| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationදීඝ නිකාය 18
Long Discourses 18
ජනවසභසුත්ත
With Janavasabha
1. නාතිකියාදිබ්‍යාකරණ
1. Declaring the Rebirths of People From Ñātika and Elsewhere
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා නාතිකේ විහරති ගිඤ්ජකාවසථේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying at Ñātika in the brick house.
තේන ඛෝ පන සමයේන භගවා පරිතෝ පරිතෝ ජනපදේසු පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු බ්‍යාකරෝති කාසිකෝසලේසු වජ්ජිමල්ලේසු චේතිවංසේසු කුරුපඤ්චාලේසු මජ්ඣසූරසේනේසු:
Now at that time the Buddha was explaining the rebirths of devotees all over the nations; the Kāsis and Kosalans, Vajjis and Mallas, Cetīs and Vacchas, Kurus and Pañcālas, Macchas and Sūrasenas:
“අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ, අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ.
“This one was reborn here, while that one was reborn there.
පරෝපඤ්ඤාස නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා.
Over fifty devotees in Ñātika have passed away having ended the five lower fetters. They’ve been reborn spontaneously, and will be extinguished there, not liable to return from that world.
සාධිකා නවුති නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා රාගදෝසමෝහානං තනුත්තා සකදාගාමිනෝ, සකිදේව ඉමං ලෝකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති.
More than ninety devotees in Ñātika have passed away having ended three fetters, and weakened greed, hate, and delusion. They’re once-returners, who will come back to this world once only, then make an end of suffering.
සාතිරේකානි පඤ්චසතානි නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායණා”ති.
In excess of five hundred devotees in Ñātika have passed away having ended three fetters. They’re stream-enterers, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening.”
අස්සෝසුං ඛෝ නාතිකියා පරිචාරකා: “භගවා කිර පරිතෝ පරිතෝ ජනපදේසු පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු බ්‍යාකරෝති කාසිකෝසලේසු වජ්ජිමල්ලේසු චේතිවංසේසු කුරුපඤ්චාලේසු මජ්ඣසූරසේනේසු: ‘අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ, අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ. පරෝපඤ්ඤාස නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා. සාධිකා නවුති නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා රාගදෝසමෝහානං තනුත්තා සකදාගාමිනෝ සකිදේව ඉමං ලෝකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති. සාතිරේකානි පඤ්චසතානි නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායණා(අ)”ති. තේන ච නාතිකියා පරිචාරකා අත්තමනා අහේසුං පමුදිතා පීතිසෝමනස්සජාතා භගවතෝ පඤ්හවේය්‍යාකරණං සුත්වා.
When the devotees of Ñātika heard about the Buddha’s answers to those questions, they became uplifted and overjoyed, full of rapture and happiness.
අස්සෝසි ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ: “භගවා කිර පරිතෝ පරිතෝ ජනපදේසු පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු බ්‍යාකරෝති කාසිකෝසලේසු වජ්ජිමල්ලේසු චේතිවංසේසු කුරුපඤ්චාලේසු මජ්ඣසූරසේනේසු: ‘අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ, අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ. පරෝපඤ්ඤාස නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා. සාධිකා නවුති නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා රාගදෝසමෝහානං තනුත්තා සකදාගාමිනෝ සකිදේව ඉමං ලෝකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති. සාතිරේකානි පඤ්චසතානි නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායණා(අ)ති. තේන ච නාතිකියා පරිචාරකා අත්තමනා අහේසුං පමුදිතා පීතිසෝමනස්සජාතා භගවතෝ පඤ්හවේය්‍යාකරණං සුත්වා”ති.
Venerable Ānanda heard of the Buddha’s statements and the Ñātikans’ happiness.
2. ආනන්දපරිකථා
2. Ānanda’s Suggestion
අථ ඛෝ ආයස්මතෝ ආනන්දස්ස ඒතදහෝසි: “ඉමේ ඛෝ පනාපි අහේසුං මාගධකා පරිචාරකා බහූ චේව රත්තඤ්ඤූ ච අබ්භතීතා කාලඞ්කතා. සුඤ්ඤා මඤ්ඤේ අඞ්ගමගධා අඞ්ගමාගධකේහි පරිචාරකේහි අබ්භතීතේහි කාලඞ්කතේහි. තේ ඛෝ පනාපි අහේසුං බුද්ධේ පසන්නා ධම්මේ පසන්නා සඞ්ඝේ පසන්නා සීලේසු පරිපූරකාරිනෝ. තේ අබ්භතීතා කාලඞ්කතා භගවතා අබ්‍යාකතා; තේසම්පිස්ස සාධු වේය්‍යාකරණං, බහුජනෝ පසීදේය්‍ය, තතෝ ගච්ඡේය්‍ය සුගතිං.
Then Venerable Ānanda thought, “But there were also Magadhan devotees—many, and of long standing too—who have passed away. You’d think that Aṅga and Magadha were empty of devotees who have passed away! But they too had confidence in the Buddha, the teaching, and the Saṅgha, and had fulfilled their ethics. The Buddha hasn’t declared their passing. It would be good to do so, for many people would gain confidence, and so be reborn in a good place.
අයං ඛෝ පනාපි අහෝසි රාජා මාගධෝ සේනියෝ බිම්බිසාරෝ ධම්මිකෝ ධම්මරාජා හිතෝ බ්‍රාහ්මණගහපතිකානං නේගමානඤ්චේව ජානපදානඤ්ච. අපිස්සුදං මනුස්සා කිත්තයමානරූපා විහරන්ති: ‘ඒවං නෝ සෝ ධම්මිකෝ ධම්මරාජා සුඛාපේත්වා කාලඞ්කතෝ, ඒවං මයං තස්ස ධම්මිකස්ස ධම්මරඤ්ඤෝ විජිතේ ඵාසු විහරිම්හා(අ)ති. සෝ ඛෝ පනාපි අහෝසි බුද්ධේ පසන්නෝ ධම්මේ පසන්නෝ සඞ්ඝේ පසන්නෝ සීලේසු පරිපූරකාරී. අපිස්සුදං මනුස්සා ඒවමාහංසු: ‘යාව මරණකාලාපි රාජා මාගධෝ සේනියෝ බිම්බිසාරෝ භගවන්තං කිත්තයමානරූපෝ කාලඞ්කතෝ(අ)ති. සෝ අබ්භතීතෝ කාලඞ්කතෝ භගවතා අබ්‍යාකතෝ. තස්සපිස්ස සාධු වේය්‍යාකරණං බහුජනෝ පසීදේය්‍ය, තතෝ ගච්ඡේය්‍ය සුගතිං.
That King Seniya Bimbisāra of Magadha was a just and principled king who benefited the brahmins and householders of town and country. People still sing his praises: ‘That just and principled king, who made us so happy, has passed away. Life was good under his dominion.’ He too had confidence in the Buddha, the teaching, and the Saṅgha, and had fulfilled his ethics. People say: ‘Until his dying day, King Bimbisāra sang the Buddha’s praises!’ The Buddha hasn’t declared his passing. It would be good to do so, for many people would gain confidence, and so be reborn in a good place.
භගවතෝ ඛෝ පන සම්බෝධි මගධේසු. යත්ථ ඛෝ පන භගවතෝ සම්බෝධි මගධේසු, කථං තත්‍ර භගවා මාගධකේ පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු න බ්‍යාකරේය්‍ය. භගවා චේ ඛෝ පන මාගධකේ පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු න බ්‍යාකරේය්‍ය, දීනමනා තේනස්සු මාගධකා පරිචාරකා; යේන ඛෝ පනස්සු දීනමනා මාගධකා පරිචාරකා කථං තේ භගවා න බ්‍යාකරේය්‍යා”ති?
Besides, the Buddha was awakened in Magadha; so why hasn’t he declared the rebirth of the Magadhan devotees? If he fails to do so, they will be dejected.”
ඉදමායස්මා ආනන්දෝ මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ ඒකෝ රහෝ අනුවිචින්තේත්වා රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “සුතං මේතං, භන්තේ: ‘භගවා කිර පරිතෝ පරිතෝ ජනපදේසු පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු බ්‍යාකරෝති කාසිකෝසලේසු වජ්ජිමල්ලේසු චේතිවංසේසු කුරුපඤ්චාලේසු මජ්ඣසූරසේනේසු: “අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ, අසු අමුත්‍ර උපපන්නෝ. පරෝපඤ්ඤාස නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා පඤ්චන්නං ඕරම්භාගියානං සංයෝජනානං පරික්ඛයා ඕපපාතිකා තත්ථ පරිනිබ්බායිනෝ අනාවත්තිධම්මා තස්මා ලෝකා. සාධිකා නවුති නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා රාගදෝසමෝහානං තනුත්තා සකදාගාමිනෝ, සකිදේව ඉමං ලෝකං ආගන්ත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති. සාතිරේකානි පඤ්චසතානි නාතිකියා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායණාති. තේන ච නාතිකියා පරිචාරකා අත්තමනා අහේසුං පමුදිතා පීතිසෝමනස්සජාතා භගවතෝ පඤ්හවේය්‍යාකරණං සුත්වා”(අ)ති. ඉමේ ඛෝ පනාපි, භන්තේ, අහේසුං මාගධකා පරිචාරකා බහූ චේව රත්තඤ්ඤූ ච අබ්භතීතා කාලඞ්කතා. සුඤ්ඤා මඤ්ඤේ අඞ්ගමගධා අඞ්ගමාගධකේහි පරිචාරකේහි අබ්භතීතේහි කාලඞ්කතේහි. තේ ඛෝ පනාපි, භන්තේ, අහේසුං බුද්ධේ පසන්නා ධම්මේ පසන්නා සඞ්ඝේ පසන්නා සීලේසු පරිපූරකාරිනෝ, තේ අබ්භතීතා කාලඞ්කතා භගවතා අබ්‍යාකතා. තේසම්පිස්ස සාධු වේය්‍යාකරණං, බහුජනෝ පසීදේය්‍ය, තතෝ ගච්ඡේය්‍ය සුගතිං. අයං ඛෝ පනාපි, භන්තේ, අහෝසි රාජා මාගධෝ සේනියෝ බිම්බිසාරෝ ධම්මිකෝ ධම්මරාජා හිතෝ බ්‍රාහ්මණගහපතිකානං නේගමානඤ්චේව ජානපදානඤ්ච. අපිස්සුදං මනුස්සා කිත්තයමානරූපා විහරන්ති: ‘ඒවං නෝ සෝ ධම්මිකෝ ධම්මරාජා සුඛාපේත්වා කාලඞ්කතෝ. ඒවං මයං තස්ස ධම්මිකස්ස ධම්මරඤ්ඤෝ විජිතේ ඵාසු විහරිම්හා(අ)ති. සෝ ඛෝ පනාපි, භන්තේ, අහෝසි බුද්ධේ පසන්නෝ ධම්මේ පසන්නෝ සඞ්ඝේ පසන්නෝ සීලේසු පරිපූරකාරී. අපිස්සුදං මනුස්සා ඒවමාහංසු: ‘යාව මරණකාලාපි රාජා මාගධෝ සේනියෝ බිම්බිසාරෝ භගවන්තං කිත්තයමානරූපෝ කාලඞ්කතෝ(අ)ති. සෝ අබ්භතීතෝ කාලඞ්කතෝ භගවතා අබ්‍යාකතෝ; තස්සපිස්ස සාධු වේය්‍යාකරණං, බහුජනෝ පසීදේය්‍ය, තතෝ ගච්ඡේය්‍ය සුගතිං. භගවතෝ ඛෝ පන, භන්තේ, සම්බෝධි මගධේසු. යත්ථ ඛෝ පන, භන්තේ, භගවතෝ සම්බෝධි මගධේසු, කථං තත්‍ර භගවා මාගධකේ පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු න බ්‍යාකරේය්‍ය? භගවා චේ ඛෝ පන, භන්තේ, මාගධකේ පරිචාරකේ අබ්භතීතේ කාලඞ්කතේ උපපත්තීසු න බ්‍යාකරේය්‍ය, දීනමනා තේනස්සු මාගධකා පරිචාරකා; යේන ඛෝ පනස්සු දීනමනා මාගධකා පරිචාරකා කථං තේ භගවා න බ්‍යාකරේය්‍යා”ති. ඉදමායස්මා ආනන්දෝ මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ භගවතෝ සම්මුඛා පරිකථං කත්වා උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදේත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි.
After pondering the fate of the Magadhan devotees alone in private, Ānanda rose at the crack of dawn and went to see the Buddha. He bowed, sat down to one side, and told the Buddha of his concerns, finishing by saying, “Why hasn’t the Buddha declared the rebirth of the Magadhan devotees? If he fails to do so, they will be dejected.” Then Ānanda, after making this suggestion regarding the Magadhan devotees, got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on his right, before leaving.
අථ ඛෝ භගවා අචිරපක්කන්තේ ආයස්මන්තේ ආනන්දේ පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය නාතිකං පිණ්ඩාය පාවිසි. නාතිකේ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ පාදේ පක්ඛාලේත්වා ගිඤ්ජකාවසථං පවිසිත්වා මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ අට්ඨිං කත්වා මනසිකත්වා සබ්බං චේතසා සමන්නාහරිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි: “ගතිං නේසං ජානිස්සාමි අභිසම්පරායං, යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා”ති. අද්දසා ඛෝ භගවා මාගධකේ පරිචාරකේ: “යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා”ති.
Soon after Ānanda had left, the Buddha robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Ñātika for alms. He wandered for alms in Ñātika. After the meal, on his return from almsround, he washed his feet and entered the brick house. He paid attention, applied the mind, and concentrated wholeheartedly on the fate of Magadhan devotees, and sat on the seat spread out, thinking, “I shall know their destiny, where they are reborn in the next life.” And he saw where they had been reborn.
අථ ඛෝ භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතෝ ගිඤ්ජකාවසථා නික්ඛමිත්වා විහාරපච්ඡායායං පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදි.
Then in the late afternoon, the Buddha came out of retreat. Emerging from the brick house, he sat on the seat spread out in the shade of the porch.
අථ ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “උපසන්තපදිස්සෝ, භන්තේ, භගවා භාතිරිව භගවතෝ මුඛවණ්ණෝ විප්පසන්නත්තා ඉන්ද්‍රියානං. සන්තේන නූනජ්ජ, භන්තේ, භගවා විහාරේන විහාසී”ති?
Then Venerable Ānanda went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, you look so serene; your face seems to shine owing to the clarity of your faculties. Have you been abiding in a peaceful meditation today, sir?”
“යදේව ඛෝ මේ ත්වං, ආනන්ද, මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ සම්මුඛා පරිකථං කත්වා උට්ඨායාසනා පක්කන්තෝ, තදේවාහං නාතිකේ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ පාදේ පක්ඛාලේත්වා ගිඤ්ජකාවසථං පවිසිත්වා මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ අට්ඨිං කත්වා මනසිකත්වා සබ්බං චේතසා සමන්නාහරිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදිං: ‘ගතිං නේසං ජානිස්සාමි අභිසම්පරායං, යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා(අ)ති. අද්දසං ඛෝ අහං, ආනන්ද, මාගධකේ පරිචාරකේ ‘යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා(අ)ති.
The Buddha then recounted what had happened since speaking to Ānanda, revealing that he had seen the destiny of the Magadhan devotees. He continued:
3. ජනවසභයක්ඛ
3. Janavasabha the Spirit
අථ ඛෝ, ආනන්ද, අන්තරහිතෝ යක්ඛෝ සද්දමනුස්සාවේසි: ‘ජනවසභෝ අහං, භගවා; ජනවසභෝ අහං, සුගතා(අ)ති. අභිජානාසි නෝ ත්වං, ආනන්ද, ඉතෝ පුබ්බේ ඒවරූපං නාමධේය්‍යං සුතං යදිදං ජනවසභෝ”ති?
“Then, Ānanda, an invisible spirit called out: ‘I am Janavasabha, Blessed One! I am Janavasabha, Holy One!’ Ānanda, do you recall having previously heard such a name as Janavasabha?”
“න ඛෝ අහං, භන්තේ, අභිජානාමි ඉතෝ පුබ්බේ ඒවරූපං නාමධේය්‍යං සුතං යදිදං ජනවසභෝති, අපි ච මේ, භන්තේ, ලෝමානි හට්ඨානි ‘ජනවසභෝ(අ)ති නාමධේය්‍යං සුත්වා. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඒතදහෝසි: ‘න හි නූන සෝ ඕරකෝ යක්ඛෝ භවිස්සති යදිදං ඒවරූපං නාමධේය්‍යං සුපඤ්ඤත්තං යදිදං ජනවසභෝ(අ)”ති.
“No, sir. But when I heard the word, I got goosebumps! I thought, ‘This must be no ordinary spirit to bear such an exalted name as Janavasabha.’”
“අනන්තරා ඛෝ, ආනන්ද, සද්දපාතුභාවා උළාරවණ්ණෝ මේ යක්ඛෝ සම්මුඛේ පාතුරහෝසි. දුතියකම්පි සද්දමනුස්සාවේසි: ‘බිම්බිසාරෝ අහං, භගවා; බිම්බිසාරෝ අහං, සුගතාති. ඉදං සත්තමං ඛෝ අහං, භන්තේ, වේස්සවණස්ස මහාරාජස්ස සහබ්‍යතං උපපජ්ජාමි, සෝ තතෝ චුතෝ මනුස්සරාජා භවිතුං පහෝමි.
“After making himself heard while invisible, Ānanda, a very beautiful spirit appeared in front of me. And for a second time he called out: ‘I am Bimbisāra, Blessed One! I am Bimbisāra, Holy One! This is the seventh time I am reborn in the company of the Great King Vessavaṇa. When I pass away from here, I can become a king of men.
ඉතෝ සත්ත තතෝ සත්ත, සංසාරානි චතුද්දස; නිවාසමභිජානාමි, යත්ථ මේ වුසිතං පුරේ.
Seven from here, seven from there—fourteen transmigrations in all. I remember these lives where I lived before.
දීඝරත්තං ඛෝ අහං, භන්තේ, අවිනිපාතෝ අවිනිපාතං සඤ්ජානාමි, ආසා ච පන මේ සන්තිට්ඨති සකදාගාමිතායා(අ)”ති.
For a long time I’ve known that I won’t be reborn in the underworld, but that I still hope to become a once-returner.’
“අච්ඡරියමිදං ආයස්මතෝ ජනවසභස්ස යක්ඛස්ස, අබ්භුතමිදං ආයස්මතෝ ජනවසභස්ස යක්ඛස්ස.
‘It’s incredible and amazing that you, the venerable spirit Janavasabha, should say:
‘දීඝරත්තං ඛෝ අහං, භන්තේ, අවිනිපාතෝ අවිනිපාතං සඤ්ජානාමී(අ)ති ච වදේසි, ‘ආසා ච පන මේ සන්තිට්ඨති සකදාගාමිතායා(අ)ති ච වදේසි, කුතෝනිදානං පනායස්මා ජනවසභෝ යක්ඛෝ ඒවරූපං උළාරං විසේසාධිගමං සඤ්ජානාතී”ති?
“For a long time I’ve been aware that I won’t be reborn in the underworld” and also “But I still hope to become a once-returner.” But from what source do you know that you’ve achieved such a high distinction?’
“‘න අඤ්ඤත්‍ර, භගවා, තව සාසනා, න අඤ්ඤත්‍ර, සුගත, තව සාසනා; යදග්ගේ අහං, භන්තේ, භගවති ඒකන්තිකතෝ අභිප්පසන්නෝ, තදග්ගේ අහං, භන්තේ, දීඝරත්තං අවිනිපාතෝ අවිනිපාතං සඤ්ජානාමි, ආසා ච පන මේ සන්තිට්ඨති සකදාගාමිතාය. ඉධාහං, භන්තේ, වේස්සවණේන මහාරාජේන පේසිතෝ විරූළ්හකස්ස මහාරාජස්ස සන්තිකේ කේනචිදේව කරණීයේන අද්දසං භගවන්තං අන්තරාමග්ගේ ගිඤ්ජකාවසථං පවිසිත්වා මාගධකේ පරිචාරකේ ආරබ්භ අට්ඨිං කත්වා මනසිකත්වා සබ්බං චේතසා සමන්නාහරිත්වා නිසින්නං: “ගතිං නේසං ජානිස්සාමි අභිසම්පරායං, යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා”ති. අනච්ඡරියං ඛෝ පනේතං, භන්තේ, යං වේස්සවණස්ස මහාරාජස්ස තස්සං පරිසායං භාසතෝ සම්මුඛා සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං: “යඞ්ගතිකා තේ භවන්තෝ යංඅභිසම්පරායා”ති. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඒතදහෝසි: “භගවන්තඤ්ච දක්ඛාමි, ඉදඤ්ච භගවතෝ ආරෝචේස්සාමී”ති. ඉමේ ඛෝ මේ, භන්තේ, ද්වේපච්චයා භගවන්තං දස්සනාය උපසඞ්කමිතුං.
‘None other than the Blessed One’s instruction! None other than the Holy One’s instruction! From the day I had absolute devotion to the Buddha I have known that I won’t be reborn in the underworld, but that I still hope to become a once-returner. Just now, sir, I had been sent out by the great king Vessavaṇa to the great king Virūḷhaka’s presence on some business, and on the way I saw the Buddha giving his attention to the fate of the Magadhan devotees. But it comes as no surprise that I have heard and learned the fate of the Magadhan devotees in the presence of the great king Vessavaṇa as he was speaking to his assembly. It occurred to me, “I shall see the Buddha and inform him of this.” These are the two reasons I’ve come to see the Buddha.
4. දේවසභා
4. The Council of the Gods
පුරිමානි, භන්තේ, දිවසානි පුරිමතරානි තදහුපෝසථේ පන්නරසේ වස්සූපනායිකාය පුණ්ණාය පුණ්ණමාය රත්තියා කේවලකප්පා ච දේවා තාවතිංසා සුධම්මායං සභායං සන්නිසින්නා හෝන්ති සන්නිපතිතා. මහතී ච දිබ්බපරිසා සමන්තතෝ නිසින්නා හෝන්ති, චත්තාරෝ ච මහාරාජානෝ චතුද්දිසා නිසින්නා හෝන්ති.
Sir, it was more than a few days ago—on the Uposatha day of the fifteenth on the full moon day at the entry to the rainy season—when all the gods of the Thirty-Three were sitting together in the Hall of Justice. A large assembly of gods was sitting all around, and the Four Great Kings were seated at the four quarters.
පුරත්ථිමාය දිසාය ධතරට්ඨෝ මහාරාජා පච්ඡිමාභිමුඛෝ නිසින්නෝ හෝති දේවේ පුරක්ඛත්වා; දක්ඛිණාය දිසාය විරූළ්හකෝ මහාරාජා උත්තරාභිමුඛෝ නිසින්නෝ හෝති දේවේ පුරක්ඛත්වා; පච්ඡිමාය දිසාය විරූපක්ඛෝ මහාරාජා පුරත්ථාභිමුඛෝ නිසින්නෝ හෝති දේවේ පුරක්ඛත්වා; උත්තරාය දිසාය වේස්සවණෝ මහාරාජා දක්ඛිණාභිමුඛෝ නිසින්නෝ හෝති දේවේ පුරක්ඛත්වා. යදා, භන්තේ, කේවලකප්පා ච දේවා තාවතිංසා සුධම්මායං සභායං සන්නිසින්නා හෝන්ති සන්නිපතිතා, මහතී ච දිබ්බපරිසා සමන්තතෝ නිසින්නා හෝන්ති, චත්තාරෝ ච මහාරාජානෝ චතුද්දිසා නිසින්නා හෝන්ති. ඉදං නේසං හෝති ආසනස්මිං; අථ පච්ඡා අම්හාකං ආසනං හෝති.
The Great King Dhataraṭṭha was seated to the east, facing west, in front of his gods. The Great King Virūḷhaka was seated to the south, facing north, in front of his gods. The Great King Virūpakkha was seated to the west, facing east, in front of his gods. The Great King Vessavaṇa was seated to the north, facing south, in front of his gods. When the gods of the Thirty-Three have a gathering like this, that is how they are seated. After that come our seats.
යේ තේ, භන්තේ, දේවා භගවති බ්‍රහ්මචරියං චරිත්වා අධුනූපපන්නා තාවතිංසකායං, තේ අඤ්ඤේ දේවේ අතිරෝචන්ති වණ්ණේන චේව යසසා ච. තේන සුදං, භන්තේ, දේවා තාවතිංසා අත්තමනා හෝන්ති පමුදිතා පීතිසෝමනස්සජාතා: “දිබ්බා වත භෝ කායා පරිපූරේන්ති, හායන්ති අසුරකායා”ති.
Sir, those gods who had been recently reborn in the company of the Thirty-Three after leading the spiritual life under the Buddha outshone the other gods in beauty and glory. The gods of the Thirty-Three became uplifted and overjoyed at that, full of rapture and happiness, saying, “The heavenly hosts swell, while the demon hosts dwindle!”
අථ ඛෝ, භන්තේ, සක්කෝ දේවානමින්දෝ දේවානං තාවතිංසානං සම්පසාදං විදිත්වා ඉමාහි ගාථාහි අනුමෝදි:
Seeing the joy of those gods, Sakka, lord of gods, celebrated with these verses:
“මෝදන්ති වත භෝ දේවා, තාවතිංසා සහින්දකා; තථාගතං නමස්සන්තා, ධම්මස්ස ච සුධම්මතං.
“The gods rejoice—the Thirty-Three with their Lord—revering the Realized One, and the natural excellence of the teaching;
නවේ දේවේ ච පස්සන්තා, වණ්ණවන්තේ යසස්සිනේ; සුගතස්මිං බ්‍රහ්මචරියං, චරිත්වාන ඉධාගතේ.
and seeing the new gods, so beautiful and glorious, who have come here after leading the spiritual life under the Buddha!
තේ අඤ්ඤේ අතිරෝචන්ති, වණ්ණේන යසසායුනා; සාවකා භූරිපඤ්ඤස්ස, විසේසූපගතා ඉධ.
They outshine the others in beauty, glory, and lifespan. Here are the distinguished disciples of he whose wisdom is vast.
ඉදං දිස්වාන නන්දන්ති, තාවතිංසා සහින්දකා; තථාගතං නමස්සන්තා, ධම්මස්ස ච සුධම්මතන්”ති.
Seeing this, they delight—the Thirty-Three with their Lord—revering the Realized One, and the natural excellence of the teaching.”
තේන සුදං, භන්තේ, දේවා තාවතිංසා භිය්‍යෝසෝ මත්තාය අත්තමනා හෝන්ති පමුදිතා පීතිසෝමනස්සජාතා “දිබ්බා වත, භෝ, කායා පරිපූරේන්ති, හායන්ති අසුරකායා”ති.
The gods of the Thirty-Three became even more uplifted and overjoyed at that, saying: “The heavenly hosts swell, while the demon hosts dwindle!”
අථ ඛෝ, භන්තේ, යේනත්ථේන දේවා තාවතිංසා සුධම්මායං සභායං සන්නිසින්නා හෝන්ති සන්නිපතිතා, තං අත්ථං චින්තයිත්වා තං අත්ථං මන්තයිත්වා වුත්තවචනාපි තං චත්තාරෝ මහාරාජානෝ තස්මිං අත්ථේ හෝන්ති. පච්චානුසිට්ඨවචනාපි තං චත්තාරෝ මහාරාජානෝ තස්මිං අත්ථේ හෝන්ති, සකේසු සකේසු ආසනේසු ඨිතා අවිපක්කන්තා.
Then the gods of the Thirty-Three, having considered and deliberated on the matter for which they were seated together in the Hall of Justice, advised and instructed the Four Great Kings on the subject. Each one, having been advised, stood at his own seat without departing.
තේ වුත්තවාක්‍යා රාජානෝ, පටිග්ගය්හානුසාසනිං; විප්පසන්නමනා සන්තා, අට්ඨංසු සම්හි ආසනේති.
The Kings were instructed, and heeded good advice. With clear and peaceful minds, they stood by their own seats.
අථ ඛෝ, භන්තේ, උත්තරාය දිසාය උළාරෝ ආලෝකෝ සඤ්ජායි, ඕභාසෝ පාතුරහෝසි අතික්කම්මේව දේවානං දේවානුභාවං. අථ ඛෝ, භන්තේ, සක්කෝ දේවානමින්දෝ දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි: “යථා ඛෝ, මාරිසා, නිමිත්තානි දිස්සන්ති, උළාරෝ ආලෝකෝ සඤ්ජායති, ඕභාසෝ පාතුභවති, බ්‍රහ්මා පාතුභවිස්සති. බ්‍රහ්මුනෝ හේතං පුබ්බනිමිත්තං පාතුභාවාය යදිදං ආලෝකෝ සඤ්ජායති ඕභාසෝ පාතුභවතී”ති.
Then in the northern quarter a magnificent light arose and radiance appeared, surpassing the glory of the gods. Then Sakka, lord of gods, addressed the gods of the Thirty-Three, “As indicated by the signs—light arising and radiance appearing—Brahmā will appear. For this is the precursor for the appearance of Brahmā, namely light arising and radiance appearing.”
යථා නිමිත්තා දිස්සන්ති, බ්‍රහ්මා පාතුභවිස්සති; බ්‍රහ්මුනෝ හේතං නිමිත්තං, ඕභාසෝ විපුලෝ මහාති.
As indicated by the signs, Brahmā will appear. For this is the sign of Brahmā: a light vast and great.
5. සනඞ්කුමාරකථා
5. On Sanaṅkumāra
අථ ඛෝ, භන්තේ, දේවා තාවතිංසා යථාසකේසු ආසනේසු නිසීදිංසු: “ඕභාසමේතං ඤස්සාම, යංවිපාකෝ භවිස්සති, සච්ඡිකත්වාව නං ගමිස්සාමා”ති. චත්තාරෝපි මහාරාජානෝ යථාසකේසු ආසනේසු නිසීදිංසු: “ඕභාසමේතං ඤස්සාම යංවිපාකෝ භවිස්සති, සච්ඡිකත්වාව නං ගමිස්සාමා”ති.
Then the gods of the Thirty-Three sat in their own seats, saying, “We shall find out what has caused that light, and only when we have realized it shall we go to it.” And the Four Great Kings did likewise.
ඉදං සුත්වා දේවා තාවතිංසා ඒකග්ගා සමාපජ්ජිංසු: “ඕභාසමේතං ඤස්සාම, යංවිපාකෝ භවිස්සති, සච්ඡිකත්වාව නං ගමිස්සාමා”ති.
Hearing that, the gods of the Thirty-Three agreed in unison, “We shall find out what has caused that light, and only when we have realized it shall we go to it.”
යදා, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ දේවානං තාවතිංසානං පාතුභවති, ඕළාරිකං අත්තභාවං අභිනිම්මිනිත්වා පාතුභවති. යෝ ඛෝ පන, භන්තේ, බ්‍රහ්මුනෝ පකතිවණ්ණෝ අනභිසම්භවනීයෝ සෝ දේවානං තාවතිංසානං චක්ඛුපථස්මිං. යදා, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ දේවානං තාවතිංසානං පාතුභවති, සෝ අඤ්ඤේ දේවේ අතිරෝචති වණ්ණේන චේව යසසා ච. සේය්‍යථාපි, භන්තේ, සෝවණ්ණෝ විග්ගහෝ මානුසං විග්ගහං අතිරෝචති; ඒවමේව ඛෝ, භන්තේ, යදා බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ දේවානං තාවතිංසානං පාතුභවති, සෝ අඤ්ඤේ දේවේ අතිරෝචති වණ්ණේන චේව යසසා ච.
When Brahmā Sanaṅkumāra appears to the gods of the Thirty-Three, he does so after manifesting in a solid corporeal form. For a Brahmā’s normal appearance is imperceptible in the visual range of the gods of the Thirty-Three. When Brahmā Sanaṅkumāra appears to the gods of the Thirty-Three, he outshines the other gods in beauty and glory, as a golden statue outshines the human form.
යදා, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ දේවානං තාවතිංසානං පාතුභවති, න තස්සං පරිසායං කෝචි දේවෝ අභිවාදේති වා පච්චුට්ඨේති වා ආසනේන වා නිමන්තේති. සබ්බේව තුණ්හීභූතා පඤ්ජලිකා පල්ලඞ්කේන නිසීදන්ති: “යස්සදානි දේවස්ස පල්ලඞ්කං ඉච්ඡිස්සති බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ, තස්ස දේවස්ස පල්ලඞ්කේ නිසීදිස්සතී”ති. යස්ස ඛෝ පන, භන්තේ, දේවස්ස බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ පල්ලඞ්කේ නිසීදති, උළාරං සෝ ලභති දේවෝ වේදපටිලාභං; උළාරං සෝ ලභති දේවෝ සෝමනස්සපටිලාභං. සේය්‍යථාපි, භන්තේ, රාජා ඛත්තියෝ මුද්ධාවසිත්තෝ අධුනාභිසිත්තෝ රජ්ජේන, උළාරං සෝ ලභති වේදපටිලාභං, උළාරං සෝ ලභති සෝමනස්සපටිලාභං; ඒවමේව ඛෝ, භන්තේ, යස්ස දේවස්ස බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ පල්ලඞ්කේ නිසීදති, උළාරං සෝ ලභති දේවෝ වේදපටිලාභං, උළාරං සෝ ලභති දේවෝ සෝමනස්සපටිලාභං.
When Brahmā Sanaṅkumāra appears to the gods of the Thirty-Three, not a single god in that assembly greets him by bowing down or rising up or inviting him to a seat. They all sit silently on their couches with their joined palms raised, thinking, “Now Brahmā Sanaṅkumāra will sit on the couch of whatever god he chooses.” And the god on whose couch Brahmā sits is overjoyed and brimming with happiness, like a king on the day of his coronation.
අථ, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ ඕළාරිකං අත්තභාවං අභිනිම්මිනිත්වා කුමාරවණ්ණී හුත්වා පඤ්චසිඛෝ දේවානං තාවතිංසානං පාතුරහෝසි. සෝ වේහාසං අබ්භුග්ගන්ත්වා ආකාසේ අන්තලික්ඛේ පල්ලඞ්කේන නිසීදි. සේය්‍යථාපි, භන්තේ, බලවා පුරිසෝ සුපච්චත්ථතේ වා පල්ලඞ්කේ සමේ වා භූමිභාගේ පල්ලඞ්කේන නිසීදේය්‍ය; ඒවමේව ඛෝ, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ වේහාසං අබ්භුග්ගන්ත්වා ආකාසේ අන්තලික්ඛේ පල්ලඞ්කේන නිසීදිත්වා දේවානං තාවතිංසානං සම්පසාදං විදිත්වා ඉමාහි ගාථාහි අනුමෝදි:
Then Brahmā Sanaṅkumāra manifested in a solid corporeal form, taking on the appearance of the youth Pañcasikha, and appeared to the gods of the Thirty-Three. Rising into the air, he sat cross-legged in the sky, like a strong man might sit cross-legged on a well-appointed couch or on level ground. Seeing the joy of those gods, Brahmā Sanaṅkumāra celebrated with these verses:
“මෝදන්ති වත භෝ දේවා, තාවතිංසා සහින්දකා; තථාගතං නමස්සන්තා, ධම්මස්ස ච සුධම්මතං.
“The gods rejoice—the Thirty-Three with their Lord—revering the Realized One, and the natural excellence of the teaching;
නවේ දේවේ ච පස්සන්තා, වණ්ණවන්තේ යසස්සිනේ; සුගතස්මිං බ්‍රහ්මචරියං, චරිත්වාන ඉධාගතේ.
and seeing the new gods, so beautiful and glorious, who have come here after leading the spiritual life under the Buddha!
තේ අඤ්ඤේ අතිරෝචන්ති, වණ්ණේන යසසායුනා; සාවකා භූරිපඤ්ඤස්ස, විසේසූපගතා ඉධ.
They outshine the others in beauty, glory, and lifespan. Here are the distinguished disciples of he whose wisdom is vast.
ඉදං දිස්වාන නන්දන්ති, තාවතිංසා සහින්දකා; තථාගතං නමස්සන්තා, ධම්මස්ස ච සුධම්මතන්”ති.
Seeing this, they delight—the Thirty-Three with their Lord—revering the Realized One, and the natural excellence of the teaching!”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ; ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මුනෝ සනඞ්කුමාරස්ස භාසතෝ අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතෝ සරෝ හෝති විස්සට්ඨෝ ච විඤ්ඤේය්‍යෝ ච මඤ්ජු ච සවනීයෝ ච බින්දු ච අවිසාරී ච ගම්භීරෝ ච නින්නාදී ච. යථාපරිසං ඛෝ පන, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ සරේන විඤ්ඤාපේති; න චස්ස බහිද්ධා පරිසාය ඝෝසෝ නිච්ඡරති. යස්ස ඛෝ පන, භන්තේ, ඒවං අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතෝ සරෝ හෝති, සෝ වුච්චති “බ්‍රහ්මස්සරෝ”ති.
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And while he was speaking on that topic, his voice had eight qualities: it was clear, comprehensible, charming, audible, lucid, undistorted, deep, and resonant. He makes sure his voice is intelligible as far as the assembly goes, but it doesn’t extend outside the assembly. When someone has a voice like this, they’re said to have the voice of Brahmā.
අථ ඛෝ, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ තේත්තිංසේ අත්තභාවේ අභිනිම්මිනිත්වා දේවානං තාවතිංසානං පච්චේකපල්ලඞ්කේසු පල්ලඞ්කේන නිසීදිත්වා දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි: “තං කිං මඤ්ඤන්ති, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, යාවඤ්ච සෝ භගවා බහුජනහිතාය පටිපන්නෝ බහුජනසුඛාය ලෝකානුකම්පාය අත්ථාය හිතාය සුඛාය දේවමනුස්සානං. යේ හි කේචි, භෝ, බුද්ධං සරණං ගතා ධම්මං සරණං ගතා සඞ්ඝං සරණං ගතා සීලේසු පරිපූරකාරිනෝ තේ කායස්ස භේදා පරං මරණා අප්පේකච්චේ පරනිම්මිතවසවත්තීනං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති, අප්පේකච්චේ නිම්මානරතීනං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති, අප්පේකච්චේ තුසිතානං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති, අප්පේකච්චේ යාමානං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති, අප්පේකච්චේ තාවතිංසානං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති, අප්පේකච්චේ චාතුමහාරාජිකානං දේවානං සහබ්‍යතං උපපජ්ජන්ති. යේ සබ්බනිහීනං කායං පරිපූරේන්ති, තේ ගන්ධබ්බකායං පරිපූරේන්තී”ති.
Then Brahmā Sanaṅkumāra, having manifested thirty-three corporeal forms, sat down on the couches of each of the gods of the Thirty-Three and addressed them, “What do the good gods of the Thirty-Three think? How the Buddha has acted for the welfare and happiness of the people, out of compassion for the world, for the benefit, welfare, and happiness of gods and humans! For consider those who have gone for refuge to the Buddha, the teaching, and the Saṅgha, and have fulfilled their ethics. When their bodies break up, after death, some are reborn in the company of the Gods Who Control the Creations of Others, some with the Gods Who Love to Create, some with the Joyful Gods, some with the Gods of Yama, some with the Gods of the Thirty-Three, and some with the Gods of the Four Great Kings. And at the very least they swell the hosts of the centaurs.”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ; ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මුනෝ සනඞ්කුමාරස්ස භාසතෝ ඝෝසෝයේව දේවා මඤ්ඤන්ති: “ය්වායං මම පල්ලඞ්කේ ස්වායං ඒකෝව භාසතී”ති.
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And while he was speaking on that topic, each of the gods fancied, “The one sitting on my couch is the only one speaking.”
ඒකස්මිං භාසමානස්මිං, සබ්බේ භාසන්ති නිම්මිතා; ඒකස්මිං තුණ්හිමාසීනේ, සබ්බේ තුණ්හී භවන්ති තේ.
When one is speaking, all the forms speak. When one sits in silence, they all remain silent.
තදාසු දේවා මඤ්ඤන්ති, තාවතිංසා සහින්දකා; ය්වායං මම පල්ලඞ්කස්මිං, ස්වායං ඒකෝව භාසතීති.
But those gods imagine—the Thirty-Three with their Lord—that the one on their seat is the only one to speak.
අථ ඛෝ, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ ඒකත්තේන අත්තානං උපසංහරති, ඒකත්තේන අත්තානං උපසංහරිත්වා සක්කස්ස දේවානමින්දස්ස පල්ලඞ්කේ පල්ලඞ්කේන නිසීදිත්වා දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි:
Next Brahmā Sanaṅkumāra merged into one corporeal form. Then he sat on the couch of Sakka, lord of gods, and addressed the gods of the Thirty-Three:
6. භාවිතෛද්ධිපාද
6. Developing the Bases of Psychic Power
“තං කිං මඤ්ඤන්ති, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, යාව සුපඤ්ඤත්තා චිමේ තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන චත්තාරෝ ඉද්ධිපාදා පඤ්ඤත්තා ඉද්ධිපහුතාය ඉද්ධිවිසවිතාය ඉද්ධිවිකුබ්බනතාය. කතමේ චත්තාරෝ? ඉධ භෝ භික්ඛු ඡන්දසමාධිප්පධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති. වීරියසමාධිප්පධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති. චිත්තසමාධිප්පධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති. වීමංසාසමාධිප්පධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති. ඉමේ ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන චත්තාරෝ ඉද්ධිපාදා පඤ්ඤත්තා ඉද්ධිපහුතාය ඉද්ධිවිසවිතාය ඉද්ධිවිකුබ්බනතාය.
“What do the good gods of the Thirty-Three think? How well described by the Blessed One—who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha—are the four bases of psychic power! They are taught for the amplification, burgeoning, and transformation of psychic power. What four? It’s when a bhikkhu develops the basis of psychic power that has immersion due to enthusiasm, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to energy, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to mental development, and active effort. They develop the basis of psychic power that has immersion due to inquiry, and active effort. These are the four bases of psychic power taught by the Buddha for the amplification, burgeoning, and transformation of psychic power.
යේ හි කේචි භෝ අතීතමද්ධානං සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝසුං, සබ්බේ තේ ඉමේසංයේව චතුන්නං ඉද්ධිපාදානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා. යේපි හි කේචි භෝ අනාගතමද්ධානං සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝස්සන්ති, සබ්බේ තේ ඉමේසංයේව චතුන්නං ඉද්ධිපාදානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා. යේපි හි කේචි භෝ ඒතරහි සමණා වා බ්‍රාහ්මණා වා අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝන්ති, සබ්බේ තේ ඉමේසංයේව චතුන්නං ඉද්ධිපාදානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා. පස්සන්ති නෝ, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, මමපිමං ඒවරූපං ඉද්ධානුභාවන්”ති?
All the ascetics and brahmins in the past, future, or present who wield the many kinds of psychic power do so by developing and cultivating these four bases of psychic power. Gentlemen, do you see such psychic might and power in me?”
“ඒවං, මහාබ්‍රහ්මේ”ති.
“Yes, Great Brahmā.”
“අහම්පි ඛෝ භෝ ඉමේසංයේව චතුන්නඤ්ච ඉද්ධිපාදානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා ඒවං මහිද්ධිකෝ ඒවංමහානුභාවෝ”ති.
“I too became so mighty and powerful by developing and cultivating these four bases of psychic power.”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ. ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්වා දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි:
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And having spoken about that, he addressed the gods of the Thirty-Three:
7. තිවිධඕකාසාධිගම
7. The Three Openings
“තං කිං මඤ්ඤන්ති, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, යාවඤ්චිදං තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන තයෝ ඕකාසාධිගමා අනුබුද්ධා සුඛස්සාධිගමාය. කතමේ තයෝ?
“What do the good gods of the Thirty-Three think? How well understood by the Buddha are the three opportunities for achieving happiness! What three?
ඉධ භෝ ඒකච්චෝ සංසට්ඨෝ විහරති කාමේහි සංසට්ඨෝ අකුසලේහි ධම්මේහි. සෝ අපරේන සමයේන අරියධම්මං සුණාති, යෝනිසෝ මනසි කරෝති, ධම්මානුධම්මං පටිපජ්ජති. සෝ අරියධම්මස්සවනං ආගම්ම යෝනිසෝමනසිකාරං ධම්මානුධම්මප්පටිපත්තිං අසංසට්ඨෝ විහරති කාමේහි අසංසට්ඨෝ අකුසලේහි ධම්මේහි. තස්ස අසංසට්ඨස්ස කාමේහි අසංසට්ඨස්ස අකුසලේහි ධම්මේහි උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. සේය්‍යථාපි, භෝ, පමුදා පාමෝජ්ජං ජායේථ; ඒවමේව ඛෝ, භෝ, අසංසට්ඨස්ස කාමේහි අසංසට්ඨස්ස අකුසලේහි ධම්මේහි උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. අයං ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන පඨමෝ ඕකාසාධිගමෝ අනුබුද්ධෝ සුඛස්සාධිගමාය.
First, take someone who lives mixed up with sensual pleasures and unskillful qualities. After some time they hear the teaching of the noble ones, rationally apply the mind to how it applies to them, and practice accordingly. They live aloof from sensual pleasures and unskillful qualities. That gives rise to pleasure, and more than pleasure, happiness, like the joy that’s born from gladness. This is the first opportunity for achieving happiness.
පුන චපරං, භෝ, ඉධේකච්චස්ස ඕළාරිකා කායසඞ්ඛාරා අප්පටිප්පස්සද්ධා හෝන්ති, ඕළාරිකා වචීසඞ්ඛාරා අප්පටිප්පස්සද්ධා හෝන්ති, ඕළාරිකා චිත්තසඞ්ඛාරා අප්පටිප්පස්සද්ධා හෝන්ති. සෝ අපරේන සමයේන අරියධම්මං සුණාති, යෝනිසෝ මනසි කරෝති, ධම්මානුධම්මං පටිපජ්ජති. තස්ස අරියධම්මස්සවනං ආගම්ම යෝනිසෝමනසිකාරං ධම්මානුධම්මප්පටිපත්තිං ඕළාරිකා කායසඞ්ඛාරා පටිප්පස්සම්භන්ති, ඕළාරිකා වචීසඞ්ඛාරා පටිප්පස්සම්භන්ති, ඕළාරිකා චිත්තසඞ්ඛාරා පටිප්පස්සම්භන්ති. තස්ස ඕළාරිකානං කායසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා ඕළාරිකානං වචීසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා ඕළාරිකානං චිත්තසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. සේය්‍යථාපි, භෝ, පමුදා පාමෝජ්ජං ජායේථ; ඒවමේව ඛෝ භෝ ඕළාරිකානං කායසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා ඕළාරිකානං වචීසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා ඕළාරිකානං චිත්තසඞ්ඛාරානං පටිප්පස්සද්ධියා උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. අයං ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන දුතියෝ ඕකාසාධිගමෝ අනුබුද්ධෝ සුඛස්සාධිගමාය.
Next, take someone whose coarse physical, verbal, and mental processes have not died down. After some time they hear the teaching of the noble ones, rationally apply the mind to how it applies to them, and practice accordingly. Their coarse physical, verbal, and mental processes die down. That gives rise to pleasure, and more than pleasure, happiness, like the joy that’s born from gladness. This is the second opportunity for achieving happiness.
පුන චපරං, භෝ, ඉධේකච්චෝ ‘ඉදං කුසලන්(අ)ති යථාභූතං නප්පජානාති, ‘ඉදං අකුසලන්(අ)ති යථාභූතං නප්පජානාති. ‘ඉදං සාවජ්ජං ඉදං අනවජ්ජං, ඉදං සේවිතබ්බං ඉදං න සේවිතබ්බං, ඉදං හීනං ඉදං පණීතං, ඉදං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගන්(අ)ති යථාභූතං නප්පජානාති. සෝ අපරේන සමයේන අරියධම්මං සුණාති, යෝනිසෝ මනසි කරෝති, ධම්මානුධම්මං පටිපජ්ජති. සෝ අරියධම්මස්සවනං ආගම්ම යෝනිසෝමනසිකාරං ධම්මානුධම්මප්පටිපත්තිං, ‘ඉදං කුසලන්(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘ඉදං අකුසලන්(අ)ති යථාභූතං පජානාති. ‘ඉදං සාවජ්ජං ඉදං අනවජ්ජං, ඉදං සේවිතබ්බං ඉදං න සේවිතබ්බං, ඉදං හීනං ඉදං පණීතං, ඉදං කණ්හසුක්කසප්පටිභාගන්(අ)ති යථාභූතං පජානාති. තස්ස ඒවං ජානතෝ ඒවං පස්සතෝ අවිජ්ජා පහීයති, විජ්ජා උප්පජ්ජති. තස්ස අවිජ්ජාවිරාගා විජ්ජුප්පාදා උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. සේය්‍යථාපි, භෝ, පමුදා පාමෝජ්ජං ජායේථ; ඒවමේව ඛෝ, භෝ, අවිජ්ජාවිරාගා විජ්ජුප්පාදා උප්පජ්ජති සුඛං, සුඛා භිය්‍යෝ සෝමනස්සං. අයං ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන තතියෝ ඕකාසාධිගමෝ අනුබුද්ධෝ සුඛස්සාධිගමාය.
Next, take someone who doesn’t truly understand what is skillful and what is unskillful, what is blameworthy and what is blameless, what should be cultivated and what should not be cultivated, what is inferior and what is superior, and what is on the side of dark and the side of bright. After some time they hear the teaching of the noble ones, rationally apply the mind to how it applies to them, and practice accordingly. They truly understand what is skillful and what is unskillful, and so on. Knowing and seeing like this, ignorance is given up and knowledge arises. That gives rise to pleasure, and more than pleasure, happiness, like the joy that’s born from gladness. This is the third opportunity for achieving happiness.
ඉමේ ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන තයෝ ඕකාසාධිගමා අනුබුද්ධා සුඛස්සාධිගමායා”ති.
These are the three opportunities for achieving happiness that have been understood by the Buddha.”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ, ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්වා දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි:
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And having spoken about that, he addressed the gods of the Thirty-Three:
8. චතුසතිපට්ඨාන
8. Mindfulness Meditation
“තං කිං මඤ්ඤන්ති, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, යාව සුපඤ්ඤත්තා චිමේ තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා පඤ්ඤත්තා කුසලස්සාධිගමාය. කතමේ චත්තාරෝ?
“What do the good gods of the Thirty-Three think? How well described by the Buddha are the four kinds of mindfulness meditation! They are taught for achieving what is skillful. What four?
ඉධ, භෝ, භික්ඛු අජ්ඣත්තං කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. අජ්ඣත්තං කායේ කායානුපස්සී විහරන්තෝ තත්ථ සම්මා සමාධියති, සම්මා විප්පසීදති. සෝ තත්ථ සම්මා සමාහිතෝ සම්මා විප්පසන්නෝ බහිද්ධා පරකායේ ඤාණදස්සනං අභිනිබ්බත්තේති.
It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body internally—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. As they meditate in this way, they become rightly immersed in that, and rightly serene. Then they give rise to knowledge and vision of other people’s bodies externally.
අජ්ඣත්තං වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති …පේ… බහිද්ධා පරවේදනාසු ඤාණදස්සනං අභිනිබ්බත්තේති.
They meditate observing an aspect of feelings internally … Then they give rise to knowledge and vision of other people’s feelings externally.
අජ්ඣත්තං චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති …පේ… බහිද්ධා පරචිත්තේ ඤාණදස්සනං අභිනිබ්බත්තේති.
They meditate observing an aspect of the mind internally … Then they give rise to knowledge and vision of other people’s minds externally.
අජ්ඣත්තං ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. අජ්ඣත්තං ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරන්තෝ තත්ථ සම්මා සමාධියති, සම්මා විප්පසීදති. සෝ තත්ථ සම්මා සමාහිතෝ සම්මා විප්පසන්නෝ බහිද්ධා පරධම්මේසු ඤාණදස්සනං අභිනිබ්බත්තේති.
They meditate observing an aspect of principles internally—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. As they meditate in this way, they become rightly immersed in that, and rightly serene. Then they give rise to knowledge and vision of other people’s principles externally.
ඉමේ ඛෝ, භෝ, තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා පඤ්ඤත්තා කුසලස්සාධිගමායා”ති.
These are the four kinds of mindfulness meditation taught by the Buddha for achieving what is skillful.”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ. ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්වා දේවේ තාවතිංසේ ආමන්තේසි:
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And having spoken about that, he addressed the gods of the Thirty-Three:
9. සත්තසමාධිපරික්ඛාර
9. Seven Prerequisites of Immersion
“තං කිං මඤ්ඤන්ති, භෝන්තෝ දේවා තාවතිංසා, යාව සුපඤ්ඤත්තා චිමේ තේන භගවතා ජානතා පස්සතා අරහතා සම්මාසම්බුද්ධේන සත්ත සමාධිපරික්ඛාරා සම්මාසමාධිස්ස පරිභාවනාය සම්මාසමාධිස්ස පාරිපූරියා. කතමේ සත්ත? සම්මාදිට්ඨි සම්මාසඞ්කප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති. යා ඛෝ, භෝ, ඉමේහි සත්තහඞ්ගේහි චිත්තස්ස ඒකග්ගතා පරික්ඛතා, අයං වුච්චති, භෝ, අරියෝ සම්මාසමාධි සෞපනිසෝ ඉතිපි සපරික්ඛාරෝ ඉතිපි.
“What do the good gods of the Thirty-Three think? How well described by the Buddha are the seven prerequisites of immersion for the development and fulfillment of right immersion! What seven? Right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, and right mindfulness. Unification of mind with these seven factors as prerequisites is called noble right immersion ‘with its vital conditions’ and ‘with its prerequisites’.
සම්මාදිට්ඨිස්ස, භෝ, සම්මාසඞ්කප්පෝ පහෝති, සම්මාසඞ්කප්පස්ස සම්මාවාචා පහෝති, සම්මාවාචස්ස සම්මාකම්මන්තෝ පහෝති. සම්මාකම්මන්තස්ස සම්මාආජීවෝ පහෝති, සම්මාආජීවස්ස සම්මාවායාමෝ පහෝති, සම්මාවායාමස්ස සම්මාසති පහෝති, සම්මාසතිස්ස සම්මාසමාධි පහෝති, සම්මාසමාධිස්ස සම්මාඤාණං පහෝති, සම්මාඤාණස්ස සම්මාවිමුත්ති පහෝති.
Right view gives rise to right thought. Right thought gives rise to right speech. Right speech gives rise to right action. Right action gives rise to right livelihood. Right livelihood gives rise to right effort. Right effort gives rise to right mindfulness. Right mindfulness gives rise to right immersion. Right immersion gives rise to right knowledge. Right knowledge gives rise to right freedom.
යඤ්හි තං, භෝ, සම්මා වදමානෝ වදේය්‍ය: ‘ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ සන්දිට්ඨිකෝ අකාලිකෝ ඒහිපස්සිකෝ ඕපනේය්‍යිකෝ පච්චත්තං වේදිතබ්බෝ විඤ්ඤූහි අපාරුතා අමතස්ස ද්වාරා(අ)ති ඉදමේව තං සම්මා වදමානෝ වදේය්‍ය. ස්වාක්ඛාතෝ හි, භෝ, භගවතා ධම්මෝ සන්දිට්ඨිකෝ, අකාලිකෝ ඒහිපස්සිකෝ ඕපනේය්‍යිකෝ පච්චත්තං වේදිතබ්බෝ විඤ්ඤූහි අපාරුතා අමතස්ස ද්වාරා.
If anything should be rightly described as ‘a teaching that’s well explained by the Buddha, apparent in the present life, immediately effective, inviting inspection, relevant, so that sensible people can know it for themselves; and the doors to the deathless are flung open,’ it’s this. For the teaching is well explained by the Buddha—apparent in the present life, immediately effective, inviting inspection, relevant, so that sensible people can know it for themselves—and the doors of the deathless are flung open.
යේ හි කේචි, භෝ, බුද්ධේ අවේච්චප්පසාදේන සමන්නාගතා, ධම්මේ අවේච්චප්පසාදේන සමන්නාගතා, සඞ්ඝේ අවේච්චප්පසාදේන සමන්නාගතා, අරියකන්තේහි සීලේහි සමන්නාගතා, යේ චිමේ ඕපපාතිකා ධම්මවිනීතා සාතිරේකානි චතුවීසතිසතසහස්සානි මාගධකා පරිචාරකා අබ්භතීතා කාලඞ්කතා තිණ්ණං සංයෝජනානං පරික්ඛයා සෝතාපන්නා අවිනිපාතධම්මා නියතා සම්බෝධිපරායණා. අත්ථි චේවේත්ථ සකදාගාමිනෝ.
Whoever has experiential confidence in the Buddha, the teaching, and the Saṅgha, and has the ethical conduct loved by the noble ones; and whoever is spontaneously reborn, and is trained in the teaching; in excess of 2,400,000 such Magadhan devotees have passed away having ended three fetters. They’re stream-enterers, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening. And there are once-returners here, too.
අත්ථායං ඉතරා පජා, පුඤ්ඤාභාගාති මේ මනෝ; සඞ්ඛාතුං නෝපි සක්කෝමි, මුසාවාදස්ස ඕත්තප්පන්”ති.
And as for the rest of folk, who I think have shared in merit—I couldn’t even number them, for fear of speaking falsely.”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ භාසිත්ථ, ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මුනෝ සනඞ්කුමාරස්ස භාසතෝ වේස්සවණස්ස මහාරාජස්ස ඒවං චේතසෝ පරිවිතක්කෝ උදපාදි: “අච්ඡරියං වත භෝ, අබ්භුතං වත භෝ, ඒවරූපෝපි නාම උළාරෝ සත්ථා භවිස්සති, ඒවරූපං උළාරං ධම්මක්ඛානං, ඒවරූපා උළාරා විසේසාධිගමා පඤ්ඤායිස්සන්තී”ති.
That is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke. And while he was speaking on that topic, this thought came to the great king Vessavaṇa, “Oh, how incredible, how amazing! That there should be such a magnificent Teacher, and such a magnificent exposition of the teaching! And that such achievements of high distinction should be made known!”
අථ, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ වේස්සවණස්ස මහාරාජස්ස චේතසා චේතෝපරිවිතක්කමඤ්ඤාය වේස්සවණං මහාරාජානං ඒතදවෝච: “තං කිං මඤ්ඤති භවං වේස්සවණෝ මහාරාජා අතීතම්පි අද්ධානං ඒවරූපෝ උළාරෝ සත්ථා අහෝසි, ඒවරූපං උළාරං ධම්මක්ඛානං, ඒවරූපා උළාරා විසේසාධිගමා පඤ්ඤායිංසු. අනාගතම්පි අද්ධානං ඒවරූපෝ උළාරෝ සත්ථා භවිස්සති, ඒවරූපං උළාරං ධම්මක්ඛානං, ඒවරූපා උළාරා විසේසාධිගමා පඤ්ඤායිස්සන්තී”ති.
And then Brahmā Sanaṅkumāra, knowing what the great king Vessavaṇa was thinking, said to him, “What does Great King Vessavaṇa think? In the past, too, there was such a magnificent Teacher, and such a magnificent exposition of the teaching! And such achievements of high distinction were made known! In the future, too, there will be such a magnificent Teacher, and such a magnificent exposition of the teaching! And such achievements of high distinction will be made known!”
ඉමමත්ථං, භන්තේ, බ්‍රහ්මා සනඞ්කුමාරෝ දේවානං තාවතිංසානං අභාසි, ඉමමත්ථං වේස්සවණෝ මහාරාජා බ්‍රහ්මුනෝ සනඞ්කුමාරස්ස දේවානං තාවතිංසානං භාසතෝ සම්මුඛා සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං සයං පරිසායං ආරෝචේසි(අ)”.
That, sir, is the topic on which Brahmā Sanaṅkumāra spoke to the gods of the Thirty-Three. And the great king Vessavaṇa, having heard and learned it in the presence of Brahmā as he was speaking on that topic, informed his own assembly.’”
ඉමමත්ථං ජනවසභෝ යක්ඛෝ වේස්සවණස්ස මහාරාජස්ස සයං පරිසායං භාසතෝ සම්මුඛා සුතං සම්මුඛා පටිග්ගහිතං භගවතෝ ආරෝචේසි. ඉමමත්ථං භගවා ජනවසභස්ස යක්ඛස්ස සම්මුඛා සුත්වා සම්මුඛා පටිග්ගහේත්වා සාමඤ්ච අභිඤ්ඤාය ආයස්මතෝ ආනන්දස්ස ආරෝචේසි, ඉමමත්ථමායස්මා ආනන්දෝ භගවතෝ සම්මුඛා සුත්වා සම්මුඛා පටිග්ගහේත්වා ආරෝචේසි භික්ඛූනං භික්ඛුනීනං උපාසකානං උපාසිකානං. තයිදං බ්‍රහ්මචරියං ඉද්ධඤ්චේව ඵීතඤ්ච විත්ථාරිකං බාහුජඤ්ඤං පුථුභූතං යාව දේවමනුස්සේහි සුප්පකාසිතන්ති.
And the spirit Janavasabha, having heard and learned it in the presence of the great king Vessavaṇa as he was speaking on that topic to his own assembly, informed the Buddha. And the Buddha, having heard and learned it in the presence of the spirit Janavasabha, and also from his own direct knowledge, informed Venerable Ānanda. And Venerable Ānanda, having heard and learned it in the presence of the Buddha, informed the monks, nuns, laymen, and laywomen. And that’s how this spiritual life has become successful and prosperous, extensive, popular, widespread, and well proclaimed wherever there are gods and humans.
ජනවසභසුත්තං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
