| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi |
៧. សត្តមវគ្គោ
7. Sattamavaggo
(៦៨) ៦. ឥតោទិន្នកថា
(68) 6. Itodinnakathā
៤៨៨. ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តីតិ? អាមន្តា។ ឥតោ ចីវរំ ទេន្តិ តំ ចីវរំ តត្ថ បរិភុញ្ជន្តីតិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ…បេ.… ឥតោ បិណ្ឌបាតំ ទេន្តិ, ឥតោ សេនាសនំ ទេន្តិ, ឥតោ គិលានបច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារំ ទេន្តិ, ឥតោ ខាទនីយំ ទេន្តិ, ឥតោ ភោជនីយំ ទេន្តិ, ឥតោ បានីយំ ទេន្តិ; តំ បានីយំ តត្ថ បរិភុញ្ជន្តីតិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ…បេ.…។
488. Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Ito cīvaraṃ denti taṃ cīvaraṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… ito piṇḍapātaṃ denti, ito senāsanaṃ denti, ito gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ denti, ito khādanīyaṃ denti, ito bhojanīyaṃ denti, ito pānīyaṃ denti; taṃ pānīyaṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តីតិ? អាមន្តា។ អញ្ញោ អញ្ញស្ស ការកោ បរកតំ សុខទុក្ខំ អញ្ញោ ករោតិ, អញ្ញោ បដិសំវេទេតីតិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ…បេ.…។
Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Añño aññassa kārako parakataṃ sukhadukkhaṃ añño karoti, añño paṭisaṃvedetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
៤៨៩. ន វត្តព្ពំ – ‘‘ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តី’’តិ? អាមន្តា។ ននុ បេតា អត្តនោ អត្ថាយ ទានំ ទេន្តំ អនុមោទេន្តិ, ចិត្តំ បសាទេន្តិ, បីតិំ ឧប្បាទេន្តិ, សោមនស្សំ បដិលភន្តីតិ? អាមន្តា។ ហញ្ចិ បេតា អត្តនោ អត្ថាយ ទានំ ទេន្តំ អនុមោទេន្តិ, ចិត្តំ បសាទេន្តិ, បីតិំ ឧប្បាទេន្តិ, សោមនស្សំ បដិលភន្តិ; តេន វត រេ វត្តព្ពេ – ‘‘ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តី’’តិ។
489. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhantīti? Āmantā. Hañci petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhanti; tena vata re vattabbe – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti.
៤៩០. ន វត្តព្ពំ – ‘‘ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តី’’តិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា –
490. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ឧន្នមេ ឧទកំ វុដ្ឋំ, យថានិន្នំ បវត្តតិ;
‘‘Unname udakaṃ vuṭṭhaṃ, yathāninnaṃ pavattati;
ឯវមេវ ឥតោ ទិន្នំ, បេតានំ ឧបកប្បតិ។
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘យថា វារិវហា បូរា, បរិបូរេន្តិ សាគរំ;
‘‘Yathā vārivahā pūrā, paripūrenti sāgaraṃ;
ឯវមេវ ឥតោ ទិន្នំ, បេតានំ ឧបកប្បតិ។
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘ន ហិ តត្ថ កសី អត្ថិ, គោរក្ខេត្ថ ន វិជ្ជតិ;
‘‘Na hi tattha kasī atthi, gorakkhettha na vijjati;
អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តីតិ។
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
៤៩១. ន វត្តព្ពំ – ‘‘ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តី’’តិ? អាមន្តា។ ននុ វុត្តំ ភគវតា – ‘‘បញ្ចិមានិ, ភិក្ខវេ, ឋានានិ សម្បស្សន្តា មាតាបិតរោ បុត្តំ ឥច្ឆន្តិ កុលេ ជាយមានំ! កតមានិ បញ្ច? ភដោ វា នោ ភរិស្សតិ, កិច្ចំ វា នោ ករិស្សតិ, កុលវំសោ ចិរំ ឋស្សតិ, ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជិស្សតិ, អថ វា បន បេតានំ កាលង្កតានំ ទក្ខិណំ អនុប្បទស្សតិ – ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច ឋានានិ សម្បស្សន្តា មាតាបិតរោ បុត្តំ ឥច្ឆន្តិ កុលេ ជាយមាន’’ន្តិ។
491. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcimāni, bhikkhave, ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamānaṃ! Katamāni pañca? Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati, kulavaṃso ciraṃ ṭhassati, dāyajjaṃ paṭipajjissati, atha vā pana petānaṃ kālaṅkatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassati – imāni kho, bhikkhave, pañca ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamāna’’nti.
‘‘បញ្ច ឋានានិ សម្បស្សំ, បុត្តំ ឥច្ឆន្តិ បណ្ឌិតា;
‘‘Pañca ṭhānāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
ភដោ វា នោ ភរិស្សតិ, កិច្ចំ វា នោ ករិស្សតិ។
Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati.
‘‘កុលវំសោ ចិរំ តិដ្ឋេ, ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជតិ;
‘‘Kulavaṃso ciraṃ tiṭṭhe, dāyajjaṃ paṭipajjati;
អថ វា បន បេតានំ, ទក្ខិណំ អនុប្បទស្សតិ។
Atha vā pana petānaṃ, dakkhiṇaṃ anuppadassati.
‘‘ឋានានេតានិ សម្បស្សំ, បុត្តំ ឥច្ឆន្តិ បណ្ឌិតា;
‘‘Ṭhānānetāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
តស្មា សន្តោ សប្បុរិសា, កតញ្ញូ កតវេទិនោ។
Tasmā santo sappurisā, kataññū katavedino.
‘‘ភរន្តិ មាតាបិតរោ, បុព្ពេ កតមនុស្សរំ;
‘‘Bharanti mātāpitaro, pubbe katamanussaraṃ;
ករោន្តិ តេសំ កិច្ចានិ, យថា តំ បុព្ពការិនំ។
Karonti tesaṃ kiccāni, yathā taṃ pubbakārinaṃ.
‘‘ឱវាទការី ភដបោសី, កុលវំសំ អហាបយំ;
‘‘Ovādakārī bhaṭaposī, kulavaṃsaṃ ahāpayaṃ;
សទ្ធោ សីលេន សម្បន្នោ, បុត្តោ ហោតិ បសំសិយោ’’តិ 5។
Saddho sīlena sampanno, putto hoti pasaṃsiyo’’ti 6.
អត្ថេវ សុត្តន្តោតិ? អាមន្តា។ តេន ហិ ឥតោ ទិន្នេន តត្ថ យាបេន្តីតិ។
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
ឥតោ ទិន្នកថា និដ្ឋិតា។
Ito dinnakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ៦. ឥតោទិន្នកថាវណ្ណនា • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៦. ឥតោទិន្នកថាវណ្ណនា • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៦. ឥតោទិន្នកថាវណ្ណនា • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
