| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
३३. इणायिकवत्थुकथा
33. Iṇāyikavatthukathā
९६. इणायिको नामाति एत्थ इणन्ति उद्धारो। सो हि यस्मा एति वुद्धिं गच्छति, तस्मा इणन्ति वुच्चति। तं गण्हाति, धारेतीति वा इणायिको। यं वाति जनं वा आठपेत्वाति सम्बन्धो। आठपेत्वाति च पेसनत्थाय धनसामिकस्स सन्तिके ठपेत्वाति अत्थो। आकारो हि पेसनत्थवाचको। सोपीति पिसद्दो पुरिमजने अपेक्खति। ‘‘धारेती’’ति इमिना आयिकपच्चयो धारणत्थे होतीति दस्सेति। अञ्ञेति मातापितूहि अञ्ञे। हीति सच्चं, यस्मा वा। तेति अञ्ञे ञातका, तं आठपेतुं यस्मा न इस्सरा, तस्मा न इणायिकोति योजना। इतरन्ति नइणायिकतो अञ्ञं। अस्साति जनस्स। नन्ति तं जनं। तेसूति ञातिसालोहितादीसु। तथारूपस्साति अत्तनो ञातिसालोहितस्साति अत्थो। आरोचेतब्बाकारं दस्सेन्तो आह ‘‘सहेतुको’’तिआदि। तत्थ सहेतुकोति भब्बो। सोति उपट्ठाको । पटिपज्जतीति पटिददाति। एतन्ति कप्पियभण्डं। अजानित्वाति इणायिकभावमजानित्वा। पस्सन्तेनाति इणायिकं पस्सन्तेन। ‘‘अपस्सन्तस्स गीवा न होती’’ति इमिना पस्सित्वा अदस्सेन्तस्स गीवा होतीति दस्सेति।
96.Iṇāyikonāmāti ettha iṇanti uddhāro. So hi yasmā eti vuddhiṃ gacchati, tasmā iṇanti vuccati. Taṃ gaṇhāti, dhāretīti vā iṇāyiko. Yaṃ vāti janaṃ vā āṭhapetvāti sambandho. Āṭhapetvāti ca pesanatthāya dhanasāmikassa santike ṭhapetvāti attho. Ākāro hi pesanatthavācako. Sopīti pisaddo purimajane apekkhati. ‘‘Dhāretī’’ti iminā āyikapaccayo dhāraṇatthe hotīti dasseti. Aññeti mātāpitūhi aññe. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Teti aññe ñātakā, taṃ āṭhapetuṃ yasmā na issarā, tasmā na iṇāyikoti yojanā. Itaranti naiṇāyikato aññaṃ. Assāti janassa. Nanti taṃ janaṃ. Tesūti ñātisālohitādīsu. Tathārūpassāti attano ñātisālohitassāti attho. Ārocetabbākāraṃ dassento āha ‘‘sahetuko’’tiādi. Tattha sahetukoti bhabbo. Soti upaṭṭhāko . Paṭipajjatīti paṭidadāti. Etanti kappiyabhaṇḍaṃ. Ajānitvāti iṇāyikabhāvamajānitvā. Passantenāti iṇāyikaṃ passantena. ‘‘Apassantassa gīvā na hotī’’ti iminā passitvā adassentassa gīvā hotīti dasseti.
पुच्छियमानोपीति ‘‘किं त्वं इणायिकोसी’’ति पुच्छियमानोपि। तन्ति इणायिकं। तत्थाति अञ्ञस्मिं देसे। तन्ति इणसामिकं। सोति इणसामिको। अयन्ति इणायिको। अयन्ति वचना। तत्थाति इणायिकस्स पब्बाजने। सामीचीति अनुधम्मता।
Pucchiyamānopīti ‘‘kiṃ tvaṃ iṇāyikosī’’ti pucchiyamānopi. Tanti iṇāyikaṃ. Tatthāti aññasmiṃ dese. Tanti iṇasāmikaṃ. Soti iṇasāmiko. Ayanti iṇāyiko. Ayanti vacanā. Tatthāti iṇāyikassa pabbājane. Sāmīcīti anudhammatā.
नन्ति इणायिकं। सोति इणसामिको। अस्साति थेरस्स। गीवा न होतीति सम्बन्धो। अच्छतूति आसतु उपवेसतूति अत्थो। सोति इणायिको। ईदिसोति सहेतुको वत्तसम्पन्नोति अत्थो। अतिआराधकोति वत्ताचारेन थेरस्स अतितोसको।
Nanti iṇāyikaṃ. Soti iṇasāmiko. Assāti therassa. Gīvā na hotīti sambandho. Acchatūti āsatu upavesatūti attho. Soti iṇāyiko. Īdisoti sahetuko vattasampannoti attho. Atiārādhakoti vattācārena therassa atitosako.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ३३. इणायिकवत्थु • 33. Iṇāyikavatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / इणायिकवत्थुकथा • Iṇāyikavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / राजभटादिवत्थुकथावण्णना • Rājabhaṭādivatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / इणायिकदासवत्थुकथावण्णना • Iṇāyikadāsavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / इणायिकवत्थुकथावण्णना • Iṇāyikavatthukathāvaṇṇanā
