Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi |
၃. ဣန္ဒ္ရိယသုတ္တံ
3. Indriyasuttaṃ
၆၂. ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ, ဝုတ္တမရဟတာတိ မေ သုတံ –
62. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ဣန္ဒ္ရိယာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ? အနညာတညသ္သာမီတိန္ဒ္ရိယံ, အညိန္ဒ္ရိယံ, အညာတာဝိန္ဒ္ရိယံ – ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ ဣန္ဒ္ရိယာနီ’’တိ။ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝာ အဝောစ။ တတ္ထေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ –
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni tīṇi? Anaññātaññassāmītindriyaṃ, aññindriyaṃ, aññātāvindriyaṃ – imāni kho, bhikkhave, tīṇi indriyānī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘သေခသ္သ သိက္ခမာနသ္သ၊ ဥဇုမဂ္ဂာနုသာရိနော။
‘‘Sekhassa sikkhamānassa, ujumaggānusārino;
ခယသ္မိံ ပဌမံ ဉာဏံ၊ တတော အညာ အနန္တရာ။
Khayasmiṃ paṭhamaṃ ñāṇaṃ, tato aññā anantarā.
‘‘တတော အညာ ဝိမုတ္တသ္သ၊ ဉာဏံ ဝေ ဟောတိ တာဒိနော။
‘‘Tato aññā vimuttassa, ñāṇaṃ ve hoti tādino;
အကုပ္ပာ မေ ဝိမုတ္တီတိ၊ ဘဝသံယောဇနက္ခယာ။
Akuppā me vimuttīti, bhavasaṃyojanakkhayā.
ဓာရေတိ အန္တိမံ ဒေဟံ၊ ဇေတ္ဝာ မာရံ သဝာဟိနိ’’န္တိ။
Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jetvā māraṃ savāhini’’nti.
အယမ္ပိ အတ္ထော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဣတိ မေ သုတန္တိ။ တတိယံ။
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ၃. ဣန္ဒ္ရိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Indriyasuttavaṇṇanā