| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
10. ජනපදකල්‍යාණීසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
386. ජනපදස්‌මිං කල්‍යාණීති සකලජනපදෙ භද්‌දා රූපසම්‌පත්‌තියා සික්‌ඛාසම්‌පත්‌තියා ච සුන්‌දරා සෙට්‌ඨා. රූපසම්‌පත්‌ති ච නාම සබ්‌බසො රූපදොසාභාවෙන රූපගුණපාරිපූරියා හොතීති තදුභයං දස්‌සෙතුං ‘‘ඡසරීරදොසරහිතා පඤ්‌චකල්‍යාණසමන්‌නාගතා’’ති වුත්‌තං. තං දුවිධම්‌පි විවරන්‌තො ‘‘සා හී’’තිආදිමාහ. පඤ්‌චකල්‍යාණසමන්‌නාගතාති පඤ්‌චවිධසරීරගුණසම්‌පදාහි සමන්‌නාගතා. නාතිදීඝා නාතිරස්‌සාති පමාණමජ්‌ඣිමා දීඝතරප්‌පමාණා න හොති, න අතිරස්‌සා, ලකුණ්‌ඩකරූපා න හොති. නාතිකිසාති අතිවිය කිසථද්‌ධමංසලොහිතා දිස්‌සමානා අට්‌ඨිසරීරා ජාලසරීරා න හොති. නාතිථූලාති භාරියමංසා මහොදරා න හොති. නාතිකාළා නාච්‌චොදාතාති අතිවිය කාළවණ්‌ණා ඣාමඞ්‌ගාරො විය , දධිතක්‌කාදීහි පමජ්‌ජිතමත්‌තකංසලොහවණ්‌ණා න හොති. මනුස්‌සලොකෙ තාදිසියා රූපසම්‌පත්‌තියා අභාවතො අතික්‌කන්‌තා මනුස්‌සවණ්‌ණං. යථා පමාණයුත්‌තා, එවං ආරොහපරිණාහයොගතො ච පරෙසං පසාදාවහා නාතිදීඝතාදයො. එවං මනුස්‌සානං දිබ්‌බරූපතාසම්‌පත්‌තීපීති වුත්‌තං ‘‘අප්‌පත්‌තා දිබ්‌බවණ්‌ණ’’න්‌ති. එත්‌ථ ච නාතිදීඝනාතිරස්‌සතාවචනෙන ආරොහසම්‌පත්‌ති වුත්‌තා උබ්‌බෙධෙන පාසාදිකභාවතො. කිසථූලදොසාභාවවචනෙන පරිණාහසම්‌පත්‌ති වුත්‌තා. උභයෙනපි සණ්‌ඨානසම්‌පදා විභාවිතා, නාතිකාළතාවචනෙන වණ්‌ණසම්‌පත්‌ති වුත්‌තා විවණ්‌ණතාභාවතො. පියඞ්‌ගුසාමාති පරිණතපියඞ්‌ගුපුප්‌ඵසදිසසරීරනිභාසා. මුඛපරියොසානන්‌ති අධරොට්‌ඨමාහ. අයං යථාවුත්‌තා සරීරවණ්‌ණසම්‌පත්‌ති. අස්‌සාති ජනපදකල්‍යාණියා. ඡවිකල්‍යාණතා ඡවිසම්‌පත්‌තිහෙතුකත්‌තා තස්‌සා. එස නයො සෙසෙසුපි. නඛා එව පත්‌තසදිසතාය නඛපත්‌තානි.
386.Janapadasmiṃ kalyāṇīti sakalajanapade bhaddā rūpasampattiyā sikkhāsampattiyā ca sundarā seṭṭhā. Rūpasampatti ca nāma sabbaso rūpadosābhāvena rūpaguṇapāripūriyā hotīti tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘chasarīradosarahitā pañcakalyāṇasamannāgatā’’ti vuttaṃ. Taṃ duvidhampi vivaranto ‘‘sā hī’’tiādimāha. Pañcakalyāṇasamannāgatāti pañcavidhasarīraguṇasampadāhi samannāgatā. Nātidīghā nātirassāti pamāṇamajjhimā dīghatarappamāṇā na hoti, na atirassā, lakuṇḍakarūpā na hoti. Nātikisāti ativiya kisathaddhamaṃsalohitā dissamānā aṭṭhisarīrā jālasarīrā na hoti. Nātithūlāti bhāriyamaṃsā mahodarā na hoti. Nātikāḷā nāccodātāti ativiya kāḷavaṇṇā jhāmaṅgāro viya , dadhitakkādīhi pamajjitamattakaṃsalohavaṇṇā na hoti. Manussaloke tādisiyā rūpasampattiyā abhāvato atikkantā manussavaṇṇaṃ. Yathā pamāṇayuttā, evaṃ ārohapariṇāhayogato ca paresaṃ pasādāvahā nātidīghatādayo. Evaṃ manussānaṃ dibbarūpatāsampattīpīti vuttaṃ ‘‘appattā dibbavaṇṇa’’nti. Ettha ca nātidīghanātirassatāvacanena ārohasampatti vuttā ubbedhena pāsādikabhāvato. Kisathūladosābhāvavacanena pariṇāhasampatti vuttā. Ubhayenapi saṇṭhānasampadā vibhāvitā, nātikāḷatāvacanena vaṇṇasampatti vuttā vivaṇṇatābhāvato. Piyaṅgusāmāti pariṇatapiyaṅgupupphasadisasarīranibhāsā. Mukhapariyosānanti adharoṭṭhamāha. Ayaṃ yathāvuttā sarīravaṇṇasampatti. Assāti janapadakalyāṇiyā. Chavikalyāṇatā chavisampattihetukattā tassā. Esa nayo sesesupi. Nakhā eva pattasadisatāya nakhapattāni.
(පසාවො සරීරාවයවෙන ඉරියනන්‌ති ආහ – ‘‘පවත්‌තීති අත්‌ථො’’ති, පසාවො යථාපරිතමෙව කනතන්‌ති, න සභාවසන්‌ධානං. යථාවිභාවසෙන උත්‌තමමෙව නච්‌චං නච්‌චති. තෙ වා වීසතියාසූතිරං ධානප්‌පත්‌තියා පවත්‌තියා පවත්‌තිමකතමන්‌දතා විභාවසුටතස්‌ස උත්‌තමමෙව ගීතඤ්‌ච ගායතීති අත්‌ථො.) [එත්‌ථන්‌තරෙ පාඨො අසුද්‌ධො දුස්‌සොධනීයො ච. සුද්‌ධපාඨො ගවෙසිතබ්‌බො.] සමතිත්‌තිකො තෙලපත්‌තොති මුඛවත්‌තිසමං තෙලානං පූරිතත්‌තා සමතිත්‌තිකමුඛං තෙලභාජනං. අන්‌තරෙන ච මහාසමජ්‌ජං අන්‌තරෙන ච ජනපදකල්‍යාණින්‌ති ජනපදකල්‍යාණියා, තස්‌සා ච නච්‌චගීතං පෙක්‌ඛිතුං සන්‌නිපතිතමහාජනසමූහස්‌ස මජ්‌ඣතො පරිහරිතබ්‌බො නෙතබ්‌බො. නන්‌ති තෙලං. ආහරෙය්‍යාති ආපජ්‌ජෙය්‍ය. තත්‍රිදං ඔපම්‌මසංසන්‌දනං – තෙලපත්‌තං විය කායගතාසති, තස්‌ස පරිහරණපුග්‌ගලො විය විපස්‌සකො, ජනකායා විය පුථුත්‌තාරම්‌මණානි, අසිපුරිසො විය මනො, තෙලස්‌ස චජනං විය කිලෙසුප්‌පාදනං, සීසපාතනං විය අරියමග්‌ගඤාණසීසානුප්‌පත්‌ති. ‘‘කායගතා සති නො භාවිතා…පෙ.… සික්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති වුත්‌තත්‌තා ‘‘පුබ්‌බභාගවිපස්‌සනාව කථිතා’’ති වුත්‌තං.
(Pasāvo sarīrāvayavena iriyananti āha – ‘‘pavattīti attho’’ti, pasāvo yathāparitameva kanatanti, na sabhāvasandhānaṃ. Yathāvibhāvasena uttamameva naccaṃ naccati. Te vā vīsatiyāsūtiraṃ dhānappattiyā pavattiyā pavattimakatamandatā vibhāvasuṭatassa uttamameva gītañca gāyatīti attho.) [Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca. Suddhapāṭho gavesitabbo.] Samatittiko telapattoti mukhavattisamaṃ telānaṃ pūritattā samatittikamukhaṃ telabhājanaṃ. Antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇinti janapadakalyāṇiyā, tassā ca naccagītaṃ pekkhituṃ sannipatitamahājanasamūhassa majjhato pariharitabbo netabbo. Nanti telaṃ. Āhareyyāti āpajjeyya. Tatridaṃ opammasaṃsandanaṃ – telapattaṃ viya kāyagatāsati, tassa pariharaṇapuggalo viya vipassako, janakāyā viya puthuttārammaṇāni, asipuriso viya mano, telassa cajanaṃ viya kilesuppādanaṃ, sīsapātanaṃ viya ariyamaggañāṇasīsānuppatti. ‘‘Kāyagatā sati no bhāvitā…pe… sikkhitabba’’nti vuttattā ‘‘pubbabhāgavipassanāva kathitā’’ti vuttaṃ.
නාලන්‌දවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nālandavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. ජනපදකල්‍යාණීසුත්‌තං • 10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. ජනපදකල්‍යාණීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
