| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi |
൭. സത്തമവഗ്ഗോ
7. Sattamavaggo
(൬൮) ൬. ഇതോദിന്നകഥാ
(68) 6. Itodinnakathā
൪൮൮. ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീതി? ആമന്താ. ഇതോ ചീവരം ദേന്തി തം ചീവരം തത്ഥ പരിഭുഞ്ജന്തീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… ഇതോ പിണ്ഡപാതം ദേന്തി, ഇതോ സേനാസനം ദേന്തി, ഇതോ ഗിലാനപച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം ദേന്തി, ഇതോ ഖാദനീയം ദേന്തി, ഇതോ ഭോജനീയം ദേന്തി, ഇതോ പാനീയം ദേന്തി; തം പാനീയം തത്ഥ പരിഭുഞ്ജന്തീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
488. Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Ito cīvaraṃ denti taṃ cīvaraṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… ito piṇḍapātaṃ denti, ito senāsanaṃ denti, ito gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ denti, ito khādanīyaṃ denti, ito bhojanīyaṃ denti, ito pānīyaṃ denti; taṃ pānīyaṃ tattha paribhuñjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീതി? ആമന്താ. അഞ്ഞോ അഞ്ഞസ്സ കാരകോ പരകതം സുഖദുക്ഖം അഞ്ഞോ കരോതി, അഞ്ഞോ പടിസംവേദേതീതി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
Ito dinnena tattha yāpentīti? Āmantā. Añño aññassa kārako parakataṃ sukhadukkhaṃ añño karoti, añño paṭisaṃvedetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
൪൮൯. ന വത്തബ്ബം – ‘‘ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീ’’തി? ആമന്താ. നനു പേതാ അത്തനോ അത്ഥായ ദാനം ദേന്തം അനുമോദേന്തി, ചിത്തം പസാദേന്തി, പീതിം ഉപ്പാദേന്തി, സോമനസ്സം പടിലഭന്തീതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി പേതാ അത്തനോ അത്ഥായ ദാനം ദേന്തം അനുമോദേന്തി, ചിത്തം പസാദേന്തി, പീതിം ഉപ്പാദേന്തി, സോമനസ്സം പടിലഭന്തി; തേന വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീ’’തി.
489. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhantīti? Āmantā. Hañci petā attano atthāya dānaṃ dentaṃ anumodenti, cittaṃ pasādenti, pītiṃ uppādenti, somanassaṃ paṭilabhanti; tena vata re vattabbe – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti.
൪൯൦. ന വത്തബ്ബം – ‘‘ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീ’’തി? ആമന്താ. നനു വുത്തം ഭഗവതാ –
490. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ഉന്നമേ ഉദകം വുട്ഠം, യഥാനിന്നം പവത്തതി;
‘‘Unname udakaṃ vuṭṭhaṃ, yathāninnaṃ pavattati;
ഏവമേവ ഇതോ ദിന്നം, പേതാനം ഉപകപ്പതി.
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘യഥാ വാരിവഹാ പൂരാ, പരിപൂരേന്തി സാഗരം;
‘‘Yathā vārivahā pūrā, paripūrenti sāgaraṃ;
ഏവമേവ ഇതോ ദിന്നം, പേതാനം ഉപകപ്പതി.
Evameva ito dinnaṃ, petānaṃ upakappati.
‘‘ന ഹി തത്ഥ കസീ അത്ഥി, ഗോരക്ഖേത്ഥ ന വിജ്ജതി;
‘‘Na hi tattha kasī atthi, gorakkhettha na vijjati;
അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ. തേന ഹി ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീതി.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
൪൯൧. ന വത്തബ്ബം – ‘‘ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീ’’തി? ആമന്താ. നനു വുത്തം ഭഗവതാ – ‘‘പഞ്ചിമാനി, ഭിക്ഖവേ, ഠാനാനി സമ്പസ്സന്താ മാതാപിതരോ പുത്തം ഇച്ഛന്തി കുലേ ജായമാനം! കതമാനി പഞ്ച? ഭടോ വാ നോ ഭരിസ്സതി, കിച്ചം വാ നോ കരിസ്സതി, കുലവംസോ ചിരം ഠസ്സതി, ദായജ്ജം പടിപജ്ജിസ്സതി, അഥ വാ പന പേതാനം കാലങ്കതാനം ദക്ഖിണം അനുപ്പദസ്സതി – ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച ഠാനാനി സമ്പസ്സന്താ മാതാപിതരോ പുത്തം ഇച്ഛന്തി കുലേ ജായമാന’’ന്തി.
491. Na vattabbaṃ – ‘‘ito dinnena tattha yāpentī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcimāni, bhikkhave, ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamānaṃ! Katamāni pañca? Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati, kulavaṃso ciraṃ ṭhassati, dāyajjaṃ paṭipajjissati, atha vā pana petānaṃ kālaṅkatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassati – imāni kho, bhikkhave, pañca ṭhānāni sampassantā mātāpitaro puttaṃ icchanti kule jāyamāna’’nti.
‘‘പഞ്ച ഠാനാനി സമ്പസ്സം, പുത്തം ഇച്ഛന്തി പണ്ഡിതാ;
‘‘Pañca ṭhānāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
ഭടോ വാ നോ ഭരിസ്സതി, കിച്ചം വാ നോ കരിസ്സതി.
Bhaṭo vā no bharissati, kiccaṃ vā no karissati.
‘‘കുലവംസോ ചിരം തിട്ഠേ, ദായജ്ജം പടിപജ്ജതി;
‘‘Kulavaṃso ciraṃ tiṭṭhe, dāyajjaṃ paṭipajjati;
അഥ വാ പന പേതാനം, ദക്ഖിണം അനുപ്പദസ്സതി.
Atha vā pana petānaṃ, dakkhiṇaṃ anuppadassati.
‘‘ഠാനാനേതാനി സമ്പസ്സം, പുത്തം ഇച്ഛന്തി പണ്ഡിതാ;
‘‘Ṭhānānetāni sampassaṃ, puttaṃ icchanti paṇḍitā;
തസ്മാ സന്തോ സപ്പുരിസാ, കതഞ്ഞൂ കതവേദിനോ.
Tasmā santo sappurisā, kataññū katavedino.
‘‘ഭരന്തി മാതാപിതരോ, പുബ്ബേ കതമനുസ്സരം;
‘‘Bharanti mātāpitaro, pubbe katamanussaraṃ;
കരോന്തി തേസം കിച്ചാനി, യഥാ തം പുബ്ബകാരിനം.
Karonti tesaṃ kiccāni, yathā taṃ pubbakārinaṃ.
‘‘ഓവാദകാരീ ഭടപോസീ, കുലവംസം അഹാപയം;
‘‘Ovādakārī bhaṭaposī, kulavaṃsaṃ ahāpayaṃ;
സദ്ധോ സീലേന സമ്പന്നോ, പുത്തോ ഹോതി പസംസിയോ’’തി 5.
Saddho sīlena sampanno, putto hoti pasaṃsiyo’’ti 6.
അത്ഥേവ സുത്തന്തോതി? ആമന്താ. തേന ഹി ഇതോ ദിന്നേന തത്ഥ യാപേന്തീതി.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi ito dinnena tattha yāpentīti.
ഇതോ ദിന്നകഥാ നിട്ഠിതാ.
Ito dinnakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൬. ഇതോദിന്നകഥാവണ്ണനാ • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൬. ഇതോദിന്നകഥാവണ്ണനാ • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൬. ഇതോദിന്നകഥാവണ്ണനാ • 6. Itodinnakathāvaṇṇanā
