Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๓. อิฎฺฐธมฺมสุตฺตํ
3. Iṭṭhadhammasuttaṃ
๗๓. ‘‘ทสยิเม, ภิกฺขเว, ธมฺมา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํฯ กตเม ทส? โภคา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ; วโณฺณ อิโฎฺฐ กโนฺต มนาโป ทุลฺลโภ โลกสฺมิํ; อาโรคฺยํ อิฎฺฐํ กนฺตํ มนาปํ ทุลฺลภํ โลกสฺมิํ; สีลํ อิฎฺฐํ กนฺตํ มนาปํ ทุลฺลภํ โลกสฺมิํ; พฺรหฺมจริยํ อิฎฺฐํ กนฺตํ มนาปํ ทุลฺลภํ โลกสฺมิํ; มิตฺตา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ; พาหุสจฺจํ อิฎฺฐํ กนฺตํ มนาปํ ทุลฺลภํ โลกสฺมิํ; ปญฺญา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ; ธมฺมา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ ; สคฺคา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ทุลฺลภา โลกสฺมิํฯ
73. ‘‘Dasayime, bhikkhave, dhammā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ. Katame dasa? Bhogā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ; vaṇṇo iṭṭho kanto manāpo dullabho lokasmiṃ; ārogyaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ dullabhaṃ lokasmiṃ; sīlaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ dullabhaṃ lokasmiṃ; brahmacariyaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ dullabhaṃ lokasmiṃ; mittā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ; bāhusaccaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpaṃ dullabhaṃ lokasmiṃ; paññā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ; dhammā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ ; saggā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṃ.
‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ทสนฺนํ ธมฺมานํ อิฎฺฐานํ กนฺตานํ มนาปานํ ทุลฺลภานํ โลกสฺมิํ ทส ธมฺมา ปริปนฺถา 1 – อาลสฺยํ อนุฎฺฐานํ โภคานํ ปริปโนฺถ, อมณฺฑนา อวิภูสนา วณฺณสฺส ปริปโนฺถ, อสปฺปายกิริยา อาโรคฺยสฺส ปริปโนฺถ, ปาปมิตฺตตา สีลานํ ปริปโนฺถ, อินฺทฺริยอสํวโร พฺรหฺมจริยสฺส ปริปโนฺถ, วิสํวาทนา มิตฺตานํ ปริปโนฺถ, อสชฺฌายกิริยา พาหุสจฺจสฺส ปริปโนฺถ, อสุสฺสูสา อปริปุจฺฉา ปญฺญาย ปริปโนฺถ, อนนุโยโค อปจฺจเวกฺขณา ธมฺมานํ ปริปโนฺถ, มิจฺฉาปฎิปตฺติ สคฺคานํ ปริปโนฺถฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ทสนฺนํ อิฎฺฐานํ กนฺตานํ มนาปานํ ทุลฺลภานํ โลกสฺมิํ อิเม ทส ธมฺมา ปริปนฺถาฯ
‘‘Imesaṃ kho, bhikkhave, dasannaṃ dhammānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ dullabhānaṃ lokasmiṃ dasa dhammā paripanthā 2 – ālasyaṃ anuṭṭhānaṃ bhogānaṃ paripantho, amaṇḍanā avibhūsanā vaṇṇassa paripantho, asappāyakiriyā ārogyassa paripantho, pāpamittatā sīlānaṃ paripantho, indriyaasaṃvaro brahmacariyassa paripantho, visaṃvādanā mittānaṃ paripantho, asajjhāyakiriyā bāhusaccassa paripantho, asussūsā aparipucchā paññāya paripantho, ananuyogo apaccavekkhaṇā dhammānaṃ paripantho, micchāpaṭipatti saggānaṃ paripantho. Imesaṃ kho, bhikkhave, dasannaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ dullabhānaṃ lokasmiṃ ime dasa dhammā paripanthā.
‘‘อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ทสนฺนํ ธมฺมานํ อิฎฺฐานํ กนฺตานํ มนาปานํ ทุลฺลภานํ โลกสฺมิํ ทส ธมฺมา อาหารา – อุฎฺฐานํ อนาลสฺยํ โภคานํ อาหาโร, มณฺฑนา วิภูสนา วณฺณสฺส อาหาโร, สปฺปายกิริยา อาโรคฺยสฺส อาหาโร, กลฺยาณมิตฺตตา สีลานํ อาหาโร, อินฺทฺริยสํวโร พฺรหฺมจริยสฺส อาหาโร, อวิสํวาทนา มิตฺตานํ อาหาโร, สชฺฌายกิริยา พาหุสจฺจสฺส อาหาโร, สุสฺสูสา ปริปุจฺฉา ปญฺญาย อาหาโร, อนุโยโค ปจฺจเวกฺขณา ธมฺมานํ อาหาโร, สมฺมาปฎิปตฺติ สคฺคานํ อาหาโร ฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ทสนฺนํ ธมฺมานํ อิฎฺฐานํ กนฺตานํ มนาปานํ ทุลฺลภานํ โลกสฺมิํ อิเม ทส ธมฺมา อาหารา’’ติฯ ตติยํฯ
‘‘Imesaṃ kho, bhikkhave, dasannaṃ dhammānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ dullabhānaṃ lokasmiṃ dasa dhammā āhārā – uṭṭhānaṃ anālasyaṃ bhogānaṃ āhāro, maṇḍanā vibhūsanā vaṇṇassa āhāro, sappāyakiriyā ārogyassa āhāro, kalyāṇamittatā sīlānaṃ āhāro, indriyasaṃvaro brahmacariyassa āhāro, avisaṃvādanā mittānaṃ āhāro, sajjhāyakiriyā bāhusaccassa āhāro, sussūsā paripucchā paññāya āhāro, anuyogo paccavekkhaṇā dhammānaṃ āhāro, sammāpaṭipatti saggānaṃ āhāro . Imesaṃ kho, bhikkhave, dasannaṃ dhammānaṃ iṭṭhānaṃ kantānaṃ manāpānaṃ dullabhānaṃ lokasmiṃ ime dasa dhammā āhārā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๓-๔. อิฎฺฐธมฺมสุตฺตาทิวณฺณนา • 3-4. Iṭṭhadhammasuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๔. อากงฺขสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-4. Ākaṅkhasuttādivaṇṇanā