| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೬. ಇಸಿಗಿಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Isigilisuttavaṇṇanā
೧೩೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಇಸಿಗಿಲಿಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಾವ ಸಮಞ್ಞಾ ಅಹೋಸೀತಿ ಇಸಿಗಿಲಿಸ್ಸ ಇಸಿಗಿಲೀತಿ ಸಮಞ್ಞಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಕಾಲೇ ವೇಭಾರೋ ನ ವೇಭಾರೋತಿ ಪಞ್ಞಾಯಿತ್ಥ, ಅಞ್ಞಾಯೇವಸ್ಸ ಸಮಞ್ಞಾ ಅಹೋಸಿ। ಅಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಇದಂ ಪುರಿಮಪದಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಸೇಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
133.Evaṃme sutanti isigilisuttaṃ. Tattha aññāva samaññā ahosīti isigilissa isigilīti samaññāya uppannakāle vebhāro na vebhāroti paññāyittha, aññāyevassa samaññā ahosi. Aññā paññattīti idaṃ purimapadasseva vevacanaṃ. Sesesupi eseva nayo.
ತದಾ ಕಿರ ಭಗವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಗನ್ಧಕುಟಿತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಯಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಪಞ್ಚ ಪಬ್ಬತಾ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೋ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಪಬ್ಬತೇ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖಿ। ತತ್ಥ ನ ಭಗವತೋ ಪಬ್ಬತೇಹಿ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥಿ, ಇತಿ ಇಮೇಸು ಪನ ಪಬ್ಬತೇಸು ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಕಥಿಯಮಾನೇಸು ಇಸಿಗಿಲಿಸ್ಸ ಇಸಿಗಿಲಿಭಾವೋ ಕಥೇತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿಯಮಾನೇ ಪದುಮವತಿಯಾ ಪುತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಚಸತಾನಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ನಾಮಾನಿ ಚೇವ ಪದುಮವತಿಯಾ ಚ ಪತ್ಥನಾ ಕಥೇತಬ್ಬಾ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಭಗವಾ ಇಮಂ ಪಞ್ಚ ಪಬ್ಬತಪಟಿಪಾಟಿಂ ಆಚಿಕ್ಖಿ।
Tadā kira bhagavā sāyanhasamaye samāpattito vuṭṭhāya gandhakuṭito nikkhamitvā yasmiṃ ṭhāne nisinnānaṃ pañca pabbatā paññāyanti, tattha bhikkhusaṅghaparivuto nisīditvā ime pañca pabbate paṭipāṭiyā ācikkhi. Tattha na bhagavato pabbatehi attho atthi, iti imesu pana pabbatesu paṭipāṭiyā kathiyamānesu isigilissa isigilibhāvo kathetabbo hoti. Tasmiṃ kathiyamāne padumavatiyā puttānaṃ pañcasatānaṃ paccekabuddhānaṃ nāmāni ceva padumavatiyā ca patthanā kathetabbā bhavissatīti bhagavā imaṃ pañca pabbatapaṭipāṭiṃ ācikkhi.
ಪವಿಸನ್ತಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪವಿಟ್ಠಾ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಯಥಾಫಾಸುಕಟ್ಠಾನೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಕತಭತ್ತಕಿಚ್ಚಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಚೇತಿಯಗಬ್ಭೇ ಯಮಕಮಹಾದ್ವಾರಂ ವಿವರನ್ತಾ ವಿಯ ತಂ ಪಬ್ಬತಂ ದ್ವೇಧಾ ಕತ್ವಾ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನದಿವಾಟ್ಠಾನಾನಿ ಮಾಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ವಸಿಂಸು, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ಇಮೇ ಇಸೀತಿ ಇಮೇ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಇಸೀ।
Pavisantādissanti paviṭṭhā na dissantīti yathāphāsukaṭṭhāne piṇḍāya caritvā katabhattakiccā āgantvā cetiyagabbhe yamakamahādvāraṃ vivarantā viya taṃ pabbataṃ dvedhā katvā anto pavisitvā rattiṭṭhānadivāṭṭhānāni māpetvā tattha vasiṃsu, tasmā evamāha. Ime isīti ime paccekabuddhaisī.
ಕದಾ ಪನ ತೇ ತತ್ಥ ವಸಿಂಸು? ಅತೀತೇ ಕಿರ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ತಥಾಗತೇ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಕೇ ಏಕಾ ಕುಲಧೀತಾ ಖೇತ್ತಂ ರಕ್ಖಮಾನಾ ಏಕಸ್ಸ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಞ್ಚಹಿ ಲಾಜಾಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಂ ಪದುಮಪುಪ್ಫಂ ದತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಪುತ್ತಸತಾನಿ ಪತ್ಥೇಸಿ। ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಚ ಖಣೇ ಪಞ್ಚಸತಾ ಮಿಗಲುದ್ದಕಾ ಮಧುರಮಂಸಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಏತಿಸ್ಸಾ ಪುತ್ತಾ ಭವೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಪತ್ಥಯಿಂಸು। ಸಾ ಯಾವತಾಯುಕಂ ಠತ್ವಾ ದೇವಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ, ತತೋ ಚುತಾ ಜಾತಸ್ಸರೇ ಪದುಮಗಬ್ಭೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಮೇಕೋ ತಾಪಸೋ ದಿಸ್ವಾ ಪಟಿಜಗ್ಗಿ, ತಸ್ಸಾ ವಿಚರನ್ತಿಯಾವ ಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಭೂಮಿತೋ ಪದುಮಾನಿ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ। ಏಕೋ ವನಚರಕೋ ದಿಸ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸಿ। ರಾಜಾ ನಂ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಂ ಅಕಾಸಿ, ತಸ್ಸಾ ಗಬ್ಭೋ ಸಣ್ಠಾಸಿ। ಮಹಾಪದುಮಕುಮಾರೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಯಂ ವಸಿ, ಸೇಸಾ ಗಬ್ಭಮಲಂ ನಿಸ್ಸಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ। ವಯಪ್ಪತ್ತಾ ಉಯ್ಯಾನೇ ಪದುಮಸ್ಸರೇ ಕೀಳನ್ತಾ ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಪದುಮೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಖಯವಯಂ ಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಬೋಧಿಞಾಣಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಯಿಂಸು। ಅಯಂ ತೇಸಂ ಬ್ಯಾಕರಣಗಾಥಾ ಅಹೋಸಿ –
Kadā pana te tattha vasiṃsu? Atīte kira anuppanne tathāgate bārāṇasiṃ upanissāya ekasmiṃ gāmake ekā kuladhītā khettaṃ rakkhamānā ekassa paccekabuddhassa pañcahi lājāsatehi saddhiṃ ekaṃ padumapupphaṃ datvā pañca puttasatāni patthesi. Tasmiṃyeva ca khaṇe pañcasatā migaluddakā madhuramaṃsaṃ datvā ‘‘etissā puttā bhaveyyāmā’’ti patthayiṃsu. Sā yāvatāyukaṃ ṭhatvā devaloke nibbattā, tato cutā jātassare padumagabbhe nibbatti. Tameko tāpaso disvā paṭijaggi, tassā vicarantiyāva pāduddhāre pāduddhāre bhūmito padumāni uṭṭhahanti. Eko vanacarako disvā bārāṇasirañño ārocesi. Rājā naṃ āharāpetvā aggamahesiṃ akāsi, tassā gabbho saṇṭhāsi. Mahāpadumakumāro mātukucchiyaṃ vasi, sesā gabbhamalaṃ nissā nibbattā. Vayappattā uyyāne padumassare kīḷantā ekekasmiṃ padume nisīditvā khayavayaṃ paṭṭhapetvā paccekabodhiñāṇaṃ nibbattayiṃsu. Ayaṃ tesaṃ byākaraṇagāthā ahosi –
‘‘ಸರೋರುಹಂ ಪದುಮಪಲಾಸಪತ್ತಜಂ, ಸುಪುಪ್ಫಿತಂ ಭಮರಗಣಾನುಚಿಣ್ಣಂ।
‘‘Saroruhaṃ padumapalāsapattajaṃ, supupphitaṃ bhamaragaṇānuciṇṇaṃ;
ಅನಿಚ್ಚತಾಯುಪಗತಂ ವಿದಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ’’ತಿ॥
Aniccatāyupagataṃ viditvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.
ತಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ತೇ ತತ್ಥ ವಸಿಂಸು, ತದಾ ಚಸ್ಸ ಪಬ್ಬತಸ್ಸ ಇಸಿಗಿಲೀತಿ ಸಮಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ।
Tasmiṃ kāle te tattha vasiṃsu, tadā cassa pabbatassa isigilīti samaññā udapādi.
೧೩೫. ಯೇ ಸತ್ತಸಾರಾತಿ ಅರಿಟ್ಠೋ ಉಪರಿಟ್ಠೋ ತಗರಸಿಖೀ ಯಸಸ್ಸೀ ಸುದಸ್ಸನೋ ಪಿಯದಸ್ಸೀ ಗನ್ಧಾರೋ ಪಿಣ್ಡೋಲೋ ಉಪಾಸಭೋ ನೀತೋ ತಥೋ ಸುತವಾ ಭಾವಿತತ್ತೋತಿ ತೇರಸನ್ನಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ನಾಮಾನಿ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತೇಸಞ್ಚ ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಗಾಥಾಬನ್ಧೇನ ನಾಮಾನಿ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೋ ಯೇ ಸತ್ತಸಾರಾತಿಆದಿಮಾಹ । ತತ್ಥ ಸತ್ತಸಾರಾತಿ ಸತ್ತಾನಂ ಸಾರಭೂತಾ। ಅನೀಘಾತಿ ನಿದ್ದುಕ್ಖಾ। ನಿರಾಸಾತಿ ನಿತ್ತಣ್ಹಾ।
135.Ye sattasārāti ariṭṭho upariṭṭho tagarasikhī yasassī sudassano piyadassī gandhāro piṇḍolo upāsabho nīto tatho sutavā bhāvitattoti terasannaṃ paccekabuddhānaṃ nāmāni vatvā idāni tesañca aññesañca gāthābandhena nāmāni ācikkhanto ye sattasārātiādimāha . Tattha sattasārāti sattānaṃ sārabhūtā. Anīghāti niddukkhā. Nirāsāti nittaṇhā.
ದ್ವೇ ಜಾಲಿನೋತಿ ಚೂಳಜಾಲಿ ಮಹಾಜಾಲೀತಿ ದ್ವೇ ಜಾಲಿನಾಮಕಾ। ಸನ್ತಚಿತ್ತೋತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಏಕಸ್ಸ ನಾಮಮೇವ। ಪಸ್ಸಿ ಜಹಿ ಉಪಧಿದುಕ್ಖಮೂಲನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಸ್ಸಿ ನಾಮ ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೋ, ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪನ ಮೂಲಂ ಉಪಧಿಂ ಜಹೀತಿ ಅಯಮಸ್ಸ ಥುತಿ। ಅಪರಾಜಿತೋತಿಪಿ ಏಕಸ್ಸ ನಾಮಮೇವ।
Dve jālinoti cūḷajāli mahājālīti dve jālināmakā. Santacittoti idampi ekassa nāmameva. Passi jahi upadhidukkhamūlanti ettha passi nāma so paccekabuddho, dukkhassa pana mūlaṃ upadhiṃ jahīti ayamassa thuti. Aparājitotipi ekassa nāmameva.
ಸತ್ಥಾ ಪವತ್ತಾ ಸರಭಙ್ಗೋ ಲೋಮಹಂಸೋ ಉಚ್ಚಙ್ಗಮಾಯೋತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಜನಾ। ಅಸಿತೋ ಅನಾಸವೋ ಮನೋಮಯೋತಿ ಇಮೇಪಿ ತಯೋ ಜನಾ। ಮಾನಚ್ಛಿದೋ ಚ ಬನ್ಧುಮಾತಿ ಬನ್ಧುಮಾ ನಾಮ ಏಕೋ, ಮಾನಸ್ಸ ಪನ ಛಿನ್ನತ್ತಾ ಮಾನಚ್ಛಿದೋತಿ ವುತ್ತೋ। ತದಾಧಿಮುತ್ತೋತಿಪಿ ನಾಮಮೇವ।
Satthā pavattā sarabhaṅgo lomahaṃso uccaṅgamāyoti ime pañca janā. Asito anāsavo manomayoti imepi tayo janā. Mānacchido ca bandhumāti bandhumā nāma eko, mānassa pana chinnattā mānacchidoti vutto. Tadādhimuttotipi nāmameva.
ಕೇತುಮ್ಭರಾಗೋ ಚ ಮಾತಙ್ಗೋ ಅರಿಯೋತಿ ಇಮೇ ತಯೋ ಜನಾ। ಅಥಚ್ಚುತೋತಿ ಅಥ ಅಚ್ಚುತೋ। ಅಚ್ಚುತಗಾಮಬ್ಯಾಮಙ್ಕೋತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಜನಾ। ಖೇಮಾಭಿರತೋ ಚ ಸೋರತೋತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇಯೇವ।
Ketumbharāgo ca mātaṅgo ariyoti ime tayo janā. Athaccutoti atha accuto. Accutagāmabyāmaṅkoti ime dve janā. Khemābhirato ca soratoti ime dveyeva.
ಸಯ್ಹೋ ಅನೋಮನಿಕ್ಕಮೋತಿ ಸಯ್ಹೋ ನಾಮ ಸೋ ಬುದ್ಧೋ, ಅನೋಮವೀರಿಯತ್ತಾ ಪನ ಅನೋಮನಿಕ್ಕಮೋತಿ ವುತ್ತೋ। ಆನನ್ದೋ ನನ್ದೋ ಉಪನನ್ದೋ ದ್ವಾದಸಾತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಆನನ್ದಾ, ಚತ್ತಾರೋ ನನ್ದಾ ಚತ್ತಾರೋ ಉಪನನ್ದಾತಿ ಏವಂ ದ್ವಾದಸ। ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀತಿ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ನಾಮ ಸೋ ಬುದ್ಧೋ। ಅನ್ತಿಮದೇಹಧಾರೀತಿ ಥುತಿ।
Sayho anomanikkamoti sayho nāma so buddho, anomavīriyattā pana anomanikkamoti vutto. Ānando nando upanando dvādasāti cattāro ānandā, cattāro nandā cattāro upanandāti evaṃ dvādasa. Bhāradvājoantimadehadhārīti bhāradvājo nāma so buddho. Antimadehadhārīti thuti.
ತಣ್ಹಚ್ಛಿದೋತಿ ಸಿಖರಿಸ್ಸಾಯಂ ಥುತಿ। ವೀತರಾಗೋತಿ ಮಙ್ಗಲಸ್ಸ ಥುತಿ। ಉಸಭಚ್ಛಿದಾ ಜಾಲಿನಿಂ ದುಕ್ಖಮೂಲನ್ತಿ ಉಸಭೋ ನಾಮ ಸೋ ಬುದ್ಧೋ ದುಕ್ಖಮೂಲಭೂತಂ ಜಾಲಿನಿಂ ಅಚ್ಛಿದಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸನ್ತಂ ಪದಂ ಅಜ್ಝಗಮೋಪನೀತೋತಿ ಉಪನೀತೋ ನಾಮ ಸೋ ಬುದ್ಧೋ ಸನ್ತಂ ಪದಂ ಅಜ್ಝಗಮಾ। ವೀತರಾಗೋತಿಪಿ ಏಕಸ್ಸ ನಾಮಮೇವ। ಸುವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋತಿ ಅಯಂ ಕಣ್ಹಸ್ಸ ಥುತಿ।
Taṇhacchidoti sikharissāyaṃ thuti. Vītarāgoti maṅgalassa thuti. Usabhacchidā jāliniṃ dukkhamūlanti usabho nāma so buddho dukkhamūlabhūtaṃ jāliniṃ acchidāti attho. Santaṃ padaṃ ajjhagamopanītoti upanīto nāma so buddho santaṃ padaṃ ajjhagamā. Vītarāgotipi ekassa nāmameva. Suvimuttacittoti ayaṃ kaṇhassa thuti.
ಏತೇ ಚ ಅಞ್ಞೇ ಚಾತಿ ಏತೇ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಾ ಚ ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತಾ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಏತೇಸಂ ಏಕನಾಮಕಾಯೇವ। ಇಮೇಸು ಹಿ ಪಞ್ಚಸು ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಸತೇಸು ದ್ವೇಪಿ ತಯೋಪಿ ದಸಪಿ ದ್ವಾದಸಪಿ ಆನನ್ದಾದಯೋ ವಿಯ ಏಕನಾಮಕಾ ಅಹೇಸುಂ। ಇತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತನಾಮೇಹೇವ ಸಬ್ಬೇಸಂ ನಾಮಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಇತೋ ಪರಂ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಏತೇ ಚ ಅಞ್ಞೇ ಚಾ’’ತಿ ಆಹ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Ete ca aññe cāti ete pāḷiyaṃ āgatā ca pāḷiyaṃ anāgatā aññe ca etesaṃ ekanāmakāyeva. Imesu hi pañcasu paccekabuddhasatesu dvepi tayopi dasapi dvādasapi ānandādayo viya ekanāmakā ahesuṃ. Iti pāḷiyaṃ āgatanāmeheva sabbesaṃ nāmāni vuttāni hontīti ito paraṃ visuṃ visuṃ avatvā ‘‘ete ca aññe cā’’ti āha. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಇಸಿಗಿಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Isigilisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೬. ಇಸಿಗಿಲಿಸುತ್ತಂ • 6. Isigilisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೬. ಇಸಿಗಿಲಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Isigilisuttavaṇṇanā
