Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
༡༠. ཛནཔདཀལྱཱཎཱིསུཏྟཝཎྞནཱ
10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā
༣༨༦. ཛནཔདསྨིཾ ཀལྱཱཎཱིཏི སཀལཛནཔདེ བྷདྡཱ རཱུཔསམྤཏྟིཡཱ སིཀྑཱསམྤཏྟིཡཱ ཙ སུནྡརཱ སེཊྛཱ། རཱུཔསམྤཏྟི ཙ ནཱམ སབྦསོ རཱུཔདོསཱབྷཱཝེན རཱུཔགུཎཔཱརིཔཱུརིཡཱ ཧོཏཱིཏི ཏདུབྷཡཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཚསརཱིརདོསརཧིཏཱ པཉྩཀལྱཱཎསམནྣཱགཏཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཏཾ དུཝིདྷམྤི ཝིཝརནྟོ ‘‘སཱ ཧཱི’’ཏིཨཱདིམཱཧ། པཉྩཀལྱཱཎསམནྣཱགཏཱཏི པཉྩཝིདྷསརཱིརགུཎསམྤདཱཧི སམནྣཱགཏཱ། ནཱཏིདཱིགྷཱ ནཱཏིརསྶཱཏི པམཱཎམཛ྄ཛྷིམཱ དཱིགྷཏརཔྤམཱཎཱ ན ཧོཏི, ན ཨཏིརསྶཱ, ལཀུཎྜཀརཱུཔཱ ན ཧོཏི། ནཱཏིཀིསཱཏི ཨཏིཝིཡ ཀིསཐདྡྷམཾསལོཧིཏཱ དིསྶམཱནཱ ཨཊྛིསརཱིརཱ ཛཱལསརཱིརཱ ན ཧོཏི། ནཱཏིཐཱུལཱཏི བྷཱརིཡམཾསཱ མཧོདརཱ ན ཧོཏི། ནཱཏིཀཱལཱ༹ ནཱཙྩོདཱཏཱཏི ཨཏིཝིཡ ཀཱལ༹ཝཎྞཱ ཛྷཱམངྒཱརོ ཝིཡ , དདྷིཏཀྐཱདཱིཧི པམཛྫིཏམཏྟཀཾསལོཧཝཎྞཱ ན ཧོཏི། མནུསྶལོཀེ ཏཱདིསིཡཱ རཱུཔསམྤཏྟིཡཱ ཨབྷཱཝཏོ ཨཏིཀྐནྟཱ མནུསྶཝཎྞཾ། ཡཐཱ པམཱཎཡུཏྟཱ, ཨེཝཾ ཨཱརོཧཔརིཎཱཧཡོགཏོ ཙ པརེསཾ པསཱདཱཝཧཱ ནཱཏིདཱིགྷཏཱདཡོ། ཨེཝཾ མནུསྶཱནཾ དིབྦརཱུཔཏཱསམྤཏྟཱིཔཱིཏི ཝུཏྟཾ ‘‘ཨཔྤཏྟཱ དིབྦཝཎྞ’’ནྟི། ཨེཏྠ ཙ ནཱཏིདཱིགྷནཱཏིརསྶཏཱཝཙནེན ཨཱརོཧསམྤཏྟི ཝུཏྟཱ ཨུབྦེདྷེན པཱསཱདིཀབྷཱཝཏོ། ཀིསཐཱུལདོསཱབྷཱཝཝཙནེན པརིཎཱཧསམྤཏྟི ཝུཏྟཱ། ཨུབྷཡེནཔི སཎྛཱནསམྤདཱ ཝིབྷཱཝིཏཱ, ནཱཏིཀཱལ༹ཏཱཝཙནེན ཝཎྞསམྤཏྟི ཝུཏྟཱ ཝིཝཎྞཏཱབྷཱཝཏོ། པིཡངྒུསཱམཱཏི པརིཎཏཔིཡངྒུཔུཔྥསདིསསརཱིརནིབྷཱསཱ། མུཁཔརིཡོསཱནནྟི ཨདྷརོཊྛམཱཧ། ཨཡཾ ཡཐཱཝུཏྟཱ སརཱིརཝཎྞསམྤཏྟི། ཨསྶཱཏི ཛནཔདཀལྱཱཎིཡཱ། ཚཝིཀལྱཱཎཏཱ ཚཝིསམྤཏྟིཧེཏུཀཏྟཱ ཏསྶཱ། ཨེས ནཡོ སེསེསུཔི། ནཁཱ ཨེཝ པཏྟསདིསཏཱཡ ནཁཔཏྟཱནི།
386.Janapadasmiṃ kalyāṇīti sakalajanapade bhaddā rūpasampattiyā sikkhāsampattiyā ca sundarā seṭṭhā. Rūpasampatti ca nāma sabbaso rūpadosābhāvena rūpaguṇapāripūriyā hotīti tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘chasarīradosarahitā pañcakalyāṇasamannāgatā’’ti vuttaṃ. Taṃ duvidhampi vivaranto ‘‘sā hī’’tiādimāha. Pañcakalyāṇasamannāgatāti pañcavidhasarīraguṇasampadāhi samannāgatā. Nātidīghā nātirassāti pamāṇamajjhimā dīghatarappamāṇā na hoti, na atirassā, lakuṇḍakarūpā na hoti. Nātikisāti ativiya kisathaddhamaṃsalohitā dissamānā aṭṭhisarīrā jālasarīrā na hoti. Nātithūlāti bhāriyamaṃsā mahodarā na hoti. Nātikāḷā nāccodātāti ativiya kāḷavaṇṇā jhāmaṅgāro viya , dadhitakkādīhi pamajjitamattakaṃsalohavaṇṇā na hoti. Manussaloke tādisiyā rūpasampattiyā abhāvato atikkantā manussavaṇṇaṃ. Yathā pamāṇayuttā, evaṃ ārohapariṇāhayogato ca paresaṃ pasādāvahā nātidīghatādayo. Evaṃ manussānaṃ dibbarūpatāsampattīpīti vuttaṃ ‘‘appattā dibbavaṇṇa’’nti. Ettha ca nātidīghanātirassatāvacanena ārohasampatti vuttā ubbedhena pāsādikabhāvato. Kisathūladosābhāvavacanena pariṇāhasampatti vuttā. Ubhayenapi saṇṭhānasampadā vibhāvitā, nātikāḷatāvacanena vaṇṇasampatti vuttā vivaṇṇatābhāvato. Piyaṅgusāmāti pariṇatapiyaṅgupupphasadisasarīranibhāsā. Mukhapariyosānanti adharoṭṭhamāha. Ayaṃ yathāvuttā sarīravaṇṇasampatti. Assāti janapadakalyāṇiyā. Chavikalyāṇatā chavisampattihetukattā tassā. Esa nayo sesesupi. Nakhā eva pattasadisatāya nakhapattāni.
(པསཱཝོ སརཱིརཱཝཡཝེན ཨིརིཡནནྟི ཨཱཧ – ‘‘པཝཏྟཱིཏི ཨཏྠོ’’ཏི, པསཱཝོ ཡཐཱཔརིཏམེཝ ཀནཏནྟི, ན སབྷཱཝསནྡྷཱནཾ། ཡཐཱཝིབྷཱཝསེན ཨུཏྟམམེཝ ནཙྩཾ ནཙྩཏི། ཏེ ཝཱ ཝཱིསཏིཡཱསཱུཏིརཾ དྷཱནཔྤཏྟིཡཱ པཝཏྟིཡཱ པཝཏྟིམཀཏམནྡཏཱ ཝིབྷཱཝསུཊཏསྶ ཨུཏྟམམེཝ གཱིཏཉྩ གཱཡཏཱིཏི ཨཏྠོ།) [ཨེཏྠནྟརེ པཱཋོ ཨསུདྡྷོ དུསྶོདྷནཱིཡོ ཙ། སུདྡྷཔཱཋོ གཝེསིཏབྦོ།] སམཏིཏྟིཀོ ཏེལཔཏྟོཏི མུཁཝཏྟིསམཾ ཏེལཱནཾ པཱུརིཏཏྟཱ སམཏིཏྟིཀམུཁཾ ཏེལབྷཱཛནཾ། ཨནྟརེན ཙ མཧཱསམཛྫཾ ཨནྟརེན ཙ ཛནཔདཀལྱཱཎིནྟི ཛནཔདཀལྱཱཎིཡཱ, ཏསྶཱ ཙ ནཙྩགཱིཏཾ པེཀྑིཏུཾ སནྣིཔཏིཏམཧཱཛནསམཱུཧསྶ མཛ྄ཛྷཏོ པརིཧརིཏབྦོ ནེཏབྦོ། ནནྟི ཏེལཾ། ཨཱཧརེཡྻཱཏི ཨཱཔཛྫེཡྻ། ཏཏྲིདཾ ཨོཔམྨསཾསནྡནཾ – ཏེལཔཏྟཾ ཝིཡ ཀཱཡགཏཱསཏི, ཏསྶ པརིཧརཎཔུགྒལོ ཝིཡ ཝིཔསྶཀོ, ཛནཀཱཡཱ ཝིཡ པུཐུཏྟཱརམྨཎཱནི, ཨསིཔུརིསོ ཝིཡ མནོ, ཏེལསྶ ཙཛནཾ ཝིཡ ཀིལེསུཔྤཱདནཾ, སཱིསཔཱཏནཾ ཝིཡ ཨརིཡམགྒཉཱཎསཱིསཱནུཔྤཏྟི། ‘‘ཀཱཡགཏཱ སཏི ནོ བྷཱཝིཏཱ…པེ॰… སིཀྑིཏབྦ’’ནྟི ཝུཏྟཏྟཱ ‘‘པུབྦབྷཱགཝིཔསྶནཱཝ ཀཐིཏཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ།
(Pasāvo sarīrāvayavena iriyananti āha – ‘‘pavattīti attho’’ti, pasāvo yathāparitameva kanatanti, na sabhāvasandhānaṃ. Yathāvibhāvasena uttamameva naccaṃ naccati. Te vā vīsatiyāsūtiraṃ dhānappattiyā pavattiyā pavattimakatamandatā vibhāvasuṭatassa uttamameva gītañca gāyatīti attho.) [Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca. Suddhapāṭho gavesitabbo.] Samatittiko telapattoti mukhavattisamaṃ telānaṃ pūritattā samatittikamukhaṃ telabhājanaṃ. Antarena ca mahāsamajjaṃ antarena ca janapadakalyāṇinti janapadakalyāṇiyā, tassā ca naccagītaṃ pekkhituṃ sannipatitamahājanasamūhassa majjhato pariharitabbo netabbo. Nanti telaṃ. Āhareyyāti āpajjeyya. Tatridaṃ opammasaṃsandanaṃ – telapattaṃ viya kāyagatāsati, tassa pariharaṇapuggalo viya vipassako, janakāyā viya puthuttārammaṇāni, asipuriso viya mano, telassa cajanaṃ viya kilesuppādanaṃ, sīsapātanaṃ viya ariyamaggañāṇasīsānuppatti. ‘‘Kāyagatā sati no bhāvitā…pe… sikkhitabba’’nti vuttattā ‘‘pubbabhāgavipassanāva kathitā’’ti vuttaṃ.
ནཱལནྡཝགྒཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Nālandavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ • Saṃyuttanikāya / ༡༠. ཛནཔདཀལྱཱཎཱིསུཏྟཾ • 10. Janapadakalyāṇīsuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / སཾཡུཏྟནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ༡༠. ཛནཔདཀལྱཱཎཱིསུཏྟཝཎྞནཱ • 10. Janapadakalyāṇīsuttavaṇṇanā