| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
इट्ठकाचयादिअनुजाननं
Iṭṭhakācayādianujānanaṃ
३००. तेन खो पन समयेन विहारा नीचवत्थुका होन्ति, उदकेन ओत्थरिय्यन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, उच्चवत्थुकं कातु’’न्ति। चयो परिपतति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, चिनितुं तयो चये – इट्ठकाचयं, सिलाचयं, दारुचय’’न्ति। आरोहन्ता विहञ्ञन्ति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, तयो सोपाने – इट्ठकासोपानं, सिलासोपानं, दारुसोपान’’न्ति। आरोहन्ता परिपतन्ति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आलम्बनबाह’’न्ति।
300. Tena kho pana samayena vihārā nīcavatthukā honti, udakena otthariyyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti.
तेन खो पन समयेन विहारा आळकमन्दा होन्ति । भिक्खू हिरियन्ति निपज्जितुं। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, तिरोकरणि’’न्ति। तिरोकरणिं उक्खिपित्वा ओलोकेन्ति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे , अड्ढकुट्टक’’न्ति। अड्ढकुट्टका उपरितो ओलोकेन्ति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, तयो गब्भे – सिविकागब्भं, नाळिकागब्भं, हम्मियगब्भ’’न्ति।
Tena kho pana samayena vihārā āḷakamandā honti . Bhikkhū hiriyanti nipajjituṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tirokaraṇi’’nti. Tirokaraṇiṃ ukkhipitvā olokenti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave , aḍḍhakuṭṭaka’’nti. Aḍḍhakuṭṭakā uparito olokenti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo gabbhe – sivikāgabbhaṃ, nāḷikāgabbhaṃ, hammiyagabbha’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू खुद्दके विहारे मज्झे गब्भं करोन्ति। उपचारो न होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, खुद्दके विहारे एकमन्तं गब्भं कातुं, महल्लके मज्झे’’ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū khuddake vihāre majjhe gabbhaṃ karonti. Upacāro na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, khuddake vihāre ekamantaṃ gabbhaṃ kātuṃ, mahallake majjhe’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो तिणच्छदना अहि खन्धे पतति। सो भीतो विस्सरमकासि। भिक्खू उपधावित्वा तं भिक्खुं एतदवोचुं – ‘‘किस्स त्वं, आवुसो, विस्सरमकासी’’ति? अथ खो सो भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसि। भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, वितान’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno tiṇacchadanā ahi khandhe patati. So bhīto vissaramakāsi. Bhikkhū upadhāvitvā taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ – ‘‘kissa tvaṃ, āvuso, vissaramakāsī’’ti? Atha kho so bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vitāna’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू मञ्चपादेपि पीठपादेपि थविकायो लग्गेन्ति। उन्दूरेहिपि उपचिकाहिपि खज्जन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, भित्तिखिलं नागदन्तक’’न्ति।
Tena kho pana samayena bhikkhū mañcapādepi pīṭhapādepi thavikāyo laggenti. Undūrehipi upacikāhipi khajjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhittikhilaṃ nāgadantaka’’nti.
तेन खो पन समयेन भिक्खू मञ्चेपि पीठेपि चीवरं निक्खिपन्ति। चीवरं परिभिज्जिति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, विहारे चीवरवंसं चीवररज्जु’’न्ति ।
Tena kho pana samayena bhikkhū mañcepi pīṭhepi cīvaraṃ nikkhipanti. Cīvaraṃ paribhijjiti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vihāre cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti .
तेन खो पन समयेन विहारा अनाळिन्दका होन्ति अप्पटिस्सरणा। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आळिन्दं पघनं पकुट्टं 5 ओसारक’’न्ति। आळिन्दा पाकटा होन्ति। भिक्खू हिरियन्ति निपज्जितुं…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, संसरणकिटिकं उग्घाटनकिटिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena vihārā anāḷindakā honti appaṭissaraṇā. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āḷindaṃ paghanaṃ pakuṭṭaṃ 6 osāraka’’nti. Āḷindā pākaṭā honti. Bhikkhū hiriyanti nipajjituṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, saṃsaraṇakiṭikaṃ ugghāṭanakiṭika’’nti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / विहारानुजाननकथा • Vihārānujānanakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / इट्ठकाचयादिअनुजाननकथावण्णना • Iṭṭhakācayādianujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / विहारानुजाननकथावण्णना • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / विहारानुजाननकथावण्णना • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / विहारानुजाननकथा • Vihārānujānanakathā
