| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
5. ජන්‌තුසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Jantusuttavaṇṇanā
106. යෙ විනයෙ අපකතඤ්‌ඤුනො සංකිලෙසිකෙසු වොදානියෙසු ධම්‌මෙසු න කුසලා යං කිඤ්‌චි න කාරිනො විප්‌පටිසාරබහුලා. තෙසං අනුප්‌පන්‌නඤ්‌ච උද්‌ධච්‌චං උප්‌පජ්‌ජති, උප්‌පන්‌නඤ්‌ච භිය්‍යොභාවං වෙපුල්‌ලං ආපජ්‌ජතීති ආහ ‘‘අකප්‌පියෙ කප්‌පියසඤ්‌ඤිතාය…පෙ.… උද්‌ධච්‌චපකතිකා’’ති. සාරාභාවෙන තුච්‌ඡත්‌තා ච නළො වියාති නළො, මානොති ආහ ‘‘උන්‌නළාති උග්‌ගතනළා’’ති. තෙනාහ ‘‘උට්‌ඨිතතුච්‌ඡමානා’’ති. මානො හි සෙය්‍යස්‌ස සෙය්‍යොති සදිසොති ච පවත්‌තියා විසෙසතො තුච්‌ඡො. චාපල්‌ලෙනාති චපලභාවෙන, තණ්‌හාලොලුප්‌පෙනාති අත්‌ථො. මුඛඛරාති මුඛෙන ඵරුසා, ඵරුසවාදිනොති අත්‌ථො. විකිණ්‌ණවාචාති විසටවචනා, සම්‌ඵප්‌පලාපතාය අපරියන්‌තවචනා. තෙනාහ ‘‘අසංයතවචනා’’තිආදි. චණ්‌ඩසොතෙ බද්‌ධනාවාසදිසාති එතෙන අනවට්‌ඨිතකිරියතං දස්‌සෙති. යෙන සමන්‌නාගතා සත්‌තා එකස්‌මිං ඨානෙ ඨාතුං වා නිසීදිතුං වා න සක්‌කොන්‌ති, ඉතො චිතො ච විචරන්‌ති. අනවට්‌ඨිතචිත්‌තාති එකස්‌මිං ආරම්‌මණෙ න අවට්‌ඨිතචිත්‌තා. විවටඉන්‌ද්‍රියාති අසංවුතචක්‌ඛාදිඉන්‌ද්‍රියා.
106. Ye vinaye apakataññuno saṃkilesikesu vodāniyesu dhammesu na kusalā yaṃ kiñci na kārino vippaṭisārabahulā. Tesaṃ anuppannañca uddhaccaṃ uppajjati, uppannañca bhiyyobhāvaṃ vepullaṃ āpajjatīti āha ‘‘akappiye kappiyasaññitāya…pe… uddhaccapakatikā’’ti. Sārābhāvena tucchattā ca naḷo viyāti naḷo, mānoti āha ‘‘unnaḷāti uggatanaḷā’’ti. Tenāha ‘‘uṭṭhitatucchamānā’’ti. Māno hi seyyassa seyyoti sadisoti ca pavattiyā visesato tuccho. Cāpallenāti capalabhāvena, taṇhāloluppenāti attho. Mukhakharāti mukhena pharusā, pharusavādinoti attho. Vikiṇṇavācāti visaṭavacanā, samphappalāpatāya apariyantavacanā. Tenāha ‘‘asaṃyatavacanā’’tiādi. Caṇḍasote baddhanāvāsadisāti etena anavaṭṭhitakiriyataṃ dasseti. Yena samannāgatā sattā ekasmiṃ ṭhāne ṭhātuṃ vā nisīdituṃ vā na sakkonti, ito cito ca vicaranti. Anavaṭṭhitacittāti ekasmiṃ ārammaṇe na avaṭṭhitacittā. Vivaṭaindriyāti asaṃvutacakkhādiindriyā.
ගුණකථාය සද්‌ධිං කථියමානො නිග්‌ගුණස්‌ස අගුණො පාකටො හොති ජාතිමණිසමීපෙ ඨිතස්‌ස විය කාචමණිනො දොසො. සුඛජීවිනොති සුඛෙ ඨිතා. යථා දායකානං සුභරං හොති, එවං සුඛෙන අකිච්‌ඡෙන පවත්‌තජීවිකා. තෙනාහ ‘‘පුබ්‌බෙ භික්‌ඛූ’’තිආදි.
Guṇakathāya saddhiṃ kathiyamāno nigguṇassa aguṇo pākaṭo hoti jātimaṇisamīpe ṭhitassa viya kācamaṇino doso. Sukhajīvinoti sukhe ṭhitā. Yathā dāyakānaṃ subharaṃ hoti, evaṃ sukhena akicchena pavattajīvikā. Tenāha ‘‘pubbe bhikkhū’’tiādi.
අත්‌තනො රුචිවසෙන ගාමකිච්‌චං නෙතීති ගාමණි, තෙ පන හීළෙන්‌තො වදති ‘‘ගාමණිකා’’ති. විස්‌සජ්‌ජෙත්‌වාති සතිවොස්‌සග්‌ගවසෙන විස්‌සජ්‌ජෙත්‌වා කිලෙසමුච්‌ඡායාති මහිච්‌ඡාසඞ්‌ඛාතාය තණ්‌හාමුච්‌ඡාය. සීලවන්‌තානංයෙව හි දුප්‌පටිපත්‌තිං සන්‌ධාය දෙවපුත්‌තො වදති. වත්‌තබ්‌බයුත්‌තකෙයෙවාති ඔවාදෙන මයා අනුග්‌ගහෙතබ්‌බමෙව. ඡඩ්‌ඩිතකාති පරිච්‌චත්‌තා ආචරියුපජ්‌ඣායාදීහි. තතො එව අනාථා අප්‌පතිට්‌ඨා. පෙතාති විගතජීවිතා මතා. යථා පෙතා, තථෙව හොන්‌ති අත්‌තහිතාසමත්‌ථතාය විඤ්‌ඤූනං ජිගුච්‌ඡිතබ්‌බතාය ච.
Attano rucivasena gāmakiccaṃ netīti gāmaṇi, te pana hīḷento vadati ‘‘gāmaṇikā’’ti. Vissajjetvāti sativossaggavasena vissajjetvā kilesamucchāyāti mahicchāsaṅkhātāya taṇhāmucchāya. Sīlavantānaṃyeva hi duppaṭipattiṃ sandhāya devaputto vadati. Vattabbayuttakeyevāti ovādena mayā anuggahetabbameva. Chaḍḍitakāti pariccattā ācariyupajjhāyādīhi. Tato eva anāthā appatiṭṭhā. Petāti vigatajīvitā matā. Yathā petā, tatheva honti attahitāsamatthatāya viññūnaṃ jigucchitabbatāya ca.
ජන්‌තුසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Jantusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 5. ජන්‌තුසුත්‌තං • 5. Jantusuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 5. ජන්‌තුසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Jantusuttavaṇṇanā
