| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
68. ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණනිද්‌දෙසො
68. Indriyaparopariyattañāṇaniddeso
111. කතමං තථාගතස්‌ස ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌ත ඤාණං? ඉධ තථාගතො සත්‌තෙ පස්‌සති අප්‌පරජක්‌ඛෙ මහාරජක්‌ඛෙ තික්‌ඛින්‌ද්‍රියෙ මුදින්‌ද්‍රියෙ ස්‌වාකාරෙ ද්‌වාකාරෙ සුවිඤ්‌ඤාපයෙ දුවිඤ්‌ඤාපයෙ අප්‌පෙකච්‌චෙ පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනො අප්‌පෙකච්‌චෙ න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනො.
111. Katamaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatta ñāṇaṃ? Idha tathāgato satte passati apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino appekacce na paralokavajjabhayadassāvino.
අප්‌පරජක්‌ඛෙ මහාරජක්‌ඛෙති සද්‌ධො පුග්‌ගලො අප්‌පරජක්‌ඛො, අස්‌සද්‌ධො පුග්‌ගලො මහාරජක්‌ඛො. ආරද්‌ධවීරියො පුග්‌ගලො අප්‌පරජක්‌ඛො, කුසීතො පුග්‌ගලො මහාරජක්‌ඛො. උපට්‌ඨිතස්‌සති පුග්‌ගලො අප්‌පරජක්‌ඛො, මුට්‌ඨස්‌සති පුග්‌ගලො මහාරජක්‌ඛො. සමාහිතො පුග්‌ගලො අප්‌පරජක්‌ඛො, අසමාහිතො පුග්‌ගලො මහාරජක්‌ඛො. පඤ්‌ඤවා පුග්‌ගලො අප්‌පරජක්‌ඛො, දුප්‌පඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො මහාරජක්‌ඛො.
Apparajakkhe mahārajakkheti saddho puggalo apparajakkho, assaddho puggalo mahārajakkho. Āraddhavīriyo puggalo apparajakkho, kusīto puggalo mahārajakkho. Upaṭṭhitassati puggalo apparajakkho, muṭṭhassati puggalo mahārajakkho. Samāhito puggalo apparajakkho, asamāhito puggalo mahārajakkho. Paññavā puggalo apparajakkho, duppañño puggalo mahārajakkho.
තික්‌ඛින්‌ද්‍රියෙ මුදින්‌ද්‍රියෙති සද්‌ධො පුග්‌ගලො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො, අස්‌සද්‌ධො පුග්‌ගලො මුදින්‌ද්‍රියො. ආරද්‌ධවීරියො පුග්‌ගලො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො, කුසීතො පුග්‌ගලො මුදින්‌ද්‍රියො. උපට්‌ඨිතස්‌සති පුග්‌ගලො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො, මුට්‌ඨස්‌සති පුග්‌ගලො මුදින්‌ද්‍රියො. සමාහිතො පුග්‌ගලො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො, අසමාහිතො පුග්‌ගලො මුදින්‌ද්‍රියො. පඤ්‌ඤවා පුග්‌ගලො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො, දුප්‌පඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො මුදින්‌ද්‍රියො.
Tikkhindriyemudindriyeti saddho puggalo tikkhindriyo, assaddho puggalo mudindriyo. Āraddhavīriyo puggalo tikkhindriyo, kusīto puggalo mudindriyo. Upaṭṭhitassati puggalo tikkhindriyo, muṭṭhassati puggalo mudindriyo. Samāhito puggalo tikkhindriyo, asamāhito puggalo mudindriyo. Paññavā puggalo tikkhindriyo, duppañño puggalo mudindriyo.
ස්‌වාකාරෙ ද්‌වාකාරෙති සද්‌ධො පුග්‌ගලො ස්‌වාකාරො, අස්‌සද්‌ධො පුග්‌ගලො ද්‌වාකාරො. ආරද්‌ධවීරියො පුග්‌ගලො ස්‌වාකාරො, කුසීතො පුග්‌ගලො ද්‌වාකාරො. උපට්‌ඨිතස්‌සති පුග්‌ගලො ස්‌වාකාරො, මුට්‌ඨස්‌සති පුග්‌ගලො ද්‌වාකාරො. සමාහිතො පුග්‌ගලො ස්‌වාකාරො, අසමාහිතො පුග්‌ගලො ද්‌වාකාරො. පඤ්‌ඤවා පුග්‌ගලො ස්‌වාකාරො, දුප්‌පඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො ද්‌වාකාරො.
Svākāre dvākāreti saddho puggalo svākāro, assaddho puggalo dvākāro. Āraddhavīriyo puggalo svākāro, kusīto puggalo dvākāro. Upaṭṭhitassati puggalo svākāro, muṭṭhassati puggalo dvākāro. Samāhito puggalo svākāro, asamāhito puggalo dvākāro. Paññavā puggalo svākāro, duppañño puggalo dvākāro.
සුවිඤ්‌ඤාපයෙ දුවිඤ්‌ඤාපයෙති සද්‌ධො පුග්‌ගලො සුවිඤ්‌ඤාපයො, අස්‌සද්‌ධො පුග්‌ගලො දුවිඤ්‌ඤාපයො. ආරද්‌ධවීරියො පුග්‌ගලො සුවිඤ්‌ඤාපයො, කුසීතො පුග්‌ගලො දුවිඤ්‌ඤාපයො. උපට්‌ඨිතස්‌සති පුග්‌ගලො සුවිඤ්‌ඤාපයො, මුට්‌ඨස්‌සති පුග්‌ගලො දුවිඤ්‌ඤාපයො. සමාහිතො පුග්‌ගලො සුවිඤ්‌ඤාපයො , අසමාහිතො පුග්‌ගලො දුවිඤ්‌ඤාපයො. පඤ්‌ඤවා පුග්‌ගලො සුවිඤ්‌ඤාපයො, දුප්‌පඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො දුවිඤ්‌ඤාපයො.
Suviññāpaye duviññāpayeti saddho puggalo suviññāpayo, assaddho puggalo duviññāpayo. Āraddhavīriyo puggalo suviññāpayo, kusīto puggalo duviññāpayo. Upaṭṭhitassati puggalo suviññāpayo, muṭṭhassati puggalo duviññāpayo. Samāhito puggalo suviññāpayo , asamāhito puggalo duviññāpayo. Paññavā puggalo suviññāpayo, duppañño puggalo duviññāpayo.
අප්‌පෙකච්‌චෙ පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනො, අප්‌පෙකච්‌චෙ න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවිනොති සද්‌ධො පුග්‌ගලො පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී, අස්‌සද්‌ධො පුග්‌ගලො න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී. ආරද්‌ධවීරියො පුග්‌ගලො පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී, කුසීතො පුග්‌ගලො න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී. උපට්‌ඨිතස්‌සති පුග්‌ගලො පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී, මුට්‌ඨස්‌සති පුග්‌ගලො න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී. සමාහිතො පුග්‌ගලො පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී, අසමාහිතො පුග්‌ගලො න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී. පඤ්‌ඤවා පුග්‌ගලො පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී, දුප්‌පඤ්‌ඤො පුග්‌ගලො න පරලොකවජ්‌ජභයදස්‌සාවී.
Appekacce paralokavajjabhayadassāvino, appekacce na paralokavajjabhayadassāvinoti saddho puggalo paralokavajjabhayadassāvī, assaddho puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Āraddhavīriyo puggalo paralokavajjabhayadassāvī, kusīto puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Upaṭṭhitassati puggalo paralokavajjabhayadassāvī, muṭṭhassati puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Samāhito puggalo paralokavajjabhayadassāvī, asamāhito puggalo na paralokavajjabhayadassāvī. Paññavā puggalo paralokavajjabhayadassāvī, duppañño puggalo na paralokavajjabhayadassāvī.
112. ලොකොති – ඛන්‌ධලොකො, ධාතුලොකො, ආයතනලොකො, විපත්‌තිභවලොකො , විපත්‌තිසම්‌භවලොකො, සම්‌පත්‌තිභවලොකො, සම්‌පත්‌තිසම්‌භවලොකො.
112.Lokoti – khandhaloko, dhātuloko, āyatanaloko, vipattibhavaloko , vipattisambhavaloko, sampattibhavaloko, sampattisambhavaloko.
එකො ලොකො – සබ්‌බෙ සත්‌තා ආහාරට්‌ඨිතිකා. ද්‌වෙ ලොකා – නාමඤ්‌ච, රූපඤ්‌ච. තයො ලොකා – තිස්‌සො වෙදනා. චත්‌තාරො ලොකා – චත්‌තාරො ආහාරා. පඤ්‌ච ලොකා – පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා. ඡ ලොකා – ඡ අජ්‌ඣත්‌තිකානි ආයතනානි. සත්‌ත ලොකා – සත්‌ත විඤ්‌ඤාණට්‌ඨිතියො . අට්‌ඨ ලොකා – අට්‌ඨ ලොකධම්‌මා. නව ලොකා – නව සත්‌තාවාසා. දස ලොකා – දසායතනානි. ද්‌වාදසලොකා – ද්‌වාදසායතනානි. අට්‌ඨාරස ලොකා – අට්‌ඨාරස ධාතුයො.
Eko loko – sabbe sattā āhāraṭṭhitikā. Dve lokā – nāmañca, rūpañca. Tayo lokā – tisso vedanā. Cattāro lokā – cattāro āhārā. Pañca lokā – pañcupādānakkhandhā. Cha lokā – cha ajjhattikāni āyatanāni. Satta lokā – satta viññāṇaṭṭhitiyo . Aṭṭha lokā – aṭṭha lokadhammā. Nava lokā – nava sattāvāsā. Dasa lokā – dasāyatanāni. Dvādasalokā – dvādasāyatanāni. Aṭṭhārasa lokā – aṭṭhārasa dhātuyo.
වජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බෙ කිලෙසා වජ්‌ජා, සබ්‌බෙ දුච්‌චරිතා වජ්‌ජා, සබ්‌බෙ අභිසඞ්‌ඛාරා වජ්‌ජා, සබ්‌බෙ භවගාමිකම්‌මා වජ්‌ජා. ඉති ඉමස්‌මිඤ්‌ච ලොකෙ ඉමස්‌මිඤ්‌ච වජ්‌ජෙ තිබ්‌බා භයසඤ්‌ඤා පච්‌චුපට්‌ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි උක්‌ඛිත්‌තාසිකෙ වධකෙ. ඉමෙහි පඤ්‌ඤාසාය ආකාරෙහි ඉමානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි ජානාති පස්‌සති අඤ්‌ඤාති පටිවිජ්‌ඣති – ඉදං තථාගතස්‌ස ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තෙ ඤාණං.
Vajjanti sabbe kilesā vajjā, sabbe duccaritā vajjā, sabbe abhisaṅkhārā vajjā, sabbe bhavagāmikammā vajjā. Iti imasmiñca loke imasmiñca vajje tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi ukkhittāsike vadhake. Imehi paññāsāya ākārehi imāni pañcindriyāni jānāti passati aññāti paṭivijjhati – idaṃ tathāgatassa indriyaparopariyatte ñāṇaṃ.
ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණනිද්‌දෙසො අට්‌ඨසට්‌ඨිමො.
Indriyaparopariyattañāṇaniddeso aṭṭhasaṭṭhimo.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 68. ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 68. Indriyaparopariyattañāṇaniddesavaṇṇanā
