| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. जनपदकल्याणीसुत्तं
10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
३८६. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सुम्भेसु विहरति सेदकं नाम सुम्भानं निगमो। तत्र खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘भिक्खवो’’ति। ‘‘भदन्ते’’ति ते भिक्खू भगवतो पच्चस्सोसुं। भगवा एतदवोच –
386. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sumbhesu viharati sedakaṃ nāma sumbhānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘सेय्यथापि, भिक्खवे, ‘जनपदकल्याणी, जनपदकल्याणी’ति खो, भिक्खवे, महाजनकायो सन्निपतेय्य। ‘सा खो पनस्स जनपदकल्याणी परमपासाविनी नच्चे, परमपासाविनी गीते। जनपदकल्याणी नच्चति गायती’ति खो, भिक्खवे, भिय्योसोमत्ताय महाजनकायो सन्निपतेय्य। अथ पुरिसो आगच्छेय्य जीवितुकामो अमरितुकामो सुखकामो दुक्खप्पटिकूलो। तमेनं एवं वदेय्य – ‘अयं ते, अम्भो पुरिस, समतित्तिको तेलपत्तो अन्तरेन च महासमज्जं अन्तरेन च जनपदकल्याणिया परिहरितब्बो। पुरिसो च ते उक्खित्तासिको पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धिस्सति। यत्थेव नं थोकम्पि छड्डेस्सति तत्थेव ते सिरो पातेस्सती’ति। तं किं मञ्ञथ, भिक्खवे, अपि नु सो पुरिसो अमुं तेलपत्तं अमनसिकरित्वा बहिद्धा पमादं आहरेय्या’’ति? ‘‘नो हेतं, भन्ते’’।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ‘janapadakalyāṇī, janapadakalyāṇī’ti kho, bhikkhave, mahājanakāyo sannipateyya. ‘Sā kho panassa janapadakalyāṇī paramapāsāvinī nacce, paramapāsāvinī gīte. Janapadakalyāṇī naccati gāyatī’ti kho, bhikkhave, bhiyyosomattāya mahājanakāyo sannipateyya. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyya – ‘ayaṃ te, ambho purisa, samatittiko telapatto antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇiyā pariharitabbo. Puriso ca te ukkhittāsiko piṭṭhito piṭṭhito anubandhissati. Yattheva naṃ thokampi chaḍḍessati tattheva te siro pātessatī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso amuṃ telapattaṃ amanasikaritvā bahiddhā pamādaṃ āhareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘उपमा खो म्यायं, भिक्खवे, कता अत्थस्स विञ्ञापनाय। अयं चेवेत्थ अत्थो – समतित्तिको तेलपत्तोति खो, भिक्खवे, कायगताय एतं सतिया अधिवचनं। तस्मातिह, भिक्खवे, एवं सिक्खितब्बं – ‘कायगता सति नो भाविता भविस्सति बहुलीकता यानीकता वत्थुकता अनुट्ठिता परिचिता सुसमारद्धा’ति। एवञ्हि खो, भिक्खवे, सिक्खितब्ब’’न्ति। दसमं।
‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayaṃ cevettha attho – samatittiko telapattoti kho, bhikkhave, kāyagatāya etaṃ satiyā adhivacanaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kāyagatā sati no bhāvitā bhavissati bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā’ti. Evañhi kho, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Dasamaṃ.
नालन्दवग्गो दुतियो।
Nālandavaggo dutiyo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
महापुरिसो नालन्दं, चुन्दो चेलञ्च बाहियो।
Mahāpuriso nālandaṃ, cundo celañca bāhiyo;
उत्तियो अरियो ब्रह्मा, सेदकं जनपदेन चाति॥
Uttiyo ariyo brahmā, sedakaṃ janapadena cāti.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. जनपदकल्याणीसुत्तवण्णना • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. जनपदकल्याणीसुत्तवण्णना • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
