| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๗. สตฺตมวโคฺค
7. Sattamavaggo
(๖๘) ๖. อิโตทินฺนกถา
(68) 6. Itodinnakathā
๔๘๘. อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตีติ? อามนฺตาฯ อิโต จีวรํ เทนฺติ ตํ จีวรํ ตตฺถ ปริภุญฺชนฺตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… อิโต ปิณฺฑปาตํ เทนฺติ, อิโต เสนาสนํ เทนฺติ, อิโต คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ เทนฺติ, อิโต ขาทนียํ เทนฺติ, อิโต โภชนียํ เทนฺติ, อิโต ปานียํ เทนฺติ; ตํ ปานียํ ตตฺถ ปริภุญฺชนฺตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
488. Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Ito cīvaraṃ denti taṃ cīvaraṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… ito piṇḍapātaṃ denti, ito senāsanaṃ denti, ito gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ denti, ito khādanīyaṃ denti, ito bhojanīyaṃ denti, ito pānīyaṃ denti; taṃ pānīyaṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตีติ? อามนฺตาฯ อโญฺญ อญฺญสฺส การโก ปรกตํ สุขทุกฺขํ อโญฺญ กโรติ, อโญฺญ ปฎิสํเวเทตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Añño aññassa kārako parakataṃ sukhadukkhaṃ añño karoti, añño paṭisaṃvedetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๔๘๙. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ เปตา อตฺตโน อตฺถาย ทานํ เทนฺตํ อนุโมเทนฺติ, จิตฺตํ ปสาเทนฺติ, ปีติํ อุปฺปาเทนฺติ, โสมนสฺสํ ปฎิลภนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เปตา อตฺตโน อตฺถาย ทานํ เทนฺตํ อนุโมเทนฺติ, จิตฺตํ ปสาเทนฺติ, ปีติํ อุปฺปาเทนฺติ, โสมนสฺสํ ปฎิลภนฺติ; เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตี’’ติฯ
489. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhantīti? Āmantā. Hañci petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhanti; tena vata re vattabbe – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti.
๔๙๐. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา –
490. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘อุนฺนเม อุทกํ วุฎฺฐํ, ยถานินฺนํ ปวตฺตติ;
‘‘Unname udakaṃ vuṭṭhaṃ, yathāninnaṃ pavattati;
เอวเมว อิโต ทินฺนํ, เปตานํ อุปกปฺปติฯ
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘ยถา วาริวหา ปูรา, ปริปูเรนฺติ สาครํ;
‘‘Yathā vārivahā pūrā, paripūrenti sāgaraṃ;
เอวเมว อิโต ทินฺนํ, เปตานํ อุปกปฺปติฯ
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘น หิ ตตฺถ กสี อตฺถิ, โครเกฺขตฺถ น วิชฺชติ;
‘‘Na hi tattha kasī atthi, gorakkhettha na vijjati;
อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตีติฯ
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
๔๙๑. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, ฐานานิ สมฺปสฺสนฺตา มาตาปิตโร ปุตฺตํ อิจฺฉนฺติ กุเล ชายมานํ! กตมานิ ปญฺจ? ภโฎ วา โน ภริสฺสติ, กิจฺจํ วา โน กริสฺสติ, กุลวํโส จิรํ ฐสฺสติ, ทายชฺชํ ปฎิปชฺชิสฺสติ, อถ วา ปน เปตานํ กาลงฺกตานํ ทกฺขิณํ อนุปฺปทสฺสติ – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจ ฐานานิ สมฺปสฺสนฺตา มาตาปิตโร ปุตฺตํ อิจฺฉนฺติ กุเล ชายมาน’’นฺติฯ
491. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcimāni, bhikkhave, ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamānaṃ! Katamāni pañca? Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati, kulavaṃso ciraṃ ṭhassati, dāyajjaṃ paṭipajjissati, atha vā pana petānaṃ kālaṅkatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassati – imāni kho, bhikkhave, pañca ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamāna’’nti.
‘‘ปญฺจ ฐานานิ สมฺปสฺสํ, ปุตฺตํ อิจฺฉนฺติ ปณฺฑิตา;
‘‘Pañca ṭhānāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
ภโฎ วา โน ภริสฺสติ, กิจฺจํ วา โน กริสฺสติฯ
Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati.
‘‘กุลวํโส จิรํ ติเฎฺฐ, ทายชฺชํ ปฎิปชฺชติ;
‘‘Kulavaṃso ciraṃ tiṭṭhe, dāyajjaṃ paṭipajjati;
อถ วา ปน เปตานํ, ทกฺขิณํ อนุปฺปทสฺสติฯ
Atha vā pana petānaṃ, dakkhiṇaṃ anuppadassati.
‘‘ฐานาเนตานิ สมฺปสฺสํ, ปุตฺตํ อิจฺฉนฺติ ปณฺฑิตา;
‘‘Ṭhānānetāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
ตสฺมา สโนฺต สปฺปุริสา, กตญฺญู กตเวทิโนฯ
Tasmā santo sappurisā, kataññū katavedino.
‘‘ภรนฺติ มาตาปิตโร, ปุเพฺพ กตมนุสฺสรํ;
‘‘Bharanti mātāpitaro, pubbe katamanussaraṃ;
กโรนฺติ เตสํ กิจฺจานิ, ยถา ตํ ปุพฺพการินํฯ
Karonti tesaṃ kiccāni, yathā taṃ pubbakārinaṃ.
‘‘โอวาทการี ภฎโปสี, กุลวํสํ อหาปยํ;
‘‘Ovādakārī bhaṭaposī, kulavaṃsaṃ ahāpayaṃ;
สโทฺธ สีเลน สมฺปโนฺน, ปุโตฺต โหติ ปสํสิโย’’ติ 5ฯ
Saddho sīlena sampanno, putto hoti pasaṃsiyo’’ti 6.
อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อิโต ทิเนฺนน ตตฺถ ยาเปนฺตีติฯ
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
อิโต ทินฺนกถา นิฎฺฐิตาฯ
Ito dinnakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๖. อิโตทินฺนกถาวณฺณนา • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๖. อิโตทินฺนกถาวณฺณนา • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๖. อิโตทินฺนกถาวณฺณนา • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
