Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मज्झिमनिकाय • Majjhimanikāya

    ६. इसिगिलिसुत्तं

    6. Isigilisuttaṃ

    १३३. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा राजगहे विहरति इसिगिलिस्मिं पब्बते। तत्र खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘भिक्खवो’’ति। ‘‘भदन्ते’’ति ते भिक्खू भगवतो पच्‍चस्सोसुं। भगवा एतदवोच –

    133. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati isigilismiṃ pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘पस्सथ नो तुम्हे, भिक्खवे, एतं वेभारं पब्बत’’न्ति? ‘‘एवं, भन्ते’’। ‘‘एतस्सपि खो, भिक्खवे, वेभारस्स पब्बतस्स अञ्‍ञाव समञ्‍ञा अहोसि अञ्‍ञा पञ्‍ञत्ति’’।

    ‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vebhāraṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vebhārassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.

    ‘‘पस्सथ नो तुम्हे, भिक्खवे, एतं पण्डवं पब्बत’’न्ति? ‘‘एवं, भन्ते’’। ‘‘एतस्सपि खो, भिक्खवे, पण्डवस्स पब्बतस्स अञ्‍ञाव समञ्‍ञा अहोसि अञ्‍ञा पञ्‍ञत्ति’’।

    ‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ paṇḍavaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, paṇḍavassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.

    ‘‘पस्सथ नो तुम्हे, भिक्खवे, एतं वेपुल्‍लं पब्बत’’न्ति? ‘‘एवं, भन्ते’’। ‘‘एतस्सपि खो, भिक्खवे, वेपुल्‍लस्स पब्बतस्स अञ्‍ञाव समञ्‍ञा अहोसि अञ्‍ञा पञ्‍ञत्ति’’।

    ‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vepullaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vepullassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.

    ‘‘पस्सथ नो तुम्हे, भिक्खवे, एतं गिज्झकूटं पब्बत’’न्ति? ‘‘एवं, भन्ते’’। ‘‘एतस्सपि खो, भिक्खवे, गिज्झकूटस्स पब्बतस्स अञ्‍ञाव समञ्‍ञा अहोसि अञ्‍ञा पञ्‍ञत्ति’’।

    ‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ gijjhakūṭaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, gijjhakūṭassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.

    ‘‘पस्सथ नो तुम्हे, भिक्खवे, इमं इसिगिलिं पब्बत’’न्ति? ‘‘एवं, भन्ते’’। ‘‘इमस्स खो पन, भिक्खवे, इसिगिलिस्स पब्बतस्स एसाव समञ्‍ञा अहोसि एसा पञ्‍ञत्ति’’।

    ‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, imaṃ isigiliṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Imassa kho pana, bhikkhave, isigilissa pabbatassa esāva samaññā ahosi esā paññatti’’.

    ‘‘भूतपुब्बं, भिक्खवे, पञ्‍च पच्‍चेकबुद्धसतानि इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासिनो अहेसुं। ते इमं पब्बतं पविसन्ता दिस्सन्ति , पविट्ठा न दिस्सन्ति। तमेनं मनुस्सा दिस्वा एवमाहंसु – ‘अयं पब्बतो इमे इसी 1 गिलती’ति; ‘इसिगिलि इसिगिलि’ त्वेव समञ्‍ञा उदपादि। आचिक्खिस्सामि 2, भिक्खवे, पच्‍चेकबुद्धानं नामानि; कित्तयिस्सामि, भिक्खवे, पच्‍चेकबुद्धानं नामानि; देसेस्सामि, भिक्खवे , पच्‍चेकबुद्धानं नामानि । तं सुणाथ, साधुकं मनसि करोथ; भासिस्सामी’’ति। ‘‘एवं, भन्ते’’ति खो ते भिक्खू भगवतो पच्‍चस्सोसुं। भगवा एतदवोच –

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, pañca paccekabuddhasatāni imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsino ahesuṃ. Te imaṃ pabbataṃ pavisantā dissanti , paviṭṭhā na dissanti. Tamenaṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘ayaṃ pabbato ime isī 3 gilatī’ti; ‘isigili isigili’ tveva samaññā udapādi. Ācikkhissāmi 4, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; kittayissāmi, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; desessāmi, bhikkhave , paccekabuddhānaṃ nāmāni . Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    १३४. ‘‘अरिट्ठो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो 5 इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; उपरिट्ठो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; तगरसिखी 6 नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; यसस्सी नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; सुदस्सनो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; पियदस्सी नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; गन्धारो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; पिण्डोलो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; उपासभो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; नीतो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; तथो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि, सुतवा नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि; भावितत्तो नाम, भिक्खवे, पच्‍चेकसम्बुद्धो इमस्मिं इसिगिलिस्मिं पब्बते चिरनिवासी अहोसि।

    134. ‘‘Ariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho 7 imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tagarasikhī 8 nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; yasassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; sudassano nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piyadassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; gandhāro nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piṇḍolo nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upāsabho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; nīto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tatho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi, sutavā nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; bhāvitatto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi.

    १३५.

    135.

    ‘‘ये सत्तसारा अनीघा निरासा,

    ‘‘Ye sattasārā anīghā nirāsā,

    पच्‍चेकमेवज्झगमंसु बोधिं 9।

    Paccekamevajjhagamaṃsu bodhiṃ 10;

    तेसं विसल्‍लान नरुत्तमानं,

    Tesaṃ visallāna naruttamānaṃ,

    नामानि मे कित्तयतो सुणाथ॥

    Nāmāni me kittayato suṇātha.

    ‘‘अरिट्ठो उपरिट्ठो तगरसिखी यसस्सी,

    ‘‘Ariṭṭho upariṭṭho tagarasikhī yasassī,

    सुदस्सनो पियदस्सी च सुसम्बुद्धो 11।

    Sudassano piyadassī ca susambuddho 12;

    गन्धारो पिण्डोलो उपासभो च,

    Gandhāro piṇḍolo upāsabho ca,

    नीतो तथो सुतवा भावितत्तो॥

    Nīto tatho sutavā bhāvitatto.

    ‘‘सुम्भो सुभो मतुलो 13 अट्ठमो च,

    ‘‘Sumbho subho matulo 14 aṭṭhamo ca,

    अथस्सुमेघो 15 अनीघो सुदाठो।

    Athassumegho 16 anīgho sudāṭho;

    पच्‍चेकबुद्धा भवनेत्तिखीणा,

    Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā,

    हिङ्गू च हिङ्गो च महानुभावा॥

    Hiṅgū ca hiṅgo ca mahānubhāvā.

    ‘‘द्वे जालिनो मुनिनो अट्ठको च,

    ‘‘Dve jālino munino aṭṭhako ca,

    अथ कोसल्‍लो बुद्धो अथो सुबाहु।

    Atha kosallo buddho atho subāhu;

    उपनेमिसो नेमिसो सन्तचित्तो,

    Upanemiso nemiso santacitto,

    सच्‍चो तथो विरजो पण्डितो च॥

    Sacco tatho virajo paṇḍito ca.

    ‘‘काळूपकाळा विजितो जितो च,

    ‘‘Kāḷūpakāḷā vijito jito ca,

    अङ्गो च पङ्गो च गुत्तिजितो च।

    Aṅgo ca paṅgo ca guttijito ca;

    पस्सि जहि उपधिदुक्खमूलं 17,

    Passi jahi upadhidukkhamūlaṃ 18,

    अपराजितो मारबलं अजेसि॥

    Aparājito mārabalaṃ ajesi.

    ‘‘सत्था पवत्ता सरभङ्गो लोमहंसो,

    ‘‘Satthā pavattā sarabhaṅgo lomahaṃso,

    उच्‍चङ्गमायो असितो अनासवो।

    Uccaṅgamāyo asito anāsavo;

    मनोमयो मानच्छिदो च बन्धुमा,

    Manomayo mānacchido ca bandhumā,

    तदाधिमुत्तो विमलो च केतुमा॥

    Tadādhimutto vimalo ca ketumā.

    ‘‘केतुम्भरागो च मातङ्गो अरियो,

    ‘‘Ketumbharāgo ca mātaṅgo ariyo,

    अथच्‍चुतो अच्‍चुतगामब्यामको।

    Athaccuto accutagāmabyāmako;

    सुमङ्गलो दब्बिलो सुपतिट्ठितो,

    Sumaṅgalo dabbilo supatiṭṭhito,

    असय्हो खेमाभिरतो च सोरतो॥

    Asayho khemābhirato ca sorato.

    ‘‘दुरन्‍नयो सङ्घो अथोपि उज्‍जयो,

    ‘‘Durannayo saṅgho athopi ujjayo,

    अपरो मुनि सय्हो अनोमनिक्‍कमो।

    Aparo muni sayho anomanikkamo;

    आनन्दो नन्दो उपनन्दो द्वादस,

    Ānando nando upanando dvādasa,

    भारद्वाजो अन्तिमदेहधारी 19॥

    Bhāradvājo antimadehadhārī 20.

    ‘‘बोधि महानामो अथोपि उत्तरो,

    ‘‘Bodhi mahānāmo athopi uttaro,

    केसी सिखी सुन्दरो द्वारभाजो।

    Kesī sikhī sundaro dvārabhājo;

    तिस्सूपतिस्सा भवबन्धनच्छिदा,

    Tissūpatissā bhavabandhanacchidā,

    उपसिखि तण्हच्छिदो च सिखरि 21॥

    Upasikhi taṇhacchido ca sikhari 22.

    ‘‘बुद्धो अहु मङ्गलो वीतरागो,

    ‘‘Buddho ahu maṅgalo vītarāgo,

    उसभच्छिदा जालिनिं दुक्खमूलं।

    Usabhacchidā jāliniṃ dukkhamūlaṃ;

    सन्तं पदं अज्झगमोपनीतो,

    Santaṃ padaṃ ajjhagamopanīto,

    उपोसथो सुन्दरो सच्‍चनामो॥

    Uposatho sundaro saccanāmo.

    ‘‘जेतो जयन्तो पदुमो उप्पलो च,

    ‘‘Jeto jayanto padumo uppalo ca,

    पदुमुत्तरो रक्खितो पब्बतो च।

    Padumuttaro rakkhito pabbato ca;

    मानत्थद्धो सोभितो वीतरागो,

    Mānatthaddho sobhito vītarāgo,

    कण्हो च बुद्धो सुविमुत्तचित्तो॥

    Kaṇho ca buddho suvimuttacitto.

    ‘‘एते च अञ्‍ञे च महानुभावा,

    ‘‘Ete ca aññe ca mahānubhāvā,

    पच्‍चेकबुद्धा भवनेत्तिखीणा।

    Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā;

    ते सब्बसङ्गातिगते महेसी,

    Te sabbasaṅgātigate mahesī,

    परिनिब्बुते वन्दथ अप्पमेय्ये’’ति॥

    Parinibbute vandatha appameyye’’ti.

    इसिगिलिसुत्तं निट्ठितं छट्ठं।

    Isigilisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.




    Next: ७. महाचत्तारीसकसुत्तं • 7. Mahācattārīsakasuttaṃ




    Footnotes:
    1. इसयो (क॰)
    2. अचिक्खिस्सामि वो (क॰)
    3. isayo (ka.)
    4. acikkhissāmi vo (ka.)
    5. पच्‍चेकबुद्धो (क॰ सी॰ पी॰)
    6. तग्गरसिखी (क॰)
    7. paccekabuddho (ka. sī. pī.)
    8. taggarasikhī (ka.)
    9. पच्‍चेकमेवज्झगमुं सुबोधिं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    10. paccekamevajjhagamuṃ subodhiṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. बुद्धो (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    12. buddho (sī. syā. kaṃ. pī.)
    13. मेथुलो (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    14. methulo (sī. syā. kaṃ. pī.)
    15. अट्ठसुमेधो (क॰)
    16. aṭṭhasumedho (ka.)
    17. पस्सी जही उपधिं दुक्खमूलं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    18. passī jahī upadhiṃ dukkhamūlaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    19. अन्तिमदेहधारि (सी॰)
    20. antimadehadhāri (sī.)
    21. उपसीदरी तण्हच्छिदो च सीदरी (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    22. upasīdarī taṇhacchido ca sīdarī (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / मज्झिमनिकाय (अट्ठकथा) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ६. इसिगिलिसुत्तवण्णना • 6. Isigilisuttavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / मज्झिमनिकाय (टीका) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ६. इसिगिलिसुत्तवण्णना • 6. Isigilisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact