| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੧. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਾਰੋ
1. Indriyavāro
੨੩. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪੀਲ਼ਨਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅਪੀਲ਼ਨਾਯ, ਉਪਘਾਤਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅਨੁਪਘਾਤੇਨ, ਸਨ੍ਤਾਪਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅਸਨ੍ਤਾਪੇਨ, ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅਪਰਿਯਾਦਾਨੇਨ, વਿਹੇਸਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅવਿਹੇਸਾਯ, ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ ਮਾ વੇਰਿਨੋ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਿਨੋ, ਸੁਖਿਤਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਿਤਤ੍ਤਾਤਿ – ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤੇ ਮੇਤ੍ਤਾਯਤੀਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਾ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਚੇਤਯਤੀਤਿ – ਚੇਤੋ। ਸਬ੍ਬਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ – વਿਮੁਤ੍ਤਿ। ਮੇਤ੍ਤਾ ਚ ਚੇਤੋ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚਾਤਿ – ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
23. Sabbesaṃ sattānaṃ pīḷanaṃ vajjetvā apīḷanāya, upaghātaṃ vajjetvā anupaghātena, santāpaṃ vajjetvā asantāpena, pariyādānaṃ vajjetvā apariyādānena, vihesaṃ vajjetvā avihesāya, sabbe sattā averino hontu mā verino, sukhino hontu mā dukkhino, sukhitattā hontu mā dukkhitattāti – imehi aṭṭhahākārehi sabbe satte mettāyatīti – mettā. Taṃ dhammaṃ cetayatīti – ceto. Sabbabyāpādapariyuṭṭhānehi vimuccatīti – vimutti. Mettā ca ceto ca vimutti cāti – mettācetovimutti.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ – ਸਦ੍ਧਾਯ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – saddhāya adhimuccati. Saddhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ – વੀਰਿਯਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – vīriyaṃ paggaṇhāti. Vīriyindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ – ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਿ। ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – satiṃ upaṭṭhāpeti. Satindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ – ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਤਿ। ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – cittaṃ samādahati. Samādhindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવੇਰਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਖੇਮਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਸੁਖਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤੂਤਿ – ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ।
Sabbe sattā averino hontu, khemino hontu, sukhino hontūti – paññāya pajānāti. Paññindriyaparibhāvitā hoti mettācetovimutti.
ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਸੇવਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਆਸੇવੀਯਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਭਾવਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਭਾવੀਯਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਬਹੁਲੀਕਰੀਯਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸ੍વਾਲਙ੍ਕਤਾ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸੁਪਰਿਕ੍ਖਤਾ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿવਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਹਿ ਮੇਤ੍ਤਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸੁਪਰਿવੁਤਾ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਆਸੇવਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਭਾવਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਲਙ੍ਕਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰਿવਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਰਿਪੂਰੀ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਹਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਹਜਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਂਸਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਸੀਦਨਾ 1 ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਿਮੁਚ੍ਚਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਏਤਂ ਸਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਫਸ੍ਸਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨੀਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ , વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਚਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਭਾવਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸ੍વਾਧਿਟ੍ਠਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੁਸਮੁਗ੍ਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ , ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ ਜੋਤੇਨ੍ਤਿ ਪਤਾਪੇਨ੍ਤਿ।
Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti āsevīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bhāvanā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bhāvīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā bahulīkatā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti bahulīkarīyati. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā alaṅkārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti svālaṅkatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parikkhārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparikkhatā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā parivārā honti. Imehi pañcahi indriyehi mettācetovimutti suparivutā hoti. Imāni pañcindriyāni mettāya cetovimuttiyā āsevanā honti, bhāvanā honti, bahulīkatā honti, alaṅkārā honti, parikkhārā honti, parivārā honti, pāripūrī honti, sahagatā honti, sahajātā honti, saṃsaṭṭhā honti, sampayuttā honti, pakkhandanā honti, pasīdanā 2 honti, santiṭṭhanā honti, vimuccanā honti, ‘‘etaṃ santa’’nti phassanā honti, yānīkatā honti , vatthukatā honti, anuṭṭhitā honti, paricitā honti, susamāraddhā honti, subhāvitā honti, svādhiṭṭhitā honti, susamuggatā honti , suvimuttā honti, nibbattenti jotenti patāpenti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੧. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • 1. Indriyavāravaṇṇanā
