Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๔. ชหติกถา
4. Jahatikathā
๑. นสุตฺตาหรณกถาวณฺณนา
1. Nasuttāharaṇakathāvaṇṇanā
๒๗๙. อิทานิ ชหติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เยสํ ‘‘ฌานลาภี ปุถุชฺชโน สห สจฺจาภิสมยา อนาคามี นาม โหติ, ตสฺส ปุถุชฺชนกาเลเยว กามราคพฺยาปาทา ปหีนา’’ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เอตรหิ สมฺมิติยานํ, เตสํ ตํ ลทฺธิํ ภินฺทิตุํ ชหติ ปุถุชฺชโนติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ฌานวิกฺขมฺภิตานํ ปน เตสํ ปริยุฎฺฐานํ อปสฺสนฺตสฺส ปฎิญฺญา ปรวาทิสฺสฯ ยสฺมา ปน เตสํ ฌานวิกฺขมฺภิตานมฺปิ อนาคามิมเคฺคเนว อจฺจนฺตํ ปหานํ โหติ, ตสฺมา ปุน อจฺจนฺตนฺติอาทิอนุโยโค สกวาทิสฺส, ตถารูปสฺส ปหานสฺส อภาวโต ปฎิเกฺขโป อิตรสฺสฯ วิกฺขเมฺภตีติ อจฺจนฺตวิกฺขมฺภนเมว สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตโต ปรํ อนาคามิมคฺคเฎฺฐน สทฺธิํ ปุถุชฺชนสํสนฺทนํ โหติฯ ตํ อุตฺตานตฺถเมวฯ
279. Idāni jahatikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘jhānalābhī puthujjano saha saccābhisamayā anāgāmī nāma hoti, tassa puthujjanakāleyeva kāmarāgabyāpādā pahīnā’’ti laddhi seyyathāpi etarahi sammitiyānaṃ, tesaṃ taṃ laddhiṃ bhindituṃ jahati puthujjanoti pucchā sakavādissa, jhānavikkhambhitānaṃ pana tesaṃ pariyuṭṭhānaṃ apassantassa paṭiññā paravādissa. Yasmā pana tesaṃ jhānavikkhambhitānampi anāgāmimaggeneva accantaṃ pahānaṃ hoti, tasmā puna accantantiādianuyogo sakavādissa, tathārūpassa pahānassa abhāvato paṭikkhepo itarassa. Vikkhambhetīti accantavikkhambhanameva sandhāya pucchā sakavādissa. Tato paraṃ anāgāmimaggaṭṭhena saddhiṃ puthujjanasaṃsandanaṃ hoti. Taṃ uttānatthameva.
๒๘๐. ตโต ปรํ อนาคามิผเล สณฺฐาตีติ ปุโฎฺฐ ฌานานาคามิตํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ อรหเตฺต สณฺฐาตีติ ปุโฎฺฐ ทสฺสนมเคฺคน อุทฺธมฺภาคิยานํ ปหานาภาวโต ปฎิกฺขิปติฯ
280. Tato paraṃ anāgāmiphale saṇṭhātīti puṭṭho jhānānāgāmitaṃ sandhāya paṭijānāti. Arahatte saṇṭhātīti puṭṭho dassanamaggena uddhambhāgiyānaṃ pahānābhāvato paṭikkhipati.
อปุพฺพํ อจริมํ ตโย มเคฺคติ ปุโฎฺฐ ตถารูปาย ภาวนาย อภาวา ปฎิกฺขิปติฯ ปุน ปุโฎฺฐ ติณฺณํ มคฺคานํ กิจฺจสพฺภาวํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ สามญฺญผลปุจฺฉาสุปิ เอเสว นโยฯ กตเมน มเคฺคนาติ ปุโฎฺฐ อนาคามิมเคฺคนาติ ฌานานาคามิตํ สนฺธาย วทติฯ ปุน สํโยชนปฺปหานํ ปุโฎฺฐ ติณฺณํ อนาคามิมเคฺคน เตสํ กิเลสานํ อปฺปเหยฺยตฺตา ปฎิกฺขิปติฯ ทุติยํ ปุโฎฺฐ ปฐมมคฺคเสฺสว ฌานานาคามิมคฺคภาวํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
Apubbaṃ acarimaṃ tayo maggeti puṭṭho tathārūpāya bhāvanāya abhāvā paṭikkhipati. Puna puṭṭho tiṇṇaṃ maggānaṃ kiccasabbhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Sāmaññaphalapucchāsupi eseva nayo. Katamena maggenāti puṭṭho anāgāmimaggenāti jhānānāgāmitaṃ sandhāya vadati. Puna saṃyojanappahānaṃ puṭṭho tiṇṇaṃ anāgāmimaggena tesaṃ kilesānaṃ appaheyyattā paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho paṭhamamaggasseva jhānānāgāmimaggabhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Sesamettha uttānatthamevāti.
ชหติกถาฯ
Jahatikathā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / ๔. ชหติกถา • 4. Jahatikathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๔. ชหติกถาวณฺณนา • 4. Jahatikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๔. ชหติกถาวณฺณนา • 4. Jahatikathāvaṇṇanā