Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
๑. อินฺทฺริยวาโร
1. Indriyavāro
๒๓. สเพฺพสํ สตฺตานํ ปีฬนํ วเชฺชตฺวา อปีฬนาย, อุปฆาตํ วเชฺชตฺวา อนุปฆาเตน, สนฺตาปํ วเชฺชตฺวา อสนฺตาเปน, ปริยาทานํ วเชฺชตฺวา อปริยาทาเนน, วิเหสํ วเชฺชตฺวา อวิเหสาย, สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ มา เวริโน, สุขิโน โหนฺตุ มา ทุกฺขิโน, สุขิตตฺตา โหนฺตุ มา ทุกฺขิตตฺตาติ – อิเมหิ อฎฺฐหากาเรหิ สเพฺพ สเตฺต เมตฺตายตีติ – เมตฺตาฯ ตํ ธมฺมํ เจตยตีติ – เจโตฯ สพฺพพฺยาปาทปริยุฎฺฐาเนหิ วิมุจฺจตีติ – วิมุตฺติฯ เมตฺตา จ เจโต จ วิมุตฺติ จาติ – เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
23. Sabbesaṃ sattānaṃ pīḷanaṃ vajjetvā apīḷanāya, upaghātaṃ vajjetvā anupaghātena, santāpaṃ vajjetvā asantāpena, pariyādānaṃ vajjetvā apariyādānena, vihesaṃ vajjetvā avihesāya, sabbe sattā averino hontu mā verino, sukhino hontu mā dukkhino, sukhitattā hontu mā dukkhitattāti – imehi aṭṭhahākārehi sabbe satte mettāyatīti – mettā. Taṃ dhammaṃ cetayatīti – ceto. Sabbabyāpādapariyuṭṭhānehi vimuccatīti – vimutti. Mettā ca ceto ca vimutti cāti – mettācetovimutti.
สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ, เขมิโน โหนฺตุ, สุขิโน โหนฺตูติ – สทฺธาย อธิมุจฺจติฯ สทฺธินฺทฺริยปริภาวิตา โหติ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – saddhāya adhimuccati. Saddhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ, เขมิโน โหนฺตุ, สุขิโน โหนฺตูติ – วีริยํ ปคฺคณฺหาติฯ วีริยินฺทฺริยปริภาวิตา โหติ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – vīriyaṃ paggaṇhāti. Vīriyindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ, เขมิโน โหนฺตุ, สุขิโน โหนฺตูติ – สติํ อุปฎฺฐาเปติฯ สตินฺทฺริยปริภาวิตา โหติ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – satiṃ upaṭṭhāpeti. Satindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ, เขมิโน โหนฺตุ, สุขิโน โหนฺตูติ – จิตฺตํ สมาทหติฯ สมาธินฺทฺริยปริภาวิตา โหติ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – cittaṃ samādahati. Samādhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
สเพฺพ สตฺตา อเวริโน โหนฺตุ, เขมิโน โหนฺตุ, สุขิโน โหนฺตูติ – ปญฺญาย ปชานาติฯ ปญฺญินฺทฺริยปริภาวิตา โหติ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติฯ
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – paññāya pajānāti. Paññindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา อาเสวนา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ อาเสวียติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา ภาวนา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ ภาวียติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา พหุลีกตา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ พหุลีกรียติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา อลงฺการา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ สฺวาลงฺกตา โหติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา ปริกฺขารา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ สุปริกฺขตา โหติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา ปริวารา โหนฺติฯ อิเมหิ ปญฺจหิ อินฺทฺริเยหิ เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ สุปริวุตา โหติฯ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ เมตฺตาย เจโตวิมุตฺติยา อาเสวนา โหนฺติ, ภาวนา โหนฺติ, พหุลีกตา โหนฺติ, อลงฺการา โหนฺติ, ปริกฺขารา โหนฺติ, ปริวารา โหนฺติ, ปาริปูรี โหนฺติ, สหคตา โหนฺติ, สหชาตา โหนฺติ, สํสฎฺฐา โหนฺติ, สมฺปยุตฺตา โหนฺติ, ปกฺขนฺทนา โหนฺติ, ปสีทนา 1 โหนฺติ, สนฺติฎฺฐนา โหนฺติ, วิมุจฺจนา โหนฺติ, ‘‘เอตํ สนฺต’’นฺติ ผสฺสนา โหนฺติ, ยานีกตา โหนฺติ , วตฺถุกตา โหนฺติ, อนุฎฺฐิตา โหนฺติ, ปริจิตา โหนฺติ, สุสมารทฺธา โหนฺติ, สุภาวิตา โหนฺติ, สฺวาธิฎฺฐิตา โหนฺติ, สุสมุคฺคตา โหนฺติ , สุวิมุตฺตา โหนฺติ, นิพฺพเตฺตนฺติ โชเตนฺติ ปตาเปนฺติฯ
Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti āsevīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bhāvanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bhāvīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bahulīkatā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bahulīkarīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā alaṅkārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti svālaṅkatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parikkhārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparikkhatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parivārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparivutā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti, bhāvanā honti, bahulīkatā honti, alaṅkārā honti, parikkhārā honti, parivārā honti, pāripūrī honti, sahagatā honti, sahajātā honti, saṃsaṭṭhā honti, sampayuttā honti, pakkhandanā honti, pasīdanā 2 honti, santiṭṭhanā honti, vimuccanā honti, ‘‘etaṃ santa’’nti phassanā honti, yānīkatā honti , vatthukatā honti, anuṭṭhitā honti, paricitā honti, susamāraddhā honti, subhāvitā honti, svādhiṭṭhitā honti, susamuggatā honti , suvimuttā honti, nibbattenti jotenti patāpenti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ๑. อินฺทฺริยวารวณฺณนา • 1. Indriyavāravaṇṇanā