| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੩. ਇਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Iṇasuttavaṇṇanā
੪੫. ਤਤਿਯੇ ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਨ੍ਤਿ ਦਲਿਦ੍ਦਭਾવੋ। ਕਾਮਭੋਗਿਨੋਤਿ ਕਾਮੇ ਭੁਞ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਸ੍ਸਕੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਰਹਿਤੋ। ਅਨਾਲ਼੍ਹਿਕੋਤਿ ਨ ਅਡ੍ਢੋ। ਇਣਂ ਆਦਿਯਤੀਤਿ ਜੀવਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਇਣਂ ਆਦਿਯਤਿ। વਡ੍ਢਿਂ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਾਤੀਤਿ ਦਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ વਡ੍ਢਿਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਨੁਚਰਨ੍ਤਿਪਿ ਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਮਜ੍ਝਗਣਮਜ੍ਝਾਦੀਸੁ ਆਤਪਠਪਨਪਂਸੁਓਕਿਰਣਾਦੀਹਿ વਿਪ੍ਪਕਾਰਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ। ਸਦ੍ਧਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਓਕਪ੍ਪਨਕਸਦ੍ਧਾਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਹਿਰੀ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਹਿਰੀਯਨਾਕਾਰਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਭਾਯਨਾਕਾਰਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। વੀਰਿਯਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਾਯਿਕવੀਰਿਯਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਪਞ੍ਞਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਇਣਾਦਾਨਸ੍ਮਿਂ વਦਾਮੀਤਿ ਇਣਗ੍ਗਹਣਂ વਦਾਮਿ। ਮਾ ਮਂ ਜਞ੍ਞੂਤਿ ਮਾ ਮਂ ਜਾਨਾਤੁ।
45. Tatiye dāliddiyanti daliddabhāvo. Kāmabhoginoti kāme bhuñjanakasattassa. Assakoti attano santakena rahito. Anāḷhikoti na aḍḍho. Iṇaṃ ādiyatīti jīvituṃ asakkonto iṇaṃ ādiyati. Vaḍḍhiṃ paṭissuṇātīti dātuṃ asakkonto vaḍḍhiṃ dassāmīti paṭijānāti. Anucarantipi nanti parisamajjhagaṇamajjhādīsu ātapaṭhapanapaṃsuokiraṇādīhi vippakāraṃ pāpento pacchato pacchato anubandhanti. Saddhā natthīti okappanakasaddhāmattakampi natthi. Hirī natthīti hirīyanākāramattakampi natthi. Ottappaṃnatthīti bhāyanākāramattakampi natthi. Vīriyaṃ natthīti kāyikavīriyamattakampi natthi. Paññā natthīti kammassakatapaññāmattakampi natthi. Iṇādānasmiṃ vadāmīti iṇaggahaṇaṃ vadāmi. Mā maṃ jaññūti mā maṃ jānātu.
ਦਾਲਿਦ੍ਦਿਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਧਨਦਲਿਦ੍ਦਭਾવੋ ਦੁਕ੍ਖਂ। ਕਾਮਲਾਭਾਭਿਜਪ੍ਪਿਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਲਾਭਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਪਾਪਕਮ੍ਮવਿਨਿਬ੍ਬਯੋਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮવਡ੍ਢਕੋ। ਸਂਸਪ੍ਪਤੀਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਨ੍ਦਤਿ। ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ। ਯਸ੍ਸ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਜਾਤਿ ਯੇ ਅਸ੍ਸ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਤੋ ਜਾਤਾ। ਯੋਨਿਮਞ੍ਞਤਰਨ੍ਤਿ ਏਕਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ। ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਯਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤੋ ਦਦਮਾਨੋ।
Dāliddiyaṃ dukkhanti dhanadaliddabhāvo dukkhaṃ. Kāmalābhābhijappinanti kāmalābhaṃ patthentānaṃ. Pāpakammavinibbayoti pāpakammavaḍḍhako. Saṃsappatīti paripphandati. Jānanti jānanto. Yassa vippaṭisārajāti ye assa vippaṭisārato jātā. Yonimaññataranti ekaṃ tiracchānayoniṃ. Dadaṃ cittaṃ pasādayanti cittaṃ pasādento dadamāno.
ਕਟਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਜਯਗ੍ਗਾਹੋ, ਅਨਪਰਾਧਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ। ਘਰਮੇਸਿਨੋਤਿ ਘਰਾવਾਸਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਸ੍ਸ વਸਮਾਨਸ੍ਸ વਾ। ਚਾਗੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪવਡ੍ਢਤੀਤਿ ਚਾਗੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ વਡ੍ਢਤਿ। ਚਾਗਾ ਪੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾ। ਹਿਰਿਮਨੋਤਿ ਹਿਰਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਨਿਰਾਮਿਸਂ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਝਾਨਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਸੁਖਂ। ਉਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨੁਪੇਕ੍ਖਂ। ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਗ੍ਗਹਿਤવੀਰਿਯੋ। ਝਾਨਾਨਿ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ ਪਤ੍વਾ। ਏਕੋਦਿ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋਤਿ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਞਾਣਸਤੀਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ।
Kaṭaggāhoti jayaggāho, anaparādhaggāho hoti. Gharamesinoti gharāvāsaṃ pariyesantassa vasamānassa vā. Cāgo puññaṃ pavaḍḍhatīti cāgoti saṅkhaṃ gataṃ puññaṃ vaḍḍhati. Cāgā puññanti vā pāṭho. Patiṭṭhitāti patiṭṭhitasaddhā nāma sotāpannassa saddhā. Hirimanoti hirisampayuttacitto. Nirāmisaṃ sukhanti tīṇi jhānāni nissāya uppajjanakasukhaṃ. Upekkhanti catutthajjhānupekkhaṃ. Āraddhavīriyoti paripuṇṇapaggahitavīriyo. Jhānāniupasampajjāti cattāri jhānāni patvā. Ekodi nipako satoti ekaggacitto kammassakatañāṇasatīhi ca samannāgato.
ਏવਂ ਞਤ੍વਾ ਯਥਾਭੂਤਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਰਣਂ ਯਥਾਸਭਾવਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ। ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ। ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ। ਅਨੁਪਾਦਾਯਾਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ। ਸਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਨੁਪਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਨਾ ਨਯੇਨ ਮਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। ‘‘ਏਤਂ ਞਤ੍વਾ ਯਥਾਭੂਤਂ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਲਿਖਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਞਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮੇਹਿ ਪਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਘਟੀਯਤਿ।
Evaṃ ñatvā yathābhūtanti evaṃ ettakaṃ kāraṇaṃ yathāsabhāvaṃ jānitvā. Sabbasaṃyojanakkhayeti nibbāne. Sabbasoti sabbākārena. Anupādāyāti aggahetvā. Sammā cittaṃ vimuccatīti idaṃ vuttaṃ hoti – sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhāte nibbāne sabbaso anupādiyitvā sammā hetunā nayena maggacittaṃ vimuccati. ‘‘Etaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, sabbasaṃyojanakkhaya’’ntipi pāḷiyaṃ likhitaṃ, tassa etaṃ sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātaṃ nibbānaṃ yathābhūtaṃ ñatvāti attho. Purimapacchimehi pana saddhiṃ na ghaṭīyati.
ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ। ਞਾਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ਤਾਦਿਨੋਤਿ ਤਂਸਣ੍ਠਿਤਸ੍ਸ। ਅਕੁਪ੍ਪਾਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ ਕੁਪ੍ਪਕਾਰਣਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਞ੍ਚ ਅਭਾવੇਨ ਅਕੁਪ੍ਪਾ। વਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗવਿਮੁਤ੍ਤਿਪਿ ਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿਪਿ। ਭવਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੇਤਿ ਭવਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯਸਙ੍ਖਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਭવਸਂਯੋਜਨਾਨਞ੍ਚ ਖਯਨ੍ਤੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਏਤਂ ਖੋ ਪਰਮਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਮਗ੍ਗਫਲਞਾਣਂ ਪਰਮਞਾਣਂ ਨਾਮ। ਸੁਖਮਨੁਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਏਤਦੇવ ਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸੁਖਂ ਨਾਮ। ਆਣਣ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਣਣਾਨਂ ਖੀਣਾਸવੋ ਉਤ੍ਤਮਅਣਣੋ , ਤਸ੍ਮਾ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਆਣਣ੍ਯਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਕੂਟਂ ਗਣ੍ਹਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ વਟ੍ਟਮੇવ ਕਥੇਤ੍વਾ ਗਾਥਾਸੁ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ।
Tassa sammā vimuttassāti tassa sammā vimuttassa khīṇāsavassa. Ñāṇaṃ hotīti paccavekkhaṇañāṇaṃ hoti. Tādinoti taṃsaṇṭhitassa. Akuppāti akuppārammaṇattā kuppakāraṇānaṃ kilesānañca abhāvena akuppā. Vimuttīti maggavimuttipi phalavimuttipi. Bhavasaṃyojanakkhayeti bhavasaṃyojanakkhayasaṅkhāte nibbāne bhavasaṃyojanānañca khayante uppannā. Etaṃ kho paramaṃ ñāṇanti etaṃ maggaphalañāṇaṃ paramañāṇaṃ nāma. Sukhamanuttaranti etadeva maggaphalasukhaṃ anuttaraṃ sukhaṃ nāma. Āṇaṇyamuttamanti sabbesaṃ aṇaṇānaṃ khīṇāsavo uttamaaṇaṇo , tasmā arahattaphalaṃ āṇaṇyamuttamanti arahattaphalena desanāya kūṭaṃ gaṇhi. Imasmiñca sutte vaṭṭameva kathetvā gāthāsu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੩. ਇਣਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Iṇasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੩-੬. ਇਣਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā
