១. ឥន្ទកសុត្តវណ្ណនា

1. Indakasuttavaṇṇanā

២៣៥. យក្ខសំយុត្តស្ស បឋមេ ឥន្ទកស្សាតិ ឥន្ទកូដនិវាសិនោ យក្ខស្ស។ យក្ខតោ ហិ កូដេន, កូដតោ ច យក្ខេន នាមំ លទ្ធំ។ រូបំ ន ជីវន្តិ វទន្តីតិ យទិ ពុទ្ធា រូបំ ជីវន្តិ ន វទន្តិ, យទិ រូបំ សត្តោ បុគ្គលោតិ ឯវំ ន វទន្តីតិ អត្ថោ។ កថំ ន្វយន្តិ កថំ នុ អយំ? កុតស្ស អដ្ឋីយកបិណ្ឌមេតីតិ អស្ស សត្តស្ស អដ្ឋិយកបិណ្ឌញ្ច កុតោ អាគច្ឆតិ? ឯត្ថ ច អដ្ឋិគ្គហណេន តីណិ អដ្ឋិសតានិ, យកបិណ្ឌគ្គហណេន នវ មំសបេសិសតានិ គហិតានិ។ យទិ រូបំ ន ជីវោ, អថស្ស ឥមានិ ច អដ្ឋីនិ ឥមា ច មំសបេសិយោ កុតោ អាគច្ឆន្តីតិ បុច្ឆតិ។ កថំ ន្វយំ សជ្ជតិ គព្ភរស្មិន្តិ កេន នុ ការណេន អយំ សត្តោ មាតុកុច្ឆិស្មិំ សជ្ជតិ លគ្គតិ, តិដ្ឋតីតិ? បុគ្គលវាទី កិរេស យក្ខោ, ‘‘ឯកប្បហារេនេវ សត្តោ មាតុកុច្ឆិស្មិំ និព្ពត្តតី’’តិ គហេត្វា គព្ភសេយ្យកសត្តស្ស មាតា មច្ឆមំសាទីនិ ខាទតិ, សព្ពានិ ឯករត្តិវាសេន បចិត្វា ផេណំ វិយ វិលីយន្តិ។ យទិ រូបំ សត្តោ ន ភវេយ្យ, ឯវមេវ វិលីយេយ្យាតិ លទ្ធិយា ឯវមាហ។ អថស្ស ភគវា – ‘‘ន មាតុកុច្ឆិស្មិំ ឯកប្បហារេនេវ និព្ពត្តតិ, អនុបុព្ពេន បន វឌ្ឍតី’’តិ ទស្សេន្តោ បឋមំ កលលំ ហោតីតិអាទិមាហ។ តត្ថ បឋមន្តិ បឋមេន បដិសន្ធិវិញ្ញាណេន សទ្ធិំ តិស្សោតិ វា ផុស្សោតិ វា នាមំ នត្ថិ, អថ ខោ តីហិ ជាតិឧណ្ណំសូហិ កតសុត្តគ្គេ សណ្ឋិតតេលពិន្ទុប្បមាណំ កលលំ ហោតិ, យំ សន្ធាយ វុត្តំ –

235. Yakkhasaṃyuttassa paṭhame indakassāti indakūṭanivāsino yakkhassa. Yakkhato hi kūṭena, kūṭato ca yakkhena nāmaṃ laddhaṃ. Rūpaṃ na jīvanti vadantīti yadi buddhā rūpaṃ jīvanti na vadanti, yadi rūpaṃ satto puggaloti evaṃ na vadantīti attho. Kathaṃ nvayanti kathaṃ nu ayaṃ? Kutassa aṭṭhīyakapiṇḍametīti assa sattassa aṭṭhiyakapiṇḍañca kuto āgacchati? Ettha ca aṭṭhiggahaṇena tīṇi aṭṭhisatāni, yakapiṇḍaggahaṇena nava maṃsapesisatāni gahitāni. Yadi rūpaṃ na jīvo, athassa imāni ca aṭṭhīni imā ca maṃsapesiyo kuto āgacchantīti pucchati. Kathaṃ nvayaṃ sajjati gabbharasminti kena nu kāraṇena ayaṃ satto mātukucchismiṃ sajjati laggati, tiṭṭhatīti? Puggalavādī kiresa yakkho, ‘‘ekappahāreneva satto mātukucchismiṃ nibbattatī’’ti gahetvā gabbhaseyyakasattassa mātā macchamaṃsādīni khādati, sabbāni ekarattivāsena pacitvā pheṇaṃ viya vilīyanti. Yadi rūpaṃ satto na bhaveyya, evameva vilīyeyyāti laddhiyā evamāha. Athassa bhagavā – ‘‘na mātukucchismiṃ ekappahāreneva nibbattati, anupubbena pana vaḍḍhatī’’ti dassento paṭhamaṃ kalalaṃ hotītiādimāha. Tattha paṭhamanti paṭhamena paṭisandhiviññāṇena saddhiṃ tissoti vā phussoti vā nāmaṃ natthi, atha kho tīhi jātiuṇṇaṃsūhi katasuttagge saṇṭhitatelabinduppamāṇaṃ kalalaṃ hoti, yaṃ sandhāya vuttaṃ –

‘‘តិលតេលស្ស យថា ពិន្ទុ, សប្បិមណ្ឌោ អនាវិលោ;

‘‘Tilatelassa yathā bindu, sappimaṇḍo anāvilo;

ឯវំ វណ្ណប្បដិភាគំ, កលលំ សម្បវុច្ចតី’’តិ។

Evaṃ vaṇṇappaṭibhāgaṃ, kalalaṃ sampavuccatī’’ti.

កលលា ហោតិ អព្ពុទន្តិ តស្មា កលលា សត្តាហច្ចយេន មំសធោវនឧទកវណ្ណំ អព្ពុទំ នាម ហោតិ, កលលន្តិ នាមំ អន្តរធាយតិ។ វុត្តម្បិ ចេតំ –

Kalalāhoti abbudanti tasmā kalalā sattāhaccayena maṃsadhovanaudakavaṇṇaṃ abbudaṃ nāma hoti, kalalanti nāmaṃ antaradhāyati. Vuttampi cetaṃ –

‘‘សត្តាហំ កលលំ ហោតិ, បរិបក្កំ សមូហតំ;

‘‘Sattāhaṃ kalalaṃ hoti, paripakkaṃ samūhataṃ;

វិវដ្ដមានំ តព្ភាវំ, អព្ពុទំ នាម ជាយតី’’តិ។

Vivaṭṭamānaṃ tabbhāvaṃ, abbudaṃ nāma jāyatī’’ti.

អព្ពុទា ជាយតេ បេសីតិ តស្មាបិ អព្ពុទា សត្តាហច្ចយេន វិលីនតិបុសទិសា បេសិ នាម សញ្ជាយតិ។ សា មរិចផាណិតេន ទីបេតព្ពា។ គាមទារិកា ហិ សុបក្កានិ មរិចានិ គហេត្វា សាដកន្តេ ភណ្ឌិកំ កត្វា បីឡេត្វា មណ្ឌំ អាទាយ កបាលេ បក្ខិបិត្វា អាតបេ ឋបេន្តិ, តំ សុក្ខមានំ សព្ពភាគេហិ មុច្ចតិ។ ឯវរូបា បេសិ ហោតិ, អព្ពុទន្តិ នាមំ អន្តរធាយតិ។ វុត្តម្បិ ចេតំ –

Abbudājāyate pesīti tasmāpi abbudā sattāhaccayena vilīnatipusadisā pesi nāma sañjāyati. Sā maricaphāṇitena dīpetabbā. Gāmadārikā hi supakkāni maricāni gahetvā sāṭakante bhaṇḍikaṃ katvā pīḷetvā maṇḍaṃ ādāya kapāle pakkhipitvā ātape ṭhapenti, taṃ sukkhamānaṃ sabbabhāgehi muccati. Evarūpā pesi hoti, abbudanti nāmaṃ antaradhāyati. Vuttampi cetaṃ –

‘‘សត្តាហំ អព្ពុទំ ហោតិ, បរិបក្កំ សមូហតំ;

‘‘Sattāhaṃ abbudaṃ hoti, paripakkaṃ samūhataṃ;

វិវដ្ដមានំ តព្ភាវំ, បេសិ នាម បជាយតី’’តិ។

Vivaṭṭamānaṃ tabbhāvaṃ, pesi nāma pajāyatī’’ti.

បេសិ និព្ពត្តតី ឃនោតិ តតោ បេសិតោ សត្តាហច្ចយេន កុក្កុដណ្ឌសណ្ឋានោ ឃនោ នាម មំសបិណ្ឌោ និព្ពត្តតិ, បេសីតិ នាមំ អន្តរធាយតិ។ វុត្តម្បិ ចេតំ –

Pesi nibbattatī ghanoti tato pesito sattāhaccayena kukkuṭaṇḍasaṇṭhāno ghano nāma maṃsapiṇḍo nibbattati, pesīti nāmaṃ antaradhāyati. Vuttampi cetaṃ –

‘‘សត្តាហំ បេសិ ភវតិ, បរិបក្កំ សមូហតំ;

‘‘Sattāhaṃ pesi bhavati, paripakkaṃ samūhataṃ;

វិវដ្ដមានំ តព្ភាវំ, ឃនោតិ នាម ជាយតិ។

Vivaṭṭamānaṃ tabbhāvaṃ, ghanoti nāma jāyati.

‘‘យថា កុក្កុដិយា អណ្ឌំ, សមន្តា បរិមណ្ឌលំ;

‘‘Yathā kukkuṭiyā aṇḍaṃ, samantā parimaṇḍalaṃ;

ឯវំ ឃនស្ស សណ្ឋានំ, និព្ពត្តំ កម្មបច្ចយា’’តិ។

Evaṃ ghanassa saṇṭhānaṃ, nibbattaṃ kammapaccayā’’ti.

ឃនា បសាខា ជាយន្តីតិ បញ្ចមេ សត្តាហេ ទ្វិន្នំ ហត្ថបាទានំ សីសស្ស ចត្ថាយ បញ្ច បីឡកា ជាយន្តិ, យំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ ‘‘បញ្ចមេ, ភិក្ខវេ, សត្តាហេ បញ្ច បីឡកា សណ្ឋហន្តិ កម្មតោ’’តិ។

Ghanā pasākhā jāyantīti pañcame sattāhe dvinnaṃ hatthapādānaṃ sīsassa catthāya pañca pīḷakā jāyanti, yaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ ‘‘pañcame, bhikkhave, sattāhe pañca pīḷakā saṇṭhahanti kammato’’ti.

ឥតោ បរំ ឆដ្ឋសត្តមាទីនិ សត្តាហានិ អតិក្កម្ម ទេសនំ សង្ខិបិត្វា ទ្វាចត្តាលីសេ សត្តាហេ បរិណតកាលំ គហេត្វា ទស្សេន្តោ កេសាតិអាទិមាហ។ តត្ថ កេសា លោមា នខាបិ ចាតិ ទ្វាចត្តាលីសេ សត្តាហេ ឯតានិ ជាយន្តិ។

Ito paraṃ chaṭṭhasattamādīni sattāhāni atikkamma desanaṃ saṅkhipitvā dvācattālīse sattāhe pariṇatakālaṃ gahetvā dassento kesātiādimāha. Tattha kesā lomā nakhāpi cāti dvācattālīse sattāhe etāni jāyanti.

តេន សោ តត្ថ យាបេតីតិ តស្ស ហិ នាភិតោ ឧដ្ឋិតោ នាឡោ មាតុ ឧទរបដលេន ឯកាពទ្ធោ ហោតិ, សោ ឧប្បលទណ្ឌកោ វិយ ឆិទ្ទោ, តេន អាហាររសោ សំសរិត្វា អាហារសមុដ្ឋានរូបំ សមុដ្ឋាបេតិ។ ឯវំ សោ ទស មាសេ យាបេតិ។ មាតុកុច្ឆិគតោ នរោតិ មាតុយា តិរោកុច្ឆិគតោ, កុច្ឆិយា អព្ភន្តរគតោតិ អត្ថោ។ ឥតិ ភគវា ‘‘ឯវំ ខោ, យក្ខ, អយំ សត្តោ អនុបុព្ពេន មាតុកុច្ឆិយំ វឌ្ឍតិ, ន ឯកប្បហារេនេវ និព្ពត្តតី’’តិ ទស្សេតិ។ បឋមំ។

Tena so tattha yāpetīti tassa hi nābhito uṭṭhito nāḷo mātu udarapaṭalena ekābaddho hoti, so uppaladaṇḍako viya chiddo, tena āhāraraso saṃsaritvā āhārasamuṭṭhānarūpaṃ samuṭṭhāpeti. Evaṃ so dasa māse yāpeti. Mātukucchigato naroti mātuyā tirokucchigato, kucchiyā abbhantaragatoti attho. Iti bhagavā ‘‘evaṃ kho, yakkha, ayaṃ satto anupubbena mātukucchiyaṃ vaḍḍhati, na ekappahāreneva nibbattatī’’ti dasseti. Paṭhamaṃ.

Next: ២. សក្កនាមសុត្តវណ្ណនា • 2. Sakkanāmasuttavaṇṇanā

Related texts:

តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. ឥន្ទកសុត្តំ • 1. Indakasuttaṃ

ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. ឥន្ទកសុត្តវណ្ណនា • 1. Indakasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact