| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
๖๘. อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิเทฺทโส
68. Indriyaparopariyattañāṇaniddeso
๑๑๑. กตมํ ตถาคตสฺส อินฺทฺริยปโรปริยตฺต ญาณํ? อิธ ตถาคโต สเตฺต ปสฺสติ อปฺปรชเกฺข มหารชเกฺข ติกฺขินฺทฺริเย มุทินฺทฺริเย สฺวากาเร ทฺวากาเร สุวิญฺญาปเย ทุวิญฺญาปเย อเปฺปกเจฺจ ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโน อเปฺปกเจฺจ น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโนฯ
111. Katamaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatta ñāṇaṃ? Idha tathāgato satte passati apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino appekacce na paralokavajjabhayadassāvino.
อปฺปรชเกฺข มหารชเกฺขติ สโทฺธ ปุคฺคโล อปฺปรชโกฺข, อสฺสโทฺธ ปุคฺคโล มหารชโกฺขฯ อารทฺธวีริโย ปุคฺคโล อปฺปรชโกฺข, กุสีโต ปุคฺคโล มหารชโกฺขฯ อุปฎฺฐิตสฺสติ ปุคฺคโล อปฺปรชโกฺข, มุฎฺฐสฺสติ ปุคฺคโล มหารชโกฺขฯ สมาหิโต ปุคฺคโล อปฺปรชโกฺข, อสมาหิโต ปุคฺคโล มหารชโกฺขฯ ปญฺญวา ปุคฺคโล อปฺปรชโกฺข, ทุปฺปโญฺญ ปุคฺคโล มหารชโกฺขฯ
Apparajakkhe mahārajakkheti saddho puggalo apparajakkho, assaddho puggalo mahārajakkho. Āraddhavīriyo puggalo apparajakkho, kusīto puggalo mahārajakkho. Upaṭṭhitassati puggalo apparajakkho, muṭṭhassati puggalo mahārajakkho. Samāhito puggalo apparajakkho, asamāhito puggalo mahārajakkho. Paññavā puggalo apparajakkho, duppañño puggalo mahārajakkho.
ติกฺขินฺทฺริเย มุทินฺทฺริเยติ สโทฺธ ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโย, อสฺสโทฺธ ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยฯ อารทฺธวีริโย ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโย, กุสีโต ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยฯ อุปฎฺฐิตสฺสติ ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโย, มุฎฺฐสฺสติ ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยฯ สมาหิโต ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโย, อสมาหิโต ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยฯ ปญฺญวา ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโย, ทุปฺปโญฺญ ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยฯ
Tikkhindriyemudindriyeti saddho puggalo tikkhindriyo, assaddho puggalo mudindriyo. Āraddhavīriyo puggalo tikkhindriyo, kusīto puggalo mudindriyo. Upaṭṭhitassati puggalo tikkhindriyo, muṭṭhassati puggalo mudindriyo. Samāhito puggalo tikkhindriyo, asamāhito puggalo mudindriyo. Paññavā puggalo tikkhindriyo, duppañño puggalo mudindriyo.
สฺวากาเร ทฺวากาเรติ สโทฺธ ปุคฺคโล สฺวากาโร, อสฺสโทฺธ ปุคฺคโล ทฺวากาโรฯ อารทฺธวีริโย ปุคฺคโล สฺวากาโร, กุสีโต ปุคฺคโล ทฺวากาโรฯ อุปฎฺฐิตสฺสติ ปุคฺคโล สฺวากาโร, มุฎฺฐสฺสติ ปุคฺคโล ทฺวากาโรฯ สมาหิโต ปุคฺคโล สฺวากาโร, อสมาหิโต ปุคฺคโล ทฺวากาโรฯ ปญฺญวา ปุคฺคโล สฺวากาโร, ทุปฺปโญฺญ ปุคฺคโล ทฺวากาโรฯ
Svākāre dvākāreti saddho puggalo svākāro, assaddho puggalo dvākāro. Āraddhavīriyo puggalo svākāro, kusīto puggalo dvākāro. Upaṭṭhitassati puggalo svākāro, muṭṭhassati puggalo dvākāro. Samāhito puggalo svākāro, asamāhito puggalo dvākāro. Paññavā puggalo svākāro, duppañño puggalo dvākāro.
สุวิญฺญาปเย ทุวิญฺญาปเยติ สโทฺธ ปุคฺคโล สุวิญฺญาปโย, อสฺสโทฺธ ปุคฺคโล ทุวิญฺญาปโยฯ อารทฺธวีริโย ปุคฺคโล สุวิญฺญาปโย, กุสีโต ปุคฺคโล ทุวิญฺญาปโยฯ อุปฎฺฐิตสฺสติ ปุคฺคโล สุวิญฺญาปโย, มุฎฺฐสฺสติ ปุคฺคโล ทุวิญฺญาปโยฯ สมาหิโต ปุคฺคโล สุวิญฺญาปโย , อสมาหิโต ปุคฺคโล ทุวิญฺญาปโยฯ ปญฺญวา ปุคฺคโล สุวิญฺญาปโย, ทุปฺปโญฺญ ปุคฺคโล ทุวิญฺญาปโยฯ
Suviññāpaye duviññāpayeti saddho puggalo suviññāpayo, assaddho puggalo duviññāpayo. Āraddhavīriyo puggalo suviññāpayo, kusīto puggalo duviññāpayo. Upaṭṭhitassati puggalo suviññāpayo, muṭṭhassati puggalo duviññāpayo. Samāhito puggalo suviññāpayo , asamāhito puggalo duviññāpayo. Paññavā puggalo suviññāpayo, duppañño puggalo duviññāpayo.
อเปฺปกเจฺจ ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโน, อเปฺปกเจฺจ น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโนติ สโทฺธ ปุคฺคโล ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี, อสฺสโทฺธ ปุคฺคโล น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีฯ อารทฺธวีริโย ปุคฺคโล ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี, กุสีโต ปุคฺคโล น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีฯ อุปฎฺฐิตสฺสติ ปุคฺคโล ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี, มุฎฺฐสฺสติ ปุคฺคโล น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีฯ สมาหิโต ปุคฺคโล ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี, อสมาหิโต ปุคฺคโล น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีฯ ปญฺญวา ปุคฺคโล ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี, ทุปฺปโญฺญ ปุคฺคโล น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีฯ
Appekacce paralokavajjabhayadassāvino, appekacce na paralokavajjabhayadassāvinoti saddho puggalo paralokavajjabhayadassāvī, assaddho puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Āraddhavīriyo puggalo paralokavajjabhayadassāvī, kusīto puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Upaṭṭhitassati puggalo paralokavajjabhayadassāvī, muṭṭhassati puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Samāhito puggalo paralokavajjabhayadassāvī, asamāhito puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Paññavā puggalo paralokavajjabhayadassāvī, duppañño puggalo na paralokavajjabhayadassāvī.
๑๑๒. โลโกติ – ขนฺธโลโก, ธาตุโลโก, อายตนโลโก, วิปตฺติภวโลโก , วิปตฺติสมฺภวโลโก, สมฺปตฺติภวโลโก, สมฺปตฺติสมฺภวโลโกฯ
112.Lokoti – khandhaloko, dhātuloko, āyatanaloko, vipattibhavaloko , vipattisambhavaloko, sampattibhavaloko, sampattisambhavaloko.
เอโก โลโก – สเพฺพ สตฺตา อาหารฎฺฐิติกาฯ เทฺว โลกา – นามญฺจ, รูปญฺจฯ ตโย โลกา – ติโสฺส เวทนาฯ จตฺตาโร โลกา – จตฺตาโร อาหาราฯ ปญฺจ โลกา – ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาฯ ฉ โลกา – ฉ อชฺฌตฺติกานิ อายตนานิฯ สตฺต โลกา – สตฺต วิญฺญาณฎฺฐิติโย ฯ อฎฺฐ โลกา – อฎฺฐ โลกธมฺมาฯ นว โลกา – นว สตฺตาวาสาฯ ทส โลกา – ทสายตนานิฯ ทฺวาทสโลกา – ทฺวาทสายตนานิฯ อฎฺฐารส โลกา – อฎฺฐารส ธาตุโยฯ
Eko loko – sabbe sattā āhāraṭṭhitikā. Dve lokā – nāmañca, rūpañca. Tayo lokā – tisso vedanā. Cattāro lokā – cattāro āhārā. Pañca lokā – pañcupādānakkhandhā. Cha lokā – cha ajjhattikāni āyatanāni. Satta lokā – satta viññāṇaṭṭhitiyo . Aṭṭha lokā – aṭṭha lokadhammā. Nava lokā – nava sattāvāsā. Dasa lokā – dasāyatanāni. Dvādasalokā – dvādasāyatanāni. Aṭṭhārasa lokā – aṭṭhārasa dhātuyo.
วชฺชนฺติ สเพฺพ กิเลสา วชฺชา, สเพฺพ ทุจฺจริตา วชฺชา, สเพฺพ อภิสงฺขารา วชฺชา, สเพฺพ ภวคามิกมฺมา วชฺชาฯ อิติ อิมสฺมิญฺจ โลเก อิมสฺมิญฺจ วเชฺช ติพฺพา ภยสญฺญา ปจฺจุปฎฺฐิตา โหติ, เสยฺยถาปิ อุกฺขิตฺตาสิเก วธเกฯ อิเมหิ ปญฺญาสาย อากาเรหิ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ ชานาติ ปสฺสติ อญฺญาติ ปฎิวิชฺฌติ – อิทํ ตถาคตสฺส อินฺทฺริยปโรปริยเตฺต ญาณํฯ
Vajjanti sabbe kilesā vajjā, sabbe duccaritā vajjā, sabbe abhisaṅkhārā vajjā, sabbe bhavagāmikammā vajjā. Iti imasmiñca loke imasmiñca vajje tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi ukkhittāsike vadhake. Imehi paññāsāya ākārehi imāni pañcindriyāni jānāti passati aññāti paṭivijjhati – idaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatte ñāṇaṃ.
อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิเทฺทโส อฎฺฐสฎฺฐิโมฯ
Indriyaparopariyattañāṇaniddeso aṭṭhasaṭṭhimo.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ๖๘. อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิเทฺทสวณฺณนา • 68. Indriyaparopariyattañāṇaniddesavaṇṇanā
