Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
၆၈. ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တဉာဏနိဒ္ဒေသော
68. Indriyaparopariyattañāṇaniddeso
၁၁၁. ကတမံ တထာဂတသ္သ ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တ ဉာဏံ? ဣဓ တထာဂတော သတ္တေ ပသ္သတိ အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေ သ္ဝာကာရေ ဒ္ဝာကာရေ သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေ အပ္ပေကစ္စေ ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝိနော အပ္ပေကစ္စေ န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝိနော။
111. Katamaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatta ñāṇaṃ? Idha tathāgato satte passati apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino appekacce na paralokavajjabhayadassāvino.
အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေတိ သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော အပ္ပရဇက္ခော, အသ္သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော မဟာရဇက္ခော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ပုဂ္ဂလော အပ္ပရဇက္ခော, ကုသီတော ပုဂ္ဂလော မဟာရဇက္ခော။ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ပုဂ္ဂလော အပ္ပရဇက္ခော, မုဋ္ဌသ္သတိ ပုဂ္ဂလော မဟာရဇက္ခော။ သမာဟိတော ပုဂ္ဂလော အပ္ပရဇက္ခော, အသမာဟိတော ပုဂ္ဂလော မဟာရဇက္ခော။ ပညဝာ ပုဂ္ဂလော အပ္ပရဇက္ခော, ဒုပ္ပညော ပုဂ္ဂလော မဟာရဇက္ခော။
Apparajakkhe mahārajakkheti saddho puggalo apparajakkho, assaddho puggalo mahārajakkho. Āraddhavīriyo puggalo apparajakkho, kusīto puggalo mahārajakkho. Upaṭṭhitassati puggalo apparajakkho, muṭṭhassati puggalo mahārajakkho. Samāhito puggalo apparajakkho, asamāhito puggalo mahārajakkho. Paññavā puggalo apparajakkho, duppañño puggalo mahārajakkho.
တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေတိ သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော တိက္ခိန္ဒ္ရိယော, အသ္သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော မုဒိန္ဒ္ရိယော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ပုဂ္ဂလော တိက္ခိန္ဒ္ရိယော, ကုသီတော ပုဂ္ဂလော မုဒိန္ဒ္ရိယော။ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ပုဂ္ဂလော တိက္ခိန္ဒ္ရိယော, မုဋ္ဌသ္သတိ ပုဂ္ဂလော မုဒိန္ဒ္ရိယော။ သမာဟိတော ပုဂ္ဂလော တိက္ခိန္ဒ္ရိယော, အသမာဟိတော ပုဂ္ဂလော မုဒိန္ဒ္ရိယော။ ပညဝာ ပုဂ္ဂလော တိက္ခိန္ဒ္ရိယော, ဒုပ္ပညော ပုဂ္ဂလော မုဒိန္ဒ္ရိယော။
Tikkhindriyemudindriyeti saddho puggalo tikkhindriyo, assaddho puggalo mudindriyo. Āraddhavīriyo puggalo tikkhindriyo, kusīto puggalo mudindriyo. Upaṭṭhitassati puggalo tikkhindriyo, muṭṭhassati puggalo mudindriyo. Samāhito puggalo tikkhindriyo, asamāhito puggalo mudindriyo. Paññavā puggalo tikkhindriyo, duppañño puggalo mudindriyo.
သ္ဝာကာရေ ဒ္ဝာကာရေတိ သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော သ္ဝာကာရော, အသ္သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော ဒ္ဝာကာရော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ပုဂ္ဂလော သ္ဝာကာရော, ကုသီတော ပုဂ္ဂလော ဒ္ဝာကာရော။ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ပုဂ္ဂလော သ္ဝာကာရော, မုဋ္ဌသ္သတိ ပုဂ္ဂလော ဒ္ဝာကာရော။ သမာဟိတော ပုဂ္ဂလော သ္ဝာကာရော, အသမာဟိတော ပုဂ္ဂလော ဒ္ဝာကာရော။ ပညဝာ ပုဂ္ဂလော သ္ဝာကာရော, ဒုပ္ပညော ပုဂ္ဂလော ဒ္ဝာကာရော။
Svākāre dvākāreti saddho puggalo svākāro, assaddho puggalo dvākāro. Āraddhavīriyo puggalo svākāro, kusīto puggalo dvākāro. Upaṭṭhitassati puggalo svākāro, muṭṭhassati puggalo dvākāro. Samāhito puggalo svākāro, asamāhito puggalo dvākāro. Paññavā puggalo svākāro, duppañño puggalo dvākāro.
သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေတိ သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော သုဝိညာပယော, အသ္သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော ဒုဝိညာပယော။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ပုဂ္ဂလော သုဝိညာပယော, ကုသီတော ပုဂ္ဂလော ဒုဝိညာပယော။ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ပုဂ္ဂလော သုဝိညာပယော, မုဋ္ဌသ္သတိ ပုဂ္ဂလော ဒုဝိညာပယော။ သမာဟိတော ပုဂ္ဂလော သုဝိညာပယော , အသမာဟိတော ပုဂ္ဂလော ဒုဝိညာပယော။ ပညဝာ ပုဂ္ဂလော သုဝိညာပယော, ဒုပ္ပညော ပုဂ္ဂလော ဒုဝိညာပယော။
Suviññāpaye duviññāpayeti saddho puggalo suviññāpayo, assaddho puggalo duviññāpayo. Āraddhavīriyo puggalo suviññāpayo, kusīto puggalo duviññāpayo. Upaṭṭhitassati puggalo suviññāpayo, muṭṭhassati puggalo duviññāpayo. Samāhito puggalo suviññāpayo , asamāhito puggalo duviññāpayo. Paññavā puggalo suviññāpayo, duppañño puggalo duviññāpayo.
အပ္ပေကစ္စေ ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝိနော, အပ္ပေကစ္စေ န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝိနောတိ သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ, အသ္သဒ္ဓော ပုဂ္ဂလော န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ။ အာရဒ္ဓဝီရိယော ပုဂ္ဂလော ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ, ကုသီတော ပုဂ္ဂလော န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ။ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ပုဂ္ဂလော ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ, မုဋ္ဌသ္သတိ ပုဂ္ဂလော န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ။ သမာဟိတော ပုဂ္ဂလော ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ, အသမာဟိတော ပုဂ္ဂလော န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ။ ပညဝာ ပုဂ္ဂလော ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ, ဒုပ္ပညော ပုဂ္ဂလော န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒသ္သာဝီ။
Appekacce paralokavajjabhayadassāvino, appekacce na paralokavajjabhayadassāvinoti saddho puggalo paralokavajjabhayadassāvī, assaddho puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Āraddhavīriyo puggalo paralokavajjabhayadassāvī, kusīto puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Upaṭṭhitassati puggalo paralokavajjabhayadassāvī, muṭṭhassati puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Samāhito puggalo paralokavajjabhayadassāvī, asamāhito puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Paññavā puggalo paralokavajjabhayadassāvī, duppañño puggalo na paralokavajjabhayadassāvī.
၁၁၂. လောကောတိ – ခန္ဓလောကော, ဓာတုလောကော, အာယတနလောကော, ဝိပတ္တိဘဝလောကော , ဝိပတ္တိသမ္ဘဝလောကော, သမ္ပတ္တိဘဝလောကော, သမ္ပတ္တိသမ္ဘဝလောကော။
112.Lokoti – khandhaloko, dhātuloko, āyatanaloko, vipattibhavaloko , vipattisambhavaloko, sampattibhavaloko, sampattisambhavaloko.
ဧကော လောကော – သဗ္ဗေ သတ္တာ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ။ ဒ္ဝေ လောကာ – နာမဉ္စ, ရူပဉ္စ။ တယော လောကာ – တိသ္သော ဝေဒနာ။ စတ္တာရော လောကာ – စတ္တာရော အာဟာရာ။ ပဉ္စ လောကာ – ပဉ္စုပာဒာနက္ခန္ဓာ။ ဆ လောကာ – ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ။ သတ္တ လောကာ – သတ္တ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော ။ အဋ္ဌ လောကာ – အဋ္ဌ လောကဓမ္မာ။ နဝ လောကာ – နဝ သတ္တာဝာသာ။ ဒသ လောကာ – ဒသာယတနာနိ။ ဒ္ဝာဒသလောကာ – ဒ္ဝာဒသာယတနာနိ။ အဋ္ဌာရသ လောကာ – အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော။
Eko loko – sabbe sattā āhāraṭṭhitikā. Dve lokā – nāmañca, rūpañca. Tayo lokā – tisso vedanā. Cattāro lokā – cattāro āhārā. Pañca lokā – pañcupādānakkhandhā. Cha lokā – cha ajjhattikāni āyatanāni. Satta lokā – satta viññāṇaṭṭhitiyo . Aṭṭha lokā – aṭṭha lokadhammā. Nava lokā – nava sattāvāsā. Dasa lokā – dasāyatanāni. Dvādasalokā – dvādasāyatanāni. Aṭṭhārasa lokā – aṭṭhārasa dhātuyo.
ဝဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗေ ကိလေသာ ဝဇ္ဇာ, သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ ဝဇ္ဇာ, သဗ္ဗေ အဘိသင္ခာရာ ဝဇ္ဇာ, သဗ္ဗေ ဘဝဂာမိကမ္မာ ဝဇ္ဇာ။ ဣတိ ဣမသ္မိဉ္စ လောကေ ဣမသ္မိဉ္စ ဝဇ္ဇေ တိဗ္ဗာ ဘယသညာ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ ဥက္ခိတ္တာသိကေ ဝဓကေ။ ဣမေဟိ ပညာသာယ အာကာရေဟိ ဣမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဇာနာတိ ပသ္သတိ အညာတိ ပဋိဝိဇ္ဈတိ – ဣဒံ တထာဂတသ္သ ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တေ ဉာဏံ။
Vajjanti sabbe kilesā vajjā, sabbe duccaritā vajjā, sabbe abhisaṅkhārā vajjā, sabbe bhavagāmikammā vajjā. Iti imasmiñca loke imasmiñca vajje tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi ukkhittāsike vadhake. Imehi paññāsāya ākārehi imāni pañcindriyāni jānāti passati aññāti paṭivijjhati – idaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatte ñāṇaṃ.
ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တဉာဏနိဒ္ဒေသော အဋ္ဌသဋ္ဌိမော။
Indriyaparopariyattañāṇaniddeso aṭṭhasaṭṭhimo.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၆၈. ဣန္ဒ္ရိယပရောပရိယတ္တဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 68. Indriyaparopariyattañāṇaniddesavaṇṇanā