| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៦. ជាគរសុត្តវណ្ណនា
6. Jāgarasuttavaṇṇanā
៦. ជាគរតន្តិ អនាទរេ សាមិវចនំ។ តេនាហ ‘‘ឥន្ទ្រិយេសុ ជាគរន្តេសូ’’តិ។ ‘‘វិស្សជ្ជនគាថាយំ បនា’’តិ ឥមស្ស បទស្ស ‘‘អយមត្ថោ វេទិតព្ពោ’’តិ ឥមិនា សម្ពន្ធោ។ បុច្ឆាគាថាយ បន អត្ថោ ឥមិនាវ នយេន វិញ្ញាយតីតិ អធិប្បាយោ។ បញ្ច ជាគរតំ សុត្តាតិ ឯត្ថ ‘‘សុត្តា’’តិ បទំ អបេក្ខិត្វា បញ្ចាតិ បច្ចត្តវចនំ ‘‘ជាគរត’’ន្តិ បទំ អបេក្ខិត្វា សាមិវសេន បរិណាមេតព្ពំ ‘‘បញ្ចន្នំ ជាគរត’’ន្តិ។ តេនាហ – ‘‘បញ្ចសុ ឥន្ទ្រិយេសុ ជាគរន្តេសូ’’តិ, ជាគរន្តេសុ ពទ្ធាភាវេន សកិច្ចប្បសុតតាយ សកិច្ចសមត្ថតាយ ចាតិ អត្ថោ។ សោត្តំវ សុត្តា បមាទនិទ្ទាភាវតោ។ តមេវ សុត្តភាវំ បុគ្គលាធិដ្ឋានាយ កថាយ ទស្សេតុំ ‘‘កស្មា’’តិអាទិ វុត្តំ។ បមជ្ជតិ, បមាទោ វា ឯតស្ស អត្ថីតិ បមាទោ, តស្ស ភាវោ បមាទតា, តាយ, បមត្តភាវេនាតិ អត្ថោ។
6.Jāgaratanti anādare sāmivacanaṃ. Tenāha ‘‘indriyesu jāgarantesū’’ti. ‘‘Vissajjanagāthāyaṃ panā’’ti imassa padassa ‘‘ayamattho veditabbo’’ti iminā sambandho. Pucchāgāthāya pana attho imināva nayena viññāyatīti adhippāyo. Pañca jāgarataṃ suttāti ettha ‘‘suttā’’ti padaṃ apekkhitvā pañcāti paccattavacanaṃ ‘‘jāgarata’’nti padaṃ apekkhitvā sāmivasena pariṇāmetabbaṃ ‘‘pañcannaṃ jāgarata’’nti. Tenāha – ‘‘pañcasu indriyesu jāgarantesū’’ti, jāgarantesu baddhābhāvena sakiccappasutatāya sakiccasamatthatāya cāti attho. Sottaṃva suttā pamādaniddābhāvato. Tameva suttabhāvaṃ puggalādhiṭṭhānāya kathāya dassetuṃ ‘‘kasmā’’tiādi vuttaṃ. Pamajjati, pamādo vā etassa atthīti pamādo, tassa bhāvo pamādatā, tāya, pamattabhāvenāti attho.
ឯវំ គាថាយ បឋមស្ស បាទស្ស អត្ថំ វត្វា ទុតិយស្ស វត្តុំ ‘‘ឯវំ សុត្តេសូ’’តិអាទិ វុត្តំ។ តស្សត្ថោ វុត្តនយេន វេទិតព្ពោ។ យស្មា អប្បហីនសុបនកិរិយាវសេន សនីវរណស្ស បុគ្គលស្ស អនុប្បន្នរាគរជាទយោ ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា បវឌ្ឍន្តិ, តស្មា វុត្តំ ‘‘នីវរណេហេវ កិលេសរជំ អាទិយតី’’តិ។ តេនេវាហ ‘‘បុរិមា’’តិអាទិ។ បុរិមានំ បច្ឆិមានំ អបរាបរុប្បត្តិយា បច្ចយភាវោ ហេត្ថ អាទិយនំ។ បញ្ចហិ ឥន្ទ្រិយេហិ បរិសុជ្ឈតីតិ មគ្គបរិយាបន្នេហិ សទ្ធាទីហិ បញ្ចហិ ឥន្ទ្រិយេហិ សកលសំកិលេសតោ វិសុជ្ឈតិ។ បញ្ញិន្ទ្រិយមេវ ហិ អនញ្ញាតញ្ញស្សាមីតិន្ទ្រិយាទីនិ, ឥតរានិ ច អន្វយានីតិ។
Evaṃ gāthāya paṭhamassa pādassa atthaṃ vatvā dutiyassa vattuṃ ‘‘evaṃ suttesū’’tiādi vuttaṃ. Tassattho vuttanayena veditabbo. Yasmā appahīnasupanakiriyāvasena sanīvaraṇassa puggalassa anuppannarāgarajādayo uppajjanti, uppannā pavaḍḍhanti, tasmā vuttaṃ ‘‘nīvaraṇeheva kilesarajaṃ ādiyatī’’ti. Tenevāha ‘‘purimā’’tiādi. Purimānaṃ pacchimānaṃ aparāparuppattiyā paccayabhāvo hettha ādiyanaṃ. Pañcahi indriyehi parisujjhatīti maggapariyāpannehi saddhādīhi pañcahi indriyehi sakalasaṃkilesato visujjhati. Paññindriyameva hi anaññātaññassāmītindriyādīni, itarāni ca anvayānīti.
ជាគរសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Jāgarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. ជាគរសុត្តំ • 6. Jāgarasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. ជាគរសុត្តវណ្ណនា • 6. Jāgarasuttavaṇṇanā
