Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၁၀. ဇနပဒကလ္ယာဏီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
၃၈၆. ဇနပဒသ္မိံ ကလ္ယာဏီတိ သကလဇနပဒေ ဘဒ္ဒာ ရူပသမ္ပတ္တိယာ သိက္ခာသမ္ပတ္တိယာ စ သုန္ဒရာ သေဋ္ဌာ။ ရူပသမ္ပတ္တိ စ နာမ သဗ္ဗသော ရူပဒောသာဘာဝေန ရူပဂုဏပာရိပူရိယာ ဟောတီတိ တဒုဘယံ ဒသ္သေတုံ ‘‘ဆသရီရဒောသရဟိတာ ပဉ္စကလ္ယာဏသမန္နာဂတာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ ဒုဝိဓမ္ပိ ဝိဝရန္တော ‘‘သာ ဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ ပဉ္စကလ္ယာဏသမန္နာဂတာတိ ပဉ္စဝိဓသရီရဂုဏသမ္ပဒာဟိ သမန္နာဂတာ။ နာတိဒီဃာ နာတိရသ္သာတိ ပမာဏမဇ္ဈိမာ ဒီဃတရပ္ပမာဏာ န ဟောတိ, န အတိရသ္သာ, လကုဏ္ဍကရူပာ န ဟောတိ။ နာတိကိသာတိ အတိဝိယ ကိသထဒ္ဓမံသလောဟိတာ ဒိသ္သမာနာ အဋ္ဌိသရီရာ ဇာလသရီရာ န ဟောတိ။ နာတိထူလာတိ ဘာရိယမံသာ မဟောဒရာ န ဟောတိ။ နာတိကာဠာ နာစ္စောဒာတာတိ အတိဝိယ ကာဠဝဏ္ဏာ ဈာမင္ဂာရော ဝိယ , ဒဓိတက္ကာဒီဟိ ပမဇ္ဇိတမတ္တကံသလောဟဝဏ္ဏာ န ဟောတိ။ မနုသ္သလောကေ တာဒိသိယာ ရူပသမ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော အတိက္ကန္တာ မနုသ္သဝဏ္ဏံ။ ယထာ ပမာဏယုတ္တာ, ဧဝံ အာရောဟပရိဏာဟယောဂတော စ ပရေသံ ပသာဒာဝဟာ နာတိဒီဃတာဒယော။ ဧဝံ မနုသ္သာနံ ဒိဗ္ဗရူပတာသမ္ပတ္တီပီတိ ဝုတ္တံ ‘‘အပ္ပတ္တာ ဒိဗ္ဗဝဏ္ဏ’’န္တိ။ ဧတ္ထ စ နာတိဒီဃနာတိရသ္သတာဝစနေန အာရောဟသမ္ပတ္တိ ဝုတ္တာ ဥဗ္ဗေဓေန ပာသာဒိကဘာဝတော။ ကိသထူလဒောသာဘာဝဝစနေန ပရိဏာဟသမ္ပတ္တိ ဝုတ္တာ။ ဥဘယေနပိ သဏ္ဌာနသမ္ပဒာ ဝိဘာဝိတာ, နာတိကာဠတာဝစနေန ဝဏ္ဏသမ္ပတ္တိ ဝုတ္တာ ဝိဝဏ္ဏတာဘာဝတော။ ပိယင္ဂုသာမာတိ ပရိဏတပိယင္ဂုပုပ္ဖသဒိသသရီရနိဘာသာ။ မုခပရိယောသာနန္တိ အဓရောဋ္ဌမာဟ။ အယံ ယထာဝုတ္တာ သရီရဝဏ္ဏသမ္ပတ္တိ။ အသ္သာတိ ဇနပဒကလ္ယာဏိယာ။ ဆဝိကလ္ယာဏတာ ဆဝိသမ္ပတ္တိဟေတုကတ္တာ တသ္သာ။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ နခာ ဧဝ ပတ္တသဒိသတာယ နခပတ္တာနိ။
386.Janapadasmiṃ kalyāṇīti sakalajanapade bhaddā rūpasampattiyā sikkhāsampattiyā ca sundarā seṭṭhā. Rūpasampatti ca nāma sabbaso rūpadosābhāvena rūpaguṇapāripūriyā hotīti tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘chasarīradosarahitā pañcakalyāṇasamannāgatā’’ti vuttaṃ. Taṃ duvidhampi vivaranto ‘‘sā hī’’tiādimāha. Pañcakalyāṇasamannāgatāti pañcavidhasarīraguṇasampadāhi samannāgatā. Nātidīghā nātirassāti pamāṇamajjhimā dīghatarappamāṇā na hoti, na atirassā, lakuṇḍakarūpā na hoti. Nātikisāti ativiya kisathaddhamaṃsalohitā dissamānā aṭṭhisarīrā jālasarīrā na hoti. Nātithūlāti bhāriyamaṃsā mahodarā na hoti. Nātikāḷā nāccodātāti ativiya kāḷavaṇṇā jhāmaṅgāro viya , dadhitakkādīhi pamajjitamattakaṃsalohavaṇṇā na hoti. Manussaloke tādisiyā rūpasampattiyā abhāvato atikkantā manussavaṇṇaṃ. Yathā pamāṇayuttā, evaṃ ārohapariṇāhayogato ca paresaṃ pasādāvahā nātidīghatādayo. Evaṃ manussānaṃ dibbarūpatāsampattīpīti vuttaṃ ‘‘appattā dibbavaṇṇa’’nti. Ettha ca nātidīghanātirassatāvacanena ārohasampatti vuttā ubbedhena pāsādikabhāvato. Kisathūladosābhāvavacanena pariṇāhasampatti vuttā. Ubhayenapi saṇṭhānasampadā vibhāvitā, nātikāḷatāvacanena vaṇṇasampatti vuttā vivaṇṇatābhāvato. Piyaṅgusāmāti pariṇatapiyaṅgupupphasadisasarīranibhāsā. Mukhapariyosānanti adharoṭṭhamāha. Ayaṃ yathāvuttā sarīravaṇṇasampatti. Assāti janapadakalyāṇiyā. Chavikalyāṇatā chavisampattihetukattā tassā. Esa nayo sesesupi. Nakhā eva pattasadisatāya nakhapattāni.
(ပသာဝော သရီရာဝယဝေန ဣရိယနန္တိ အာဟ – ‘‘ပဝတ္တီတိ အတ္ထော’’တိ, ပသာဝော ယထာပရိတမေဝ ကနတန္တိ, န သဘာဝသန္ဓာနံ။ ယထာဝိဘာဝသေန ဥတ္တမမေဝ နစ္စံ နစ္စတိ။ တေ ဝာ ဝီသတိယာသူတိရံ ဓာနပ္ပတ္တိယာ ပဝတ္တိယာ ပဝတ္တိမကတမန္ဒတာ ဝိဘာဝသုဋတသ္သ ဥတ္တမမေဝ ဂီတဉ္စ ဂာယတီတိ အတ္ထော။) [ဧတ္ထန္တရေ ပာဌော အသုဒ္ဓော ဒုသ္သောဓနီယော စ။ သုဒ္ဓပာဌော ဂဝေသိတဗ္ဗော။] သမတိတ္တိကော တေလပတ္တောတိ မုခဝတ္တိသမံ တေလာနံ ပူရိတတ္တာ သမတိတ္တိကမုခံ တေလဘာဇနံ။ အန္တရေန စ မဟာသမဇ္ဇံ အန္တရေန စ ဇနပဒကလ္ယာဏိန္တိ ဇနပဒကလ္ယာဏိယာ, တသ္သာ စ နစ္စဂီတံ ပေက္ခိတုံ သန္နိပတိတမဟာဇနသမူဟသ္သ မဇ္ဈတော ပရိဟရိတဗ္ဗော နေတဗ္ဗော။ နန္တိ တေလံ။ အာဟရေယ္ယာတိ အာပဇ္ဇေယ္ယ။ တတ္ရိဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ – တေလပတ္တံ ဝိယ ကာယဂတာသတိ, တသ္သ ပရိဟရဏပုဂ္ဂလော ဝိယ ဝိပသ္သကော, ဇနကာယာ ဝိယ ပုထုတ္တာရမ္မဏာနိ, အသိပုရိသော ဝိယ မနော, တေလသ္သ စဇနံ ဝိယ ကိလေသုပ္ပာဒနံ, သီသပာတနံ ဝိယ အရိယမဂ္ဂဉာဏသီသာနုပ္ပတ္တိ။ ‘‘ကာယဂတာ သတိ နော ဘာဝိတာ။ပေ.။ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ပုဗ္ဗဘာဂဝိပသ္သနာဝ ကထိတာ’’တိ ဝုတ္တံ။
(Pasāvo sarīrāvayavena iriyananti āha – ‘‘pavattīti attho’’ti, pasāvo yathāparitameva kanatanti, na sabhāvasandhānaṃ. Yathāvibhāvasena uttamameva naccaṃ naccati. Te vā vīsatiyāsūtiraṃ dhānappattiyā pavattiyā pavattimakatamandatā vibhāvasuṭatassa uttamameva gītañca gāyatīti attho.) [Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca. Suddhapāṭho gavesitabbo.] Samatittiko telapattoti mukhavattisamaṃ telānaṃ pūritattā samatittikamukhaṃ telabhājanaṃ. Antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇinti janapadakalyāṇiyā, tassā ca naccagītaṃ pekkhituṃ sannipatitamahājanasamūhassa majjhato pariharitabbo netabbo. Nanti telaṃ. Āhareyyāti āpajjeyya. Tatridaṃ opammasaṃsandanaṃ – telapattaṃ viya kāyagatāsati, tassa pariharaṇapuggalo viya vipassako, janakāyā viya puthuttārammaṇāni, asipuriso viya mano, telassa cajanaṃ viya kilesuppādanaṃ, sīsapātanaṃ viya ariyamaggañāṇasīsānuppatti. ‘‘Kāyagatā sati no bhāvitā…pe… sikkhitabba’’nti vuttattā ‘‘pubbabhāgavipassanāva kathitā’’ti vuttaṃ.
နာလန္ဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Nālandavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၁၀. ဇနပဒကလ္ယာဏီသုတ္တံ • 10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ဇနပဒကလ္ယာဏီသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā