| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / དཱིགྷནིཀཱཡ • Dīghanikāya |
༥. ཛནཝསབྷསུཏྟཾ
5. Janavasabhasuttaṃ
ནཱཏིཀིཡཱདིབྱཱཀརཎཾ
Nātikiyādibyākaraṇaṃ
༢༧༣. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ནཱཏིཀེ 1 ཝིཧརཏི གིཉྫཀཱཝསཐེ། ཏེན ཁོ པན སམཡེན བྷགཝཱ པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ 2 ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ 3 – ‘‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ 4། པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ། སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ, སཀིདེཝ 5 ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི། སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’’ཏི།
273. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 6 viharati giñjakāvasathe. Tena kho pana samayena bhagavā parito parito janapadesu paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu byākaroti kāsikosalesu vajjimallesu cetivaṃsesu 7 kurupañcālesu majjhasūrasenesu 8 – ‘‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno 9. Paropaññāsa nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā. Sādhikā navuti nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino, sakideva 10 imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti. Sātirekāni pañcasatāni nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
༢༧༤. ཨསྶོསུཾ ཁོ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ། པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ། སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི། སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’ཏི། ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ 11 སུཏྭཱ།
274. Assosuṃ kho nātikiyā paricārakā – ‘‘bhagavā kira parito parito janapadesu paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu byākaroti kāsikosalesu vajjimallesu cetivaṃsesu kurupañcālesu majjhasūrasenesu – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno. Paropaññāsa nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā. Sādhikā navuti nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti. Sātirekāni pañcasatāni nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Tena ca nātikiyā paricārakā attamanā ahesuṃ pamuditā pītisomanassajātā bhagavato pañhaveyyākaraṇaṃ 12 sutvā.
༢༧༥. ཨསྶོསི ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ – ‘‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ། པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ། སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི། སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ’ཏི། ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི།
275. Assosi kho āyasmā ānando – ‘‘bhagavā kira parito parito janapadesu paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu byākaroti kāsikosalesu vajjimallesu cetivaṃsesu kurupañcālesu majjhasūrasenesu – ‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno. Paropaññāsa nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā. Sādhikā navuti nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti. Sātirekāni pañcasatāni nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Tena ca nātikiyā paricārakā attamanā ahesuṃ pamuditā pītisomanassajātā bhagavato pañhaveyyākaraṇaṃ sutvā’’ti.
ཨཱནནྡཔརིཀཐཱ
Ānandaparikathā
༢༧༦. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིམེ ཁོ པནཱཔི ཨཧེསུཾ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ བཧཱུ ཙེཝ རཏྟཉྙཱུ ཙ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ། སུཉྙཱ མཉྙེ ཨངྒམགདྷཱ ཨངྒམཱགདྷཀེཧི 13 པརིཙཱརཀེཧི ཨབྦྷཏཱིཏེཧི ཀཱལངྐཏེཧི། ཏེ ཁོ པནཱཔི 14 ཨཧེསུཾ བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ། ཏེ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏཱ; ཏེསམྤིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ། ཨཡཾ ཁོ པནཱཔི ཨཧོསི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཧིཏོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ ནེགམཱནཉྩེཝ ཛཱནཔདཱནཉྩ། ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི – ‘ཨེཝཾ ནོ སོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ སུཁཱཔེཏྭཱ ཀཱལངྐཏོ, ཨེཝཾ མཡཾ ཏསྶ དྷམྨིཀསྶ དྷམྨརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ 15 ཝིཧརིམྷཱ’ཏི། སོ ཁོ པནཱཔི ཨཧོསི བུདྡྷེ པསནྣོ དྷམྨེ པསནྣོ སངྒྷེ པསནྣོ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརཱི། ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཡཱཝ མརཎཀཱལཱཔི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ བྷགཝནྟཾ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔོ ཀཱལངྐཏོ’ཏི། སོ ཨབྦྷཏཱིཏོ ཀཱལངྐཏོ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏོ། ཏསྶཔིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ། བྷགཝཏོ ཁོ པན སམྦོདྷི མགདྷེསུ། ཡཏྠ ཁོ པན བྷགཝཏོ སམྦོདྷི མགདྷེསུ, ཀཐཾ ཏཏྲ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ། བྷགཝཱ ཙེ ཁོ པན མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ, དཱིནམནཱ 16 ཏེནསྶུ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ; ཡེན ཁོ པནསྶུ དཱིནམནཱ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཀཐཾ ཏེ བྷགཝཱ ན བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི?
276. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘ime kho panāpi ahesuṃ māgadhakā paricārakā bahū ceva rattaññū ca abbhatītā kālaṅkatā. Suññā maññe aṅgamagadhā aṅgamāgadhakehi 17 paricārakehi abbhatītehi kālaṅkatehi. Te kho panāpi 18 ahesuṃ buddhe pasannā dhamme pasannā saṅghe pasannā sīlesu paripūrakārino. Te abbhatītā kālaṅkatā bhagavatā abyākatā; tesampissa sādhu veyyākaraṇaṃ, bahujano pasīdeyya, tato gaccheyya sugatiṃ. Ayaṃ kho panāpi ahosi rājā māgadho seniyo bimbisāro dhammiko dhammarājā hito brāhmaṇagahapatikānaṃ negamānañceva jānapadānañca. Apissudaṃ manussā kittayamānarūpā viharanti – ‘evaṃ no so dhammiko dhammarājā sukhāpetvā kālaṅkato, evaṃ mayaṃ tassa dhammikassa dhammarañño vijite phāsu 19 viharimhā’ti. So kho panāpi ahosi buddhe pasanno dhamme pasanno saṅghe pasanno sīlesu paripūrakārī. Apissudaṃ manussā evamāhaṃsu – ‘yāva maraṇakālāpi rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavantaṃ kittayamānarūpo kālaṅkato’ti. So abbhatīto kālaṅkato bhagavatā abyākato. Tassapissa sādhu veyyākaraṇaṃ bahujano pasīdeyya, tato gaccheyya sugatiṃ. Bhagavato kho pana sambodhi magadhesu. Yattha kho pana bhagavato sambodhi magadhesu, kathaṃ tatra bhagavā māgadhake paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu na byākareyya. Bhagavā ce kho pana māgadhake paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu na byākareyya, dīnamanā 20 tenassu māgadhakā paricārakā; yena kho panassu dīnamanā māgadhakā paricārakā kathaṃ te bhagavā na byākareyyā’’ti?
༢༧༧. ཨིདམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨེཀོ རཧོ ཨནུཝིཙིནྟེཏྭཱ རཏྟིཡཱ པཙྩཱུསསམཡཾ པཙྩུཊྛཱཡ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི། ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘སུཏཾ མེཏཾ, བྷནྟེ – ‘བྷགཝཱ ཀིར པརིཏོ པརིཏོ ཛནཔདེསུ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ བྱཱཀརོཏི ཀཱསིཀོསལེསུ ཝཛྫིམལླེསུ ཙེཏིཝཾསེསུ ཀུརུཔཉྩཱལེསུ མཛ྄ཛྷསཱུརསེནེསུ – ‘‘ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ, ཨསུ ཨམུཏྲ ཨུཔཔནྣོ། པརོཔཉྙཱས ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ པཉྩནྣཾ ཨོརམྦྷཱགིཡཱནཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ ཨོཔཔཱཏིཀཱ ཏཏྠ པརིནིབྦཱཡིནོ ཨནཱཝཏྟིདྷམྨཱ ཏསྨཱ ལོཀཱ། སཱདྷིཀཱ ནཝུཏི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ རཱགདོསམོཧཱནཾ ཏནུཏྟཱ སཀདཱགཱམིནོ, སཀིདེཝ ཨིམཾ ལོཀཾ ཨཱགནྟྭཱ དུཀྑསྶནྟཾ ཀརིསྶནྟི། སཱཏིརེཀཱནི པཉྩསཏཱནི ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱཏི། ཏེན ཙ ནཱཏིཀིཡཱ པརིཙཱརཀཱ ཨཏྟམནཱ ཨཧེསུཾ པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ བྷགཝཏོ པཉྷཝེཡྻཱཀརཎཾ སུཏྭཱ’’ཏི ། ཨིམེ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧེསུཾ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ བཧཱུ ཙེཝ རཏྟཉྙཱུ ཙ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ། སུཉྙཱ མཉྙེ ཨངྒམགདྷཱ ཨངྒམཱགདྷཀེཧི པརིཙཱརཀེཧི ཨབྦྷཏཱིཏེཧི ཀཱལངྐཏེཧི། ཏེ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧེསུཾ བུདྡྷེ པསནྣཱ དྷམྨེ པསནྣཱ སངྒྷེ པསནྣཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ, ཏེ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏཱ། ཏེསམྤིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ། ཨཡཾ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧོསི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཧིཏོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ ནེགམཱནཉྩེཝ ཛཱནཔདཱནཉྩ། ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔཱ ཝིཧརནྟི – ‘ཨེཝཾ ནོ སོ དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ སུཁཱཔེཏྭཱ ཀཱལངྐཏོ། ཨེཝཾ མཡཾ ཏསྶ དྷམྨིཀསྶ དྷམྨརཉྙོ ཝིཛིཏེ ཕཱསུ ཝིཧརིམྷཱ’ཏི། སོ ཁོ པནཱཔི, བྷནྟེ, ཨཧོསི བུདྡྷེ པསནྣོ དྷམྨེ པསནྣོ སངྒྷེ པསནྣོ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརཱི། ཨཔིསྶུདཾ མནུསྶཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཡཱཝ མརཎཀཱལཱཔི རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ བྷགཝནྟཾ ཀིཏྟཡམཱནརཱུཔོ ཀཱལངྐཏོ’ཏི། སོ ཨབྦྷཏཱིཏོ ཀཱལངྐཏོ བྷགཝཏཱ ཨབྱཱཀཏོ; ཏསྶཔིསྶ སཱདྷུ ཝེཡྻཱཀརཎཾ, བཧུཛནོ པསཱིདེཡྻ, ཏཏོ གཙྪེཡྻ སུགཏིཾ། བྷགཝཏོ ཁོ པན, བྷནྟེ, སམྦོདྷི མགདྷེསུ། ཡཏྠ ཁོ པན , བྷནྟེ, བྷགཝཏོ སམྦོདྷི མགདྷེསུ, ཀཐཾ ཏཏྲ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ? བྷགཝཱ ཙེ ཁོ པན, བྷནྟེ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨབྦྷཏཱིཏེ ཀཱལངྐཏེ ཨུཔཔཏྟཱིསུ ན བྱཱཀརེཡྻ དཱིནམནཱ ཏེནསྶུ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ; ཡེན ཁོ པནསྶུ དཱིནམནཱ མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཀཐཾ ཏེ བྷགཝཱ ན བྱཱཀརེཡྻཱ’’ཏི། ཨིདམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ པརིཀཐཾ ཀཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ པཀྐཱམི།
277. Idamāyasmā ānando māgadhake paricārake ārabbha eko raho anuvicintetvā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘bhagavā kira parito parito janapadesu paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu byākaroti kāsikosalesu vajjimallesu cetivaṃsesu kurupañcālesu majjhasūrasenesu – ‘‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno. Paropaññāsa nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā. Sādhikā navuti nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti. Sātirekāni pañcasatāni nātikiyā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇāti. Tena ca nātikiyā paricārakā attamanā ahesuṃ pamuditā pītisomanassajātā bhagavato pañhaveyyākaraṇaṃ sutvā’’ti . Ime kho panāpi, bhante, ahesuṃ māgadhakā paricārakā bahū ceva rattaññū ca abbhatītā kālaṅkatā. Suññā maññe aṅgamagadhā aṅgamāgadhakehi paricārakehi abbhatītehi kālaṅkatehi. Te kho panāpi, bhante, ahesuṃ buddhe pasannā dhamme pasannā saṅghe pasannā sīlesu paripūrakārino, te abbhatītā kālaṅkatā bhagavatā abyākatā. Tesampissa sādhu veyyākaraṇaṃ, bahujano pasīdeyya, tato gaccheyya sugatiṃ. Ayaṃ kho panāpi, bhante, ahosi rājā māgadho seniyo bimbisāro dhammiko dhammarājā hito brāhmaṇagahapatikānaṃ negamānañceva jānapadānañca. Apissudaṃ manussā kittayamānarūpā viharanti – ‘evaṃ no so dhammiko dhammarājā sukhāpetvā kālaṅkato. Evaṃ mayaṃ tassa dhammikassa dhammarañño vijite phāsu viharimhā’ti. So kho panāpi, bhante, ahosi buddhe pasanno dhamme pasanno saṅghe pasanno sīlesu paripūrakārī. Apissudaṃ manussā evamāhaṃsu – ‘yāva maraṇakālāpi rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavantaṃ kittayamānarūpo kālaṅkato’ti. So abbhatīto kālaṅkato bhagavatā abyākato; tassapissa sādhu veyyākaraṇaṃ, bahujano pasīdeyya, tato gaccheyya sugatiṃ. Bhagavato kho pana, bhante, sambodhi magadhesu. Yattha kho pana , bhante, bhagavato sambodhi magadhesu, kathaṃ tatra bhagavā māgadhake paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu na byākareyya? Bhagavā ce kho pana, bhante, māgadhake paricārake abbhatīte kālaṅkate upapattīsu na byākareyya dīnamanā tenassu māgadhakā paricārakā; yena kho panassu dīnamanā māgadhakā paricārakā kathaṃ te bhagavā na byākareyyā’’ti. Idamāyasmā ānando māgadhake paricārake ārabbha bhagavato sammukhā parikathaṃ katvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
༢༧༨. ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ ཨཙིརཔཀྐནྟེ ཨཱཡསྨནྟེ ཨཱནནྡེ པུབྦཎྷསམཡཾ ནིཝཱསེཏྭཱ པཏྟཙཱིཝརམཱདཱཡ ནཱཏིཀཾ པིཎྜཱཡ པཱཝིསི། ནཱཏིཀེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ 21 མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ 22 སམནྣཱཧརིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི – ‘‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི། ཨདྡསཱ ཁོ བྷགཝཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ‘‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི། ཨཐ ཁོ བྷགཝཱ སཱཡནྷསམཡཾ པཊིསལླཱནཱ ཝུཊྛིཏོ གིཉྫཀཱཝསཐཱ ནིཀྑམིཏྭཱ ཝིཧཱརཔཙྪཱཡཱཡཾ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདི།
278. Atha kho bhagavā acirapakkante āyasmante ānande pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya nātikaṃ piṇḍāya pāvisi. Nātike piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pāde pakkhāletvā giñjakāvasathaṃ pavisitvā māgadhake paricārake ārabbha aṭṭhiṃ katvā 23 manasikatvā sabbaṃ cetasā 24 samannāharitvā paññatte āsane nisīdi – ‘‘gatiṃ nesaṃ jānissāmi abhisamparāyaṃ, yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’’ti. Addasā kho bhagavā māgadhake paricārake ‘‘yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’’ti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito giñjakāvasathā nikkhamitvā vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi.
༢༧༩. ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི། ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨུཔསནྟཔདིསྶོ 25 བྷནྟེ བྷགཝཱ བྷཱཏིརིཝ བྷགཝཏོ མུཁཝཎྞོ ཝིཔྤསནྣཏྟཱ ཨིནྡྲིཡཱནཾ། སནྟེན ནཱུནཛྫ བྷནྟེ བྷགཝཱ ཝིཧཱརེན ཝིཧཱསཱི’’ཏི? ‘‘ཡདེཝ ཁོ མེ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ སམྨུཁཱ པརིཀཐཾ ཀཏྭཱ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ པཀྐནྟོ, ཏདེཝཱཧཾ ནཱཏིཀེ པིཎྜཱཡ ཙརིཏྭཱ པཙྪཱབྷཏྟཾ པིཎྜཔཱཏཔཊིཀྐནྟོ པཱདེ པཀྑཱལེཏྭཱ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ སམནྣཱཧརིཏྭཱ པཉྙཏྟེ ཨཱསནེ ནིསཱིདིཾ – ‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’ཏི། ཨདྡསཾ ཁོ ཨཧཾ, ཨཱནནྡ, མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’’ཏི།
279. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upasantapadisso 26 bhante bhagavā bhātiriva bhagavato mukhavaṇṇo vippasannattā indriyānaṃ. Santena nūnajja bhante bhagavā vihārena vihāsī’’ti? ‘‘Yadeva kho me tvaṃ, ānanda, māgadhake paricārake ārabbha sammukhā parikathaṃ katvā uṭṭhāyāsanā pakkanto, tadevāhaṃ nātike piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pāde pakkhāletvā giñjakāvasathaṃ pavisitvā māgadhake paricārake ārabbha aṭṭhiṃ katvā manasikatvā sabbaṃ cetasā samannāharitvā paññatte āsane nisīdiṃ – ‘gatiṃ nesaṃ jānissāmi abhisamparāyaṃ, yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’ti. Addasaṃ kho ahaṃ, ānanda, māgadhake paricārake ‘yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’’’ti.
ཛནཝསབྷཡཀྑོ
Janavasabhayakkho
༢༨༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨནྟརཧིཏོ ཡཀྑོ སདྡམནུསྶཱཝེསི – ‘ཛནཝསབྷོ ཨཧཾ བྷགཝཱ ; ཛནཝསབྷོ ཨཧཾ སུགཏཱ’ཏི། ཨབྷིཛཱནཱསི ནོ ཏྭཾ, ཨཱནནྡ, ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏཾ 27 ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོ’’ཏི?
280. ‘‘Atha kho, ānanda, antarahito yakkho saddamanussāvesi – ‘janavasabho ahaṃ bhagavā ; janavasabho ahaṃ sugatā’ti. Abhijānāsi no tvaṃ, ānanda, ito pubbe evarūpaṃ nāmadheyyaṃ sutaṃ 28 yadidaṃ janavasabho’’ti?
‘‘ན ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨབྷིཛཱནཱམི ཨིཏོ པུབྦེ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏཾ ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོཏི, ཨཔི ཙ མེ, བྷནྟེ, ལོམཱནི ཧཊྛཱནི ‘ཛནཝསབྷོ’ཏི ནཱམདྷེཡྻཾ སུཏྭཱ། ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏདཧོསི – ‘ན ཧི ནཱུན སོ ཨོརཀོ ཡཀྑོ བྷཝིསྶཏི ཡདིདཾ ཨེཝརཱུཔཾ ནཱམདྷེཡྻཾ སུཔཉྙཏྟཾ ཡདིདཾ ཛནཝསབྷོ’’ཏི། ‘‘ཨནནྟརཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སདྡཔཱཏུབྷཱཝཱ ཨུལཱ༹རཝཎྞོ མེ ཡཀྑོ སམྨུཁེ པཱཏུརཧོསི ། དུཏིཡམྤི སདྡམནུསྶཱཝེསི – ‘བིམྦིསཱརོ ཨཧཾ བྷགཝཱ; བིམྦིསཱརོ ཨཧཾ སུགཏཱཏི། ཨིདཾ སཏྟམཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫཱམི, སོ ཏཏོ ཙུཏོ མནུསྶརཱཛཱ བྷཝིཏུཾ པཧོམི 29།
‘‘Na kho ahaṃ, bhante, abhijānāmi ito pubbe evarūpaṃ nāmadheyyaṃ sutaṃ yadidaṃ janavasabhoti, api ca me, bhante, lomāni haṭṭhāni ‘janavasabho’ti nāmadheyyaṃ sutvā. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘na hi nūna so orako yakkho bhavissati yadidaṃ evarūpaṃ nāmadheyyaṃ supaññattaṃ yadidaṃ janavasabho’’ti. ‘‘Anantarā kho, ānanda, saddapātubhāvā uḷāravaṇṇo me yakkho sammukhe pāturahosi . Dutiyampi saddamanussāvesi – ‘bimbisāro ahaṃ bhagavā; bimbisāro ahaṃ sugatāti. Idaṃ sattamaṃ kho ahaṃ, bhante, vessavaṇassa mahārājassa sahabyataṃ upapajjāmi, so tato cuto manussarājā bhavituṃ pahomi 30.
ཨིཏོ སཏྟ ཏཏོ སཏྟ, སཾསཱརཱནི ཙཏུདྡས།
Ito satta tato satta, saṃsārāni catuddasa;
ནིཝཱསམབྷིཛཱནཱམི, ཡཏྠ མེ ཝུསིཏཾ པུརེ༎
Nivāsamabhijānāmi, yattha me vusitaṃ pure.
༢༨༡. ‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡཱ’ཏི། ‘ཨཙྪརིཡམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ, ཨབྦྷུཏམིདཾ ཨཱཡསྨཏོ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ། ‘‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ ཨཧཾ, བྷནྟེ, ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམཱི’’ཏི ཙ ཝདེསི, ‘‘ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡཱ’’ཏི ཙ ཝདེསི, ཀུཏོནིདཱནཾ པནཱཡསྨཱ ཛནཝསབྷོ ཡཀྑོ ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ ཝིསེསཱདྷིགམཾ སཉྫཱནཱཏཱིཏི? ན ཨཉྙཏྲ, བྷགཝཱ, ཏཝ སཱསནཱ, ན ཨཉྙཏྲ 31, སུགཏ, ཏཝ སཱསནཱ; ཡདགྒེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, བྷགཝཏི ཨེཀནྟིཀཏོ 32 ཨབྷིཔྤསནྣོ, ཏདགྒེ ཨཧཾ, བྷནྟེ, དཱིགྷརཏྟཾ ཨཝིནིཔཱཏོ ཨཝིནིཔཱཏཾ སཉྫཱནཱམི, ཨཱསཱ ཙ པན མེ སནྟིཊྛཏི སཀདཱགཱམིཏཱཡ། ཨིདྷཱཧཾ, བྷནྟེ, ཝེསྶཝཎེན མཧཱརཱཛེན པེསིཏོ ཝིརཱུལ༹ྷཀསྶ མཧཱརཱཛསྶ སནྟིཀེ ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན ཨདྡསཾ བྷགཝནྟཾ ཨནྟརཱམགྒེ གིཉྫཀཱཝསཐཾ པཝིསིཏྭཱ མཱགདྷཀེ པརིཙཱརཀེ ཨཱརབྦྷ ཨཊྛིཾ ཀཏྭཱ མནསིཀཏྭཱ སབྦཾ ཙེཏསཱ སམནྣཱཧརིཏྭཱ ནིསིནྣཾ – ‘‘གཏིཾ ནེསཾ ཛཱནིསྶཱམི ཨབྷིསམྤརཱཡཾ, ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི། ཨནཙྪརིཡཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷནྟེ, ཡཾ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ – ‘‘ཡཾགཏིཀཱ ཏེ བྷཝནྟོ ཡཾཨབྷིསམྤརཱཡཱ’’ཏི། ཏསྶ མཡ྄ཧཾ, བྷནྟེ, ཨེཏདཧོསི – བྷགཝནྟཉྩ དཀྑཱམི, ཨིདཉྩ བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསྶཱམཱིཏི། ཨིམེ ཁོ མེ, བྷནྟེ, དྭེཔཙྩཡཱ བྷགཝནྟཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིཏུཾ’།
281. ‘Dīgharattaṃ kho ahaṃ, bhante, avinipāto avinipātaṃ sañjānāmi, āsā ca pana me santiṭṭhati sakadāgāmitāyā’ti. ‘Acchariyamidaṃ āyasmato janavasabhassa yakkhassa, abbhutamidaṃ āyasmato janavasabhassa yakkhassa. ‘‘Dīgharattaṃ kho ahaṃ, bhante, avinipāto avinipātaṃ sañjānāmī’’ti ca vadesi, ‘‘āsā ca pana me santiṭṭhati sakadāgāmitāyā’’ti ca vadesi, kutonidānaṃ panāyasmā janavasabho yakkho evarūpaṃ uḷāraṃ visesādhigamaṃ sañjānātīti? Na aññatra, bhagavā, tava sāsanā, na aññatra 33, sugata, tava sāsanā; yadagge ahaṃ, bhante, bhagavati ekantikato 34 abhippasanno, tadagge ahaṃ, bhante, dīgharattaṃ avinipāto avinipātaṃ sañjānāmi, āsā ca pana me santiṭṭhati sakadāgāmitāya. Idhāhaṃ, bhante, vessavaṇena mahārājena pesito virūḷhakassa mahārājassa santike kenacideva karaṇīyena addasaṃ bhagavantaṃ antarāmagge giñjakāvasathaṃ pavisitvā māgadhake paricārake ārabbha aṭṭhiṃ katvā manasikatvā sabbaṃ cetasā samannāharitvā nisinnaṃ – ‘‘gatiṃ nesaṃ jānissāmi abhisamparāyaṃ, yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’’ti. Anacchariyaṃ kho panetaṃ, bhante, yaṃ vessavaṇassa mahārājassa tassaṃ parisāyaṃ bhāsato sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘‘yaṃgatikā te bhavanto yaṃabhisamparāyā’’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – bhagavantañca dakkhāmi, idañca bhagavato ārocessāmīti. Ime kho me, bhante, dvepaccayā bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ’.
དེཝསབྷཱ
Devasabhā
༢༨༢. ‘པུརིམཱནི , བྷནྟེ, དིཝསཱནི པུརིམཏརཱནི ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ ཝསྶཱུཔནཱཡིཀཱཡ པུཎྞཱཡ པུཎྞམཱཡ རཏྟིཡཱ ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ། མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ 35 སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི 36, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི། པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ དྷཏརཊྛོ མཧཱརཱཛཱ པཙྪིམཱབྷིམུཁོ 37 ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; དཀྑིཎཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུལ༹ྷཀོ མཧཱརཱཛཱ ཨུཏྟརཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; པཙྪིམཱཡ དིསཱཡ ཝིརཱུཔཀྑོ མཧཱརཱཛཱ པུརཏྠཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ; ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ དཀྑིཎཱབྷིམུཁོ ནིསིནྣོ ཧོཏི དེཝེ པུརཀྑཏྭཱ ། ཡདཱ, བྷནྟེ, ཀེཝལཀཔྤཱ ཙ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, མཧཏཱི ཙ དིབྦཔརིསཱ སམནྟཏོ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི, ཙཏྟཱརོ ཙ མཧཱརཱཛཱནོ ཙཏུདྡིསཱ ནིསིནྣཱ ཧོནྟི། ཨིདཾ ནེསཾ ཧོཏི ཨཱསནསྨིཾ; ཨཐ པཙྪཱ ཨམྷཱཀཾ ཨཱསནཾ ཧོཏི། ཡེ ཏེ, བྷནྟེ, དེཝཱ བྷགཝཏི བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཨདྷུནཱུཔཔནྣཱ ཏཱཝཏིཾསཀཱཡཾ, ཏེ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙནྟི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ། ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ ‘‘དིབྦཱ ཝཏ བྷོ ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’’ཏི། ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –
282. ‘Purimāni , bhante, divasāni purimatarāni tadahuposathe pannarase vassūpanāyikāya puṇṇāya puṇṇamāya rattiyā kevalakappā ca devā tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ sannisinnā honti sannipatitā. Mahatī ca dibbaparisā 38 samantato nisinnā honti 39, cattāro ca mahārājāno catuddisā nisinnā honti. Puratthimāya disāya dhataraṭṭho mahārājā pacchimābhimukho 40 nisinno hoti deve purakkhatvā; dakkhiṇāya disāya virūḷhako mahārājā uttarābhimukho nisinno hoti deve purakkhatvā; pacchimāya disāya virūpakkho mahārājā puratthābhimukho nisinno hoti deve purakkhatvā; uttarāya disāya vessavaṇo mahārājā dakkhiṇābhimukho nisinno hoti deve purakkhatvā . Yadā, bhante, kevalakappā ca devā tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ sannisinnā honti sannipatitā, mahatī ca dibbaparisā samantato nisinnā honti, cattāro ca mahārājāno catuddisā nisinnā honti. Idaṃ nesaṃ hoti āsanasmiṃ; atha pacchā amhākaṃ āsanaṃ hoti. Ye te, bhante, devā bhagavati brahmacariyaṃ caritvā adhunūpapannā tāvatiṃsakāyaṃ, te aññe deve atirocanti vaṇṇena ceva yasasā ca. Tena sudaṃ, bhante, devā tāvatiṃsā attamanā honti pamuditā pītisomanassajātā ‘‘dibbā vata bho kāyā paripūrenti, hāyanti asurakāyā’’ti. Atha kho, bhante, sakko devānamindo devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sampasādaṃ viditvā imāhi gāthāhi anumodi –
ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ༎
Tathāgataṃ namassantā, dhammassa ca sudhammataṃ.
སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ༎
Sugatasmiṃ brahmacariyaṃ, caritvāna idhāgate.
ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ།
Te aññe atirocanti, vaṇṇena yasasāyunā;
སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ༎
Sāvakā bhūripaññassa, visesūpagatā idha.
ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ།
Idaṃ disvāna nandanti, tāvatiṃsā sahindakā;
ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’’ནྟི༎
Tathāgataṃ namassantā, dhammassa ca sudhammata’’nti.
‘ཏེན སུདཾ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨཏྟམནཱ ཧོནྟི པམུདིཏཱ པཱིཏིསོམནསྶཛཱཏཱ ‘‘དིབྦཱ ཝཏ, བྷོ, ཀཱཡཱ པརིཔཱུརེནྟི, ཧཱཡནྟི ཨསུརཀཱཡཱ’’ཏི། ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཡེནཏྠེན དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ སུདྷམྨཱཡཾ སབྷཱཡཾ སནྣིསིནྣཱ ཧོནྟི སནྣིཔཏིཏཱ, ཏཾ ཨཏྠཾ ཙིནྟཡིཏྭཱ ཏཾ ཨཏྠཾ མནྟཡིཏྭཱ ཝུཏྟཝཙནཱཔི ཏཾ 45 ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི། པཙྩཱནུསིཊྛཝཙནཱཔི ཏཾ 46 ཙཏྟཱརོ མཧཱརཱཛཱནོ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཧོནྟི, སཀེསུ སཀེསུ ཨཱསནེསུ ཋིཏཱ ཨཝིཔཀྐནྟཱ 47།
‘Tena sudaṃ, bhante, devā tāvatiṃsā bhiyyosomattāya attamanā honti pamuditā pītisomanassajātā ‘‘dibbā vata, bho, kāyā paripūrenti, hāyanti asurakāyā’’ti. Atha kho, bhante, yenatthena devā tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ sannisinnā honti sannipatitā, taṃ atthaṃ cintayitvā taṃ atthaṃ mantayitvā vuttavacanāpi taṃ 48 cattāro mahārājāno tasmiṃ atthe honti. Paccānusiṭṭhavacanāpi taṃ 49 cattāro mahārājāno tasmiṃ atthe honti, sakesu sakesu āsanesu ṭhitā avipakkantā 50.
ཏེ ཝུཏྟཝཱཀྱཱ རཱཛཱནོ, པཊིགྒཡ྄ཧཱནུསཱསནིཾ།
Te vuttavākyā rājāno, paṭiggayhānusāsaniṃ;
ཝིཔྤསནྣམནཱ སནྟཱ, ཨཊྛཾསུ སམྷི ཨཱསནེཏི༎
Vippasannamanā santā, aṭṭhaṃsu samhi āsaneti.
༢༨༣. ‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུརཧོསི ཨཏིཀྐམྨེཝ དེཝཱནཾ དེཝཱནུབྷཱཝཾ། ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཡཐཱ ཁོ, མཱརིསཱ, ནིམིཏྟཱནི དིསྶནྟི, ཨུལཱ༹རོ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི, ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི། བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ པུབྦནིམིཏྟཾ པཱཏུབྷཱཝཱཡ ཡདིདཾ ཨཱལོཀོ སཉྫཱཡཏི ཨོབྷཱསོ པཱཏུབྷཝཏཱིཏི།
283. ‘Atha kho, bhante, uttarāya disāya uḷāro āloko sañjāyi, obhāso pāturahosi atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Atha kho, bhante, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘‘yathā kho, mārisā, nimittāni dissanti, uḷāro āloko sañjāyati, obhāso pātubhavati, brahmā pātubhavissati. Brahmuno hetaṃ pubbanimittaṃ pātubhāvāya yadidaṃ āloko sañjāyati obhāso pātubhavatīti.
‘‘ཡཐཱ ནིམིཏྟཱ དིསྶནྟི, བྲཧྨཱ པཱཏུབྷཝིསྶཏི།
‘‘Yathā nimittā dissanti, brahmā pātubhavissati;
བྲཧྨུནོ ཧེཏཾ ནིམིཏྟཾ, ཨོབྷཱསོ ཝིཔུལོ མཧཱ’’ཏི༎
Brahmuno hetaṃ nimittaṃ, obhāso vipulo mahā’’ti.
སནངྐུམཱརཀཐཱ
Sanaṅkumārakathā
༢༨༤. ‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི། ཙཏྟཱརོཔི མཧཱརཱཛཱནོ ཡཐཱསཀེསུ ཨཱསནེསུ ནིསཱིདིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི། ཨིདཾ སུཏྭཱ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ ཨེཀགྒཱ སམཱཔཛྫིཾསུ – ‘‘ཨོབྷཱསམེཏཾ ཉསྶཱམ, ཡཾཝིཔཱཀོ བྷཝིསྶཏི, སཙྪིཀཏྭཱཝ ནཾ གམིསྶཱམཱ’’ཏི།
284. ‘Atha kho, bhante, devā tāvatiṃsā yathāsakesu āsanesu nisīdiṃsu – ‘‘obhāsametaṃ ñassāma, yaṃvipāko bhavissati, sacchikatvāva naṃ gamissāmā’’ti. Cattāropi mahārājāno yathāsakesu āsanesu nisīdiṃsu – ‘‘obhāsametaṃ ñassāma yaṃvipāko bhavissati, sacchikatvāva naṃ gamissāmā’’ti. Idaṃ sutvā devā tāvatiṃsā ekaggā samāpajjiṃsu – ‘‘obhāsametaṃ ñassāma, yaṃvipāko bhavissati, sacchikatvāva naṃ gamissāmā’’ti.
‘ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ པཱཏུབྷཝཏི། ཡོ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ པཀཏིཝཎྞོ ཨནབྷིསམྦྷཝནཱིཡོ སོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཙཀྑུཔཐསྨིཾ། ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི , སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ། སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, སོཝཎྞོ ཝིགྒཧོ མཱནུསཾ ཝིགྒཧཾ ཨཏིརོཙཏི; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡདཱ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, སོ ཨཉྙེ དེཝེ ཨཏིརོཙཏི ཝཎྞེན ཙེཝ ཡསསཱ ཙ། ཡདཱ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུབྷཝཏི, ན ཏསྶཾ པརིསཱཡཾ ཀོཙི དེཝོ ཨབྷིཝཱདེཏི ཝཱ པཙྩུཊྛེཏི ཝཱ ཨཱསནེན ཝཱ ནིམནྟེཏི། སབྦེཝ ཏུཎྷཱིབྷཱུཏཱ པཉྫལིཀཱ པལླངྐེན ནིསཱིདནྟི – ‘‘ཡསྶདཱནི དེཝསྶ པལླངྐཾ ཨིཙྪིསྶཏི བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ, ཏསྶ དེཝསྶ པལླངྐེ ནིསཱིདིསྶཏཱི’’ཏི།
‘Yadā, bhante, brahmā sanaṅkumāro devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pātubhavati, oḷārikaṃ attabhāvaṃ abhinimminitvā pātubhavati. Yo kho pana, bhante, brahmuno pakativaṇṇo anabhisambhavanīyo so devānaṃ tāvatiṃsānaṃ cakkhupathasmiṃ. Yadā, bhante, brahmā sanaṅkumāro devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pātubhavati , so aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Seyyathāpi, bhante, sovaṇṇo viggaho mānusaṃ viggahaṃ atirocati; evameva kho, bhante, yadā brahmā sanaṅkumāro devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pātubhavati, so aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Yadā, bhante, brahmā sanaṅkumāro devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pātubhavati, na tassaṃ parisāyaṃ koci devo abhivādeti vā paccuṭṭheti vā āsanena vā nimanteti. Sabbeva tuṇhībhūtā pañjalikā pallaṅkena nisīdanti – ‘‘yassadāni devassa pallaṅkaṃ icchissati brahmā sanaṅkumāro, tassa devassa pallaṅke nisīdissatī’’ti.
‘ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ; ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ། སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, རཱཛཱ ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ ཨདྷུནཱབྷིསིཏྟོ རཛྫེན, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ། ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, ཡསྶ དེཝསྶ བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ པལླངྐེ ནིསཱིདཏི, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ ཝེདཔཊིལཱབྷཾ, ཨུལཱ༹རཾ སོ ལབྷཏི དེཝོ སོམནསྶཔཊིལཱབྷཾ། ཨཐ , བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨོལཱ༹རིཀཾ ཨཏྟབྷཱཝཾ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ ཀུམཱརཝཎྞཱི 51 ཧུཏྭཱ པཉྩསིཁོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཱཏུརཧོསི། སོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདི། སེཡྻཐཱཔི, བྷནྟེ, བལཝཱ པུརིསོ སུཔཙྩཏྠཏེ ཝཱ པལླངྐེ སམེ ཝཱ བྷཱུམིབྷཱགེ པལླངྐེན ནིསཱིདེཡྻ; ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཝེཧཱསཾ ཨབྦྷུགྒནྟྭཱ ཨཱཀཱསེ ཨནྟལིཀྑེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ སམྤསཱདཾ ཝིདིཏྭཱ ཨིམཱཧི གཱཐཱཧི ཨནུམོདི –
‘Yassa kho pana, bhante, devassa brahmā sanaṅkumāro pallaṅke nisīdati, uḷāraṃ so labhati devo vedapaṭilābhaṃ; uḷāraṃ so labhati devo somanassapaṭilābhaṃ. Seyyathāpi, bhante, rājā khattiyo muddhāvasitto adhunābhisitto rajjena, uḷāraṃ so labhati vedapaṭilābhaṃ, uḷāraṃ so labhati somanassapaṭilābhaṃ. Evameva kho, bhante, yassa devassa brahmā sanaṅkumāro pallaṅke nisīdati, uḷāraṃ so labhati devo vedapaṭilābhaṃ, uḷāraṃ so labhati devo somanassapaṭilābhaṃ. Atha , bhante, brahmā sanaṅkumāro oḷārikaṃ attabhāvaṃ abhinimminitvā kumāravaṇṇī 52 hutvā pañcasikho devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pāturahosi. So vehāsaṃ abbhuggantvā ākāse antalikkhe pallaṅkena nisīdi. Seyyathāpi, bhante, balavā puriso supaccatthate vā pallaṅke same vā bhūmibhāge pallaṅkena nisīdeyya; evameva kho, bhante, brahmā sanaṅkumāro vehāsaṃ abbhuggantvā ākāse antalikkhe pallaṅkena nisīditvā devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sampasādaṃ viditvā imāhi gāthāhi anumodi –
‘‘མོདནྟི ཝཏ བྷོ དེཝཱ, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ།
‘‘Modanti vata bho devā, tāvatiṃsā sahindakā;
ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏཾ༎
Tathāgataṃ namassantā, dhammassa ca sudhammataṃ.
‘‘ནཝེ དེཝེ ཙ པསྶནྟཱ, ཝཎྞཝནྟེ ཡསསྶིནེ།
‘‘Nave deve ca passantā, vaṇṇavante yasassine;
སུགཏསྨིཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཙརིཏྭཱན ཨིདྷཱགཏེ༎
Sugatasmiṃ brahmacariyaṃ, caritvāna idhāgate.
‘‘ཏེ ཨཉྙེ ཨཏིརོཙནྟི, ཝཎྞེན ཡསསཱཡུནཱ།
‘‘Te aññe atirocanti, vaṇṇena yasasāyunā;
སཱཝཀཱ བྷཱུརིཔཉྙསྶ, ཝིསེསཱུཔགཏཱ ཨིདྷ༎
Sāvakā bhūripaññassa, visesūpagatā idha.
‘‘ཨིདཾ དིསྭཱན ནནྡནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ།
‘‘Idaṃ disvāna nandanti, tāvatiṃsā sahindakā;
ཏཐཱགཏཾ ནམསྶནྟཱ, དྷམྨསྶ ཙ སུདྷམྨཏ’’ནྟི༎
Tathāgataṃ namassantā, dhammassa ca sudhammata’’nti.
༢༨༥. ‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ; ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི ཝིསྶཊྛོ ཙ ཝིཉྙེཡྻོ ཙ མཉྫུ ཙ སཝནཱིཡོ ཙ བིནྡུ ཙ ཨཝིསཱརཱི ཙ གམྦྷཱིརོ ཙ ནིནྣཱདཱི ཙ། ཡཐཱཔརིསཾ ཁོ པན, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ སརེན ཝིཉྙཱཔེཏི; ན ཙསྶ བཧིདྡྷཱ པརིསཱཡ གྷོསོ ནིཙྪརཏི། ཡསྶ ཁོ པན, བྷནྟེ, ཨེཝཾ ཨཊྛངྒསམནྣཱགཏོ སརོ ཧོཏི, སོ ཝུཙྩཏི ‘‘བྲཧྨསྶརོ’’ཏི།
285. ‘Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha; imamatthaṃ, bhante, brahmuno sanaṅkumārassa bhāsato aṭṭhaṅgasamannāgato saro hoti vissaṭṭho ca viññeyyo ca mañju ca savanīyo ca bindu ca avisārī ca gambhīro ca ninnādī ca. Yathāparisaṃ kho pana, bhante, brahmā sanaṅkumāro sarena viññāpeti; na cassa bahiddhā parisāya ghoso niccharati. Yassa kho pana, bhante, evaṃ aṭṭhaṅgasamannāgato saro hoti, so vuccati ‘‘brahmassaro’’ti.
‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཏེཏྟིཾསེ ཨཏྟབྷཱཝེ ཨབྷིནིམྨིནིཏྭཱ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ པཙྩེཀཔལླངྐེསུ པལླངྐེན 53 ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝཉྩ སོ བྷགཝཱ བཧུཛནཧིཏཱཡ པཊིཔནྣོ བཧུཛནསུཁཱཡ ལོཀཱནུཀམྤཱཡ ཨཏྠཱཡ ཧིཏཱཡ སུཁཱཡ དེཝམནུསྶཱནཾ། ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷོ, བུདྡྷཾ སརཎཾ གཏཱ དྷམྨཾ སརཎཾ གཏཱ སངྒྷཾ སརཎཾ གཏཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ ཏེ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ ཨཔྤེཀཙྩེ པརནིམྨིཏཝསཝཏྟཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ནིམྨཱནརཏཱིནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏུསིཏཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཡཱམཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི, ཨཔྤེཀཙྩེ ཙཱཏུམཧཱརཱཛིཀཱནཾ དེཝཱནཾ སཧབྱཏཾ ཨུཔཔཛྫནྟི། ཡེ སབྦནིཧཱིནཾ ཀཱཡཾ པརིཔཱུརེནྟི, ཏེ གནྡྷབྦཀཱཡཾ པརིཔཱུརེནྟཱི’’’ཏི།
‘Atha kho, bhante, brahmā sanaṅkumāro tettiṃse attabhāve abhinimminitvā devānaṃ tāvatiṃsānaṃ paccekapallaṅkesu pallaṅkena 54 nisīditvā deve tāvatiṃse āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāvañca so bhagavā bahujanahitāya paṭipanno bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Ye hi keci, bho, buddhaṃ saraṇaṃ gatā dhammaṃ saraṇaṃ gatā saṅghaṃ saraṇaṃ gatā sīlesu paripūrakārino te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā appekacce paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce nimmānaratīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce tusitānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce yāmānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce tāvatiṃsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti, appekacce cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjanti. Ye sabbanihīnaṃ kāyaṃ paripūrenti, te gandhabbakāyaṃ paripūrentī’’’ti.
༢༨༦. ‘ཨིམམཏྠཾ , བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ; ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ གྷོསོཡེཝ དེཝཱ མཉྙནྟི – ‘‘ཡྭཱཡཾ མམ པལླངྐེ སྭཱཡཾ ཨེཀོཝ བྷཱསཏཱི’’ཏི།
286. ‘Imamatthaṃ , bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha; imamatthaṃ, bhante, brahmuno sanaṅkumārassa bhāsato ghosoyeva devā maññanti – ‘‘yvāyaṃ mama pallaṅke svāyaṃ ekova bhāsatī’’ti.
ཨེཀསྨིཾ བྷཱསམཱནསྨིཾ, སབྦེ བྷཱསནྟི ནིམྨིཏཱ།
Ekasmiṃ bhāsamānasmiṃ, sabbe bhāsanti nimmitā;
ཨེཀསྨིཾ ཏུཎྷིམཱསཱིནེ, སབྦེ ཏུཎྷཱི བྷཝནྟི ཏེ༎
Ekasmiṃ tuṇhimāsīne, sabbe tuṇhī bhavanti te.
ཏདཱསུ དེཝཱ མཉྙནྟི, ཏཱཝཏིཾསཱ སཧིནྡཀཱ།
Tadāsu devā maññanti, tāvatiṃsā sahindakā;
ཡྭཱཡཾ མམ པལླངྐསྨིཾ, སྭཱཡཾ ཨེཀོཝ བྷཱསཏཱིཏི༎
Yvāyaṃ mama pallaṅkasmiṃ, svāyaṃ ekova bhāsatīti.
‘ཨཐ ཁོ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཨེཀཏྟེན ཨཏྟཱནཾ ཨུཔསཾཧརཏི, ཨེཀཏྟེན ཨཏྟཱནཾ ཨུཔསཾཧརིཏྭཱ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པལླངྐེ པལླངྐེན ནིསཱིདིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –
‘Atha kho, bhante, brahmā sanaṅkumāro ekattena attānaṃ upasaṃharati, ekattena attānaṃ upasaṃharitvā sakkassa devānamindassa pallaṅke pallaṅkena nisīditvā deve tāvatiṃse āmantesi –
བྷཱཝིཏཨིདྡྷིཔཱདོ
Bhāvitaiddhipādo
༢༨༧. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྙཏྟཱ ཨིདྡྷིཔཧུཏཱཡ 55 ཨིདྡྷིཝིསཝིཏཱཡ 56 ཨིདྡྷིཝིཀུབྦནཏཱཡ། ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ བྷོ བྷིཀྑུ ཚནྡསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི། ཝཱིརིཡསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི། ཙིཏྟསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི། ཝཱིམཾསཱསམཱདྷིཔྤདྷཱནསངྑཱརསམནྣཱགཏཾ ཨིདྡྷིཔཱདཾ བྷཱཝེཏི། ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ ཨིདྡྷིཔཱདཱ པཉྙཏྟཱ ཨིདྡྷིཔཧུཏཱཡ ཨིདྡྷིཝིསཝིཏཱཡ ཨིདྡྷིཝིཀུབྦནཏཱཡ།
287. ‘‘‘Taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāva supaññattā cime tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro iddhipādā paññattā iddhipahutāya 57 iddhivisavitāya 58 iddhivikubbanatāya. Katame cattāro? Idha bho bhikkhu chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Vīriyasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Cittasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. Ime kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro iddhipādā paññattā iddhipahutāya iddhivisavitāya iddhivikubbanatāya.
‘‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི བྷོ ཨཏཱིཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོསུཾ, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ། ཡེཔི ཧི ཀེཙི བྷོ ཨནཱགཏམདྡྷཱནཾ སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོསྶནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ། ཡེཔི ཧི ཀེཙི བྷོ ཨེཏརཧི སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨནེཀཝིཧིཏཾ ཨིདྡྷིཝིདྷཾ པཙྩནུབྷོནྟི, སབྦེ ཏེ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཾ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ། པསྶནྟི ནོ བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ མམཔིམཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝ’’ནྟི? ‘‘ཨེཝཾ མཧཱབྲཧྨེ’’ཏི། ‘‘ཨཧམྤི ཁོ བྷོ ཨིམེསཾཡེཝ ཙཏུནྣཉྩ ཨིདྡྷིཔཱདཱནཾ བྷཱཝིཏཏྟཱ བཧུལཱིཀཏཏྟཱ ཨེཝཾ མཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’’ཏི། ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ། ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –
‘‘‘Ye hi keci bho atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhosuṃ, sabbe te imesaṃyeva catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā. Yepi hi keci bho anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhossanti, sabbe te imesaṃyeva catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā. Yepi hi keci bho etarahi samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhonti, sabbe te imesaṃyeva catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā. Passanti no bhonto devā tāvatiṃsā mamapimaṃ evarūpaṃ iddhānubhāva’’nti? ‘‘Evaṃ mahābrahme’’ti. ‘‘Ahampi kho bho imesaṃyeva catunnañca iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā evaṃ mahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti. Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha. Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsitvā deve tāvatiṃse āmantesi –
ཏིཝིདྷོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ
Tividho okāsādhigamo
༢༨༨. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝཉྩིདཾ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམཱ ཨནུབུདྡྷཱ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ། ཀཏམེ ཏཡོ? ཨིདྷ བྷོ ཨེཀཙྩོ སཾསཊྛོ ཝིཧརཏི ཀཱམེཧི སཾསཊྛོ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི། སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི། སོ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ ཨསཾསཊྛོ ཝིཧརཏི ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛོ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི། ཏསྶ ཨསཾསཊྛསྶ ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛསྶ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ 59 ཛཱཡེཐ, ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷོ, ཨསཾསཊྛསྶ ཀཱམེཧི ཨསཾསཊྛསྶ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན པཋམོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ།
288. ‘‘‘Taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tayo okāsādhigamā anubuddhā sukhassādhigamāya. Katame tayo? Idha bho ekacco saṃsaṭṭho viharati kāmehi saṃsaṭṭho akusalehi dhammehi. So aparena samayena ariyadhammaṃ suṇāti, yoniso manasi karoti, dhammānudhammaṃ paṭipajjati. So ariyadhammassavanaṃ āgamma yonisomanasikāraṃ dhammānudhammappaṭipattiṃ asaṃsaṭṭho viharati kāmehi asaṃsaṭṭho akusalehi dhammehi. Tassa asaṃsaṭṭhassa kāmehi asaṃsaṭṭhassa akusalehi dhammehi uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Seyyathāpi, bho, pamudā pāmojjaṃ 60 jāyetha, evameva kho, bho, asaṃsaṭṭhassa kāmehi asaṃsaṭṭhassa akusalehi dhammehi uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Ayaṃ kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamo okāsādhigamo anubuddho sukhassādhigamāya.
‘‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷོ, ཨིདྷེཀཙྩསྶ ཨོལཱ༹རིཀཱ ཀཱཡསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཙཱིསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཙིཏྟསངྑཱརཱ ཨཔྤཊིཔྤསྶདྡྷཱ ཧོནྟི། སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི། ཏསྶ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ ཨོལཱ༹རིཀཱ ཀཱཡསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཝཙཱིསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི, ཨོལཱ༹རིཀཱ ཙིཏྟསངྑཱརཱ པཊིཔྤསྶམྦྷནྟི། ཏསྶ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཀཱཡསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཝཙཱིསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཙིཏྟསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡེཐ, ཨེཝམེཝ ཁོ བྷོ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཀཱཡསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཝཙཱིསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨོལཱ༹རིཀཱནཾ ཙིཏྟསངྑཱརཱནཾ པཊིཔྤསྶདྡྷིཡཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན དུཏིཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ།
‘‘‘Puna caparaṃ, bho, idhekaccassa oḷārikā kāyasaṅkhārā appaṭippassaddhā honti, oḷārikā vacīsaṅkhārā appaṭippassaddhā honti, oḷārikā cittasaṅkhārā appaṭippassaddhā honti. So aparena samayena ariyadhammaṃ suṇāti, yoniso manasi karoti, dhammānudhammaṃ paṭipajjati. Tassa ariyadhammassavanaṃ āgamma yonisomanasikāraṃ dhammānudhammappaṭipattiṃ oḷārikā kāyasaṅkhārā paṭippassambhanti, oḷārikā vacīsaṅkhārā paṭippassambhanti, oḷārikā cittasaṅkhārā paṭippassambhanti. Tassa oḷārikānaṃ kāyasaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā oḷārikānaṃ vacīsaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā oḷārikānaṃ cittasaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Seyyathāpi, bho, pamudā pāmojjaṃ jāyetha, evameva kho bho oḷārikānaṃ kāyasaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā oḷārikānaṃ vacīsaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā oḷārikānaṃ cittasaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Ayaṃ kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyo okāsādhigamo anubuddho sukhassādhigamāya.
‘‘‘པུན ཙཔརཾ, བྷོ, ཨིདྷེཀཙྩོ ‘ཨིདཾ ཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི, ‘ཨིདཾ ཨཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། ‘ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱག’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། སོ ཨཔརེན སམཡེན ཨརིཡདྷམྨཾ སུཎཱཏི, ཡོནིསོ མནསི ཀརོཏི, དྷམྨཱནུདྷམྨཾ པཊིཔཛྫཏི། སོ ཨརིཡདྷམྨསྶཝནཾ ཨཱགམྨ ཡོནིསོམནསིཀཱརཾ དྷམྨཱནུདྷམྨཔྤཊིཔཏྟིཾ, ‘ཨིདཾ ཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི, ‘ཨིདཾ ཨཀུསལ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཨིདཾ སཱཝཛྫཾ ཨིདཾ ཨནཝཛྫཾ, ཨིདཾ སེཝིཏབྦཾ ཨིདཾ ན སེཝིཏབྦཾ, ཨིདཾ ཧཱིནཾ ཨིདཾ པཎཱིཏཾ, ཨིདཾ ཀཎྷསུཀྐསཔྤཊིབྷཱག’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཏསྶ ཨེཝཾ ཛཱནཏོ ཨེཝཾ པསྶཏོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིཡཏི, ཝིཛྫཱ ཨུཔྤཛྫཏི། ཏསྶ ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། སེཡྻཐཱཔི, བྷོ, པམུདཱ པཱམོཛྫཾ ཛཱཡེཐ , ཨེཝམེཝ ཁོ, བྷོ, ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ཨུཔྤཛྫཏི སུཁཾ, སུཁཱ བྷིཡྻོ སོམནསྶཾ། ཨཡཾ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཏིཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམོ ཨནུབུདྡྷོ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡ། ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཏཡོ ཨོཀཱསཱདྷིགམཱ ཨནུབུདྡྷཱ སུཁསྶཱདྷིགམཱཡཱ’’ཏི། ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ, ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –
‘‘‘Puna caparaṃ, bho, idhekacco ‘idaṃ kusala’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ‘idaṃ akusala’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. ‘Idaṃ sāvajjaṃ idaṃ anavajjaṃ, idaṃ sevitabbaṃ idaṃ na sevitabbaṃ, idaṃ hīnaṃ idaṃ paṇītaṃ, idaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāga’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. So aparena samayena ariyadhammaṃ suṇāti, yoniso manasi karoti, dhammānudhammaṃ paṭipajjati. So ariyadhammassavanaṃ āgamma yonisomanasikāraṃ dhammānudhammappaṭipattiṃ, ‘idaṃ kusala’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘idaṃ akusala’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Idaṃ sāvajjaṃ idaṃ anavajjaṃ, idaṃ sevitabbaṃ idaṃ na sevitabbaṃ, idaṃ hīnaṃ idaṃ paṇītaṃ, idaṃ kaṇhasukkasappaṭibhāga’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato avijjā pahīyati, vijjā uppajjati. Tassa avijjāvirāgā vijjuppādā uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Seyyathāpi, bho, pamudā pāmojjaṃ jāyetha , evameva kho, bho, avijjāvirāgā vijjuppādā uppajjati sukhaṃ, sukhā bhiyyo somanassaṃ. Ayaṃ kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tatiyo okāsādhigamo anubuddho sukhassādhigamāya. Ime kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena tayo okāsādhigamā anubuddhā sukhassādhigamāyā’’ti. Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha, imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsitvā deve tāvatiṃse āmantesi –
ཙཏུསཏིཔཊྛཱནཾ
Catusatipaṭṭhānaṃ
༢༨༩. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ པཉྙཏྟཱ ཀུསལསྶཱདྷིགམཱཡ། ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨིདྷ , བྷོ, བྷིཀྑུ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ། ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཀཱཡེ ཀཱཡཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱདྷིཡཏི, སམྨཱ ཝིཔྤསཱིདཏི། སོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱཧིཏོ སམྨཱ ཝིཔྤསནྣོ བཧིདྡྷཱ པརཀཱཡེ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི། ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཝེདནཱསུ ཝེདནཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ॰… བཧིདྡྷཱ པརཝེདནཱསུ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི། ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ ཙིཏྟེ ཙིཏྟཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི…པེ॰… བཧིདྡྷཱ པརཙིཏྟེ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི། ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརཏི ཨཱཏཱཔཱི སམྤཛཱནོ སཏིམཱ ཝིནེཡྻ ལོཀེ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཾ། ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ དྷམྨེསུ དྷམྨཱནུཔསྶཱི ཝིཧརནྟོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱདྷིཡཏི, སམྨཱ ཝིཔྤསཱིདཏི། སོ ཏཏྠ སམྨཱ སམཱཧིཏོ སམྨཱ ཝིཔྤསནྣོ བཧིདྡྷཱ པརདྷམྨེསུ ཉཱཎདསྶནཾ ཨབྷིནིབྦཏྟེཏི། ཨིམེ ཁོ, བྷོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནཱ པཉྙཏྟཱ ཀུསལསྶཱདྷིགམཱཡཱ’’ཏི། ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ། ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྭཱ དེཝེ ཏཱཝཏིཾསེ ཨཱམནྟེསི –
289. ‘‘‘Taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāva supaññattā cime tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro satipaṭṭhānā paññattā kusalassādhigamāya. Katame cattāro? Idha , bho, bhikkhu ajjhattaṃ kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Ajjhattaṃ kāye kāyānupassī viharanto tattha sammā samādhiyati, sammā vippasīdati. So tattha sammā samāhito sammā vippasanno bahiddhā parakāye ñāṇadassanaṃ abhinibbatteti. Ajjhattaṃ vedanāsu vedanānupassī viharati…pe… bahiddhā paravedanāsu ñāṇadassanaṃ abhinibbatteti. Ajjhattaṃ citte cittānupassī viharati…pe… bahiddhā paracitte ñāṇadassanaṃ abhinibbatteti. Ajjhattaṃ dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Ajjhattaṃ dhammesu dhammānupassī viharanto tattha sammā samādhiyati, sammā vippasīdati. So tattha sammā samāhito sammā vippasanno bahiddhā paradhammesu ñāṇadassanaṃ abhinibbatteti. Ime kho, bho, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro satipaṭṭhānā paññattā kusalassādhigamāyā’’ti. Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha. Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsitvā deve tāvatiṃse āmantesi –
སཏྟ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ
Satta samādhiparikkhārā
༢༩༠. ‘‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙནྟི, བྷོནྟོ དེཝཱ ཏཱཝཏིཾསཱ, ཡཱཝ སུཔཉྙཏྟཱ ཙིམེ ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན སཏྟ སམཱདྷིཔརིཀྑཱརཱ སམྨཱསམཱདྷིསྶ པརིབྷཱཝནཱཡ སམྨཱསམཱདྷིསྶ པཱརིཔཱུརིཡཱ། ཀཏམེ སཏྟ? སམྨཱདིཊྛི སམྨཱསངྐཔྤོ སམྨཱཝཱཙཱ སམྨཱཀམྨནྟོ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ སམྨཱཝཱཡཱམོ སམྨཱསཏི། ཡཱ ཁོ, བྷོ, ཨིམེཧི སཏྟཧངྒེཧི ཙིཏྟསྶ ཨེཀགྒཏཱ པརིཀྑཏཱ, ཨཡཾ ཝུཙྩཏི, བྷོ, ཨརིཡོ སམྨཱསམཱདྷི སཨུཔནིསོ ཨིཏིཔི སཔརིཀྑཱརོ ཨིཏིཔི། སམྨཱདིཊྛིསྶ བྷོ, སམྨཱསངྐཔྤོ པཧོཏི, སམྨཱསངྐཔྤསྶ སམྨཱཝཱཙཱ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཙསྶ སམྨཱཀམྨནྟོ པཧོཏི། སམྨཱཀམྨནྟསྶ སམྨཱཨཱཛཱིཝོ པཧོཏི, སམྨཱཨཱཛཱིཝསྶ སམྨཱཝཱཡཱམོ པཧོཏི, སམྨཱཝཱཡཱམསྶ སམྨཱསཏི པཧོཏི , སམྨཱསཏིསྶ སམྨཱསམཱདྷི པཧོཏི, སམྨཱསམཱདྷིསྶ སམྨཱཉཱཎཾ པཧོཏི, སམྨཱཉཱཎསྶ སམྨཱཝིམུཏྟི པཧོཏི། ཡཉྷི ཏཾ, བྷོ, སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ – ‘སྭཱཀྑཱཏོ བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི ཨཔཱརུཏཱ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ’ཏི ཨིདམེཝ ཏཾ སམྨཱ ཝདམཱནོ ཝདེཡྻ། སྭཱཀྑཱཏོ ཧི, བྷོ, བྷགཝཏཱ དྷམྨོ སནྡིཊྛིཀོ, ཨཀཱལིཀོ ཨེཧིཔསྶིཀོ ཨོཔནེཡྻིཀོ པཙྩཏྟཾ ཝེདིཏབྦོ ཝིཉྙཱུཧི ཨཔཱརུཏཱ ཨམཏསྶ དྭཱརཱ 61།
290. ‘‘‘Taṃ kiṃ maññanti, bhonto devā tāvatiṃsā, yāva supaññattā cime tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena satta samādhiparikkhārā sammāsamādhissa paribhāvanāya sammāsamādhissa pāripūriyā. Katame satta? Sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati. Yā kho, bho, imehi sattahaṅgehi cittassa ekaggatā parikkhatā, ayaṃ vuccati, bho, ariyo sammāsamādhi saupaniso itipi saparikkhāro itipi. Sammādiṭṭhissa bho, sammāsaṅkappo pahoti, sammāsaṅkappassa sammāvācā pahoti, sammāvācassa sammākammanto pahoti. Sammākammantassa sammāājīvo pahoti, sammāājīvassa sammāvāyāmo pahoti, sammāvāyāmassa sammāsati pahoti , sammāsatissa sammāsamādhi pahoti, sammāsamādhissa sammāñāṇaṃ pahoti, sammāñāṇassa sammāvimutti pahoti. Yañhi taṃ, bho, sammā vadamāno vadeyya – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhi apārutā amatassa dvārā’ti idameva taṃ sammā vadamāno vadeyya. Svākkhāto hi, bho, bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko, akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhi apārutā amatassa dvārā 62.
‘‘‘ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷོ, བུདྡྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, དྷམྨེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, སངྒྷེ ཨཝེཙྩཔྤསཱདེན སམནྣཱགཏཱ, ཨརིཡཀནྟེཧི སཱིལེཧི སམནྣཱགཏཱ , ཡེ ཙིམེ ཨོཔཔཱཏིཀཱ དྷམྨཝིནཱིཏཱ སཱཏིརེཀཱནི ཙཏུཝཱིསཏིསཏསཧསྶཱནི མཱགདྷཀཱ པརིཙཱརཀཱ ཨབྦྷཏཱིཏཱ ཀཱལངྐཏཱ ཏིཎྞཾ སཾཡོཛནཱནཾ པརིཀྑཡཱ སོཏཱཔནྣཱ ཨཝིནིཔཱཏདྷམྨཱ ནིཡཏཱ སམྦོདྷིཔརཱཡཎཱ། ཨཏྠི ཙེཝེཏྠ སཀདཱགཱམིནོ།
‘‘‘Ye hi keci, bho, buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā, ariyakantehi sīlehi samannāgatā , ye cime opapātikā dhammavinītā sātirekāni catuvīsatisatasahassāni māgadhakā paricārakā abbhatītā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā. Atthi cevettha sakadāgāmino.
སངྑཱཏུཾ ནོཔི སཀྐོམི, མུསཱཝཱདསྶ ཨོཏྟཔྤ’’ནྟི༎
Saṅkhātuṃ nopi sakkomi, musāvādassa ottappa’’nti.
༢༩༡. ‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ བྷཱསིཏྠ, ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ བྷཱསཏོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཨེཝཾ ཙེཏསོ པརིཝིཏཀྐོ ཨུདཔཱདི – ‘‘ཨཙྪརིཡཾ ཝཏ བྷོ, ཨབྦྷུཏཾ ཝཏ བྷོ, ཨེཝརཱུཔོཔི ནཱམ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ བྷཝིསྶཏི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིསྶནྟཱི’’ཏི། ཨཐ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཝེསྶཝཎཾ མཧཱརཱཛཱནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཏི བྷཝཾ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ ཨཏཱིཏམྤི ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ ཨཧོསི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིཾསུ། ཨནཱགཏམྤི ཨདྡྷཱནཾ ཨེཝརཱུཔོ ཨུལཱ༹རོ སཏྠཱ བྷཝིསྶཏི, ཨེཝརཱུཔཾ ཨུལཱ༹རཾ དྷམྨཀྑཱནཾ, ཨེཝརཱུཔཱ ཨུལཱ༹རཱ ཝིསེསཱདྷིགམཱ པཉྙཱཡིསྶནྟཱི’’’ཏི།
291. ‘Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro bhāsittha, imamatthaṃ, bhante, brahmuno sanaṅkumārassa bhāsato vessavaṇassa mahārājassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, evarūpopi nāma uḷāro satthā bhavissati, evarūpaṃ uḷāraṃ dhammakkhānaṃ, evarūpā uḷārā visesādhigamā paññāyissantī’’ti. Atha, bhante, brahmā sanaṅkumāro vessavaṇassa mahārājassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vessavaṇaṃ mahārājānaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññati bhavaṃ vessavaṇo mahārājā atītampi addhānaṃ evarūpo uḷāro satthā ahosi, evarūpaṃ uḷāraṃ dhammakkhānaṃ, evarūpā uḷārā visesādhigamā paññāyiṃsu. Anāgatampi addhānaṃ evarūpo uḷāro satthā bhavissati, evarūpaṃ uḷāraṃ dhammakkhānaṃ, evarūpā uḷārā visesādhigamā paññāyissantī’’’ti.
༢༩༢. ‘‘‘ཨིམམཏྠཾ, བྷནྟེ, བྲཧྨཱ སནངྐུམཱརོ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ ཨབྷཱསི, ཨིམམཏྠཾ ཝེསྶཝཎོ མཧཱརཱཛཱ བྲཧྨུནོ སནངྐུམཱརསྶ དེཝཱནཾ ཏཱཝཏིཾསཱནཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ 65 སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ སཡཾ པརིསཱཡཾ ཨཱརོཙེསི’’།
292. ‘‘‘Imamatthaṃ, bhante, brahmā sanaṅkumāro devānaṃ tāvatiṃsānaṃ abhāsi, imamatthaṃ vessavaṇo mahārājā brahmuno sanaṅkumārassa devānaṃ tāvatiṃsānaṃ bhāsato sammukhā sutaṃ 66 sammukhā paṭiggahitaṃ sayaṃ parisāyaṃ ārocesi’’.
ཨིམམཏྠཾ ཛནཝསབྷོ ཡཀྑོ ཝེསྶཝཎསྶ མཧཱརཱཛསྶ སཡཾ པརིསཱཡཾ བྷཱསཏོ སམྨུཁཱ སུཏཾ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧིཏཾ 67 བྷགཝཏོ ཨཱརོཙེསི། ཨིམམཏྠཾ བྷགཝཱ ཛནཝསབྷསྶ ཡཀྑསྶ སམྨུཁཱ སུཏྭཱ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ སཱམཉྩ ཨབྷིཉྙཱཡ ཨཱཡསྨཏོ ཨཱནནྡསྶ ཨཱརོཙེསི, ཨིམམཏྠམཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝཏོ སམྨུཁཱ སུཏྭཱ སམྨུཁཱ པཊིགྒཧེཏྭཱ ཨཱརོཙེསི བྷིཀྑཱུནཾ བྷིཀྑུནཱིནཾ ཨུཔཱསཀཱནཾ ཨུཔཱསིཀཱནཾ། ཏཡིདཾ བྲཧྨཙརིཡཾ ཨིདྡྷཉྩེཝ ཕཱིཏཉྩ ཝིཏྠཱརིཀཾ བཱཧུཛཉྙཾ པུཐུབྷཱུཏཾ ཡཱཝ དེཝམནུསྶེཧི སུཔྤཀཱསིཏནྟི།
Imamatthaṃ janavasabho yakkho vessavaṇassa mahārājassa sayaṃ parisāyaṃ bhāsato sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ 68 bhagavato ārocesi. Imamatthaṃ bhagavā janavasabhassa yakkhassa sammukhā sutvā sammukhā paṭiggahetvā sāmañca abhiññāya āyasmato ānandassa ārocesi, imamatthamāyasmā ānando bhagavato sammukhā sutvā sammukhā paṭiggahetvā ārocesi bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ. Tayidaṃ brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitanti.
ཛནཝསབྷསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཉྩམཾ།
Janavasabhasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / དཱིགྷ ནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ༥. ཛནཝསབྷསུཏྟཝཎྞནཱ • 5. Janavasabhasuttavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / དཱིགྷནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ༥. ཛནཝསབྷསུཏྟཝཎྞནཱ • 5. Janavasabhasuttavaṇṇanā
