිබ්‌බානෙ භවසංයොජනානඤ්‌ච ඛයන්‌තෙ උප්‌පන්‌නා. එතං ඛො පරමං ඤාණන්‌ති එතං මග්‌ගඵලඤාණං පරමඤාණං නාම. සුඛමනුත්‌තරන්‌ති එතදෙව මග්‌ගඵලසුඛං අනුත්‌තරං සුඛං නාම. ආණණ්‍යමුත්‌තමන්‌ති සබ්‌බෙසං අණණානං ඛීණාසවො උත්‌තමඅණණො , තස්‌මා අරහත්‌තඵලං ආණණ්‍යමුත්‌තමන්‌ති අරහත්‌තඵලෙන දෙසනාය කූටං ගණ්‌හි. ඉමස්‌මිඤ්‌ච සුත්‌තෙ වට්‌ටමෙව කථෙත්‌වා ගාථාසු වට්‌ටවිවට්‌ටං කථිතන්‌ති.
Tassa sammā vimuttassāti tassa sammā vimuttassa khīṇāsavassa. Ñāṇaṃ hotīti paccavekkhaṇañāṇaṃ hoti. Tādinoti taṃsaṇṭhitassa. Akuppāti akuppārammaṇattā kuppakāraṇānaṃ kilesānañca abhāvena akuppā. Vimuttīti maggavimuttipi phalavimuttipi. Bhavasaṃyojanakkhayeti bhavasaṃyojanakkhayasaṅkhāte nibbāne bhavasaṃyojanānañca khayante uppannā. Etaṃ kho paramaṃ ñāṇanti etaṃ maggaphalañāṇaṃ paramañāṇaṃ nāma. Sukhamanuttaranti etadeva maggaphalasukhaṃ anuttaraṃ sukhaṃ nāma. Āṇaṇyamuttamanti sabbesaṃ aṇaṇānaṃ khīṇāsavo uttamaaṇaṇo , tasmā arahattaphalaṃ āṇaṇyamuttamanti arahattaphalena desanāya kūṭaṃ gaṇhi. Imasmiñca sutte vaṭṭameva kathetvā gāthāsu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 3. ඉණසුත්‌තං • 3. Iṇasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3-6. ඉණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā
