| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
១០. ជនបទកល្យាណីសុត្តវណ្ណនា
10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
៣៨៦. ជនបទស្មិំ កល្យាណីតិ សកលជនបទេ ភទ្ទា រូបសម្បត្តិយា សិក្ខាសម្បត្តិយា ច សុន្ទរា សេដ្ឋា។ រូបសម្បត្តិ ច នាម សព្ពសោ រូបទោសាភាវេន រូបគុណបារិបូរិយា ហោតីតិ តទុភយំ ទស្សេតុំ ‘‘ឆសរីរទោសរហិតា បញ្ចកល្យាណសមន្នាគតា’’តិ វុត្តំ។ តំ ទុវិធម្បិ វិវរន្តោ ‘‘សា ហី’’តិអាទិមាហ។ បញ្ចកល្យាណសមន្នាគតាតិ បញ្ចវិធសរីរគុណសម្បទាហិ សមន្នាគតា។ នាតិទីឃា នាតិរស្សាតិ បមាណមជ្ឈិមា ទីឃតរប្បមាណា ន ហោតិ, ន អតិរស្សា, លកុណ្ឌករូបា ន ហោតិ។ នាតិកិសាតិ អតិវិយ កិសថទ្ធមំសលោហិតា ទិស្សមានា អដ្ឋិសរីរា ជាលសរីរា ន ហោតិ។ នាតិថូលាតិ ភារិយមំសា មហោទរា ន ហោតិ។ នាតិកាឡា នាច្ចោទាតាតិ អតិវិយ កាឡវណ្ណា ឈាមង្គារោ វិយ , ទធិតក្កាទីហិ បមជ្ជិតមត្តកំសលោហវណ្ណា ន ហោតិ។ មនុស្សលោកេ តាទិសិយា រូបសម្បត្តិយា អភាវតោ អតិក្កន្តា មនុស្សវណ្ណំ។ យថា បមាណយុត្តា, ឯវំ អារោហបរិណាហយោគតោ ច បរេសំ បសាទាវហា នាតិទីឃតាទយោ។ ឯវំ មនុស្សានំ ទិព្ពរូបតាសម្បត្តីបីតិ វុត្តំ ‘‘អប្បត្តា ទិព្ពវណ្ណ’’ន្តិ។ ឯត្ថ ច នាតិទីឃនាតិរស្សតាវចនេន អារោហសម្បត្តិ វុត្តា ឧព្ពេធេន បាសាទិកភាវតោ។ កិសថូលទោសាភាវវចនេន បរិណាហសម្បត្តិ វុត្តា។ ឧភយេនបិ សណ្ឋានសម្បទា វិភាវិតា, នាតិកាឡតាវចនេន វណ្ណសម្បត្តិ វុត្តា វិវណ្ណតាភាវតោ។ បិយង្គុសាមាតិ បរិណតបិយង្គុបុប្ផសទិសសរីរនិភាសា។ មុខបរិយោសានន្តិ អធរោដ្ឋមាហ។ អយំ យថាវុត្តា សរីរវណ្ណសម្បត្តិ។ អស្សាតិ ជនបទកល្យាណិយា។ ឆវិកល្យាណតា ឆវិសម្បត្តិហេតុកត្តា តស្សា។ ឯស នយោ សេសេសុបិ។ នខា ឯវ បត្តសទិសតាយ នខបត្តានិ។
386.Janapadasmiṃ kalyāṇīti sakalajanapade bhaddā rūpasampattiyā sikkhāsampattiyā ca sundarā seṭṭhā. Rūpasampatti ca nāma sabbaso rūpadosābhāvena rūpaguṇapāripūriyā hotīti tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘chasarīradosarahitā pañcakalyāṇasamannāgatā’’ti vuttaṃ. Taṃ duvidhampi vivaranto ‘‘sā hī’’tiādimāha. Pañcakalyāṇasamannāgatāti pañcavidhasarīraguṇasampadāhi samannāgatā. Nātidīghā nātirassāti pamāṇamajjhimā dīghatarappamāṇā na hoti, na atirassā, lakuṇḍakarūpā na hoti. Nātikisāti ativiya kisathaddhamaṃsalohitā dissamānā aṭṭhisarīrā jālasarīrā na hoti. Nātithūlāti bhāriyamaṃsā mahodarā na hoti. Nātikāḷā nāccodātāti ativiya kāḷavaṇṇā jhāmaṅgāro viya , dadhitakkādīhi pamajjitamattakaṃsalohavaṇṇā na hoti. Manussaloke tādisiyā rūpasampattiyā abhāvato atikkantā manussavaṇṇaṃ. Yathā pamāṇayuttā, evaṃ ārohapariṇāhayogato ca paresaṃ pasādāvahā nātidīghatādayo. Evaṃ manussānaṃ dibbarūpatāsampattīpīti vuttaṃ ‘‘appattā dibbavaṇṇa’’nti. Ettha ca nātidīghanātirassatāvacanena ārohasampatti vuttā ubbedhena pāsādikabhāvato. Kisathūladosābhāvavacanena pariṇāhasampatti vuttā. Ubhayenapi saṇṭhānasampadā vibhāvitā, nātikāḷatāvacanena vaṇṇasampatti vuttā vivaṇṇatābhāvato. Piyaṅgusāmāti pariṇatapiyaṅgupupphasadisasarīranibhāsā. Mukhapariyosānanti adharoṭṭhamāha. Ayaṃ yathāvuttā sarīravaṇṇasampatti. Assāti janapadakalyāṇiyā. Chavikalyāṇatā chavisampattihetukattā tassā. Esa nayo sesesupi. Nakhā eva pattasadisatāya nakhapattāni.
(បសាវោ សរីរាវយវេន ឥរិយនន្តិ អាហ – ‘‘បវត្តីតិ អត្ថោ’’តិ, បសាវោ យថាបរិតមេវ កនតន្តិ, ន សភាវសន្ធានំ។ យថាវិភាវសេន ឧត្តមមេវ នច្ចំ នច្ចតិ។ តេ វា វីសតិយាសូតិរំ ធានប្បត្តិយា បវត្តិយា បវត្តិមកតមន្ទតា វិភាវសុដតស្ស ឧត្តមមេវ គីតញ្ច គាយតីតិ អត្ថោ។) [ឯត្ថន្តរេ បាឋោ អសុទ្ធោ ទុស្សោធនីយោ ច។ សុទ្ធបាឋោ គវេសិតព្ពោ។] សមតិត្តិកោ តេលបត្តោតិ មុខវត្តិសមំ តេលានំ បូរិតត្តា សមតិត្តិកមុខំ តេលភាជនំ។ អន្តរេន ច មហាសមជ្ជំ អន្តរេន ច ជនបទកល្យាណិន្តិ ជនបទកល្យាណិយា, តស្សា ច នច្ចគីតំ បេក្ខិតុំ សន្និបតិតមហាជនសមូហស្ស មជ្ឈតោ បរិហរិតព្ពោ នេតព្ពោ។ នន្តិ តេលំ។ អាហរេយ្យាតិ អាបជ្ជេយ្យ។ តត្រិទំ ឱបម្មសំសន្ទនំ – តេលបត្តំ វិយ កាយគតាសតិ, តស្ស បរិហរណបុគ្គលោ វិយ វិបស្សកោ, ជនកាយា វិយ បុថុត្តារម្មណានិ, អសិបុរិសោ វិយ មនោ, តេលស្ស ចជនំ វិយ កិលេសុប្បាទនំ, សីសបាតនំ វិយ អរិយមគ្គញាណសីសានុប្បត្តិ។ ‘‘កាយគតា សតិ នោ ភាវិតា…បេ.… សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ វុត្តត្តា ‘‘បុព្ពភាគវិបស្សនាវ កថិតា’’តិ វុត្តំ។
(Pasāvo sarīrāvayavena iriyananti āha – ‘‘pavattīti attho’’ti, pasāvo yathāparitameva kanatanti, na sabhāvasandhānaṃ. Yathāvibhāvasena uttamameva naccaṃ naccati. Te vā vīsatiyāsūtiraṃ dhānappattiyā pavattiyā pavattimakatamandatā vibhāvasuṭatassa uttamameva gītañca gāyatīti attho.) [Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca. Suddhapāṭho gavesitabbo.] Samatittiko telapattoti mukhavattisamaṃ telānaṃ pūritattā samatittikamukhaṃ telabhājanaṃ. Antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇinti janapadakalyāṇiyā, tassā ca naccagītaṃ pekkhituṃ sannipatitamahājanasamūhassa majjhato pariharitabbo netabbo. Nanti telaṃ. Āhareyyāti āpajjeyya. Tatridaṃ opammasaṃsandanaṃ – telapattaṃ viya kāyagatāsati, tassa pariharaṇapuggalo viya vipassako, janakāyā viya puthuttārammaṇāni, asipuriso viya mano, telassa cajanaṃ viya kilesuppādanaṃ, sīsapātanaṃ viya ariyamaggañāṇasīsānuppatti. ‘‘Kāyagatā sati no bhāvitā…pe… sikkhitabba’’nti vuttattā ‘‘pubbabhāgavipassanāva kathitā’’ti vuttaṃ.
នាលន្ទវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Nālandavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១០. ជនបទកល្យាណីសុត្តំ • 10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១០. ជនបទកល្យាណីសុត្តវណ្ណនា • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
