| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
४. जाणुस्सोणिब्राह्मणसुत्तं
4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttaṃ
४. सावत्थिनिदानं। अथ खो आयस्मा आनन्दो पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सावत्थिं पिण्डाय पाविसि। अद्दसा खो आयस्मा आनन्दो जाणुस्सोणिं ब्राह्मणं सब्बसेतेन वळवाभिरथेन 1 सावत्थिया निय्यायन्तं। सेता सुदं अस्सा युत्ता होन्ति सेतालङ्कारा, सेतो रथो, सेतपरिवारो, सेता रस्मियो, सेता पतोदलट्ठि, सेतं छत्तं, सेतं उण्हीसं , सेतानि वत्थानि, सेता उपाहना, सेताय सुदं वालबीजनिया बीजीयति। तमेनं जनो दिस्वा एवमाह – ‘‘ब्रह्मं वत, भो, यानं! ब्रह्मयानरूपं वत, भो’’ति!!
4. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho āyasmā ānando jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena 2 sāvatthiyā niyyāyantaṃ. Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ , setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati. Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ! Brahmayānarūpaṃ vata, bho’’ti!!
अथ खो आयस्मा आनन्दो सावत्थियं पिण्डाय चरित्वा पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्कन्तो येन भगवा तेनुपसङ्कमि ; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो आयस्मा आनन्दो भगवन्तं एतदवोच –
Atha kho āyasmā ānando sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘इधाहं, भन्ते, पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सावत्थिं पिण्डाय पाविसिं। अद्दसं ख्वाहं, भन्ते, जाणुस्सोणिं ब्राह्मणं सब्बसेतेन वळवाभिरथेन सावत्थिया निय्यायन्तं। सेता सुदं अस्सा युत्ता होन्ति सेतालङ्कारा, सेतो रथो, सेतपरिवारो, सेता रस्मियो, सेता पतोदलट्ठि, सेतं छत्तं, सेतं उण्हीसं, सेतानि वत्थानि, सेता उपाहना, सेताय सुदं वालबीजनिया बीजीयति। तमेनं जनो दिस्वा एवमाह – ‘ब्रह्मं वत, भो, यानं! ब्रह्मयानरूपं वत, भो’ति!! सक्का नु खो, भन्ते, इमस्मिं धम्मविनये ब्रह्मयानं पञ्ञापेतु’’न्ति?
‘‘Idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Addasaṃ khvāhaṃ, bhante, jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena sāvatthiyā niyyāyantaṃ. Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ, setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati. Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ! Brahmayānarūpaṃ vata, bho’ti!! Sakkā nu kho, bhante, imasmiṃ dhammavinaye brahmayānaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘सक्का , आनन्दा’’ति भगवा अवोच – ‘‘इमस्सेव खो एतं, आनन्द, अरियस्स अट्ठङ्गिकस्स मग्गस्स अधिवचनं – ‘ब्रह्मयानं’ इतिपि, ‘धम्मयानं’ इतिपि, ‘अनुत्तरो सङ्गामविजयो’ इतिपी’’ति।
‘‘Sakkā , ānandā’’ti bhagavā avoca – ‘‘imasseva kho etaṃ, ānanda, ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti.
‘‘सम्मादिट्ठि, आनन्द, भाविता बहुलीकता रागविनयपरियोसाना होति, दोसविनयपरियोसाना होति, मोहविनयपरियोसाना होति। सम्मासङ्कप्पो, आनन्द, भावितो बहुलीकतो रागविनयपरियोसानो होति, दोसविनयपरियोसानो होति, मोहविनयपरियोसानो होति। सम्मावाचा, आनन्द, भाविता बहुलीकता रागविनयपरियोसाना होति, दोस…पे॰… मोहविनयपरियोसाना होति। सम्माकम्मन्तो, आनन्द, भावितो बहुलीकतो रागविनयपरियोसानो होति, दोस… मोहविनयपरियोसानो होति। सम्माआजीवो, आनन्द, भावितो बहुलीकतो रागविनयपरियोसानो होति, दोस… मोहविनयपरियोसानो होति । सम्मावायामो, आनन्द, भावितो बहुलीकतो रागविनयपरियोसानो होति, दोस… मोहविनयपरियोसानो होति। सम्मासति, आनन्द, भाविता बहुलीकता रागविनयपरियोसाना होति, दोस… मोहविनयपरियोसाना होति। सम्मासमाधि, आनन्द, भावितो बहुलीकतो रागविनयपरियोसानो होति, दोस… मोहविनयपरियोसानो होति।
‘‘Sammādiṭṭhi, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosavinayapariyosānā hoti, mohavinayapariyosānā hoti. Sammāsaṅkappo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosavinayapariyosāno hoti, mohavinayapariyosāno hoti. Sammāvācā, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa…pe… mohavinayapariyosānā hoti. Sammākammanto, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti. Sammāājīvo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti . Sammāvāyāmo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti. Sammāsati, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa… mohavinayapariyosānā hoti. Sammāsamādhi, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
‘‘इमिना खो एतं, आनन्द, परियायेन वेदितब्बं यथा इमस्सेवेतं अरियस्स अट्ठङ्गिकस्स मग्गस्स अधिवचनं – ‘ब्रह्मयानं’ इतिपि, ‘धम्मयानं’ इतिपि, ‘अनुत्तरो सङ्गामविजयो’ इतिपी’’ति। इदमवोच भगवा। इदं वत्वान सुगतो अथापरं एतदवोच सत्था –
‘‘Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā imassevetaṃ ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘यस्स सद्धा च पञ्ञा च, धम्मा युत्ता सदा धुरं।
‘‘Yassa saddhā ca paññā ca, dhammā yuttā sadā dhuraṃ;
हिरी ईसा मनो योत्तं, सति आरक्खसारथि॥
Hirī īsā mano yottaṃ, sati ārakkhasārathi.
‘‘रथो सीलपरिक्खारो, झानक्खो चक्कवीरियो।
‘‘Ratho sīlaparikkhāro, jhānakkho cakkavīriyo;
उपेक्खा धुरसमाधि, अनिच्छा परिवारणं॥
Upekkhā dhurasamādhi, anicchā parivāraṇaṃ.
‘‘अब्यापादो अविहिंसा, विवेको यस्स आवुधं।
‘‘Abyāpādo avihiṃsā, viveko yassa āvudhaṃ;
‘‘एतदत्तनि सम्भूतं, ब्रह्मयानं अनुत्तरं।
‘‘Etadattani sambhūtaṃ, brahmayānaṃ anuttaraṃ;
निय्यन्ति धीरा लोकम्हा, अञ्ञदत्थु जयं जय’’न्ति॥ चतुत्थं।
Niyyanti dhīrā lokamhā, aññadatthu jayaṃ jaya’’nti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ४. जाणुस्सोणिब्राह्मणसुत्तवण्णना • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ४. जाणुस्सोणिब्राह्मणसुत्तवण्णना • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā
