Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
6. ඉසිගිලිසුත්තං
6. Isigilisuttaṃ
133. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ. තත්ර ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘භික්ඛවො’’ති. ‘‘භදන්තෙ’’ති තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච –
133. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati isigilismiṃ pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘පස්සථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, එතං වෙභාරං පබ්බත’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘එතස්සපි ඛො, භික්ඛවෙ, වෙභාරස්ස පබ්බතස්ස අඤ්ඤාව සමඤ්ඤා අහොසි අඤ්ඤා පඤ්ඤත්ති’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vebhāraṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vebhārassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘පස්සථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, එතං පණ්ඩවං පබ්බත’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘එතස්සපි ඛො, භික්ඛවෙ, පණ්ඩවස්ස පබ්බතස්ස අඤ්ඤාව සමඤ්ඤා අහොසි අඤ්ඤා පඤ්ඤත්ති’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ paṇḍavaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, paṇḍavassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘පස්සථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, එතං වෙපුල්ලං පබ්බත’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘එතස්සපි ඛො, භික්ඛවෙ, වෙපුල්ලස්ස පබ්බතස්ස අඤ්ඤාව සමඤ්ඤා අහොසි අඤ්ඤා පඤ්ඤත්ති’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ vepullaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, vepullassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘පස්සථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, එතං ගිජ්ඣකූටං පබ්බත’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘එතස්සපි ඛො, භික්ඛවෙ, ගිජ්ඣකූටස්ස පබ්බතස්ස අඤ්ඤාව සමඤ්ඤා අහොසි අඤ්ඤා පඤ්ඤත්ති’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ gijjhakūṭaṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Etassapi kho, bhikkhave, gijjhakūṭassa pabbatassa aññāva samaññā ahosi aññā paññatti’’.
‘‘පස්සථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, ඉමං ඉසිගිලිං පබ්බත’’න්ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉමස්ස ඛො පන, භික්ඛවෙ, ඉසිගිලිස්ස පබ්බතස්ස එසාව සමඤ්ඤා අහොසි එසා පඤ්ඤත්ති’’.
‘‘Passatha no tumhe, bhikkhave, imaṃ isigiliṃ pabbata’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Imassa kho pana, bhikkhave, isigilissa pabbatassa esāva samaññā ahosi esā paññatti’’.
‘‘භූතපුබ්බං, භික්ඛවෙ, පඤ්ච පච්චෙකබුද්ධසතානි ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසිනො අහෙසුං. තෙ ඉමං පබ්බතං පවිසන්තා දිස්සන්ති , පවිට්ඨා න දිස්සන්ති. තමෙනං මනුස්සා දිස්වා එවමාහංසු – ‘අයං පබ්බතො ඉමෙ ඉසී 1 ගිලතී’ති; ‘ඉසිගිලි ඉසිගිලි’ ත්වෙව සමඤ්ඤා උදපාදි. ආචික්ඛිස්සාමි 2, භික්ඛවෙ, පච්චෙකබුද්ධානං නාමානි; කිත්තයිස්සාමි, භික්ඛවෙ, පච්චෙකබුද්ධානං නාමානි; දෙසෙස්සාමි, භික්ඛවෙ , පච්චෙකබුද්ධානං නාමානි . තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, pañca paccekabuddhasatāni imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsino ahesuṃ. Te imaṃ pabbataṃ pavisantā dissanti , paviṭṭhā na dissanti. Tamenaṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘ayaṃ pabbato ime isī 3 gilatī’ti; ‘isigili isigili’ tveva samaññā udapādi. Ācikkhissāmi 4, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; kittayissāmi, bhikkhave, paccekabuddhānaṃ nāmāni; desessāmi, bhikkhave , paccekabuddhānaṃ nāmāni . Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
134. ‘‘අරිට්ඨො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො 5 ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; උපරිට්ඨො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; තගරසිඛී 6 නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; යසස්සී නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; සුදස්සනො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; පියදස්සී නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; ගන්ධාරො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; පිණ්ඩොලො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; උපාසභො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; නීතො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; තථො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි, සුතවා නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි; භාවිතත්තො නාම, භික්ඛවෙ, පච්චෙකසම්බුද්ධො ඉමස්මිං ඉසිගිලිස්මිං පබ්බතෙ චිරනිවාසී අහොසි.
134. ‘‘Ariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho 7 imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upariṭṭho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tagarasikhī 8 nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; yasassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; sudassano nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piyadassī nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; gandhāro nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; piṇḍolo nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; upāsabho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; nīto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; tatho nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi, sutavā nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi; bhāvitatto nāma, bhikkhave, paccekasambuddho imasmiṃ isigilismiṃ pabbate ciranivāsī ahosi.
135.
135.
‘‘යෙ සත්තසාරා අනීඝා නිරාසා,
‘‘Ye sattasārā anīghā nirāsā,
තෙසං විසල්ලාන නරුත්තමානං,
Tesaṃ visallāna naruttamānaṃ,
නාමානි මෙ කිත්තයතො සුණාථ.
Nāmāni me kittayato suṇātha.
‘‘අරිට්ඨො උපරිට්ඨො තගරසිඛී යසස්සී,
‘‘Ariṭṭho upariṭṭho tagarasikhī yasassī,
ගන්ධාරො පිණ්ඩොලො උපාසභො ච,
Gandhāro piṇḍolo upāsabho ca,
නීතො තථො සුතවා භාවිතත්තො.
Nīto tatho sutavā bhāvitatto.
පච්චෙකබුද්ධා භවනෙත්තිඛීණා,
Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā,
හිඞ්ගූ ච හිඞ්ගො ච මහානුභාවා.
Hiṅgū ca hiṅgo ca mahānubhāvā.
‘‘ද්වෙ ජාලිනො මුනිනො අට්ඨකො ච,
‘‘Dve jālino munino aṭṭhako ca,
අථ කොසල්ලො බුද්ධො අථො සුබාහු;
Atha kosallo buddho atho subāhu;
උපනෙමිසො නෙමිසො සන්තචිත්තො,
Upanemiso nemiso santacitto,
සච්චො තථො විරජො පණ්ඩිතො ච.
Sacco tatho virajo paṇḍito ca.
‘‘කාළූපකාළා විජිතො ජිතො ච,
‘‘Kāḷūpakāḷā vijito jito ca,
අඞ්ගො ච පඞ්ගො ච ගුත්තිජිතො ච;
Aṅgo ca paṅgo ca guttijito ca;
අපරාජිතො මාරබලං අජෙසි.
Aparājito mārabalaṃ ajesi.
‘‘සත්ථා පවත්තා සරභඞ්ගො ලොමහංසො,
‘‘Satthā pavattā sarabhaṅgo lomahaṃso,
උච්චඞ්ගමායො අසිතො අනාසවො;
Uccaṅgamāyo asito anāsavo;
මනොමයො මානච්ඡිදො ච බන්ධුමා,
Manomayo mānacchido ca bandhumā,
තදාධිමුත්තො විමලො ච කෙතුමා.
Tadādhimutto vimalo ca ketumā.
‘‘කෙතුම්භරාගො ච මාතඞ්ගො අරියො,
‘‘Ketumbharāgo ca mātaṅgo ariyo,
අථච්චුතො අච්චුතගාමබ්යාමකො;
Athaccuto accutagāmabyāmako;
සුමඞ්ගලො දබ්බිලො සුපතිට්ඨිතො,
Sumaṅgalo dabbilo supatiṭṭhito,
අසය්හො ඛෙමාභිරතො ච සොරතො.
Asayho khemābhirato ca sorato.
‘‘දුරන්නයො සඞ්ඝො අථොපි උජ්ජයො,
‘‘Durannayo saṅgho athopi ujjayo,
අපරො මුනි සය්හො අනොමනික්කමො;
Aparo muni sayho anomanikkamo;
ආනන්දො නන්දො උපනන්දො ද්වාදස,
Ānando nando upanando dvādasa,
‘‘බොධි මහානාමො අථොපි උත්තරො,
‘‘Bodhi mahānāmo athopi uttaro,
කෙසී සිඛී සුන්දරො ද්වාරභාජො;
Kesī sikhī sundaro dvārabhājo;
තිස්සූපතිස්සා භවබන්ධනච්ඡිදා,
Tissūpatissā bhavabandhanacchidā,
‘‘බුද්ධො අහු මඞ්ගලො වීතරාගො,
‘‘Buddho ahu maṅgalo vītarāgo,
උසභච්ඡිදා ජාලිනිං දුක්ඛමූලං;
Usabhacchidā jāliniṃ dukkhamūlaṃ;
සන්තං පදං අජ්ඣගමොපනීතො,
Santaṃ padaṃ ajjhagamopanīto,
උපොසථො සුන්දරො සච්චනාමො.
Uposatho sundaro saccanāmo.
‘‘ජෙතො ජයන්තො පදුමො උප්පලො ච,
‘‘Jeto jayanto padumo uppalo ca,
පදුමුත්තරො රක්ඛිතො පබ්බතො ච;
Padumuttaro rakkhito pabbato ca;
මානත්ථද්ධො සොභිතො වීතරාගො,
Mānatthaddho sobhito vītarāgo,
කණ්හො ච බුද්ධො සුවිමුත්තචිත්තො.
Kaṇho ca buddho suvimuttacitto.
‘‘එතෙ ච අඤ්ඤෙ ච මහානුභාවා,
‘‘Ete ca aññe ca mahānubhāvā,
පච්චෙකබුද්ධා භවනෙත්තිඛීණා;
Paccekabuddhā bhavanettikhīṇā;
තෙ සබ්බසඞ්ගාතිගතෙ මහෙසී,
Te sabbasaṅgātigate mahesī,
පරිනිබ්බුතෙ වන්දථ අප්පමෙය්යෙ’’ති.
Parinibbute vandatha appameyye’’ti.
ඉසිගිලිසුත්තං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.
Isigilisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්ඣිමනිකාය (අට්ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 6. ඉසිගිලිසුත්තවණ්ණනා • 6. Isigilisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. ඉසිගිලිසුත්තවණ්ණනා • 6. Isigilisuttavaṇṇanā