| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๔. ชาณุโสฺสณิพฺราหฺมณสุตฺตํ
4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttaṃ
๔. สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข อายสฺมา อานโนฺท ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปาวิสิฯ อทฺทสา โข อายสฺมา อานโนฺท ชาณุโสฺสณิํ พฺราหฺมณํ สพฺพเสเตน วฬวาภิรเถน 1 สาวตฺถิยา นิยฺยายนฺตํฯ เสตา สุทํ อสฺสา ยุตฺตา โหนฺติ เสตาลงฺการา, เสโต รโถ, เสตปริวาโร, เสตา รสฺมิโย, เสตา ปโตทลฎฺฐิ, เสตํ ฉตฺตํ, เสตํ อุณฺหีสํ , เสตานิ วตฺถานิ, เสตา อุปาหนา, เสตาย สุทํ วาลพีชนิยา พีชียติฯ ตเมนํ ชโน ทิสฺวา เอวมาห – ‘‘พฺรหฺมํ วต, โภ, ยานํ! พฺรหฺมยานรูปํ วต, โภ’’ติ!!
4. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho āyasmā ānando jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena 2 sāvatthiyā niyyāyantaṃ. Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ , setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati. Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ! Brahmayānarūpaṃ vata, bho’’ti!!
อถ โข อายสฺมา อานโนฺท สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฎิกฺกโนฺต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อายสฺมา อานโนฺท ภควนฺตํ เอตทโวจ –
Atha kho āyasmā ānando sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘อิธาหํ, ภเนฺต, ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปาวิสิํฯ อทฺทสํ ขฺวาหํ, ภเนฺต, ชาณุโสฺสณิํ พฺราหฺมณํ สพฺพเสเตน วฬวาภิรเถน สาวตฺถิยา นิยฺยายนฺตํฯ เสตา สุทํ อสฺสา ยุตฺตา โหนฺติ เสตาลงฺการา, เสโต รโถ, เสตปริวาโร, เสตา รสฺมิโย, เสตา ปโตทลฎฺฐิ, เสตํ ฉตฺตํ, เสตํ อุณฺหีสํ, เสตานิ วตฺถานิ, เสตา อุปาหนา, เสตาย สุทํ วาลพีชนิยา พีชียติฯ ตเมนํ ชโน ทิสฺวา เอวมาห – ‘พฺรหฺมํ วต, โภ, ยานํ! พฺรหฺมยานรูปํ วต, โภ’ติ!! สกฺกา นุ โข, ภเนฺต, อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย พฺรหฺมยานํ ปญฺญาเปตุ’’นฺติ?
‘‘Idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Addasaṃ khvāhaṃ, bhante, jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena sāvatthiyā niyyāyantaṃ. Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ, setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati. Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ! Brahmayānarūpaṃ vata, bho’ti!! Sakkā nu kho, bhante, imasmiṃ dhammavinaye brahmayānaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘สกฺกา , อานนฺทา’’ติ ภควา อโวจ – ‘‘อิมเสฺสว โข เอตํ, อานนฺท, อริยสฺส อฎฺฐงฺคิกสฺส มคฺคสฺส อธิวจนํ – ‘พฺรหฺมยานํ’ อิติปิ, ‘ธมฺมยานํ’ อิติปิ, ‘อนุตฺตโร สงฺคามวิชโย’ อิติปี’’ติฯ
‘‘Sakkā , ānandā’’ti bhagavā avoca – ‘‘imasseva kho etaṃ, ānanda, ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti.
‘‘สมฺมาทิฎฺฐิ, อานนฺท, ภาวิตา พหุลีกตา ราควินยปริโยสานา โหติ, โทสวินยปริโยสานา โหติ, โมหวินยปริโยสานา โหติฯ สมฺมาสงฺกโปฺป, อานนฺท, ภาวิโต พหุลีกโต ราควินยปริโยสาโน โหติ, โทสวินยปริโยสาโน โหติ, โมหวินยปริโยสาโน โหติฯ สมฺมาวาจา, อานนฺท, ภาวิตา พหุลีกตา ราควินยปริโยสานา โหติ, โทส…เป.… โมหวินยปริโยสานา โหติฯ สมฺมากมฺมโนฺต, อานนฺท, ภาวิโต พหุลีกโต ราควินยปริโยสาโน โหติ, โทส… โมหวินยปริโยสาโน โหติฯ สมฺมาอาชีโว, อานนฺท, ภาวิโต พหุลีกโต ราควินยปริโยสาโน โหติ, โทส… โมหวินยปริโยสาโน โหติ ฯ สมฺมาวายาโม, อานนฺท, ภาวิโต พหุลีกโต ราควินยปริโยสาโน โหติ, โทส… โมหวินยปริโยสาโน โหติฯ สมฺมาสติ, อานนฺท, ภาวิตา พหุลีกตา ราควินยปริโยสานา โหติ, โทส… โมหวินยปริโยสานา โหติฯ สมฺมาสมาธิ, อานนฺท, ภาวิโต พหุลีกโต ราควินยปริโยสาโน โหติ, โทส… โมหวินยปริโยสาโน โหติฯ
‘‘Sammādiṭṭhi, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosavinayapariyosānā hoti, mohavinayapariyosānā hoti. Sammāsaṅkappo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosavinayapariyosāno hoti, mohavinayapariyosāno hoti. Sammāvācā, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa…pe… mohavinayapariyosānā hoti. Sammākammanto, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti. Sammāājīvo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti . Sammāvāyāmo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti. Sammāsati, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa… mohavinayapariyosānā hoti. Sammāsamādhi, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
‘‘อิมินา โข เอตํ, อานนฺท, ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อิมเสฺสเวตํ อริยสฺส อฎฺฐงฺคิกสฺส มคฺคสฺส อธิวจนํ – ‘พฺรหฺมยานํ’ อิติปิ, ‘ธมฺมยานํ’ อิติปิ, ‘อนุตฺตโร สงฺคามวิชโย’ อิติปี’’ติฯ อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –
‘‘Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā imassevetaṃ ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ยสฺส สทฺธา จ ปญฺญา จ, ธมฺมา ยุตฺตา สทา ธุรํ;
‘‘Yassa saddhā ca paññā ca, dhammā yuttā sadā dhuraṃ;
หิรี อีสา มโน โยตฺตํ, สติ อารกฺขสารถิฯ
Hirī īsā mano yottaṃ, sati ārakkhasārathi.
‘‘รโถ สีลปริกฺขาโร, ฌานโกฺข จกฺกวีริโย;
‘‘Ratho sīlaparikkhāro, jhānakkho cakkavīriyo;
อุเปกฺขา ธุรสมาธิ, อนิจฺฉา ปริวารณํฯ
Upekkhā dhurasamādhi, anicchā parivāraṇaṃ.
‘‘อพฺยาปาโท อวิหิํสา, วิเวโก ยสฺส อาวุธํ;
‘‘Abyāpādo avihiṃsā, viveko yassa āvudhaṃ;
‘‘เอตทตฺตนิ สมฺภูตํ, พฺรหฺมยานํ อนุตฺตรํ;
‘‘Etadattani sambhūtaṃ, brahmayānaṃ anuttaraṃ;
นิยฺยนฺติ ธีรา โลกมฺหา, อญฺญทตฺถุ ชยํ ชย’’นฺติฯ จตุตฺถํ;
Niyyanti dhīrā lokamhā, aññadatthu jayaṃ jaya’’nti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. ชาณุโสฺสณิพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. ชาณุโสฺสณิพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā
