| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
८. इन्द्रियसंवरसुत्तवण्णना
8. Indriyasaṃvarasuttavaṇṇanā
५०. अट्ठमे उपनिसीदति फलं एत्थाति कारणं उपनिसा। यथाभूतञाणदस्सनन्ति यथासभावजाननसङ्खातं दस्सनं। एतेन तरुणविपस्सनं दस्सेति। तरुणविपस्सना हि बलवविपस्सनाय पच्चयो होति। तरुणविपस्सनाति नामरूपपरिग्गहे ञाणं, पच्चयपरिग्गहे ञाणं, सम्मसने ञाणं, मग्गामग्गे ववत्थपेत्वा ठितञाणन्ति चतुन्नं ञाणानं अधिवचनं। निब्बिन्दति एतायाति निब्बिदा। बलवविपस्सनाति भयतुपट्ठाने ञाणं आदीनवानुपस्सने ञाणं मुच्चितुकम्यताञाणं सङ्खारुपेक्खाञाणन्ति चतुन्नं ञाणानं अधिवचनं। पटिसङ्खानुपस्सना पन मुच्चितुकम्यतापक्खिका एव। ‘‘याव मग्गामग्गञाणदस्सनविसुद्धि, ताव तरुणविपस्सना’’ति हि वचनतो उपक्किलेसविमुत्तउदयब्बयञाणतो बलवविपस्सना। विरज्जति अरियो सङ्खारतो एतेनाति विरागो, अरियमग्गो। अरहत्तफलन्ति उक्कट्ठनिद्देसतो वुत्तं। इन्द्रियसंवरस्स सीलरक्खणहेतुत्ता वुत्तं ‘‘सीलानुरक्खणइन्द्रियसंवरो कथितो’’ति।
50. Aṭṭhame upanisīdati phalaṃ etthāti kāraṇaṃ upanisā. Yathābhūtañāṇadassananti yathāsabhāvajānanasaṅkhātaṃ dassanaṃ. Etena taruṇavipassanaṃ dasseti. Taruṇavipassanā hi balavavipassanāya paccayo hoti. Taruṇavipassanāti nāmarūpapariggahe ñāṇaṃ, paccayapariggahe ñāṇaṃ, sammasane ñāṇaṃ, maggāmagge vavatthapetvā ṭhitañāṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ adhivacanaṃ. Nibbindati etāyāti nibbidā. Balavavipassanāti bhayatupaṭṭhāne ñāṇaṃ ādīnavānupassane ñāṇaṃ muccitukamyatāñāṇaṃ saṅkhārupekkhāñāṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ adhivacanaṃ. Paṭisaṅkhānupassanā pana muccitukamyatāpakkhikā eva. ‘‘Yāva maggāmaggañāṇadassanavisuddhi, tāva taruṇavipassanā’’ti hi vacanato upakkilesavimuttaudayabbayañāṇato balavavipassanā. Virajjati ariyo saṅkhārato etenāti virāgo, ariyamaggo. Arahattaphalanti ukkaṭṭhaniddesato vuttaṃ. Indriyasaṃvarassa sīlarakkhaṇahetuttā vuttaṃ ‘‘sīlānurakkhaṇaindriyasaṃvaro kathito’’ti.
इन्द्रियसंवरसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Indriyasaṃvarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ८. इन्द्रियसंवरसुत्तं • 8. Indriyasaṃvarasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ८. इन्द्रियसंवरसुत्तवण्णना • 8. Indriyasaṃvarasuttavaṇṇanā
