| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. ชนปทกลฺยาณีสุตฺตํ
10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
๓๘๖. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สุเมฺภสุ วิหรติ เสทกํ นาม สุมฺภานํ นิคโมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทเนฺต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –
386. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sumbhesu viharati sedakaṃ nāma sumbhānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ‘ชนปทกลฺยาณี, ชนปทกลฺยาณี’ติ โข, ภิกฺขเว, มหาชนกาโย สนฺนิปเตยฺยฯ ‘สา โข ปนสฺส ชนปทกลฺยาณี ปรมปาสาวินี นเจฺจ, ปรมปาสาวินี คีเตฯ ชนปทกลฺยาณี นจฺจติ คายตี’ติ โข, ภิกฺขเว, ภิโยฺยโสมตฺตาย มหาชนกาโย สนฺนิปเตยฺยฯ อถ ปุริโส อาคเจฺฉยฺย ชีวิตุกาโม อมริตุกาโม สุขกาโม ทุกฺขปฺปฎิกูโลฯ ตเมนํ เอวํ วเทยฺย – ‘อยํ เต, อโมฺภ ปุริส, สมติตฺติโก เตลปโตฺต อนฺตเรน จ มหาสมชฺชํ อนฺตเรน จ ชนปทกลฺยาณิยา ปริหริตโพฺพฯ ปุริโส จ เต อุกฺขิตฺตาสิโก ปิฎฺฐิโต ปิฎฺฐิโต อนุพนฺธิสฺสติฯ ยเตฺถว นํ โถกมฺปิ ฉเฑฺฑสฺสติ ตเตฺถว เต สิโร ปาเตสฺสตี’ติฯ ตํ กิํ มญฺญถ, ภิกฺขเว, อปิ นุ โส ปุริโส อมุํ เตลปตฺตํ อมนสิกริตฺวา พหิทฺธา ปมาทํ อาหเรยฺยา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภเนฺต’’ฯ
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ‘janapadakalyāṇī, janapadakalyāṇī’ti kho, bhikkhave, mahājanakāyo sannipateyya. ‘Sā kho panassa janapadakalyāṇī paramapāsāvinī nacce, paramapāsāvinī gīte. Janapadakalyāṇī naccati gāyatī’ti kho, bhikkhave, bhiyyosomattāya mahājanakāyo sannipateyya. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyya – ‘ayaṃ te, ambho purisa, samatittiko telapatto antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇiyā pariharitabbo. Puriso ca te ukkhittāsiko piṭṭhito piṭṭhito anubandhissati. Yattheva naṃ thokampi chaḍḍessati tattheva te siro pātessatī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso amuṃ telapattaṃ amanasikaritvā bahiddhā pamādaṃ āhareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘อุปมา โข มฺยายํ, ภิกฺขเว, กตา อตฺถสฺส วิญฺญาปนายฯ อยํ เจเวตฺถ อโตฺถ – สมติตฺติโก เตลปโตฺตติ โข, ภิกฺขเว, กายคตาย เอตํ สติยา อธิวจนํฯ ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘กายคตา สติ โน ภาวิตา ภวิสฺสติ พหุลีกตา ยานีกตา วตฺถุกตา อนุฎฺฐิตา ปริจิตา สุสมารทฺธา’ติฯ เอวญฺหิ โข, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ ทสมํฯ
‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayaṃ cevettha attho – samatittiko telapattoti kho, bhikkhave, kāyagatāya etaṃ satiyā adhivacanaṃ. Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kāyagatā sati no bhāvitā bhavissati bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā’ti. Evañhi kho, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Dasamaṃ.
นาลนฺทวโคฺค ทุติโยฯ
Nālandavaggo dutiyo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
มหาปุริโส นาลนฺทํ, จุโนฺท เจลญฺจ พาหิโย;
Mahāpuriso nālandaṃ, cundo celañca bāhiyo;
อุตฺติโย อริโย พฺรหฺมา, เสทกํ ชนปเทน จาติฯ
Uttiyo ariyo brahmā, sedakaṃ janapadena cāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. ชนปทกลฺยาณีสุตฺตวณฺณนา • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. ชนปทกลฺยาณีสุตฺตวณฺณนา • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
