Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൪. ജാണുസ്സോണിബ്രാഹ്മണസുത്തവണ്ണനാ
4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā
൪. വളവാഭി-സദ്ദോ വളവാപരിയായോതി ആഹ ‘‘ചതൂഹി വളവാഹി യുത്തരഥേനാ’’തി. യോധരഥോതി യോധേഹി യുജ്ഝനത്ഥം ആരോഹിതബ്ബരഥോ. അലങ്കാരരഥോ മങ്ഗലദിവസേസു അലങ്കതപടിയത്തേഹി ആരോഹിതബ്ബരഥോ. ഘനദുകുലേന പരിവാരിതോതി രജതപട്ടവണ്ണേന സേതദുകുലേന പടിച്ഛാദിതോ. പടിച്ഛാദനത്ഥോ ഹി ഇധ പരിവാരസദ്ദോ. രജതപനാളിസുപരിക്ഖിത്താ സേതഭാവകരണത്ഥം.
4.Vaḷavābhi-saddo vaḷavāpariyāyoti āha ‘‘catūhi vaḷavāhi yuttarathenā’’ti. Yodharathoti yodhehi yujjhanatthaṃ ārohitabbaratho. Alaṅkāraratho maṅgaladivasesu alaṅkatapaṭiyattehi ārohitabbaratho. Ghanadukulena parivāritoti rajatapaṭṭavaṇṇena setadukulena paṭicchādito. Paṭicchādanattho hi idha parivārasaddo. Rajatapanāḷisuparikkhittā setabhāvakaraṇatthaṃ.
ഛന്നം ഛന്നം മാസാനന്തി നിദ്ധാരണേ സാമിവചനം. ഏകവാരം നഗരം പദക്ഖിണം കരോതീതി ഇദം തസ്മിം ഠാനന്തരേ ഠിതേന കാതബ്ബം ചാരിത്തം. നഗരതോ ന പക്കന്താതി നഗരതോ ബഹി ന ഗതാ. മങ്ഗലവചനേ നിയുത്താ മങ്ഗലികാ, സുവത്ഥിവചനേ നിയുത്താ സോവത്ഥികാ. ആദി-സദ്ദേന ഥുതിമാഗധവന്ദികാചരിയകേ സങ്ഗണ്ഹാതി. സുകപത്തസദിസാനി വണ്ണതോ.
Channaṃ channaṃ māsānanti niddhāraṇe sāmivacanaṃ. Ekavāraṃ nagaraṃ padakkhiṇaṃ karotīti idaṃ tasmiṃ ṭhānantare ṭhitena kātabbaṃ cārittaṃ. Nagarato na pakkantāti nagarato bahi na gatā. Maṅgalavacane niyuttā maṅgalikā, suvatthivacane niyuttā sovatthikā. Ādi-saddena thutimāgadhavandikācariyake saṅgaṇhāti. Sukapattasadisāni vaṇṇato.
വണ്ണഗീതന്തി ഥുതിഗീതം. ബ്രഹ്മഭൂതം സേട്ഠഭൂതം യാനം, ബ്രഹ്മഭൂതാനം സേട്ഠഭൂതാനം യാനന്തി വാ ബ്രഹ്മയാനം. വിജിതത്താ വിസേസേന ജിനനതോ. രാഗം വിനയമാനാ പരിയോസാപേതീതി സബ്ബമ്പി രാഗം സമുച്ഛേദവിനയവസേന വിനേതി, അത്തനോ കിച്ചം പരിയോസാപേതി. കിച്ചപരിയോസാപനേനേവ ഹി സയമ്പി പരിയോസാനം നിപ്ഫത്തിം ഉപഗച്ഛതി. തേനാഹ ‘‘പരിയോസാനം ഗച്ഛതി നിപ്ഫജ്ജതീ’’തി.
Vaṇṇagītanti thutigītaṃ. Brahmabhūtaṃ seṭṭhabhūtaṃ yānaṃ, brahmabhūtānaṃ seṭṭhabhūtānaṃ yānanti vā brahmayānaṃ. Vijitattā visesena jinanato. Rāgaṃ vinayamānā pariyosāpetīti sabbampi rāgaṃ samucchedavinayavasena vineti, attano kiccaṃ pariyosāpeti. Kiccapariyosāpaneneva hi sayampi pariyosānaṃ nipphattiṃ upagacchati. Tenāha ‘‘pariyosānaṃ gacchati nipphajjatī’’ti.
ധുരന്തി ഭുമ്മത്ഥേ ഉപയോഗവചനന്തി ആഹ ‘‘തത്രമജ്ഝത്തതായുഗേ യുത്താ’’തി. ഈസാതി യുഗസന്ധാരികാ ദാരുയുഗളാ. യഥാ വാ ബാഹിരം യുഗം ധാരേതി, തസ്സാ ഠിതായ ഏവ കിച്ചസിദ്ധി, ഏവം കിരിയാവസേന ലദ്ധബലേന തത്രമജ്ഝത്തതായുഗേ ഥിരം ധാരേതി, തേഹേവ അരിയമഗ്ഗരഥസ്സ പവത്തനം. ഹിരിഗ്ഗഹണേന ചേത്ഥ തംസഹചരണതോ ഓത്തപ്പമ്പി ഗഹിതംയേവ ഹോതി. തേനാഹ ‘‘അത്തനാ സദ്ധി’’ന്തിആദി. നാളിയാ മിനമാനോ പുരിസോ വിയ ആരമ്മണം മിനാതീതി മനോ. കതരം പന തം മനോ, കഥഞ്ചസ്സ യോത്തസദിസതാതി ആഹ ‘‘വിപസ്സനാചിത്ത’’ന്തിആദി. തേന യോത്തം വിയാതി യോത്തന്തി ദസ്സേതി. ലോകിയവിപസ്സനാചിത്തം അതിരേകപഞ്ഞാസ കുസലധമ്മേ ഏകാബദ്ധേ ഏകസങ്ഗഹിതേ കരോതീതി സമ്ബന്ധോ. തേ പന ‘‘ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതീ’’തി ചിത്തങ്ഗവസേന ധമ്മസങ്ഗഹേ (ധ॰ സ॰ ൧) ആഗതനയേനേവ വേദിതബ്ബാ. ലോകുത്തരവിപസ്സനാചിത്തന്തി മഗ്ഗചിത്തം ആഹ. അതിരേകസട്ഠീതി തേ ഏവ സമ്മാകമ്മന്താജീവേഹി അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയാദീഹി ച സദ്ധിം അതിരേകസട്ഠി കുസലധമ്മേ. ഏകാബദ്ധേതി ഏകസ്മിം ഏവ ആരമ്മണേ ആബദ്ധേ. ഏകസങ്ഗഹേതി തഥേവ വിപസ്സനാകിച്ചവസേന ഏകസങ്ഗഹേ കരോതി. പുബ്ബങ്ഗമഭാവേന ആരക്ഖം സാരേതീതി ആരക്ഖസാരഥീ. ‘‘യഥാ ഹി രഥസ്സ…പേ॰… സാരഥീ’’തി വത്വാ തം ദസ്സേതും ‘‘യോഗ്ഗിയോ’’തി വുത്തം. ധുരം വാഹേതി യോഗ്ഗേ. യോജേതി യോഗ്ഗേ സമഗതിയഞ്ച. അക്ഖം അബ്ഭഞ്ജതി സുഖപ്പവത്തനത്ഥം. രഥം പേസേതി യോഗ്ഗചോദനേന. നിബ്ബിസേവനേ കരോതി ഗമനവീഥിയം പടിപാദനേന സന്നിയോജേതി. ആരക്ഖപച്ചുപട്ഠാനാതി ആരക്ഖം പച്ചുപട്ഠപേതി അസമ്മോസസഭാവത്താ. ഗതിയോതി പവത്തിയോ, നിപ്ഫത്തിയോ വാ. സമന്വേസതീതി ഗവേസതി.
Dhuranti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘tatramajjhattatāyuge yuttā’’ti. Īsāti yugasandhārikā dāruyugaḷā. Yathā vā bāhiraṃ yugaṃ dhāreti, tassā ṭhitāya eva kiccasiddhi, evaṃ kiriyāvasena laddhabalena tatramajjhattatāyuge thiraṃ dhāreti, teheva ariyamaggarathassa pavattanaṃ. Hiriggahaṇena cettha taṃsahacaraṇato ottappampi gahitaṃyeva hoti. Tenāha ‘‘attanā saddhi’’ntiādi. Nāḷiyā minamāno puriso viya ārammaṇaṃ minātīti mano. Kataraṃ pana taṃ mano, kathañcassa yottasadisatāti āha ‘‘vipassanācitta’’ntiādi. Tena yottaṃ viyāti yottanti dasseti. Lokiyavipassanācittaṃ atirekapaññāsa kusaladhamme ekābaddhe ekasaṅgahite karotīti sambandho. Te pana ‘‘phasso hoti…pe… avikkhepo hotī’’ti cittaṅgavasena dhammasaṅgahe (dha. sa. 1) āgatanayeneva veditabbā. Lokuttaravipassanācittanti maggacittaṃ āha. Atirekasaṭṭhīti te eva sammākammantājīvehi anaññātaññassāmītindriyādīhi ca saddhiṃ atirekasaṭṭhi kusaladhamme. Ekābaddheti ekasmiṃ eva ārammaṇe ābaddhe. Ekasaṅgaheti tatheva vipassanākiccavasena ekasaṅgahe karoti. Pubbaṅgamabhāvena ārakkhaṃ sāretīti ārakkhasārathī. ‘‘Yathā hi rathassa…pe… sārathī’’ti vatvā taṃ dassetuṃ ‘‘yoggiyo’’ti vuttaṃ. Dhuraṃ vāheti yogge. Yojeti yogge samagatiyañca. Akkhaṃ abbhañjati sukhappavattanatthaṃ. Rathaṃ peseti yoggacodanena. Nibbisevane karoti gamanavīthiyaṃ paṭipādanena sanniyojeti. Ārakkhapaccupaṭṭhānāti ārakkhaṃ paccupaṭṭhapeti asammosasabhāvattā. Gatiyoti pavattiyo, nipphattiyo vā. Samanvesatīti gavesati.
അരിയപുഗ്ഗലസ്സ നിബ്ബാനം പടിമുഖം സമ്പാപനേ രഥോ വിയാതി രഥോ. പരികരോതി വിഭൂസയതീതി പരിക്ഖാരോ, വിഭൂസനം, സീലഞ്ച അരിയമഗ്ഗസ്സ വിഭൂസനട്ഠാനിയം. തേന വുത്തം ‘‘ചതുപാരിസുദ്ധിസീലാലങ്കാരോ’’തി, സീലഭൂസനോതി അത്ഥോ. വിപസ്സനാസമ്പയുത്താനന്തി ലോകിയായ ലോകുത്തരായ ച വിപസ്സനായ സമ്പയുത്താനം. വിധിനാ ഈരേതബ്ബതോ പവത്തേതബ്ബതോ വീരിയം, സമ്മാവായാമോ. സമം സമ്മാ ച ധിയതീതി സമാധി, ധുരഞ്ച തം സമാധി ചാതി ധുരസമാധി, ഉപേക്ഖാ ധുരസമാധി ഏതസ്സാതി ഉപേക്ഖാധുരസമാധി, അരിയമഗ്ഗോ ഉപേക്ഖാസങ്ഖാതധുരസമാധീതി അത്ഥോ. അട്ഠകഥായം പന ബ്യഞ്ജനം അനാദിയിത്വാ ധുരസമാധിസദ്ദാനം ഭിന്നാധികരണതാ വുത്താ. പയോഗമജ്ഝത്തേതി വീരിയസമതായ. അനിച്ഛാതി ഇച്ഛാപടിപക്ഖാ. തേനാഹ ‘‘അലോഭസങ്ഖാതാ’’തി. പരിവാരണന്തി പരിവാരോ, പരിച്ഛദോതി അത്ഥോ.
Ariyapuggalassa nibbānaṃ paṭimukhaṃ sampāpane ratho viyāti ratho. Parikaroti vibhūsayatīti parikkhāro, vibhūsanaṃ, sīlañca ariyamaggassa vibhūsanaṭṭhāniyaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘catupārisuddhisīlālaṅkāro’’ti, sīlabhūsanoti attho. Vipassanāsampayuttānanti lokiyāya lokuttarāya ca vipassanāya sampayuttānaṃ. Vidhinā īretabbato pavattetabbato vīriyaṃ, sammāvāyāmo. Samaṃ sammā ca dhiyatīti samādhi, dhurañca taṃ samādhi cāti dhurasamādhi, upekkhā dhurasamādhi etassāti upekkhādhurasamādhi, ariyamaggo upekkhāsaṅkhātadhurasamādhīti attho. Aṭṭhakathāyaṃ pana byañjanaṃ anādiyitvā dhurasamādhisaddānaṃ bhinnādhikaraṇatā vuttā. Payogamajjhatteti vīriyasamatāya. Anicchāti icchāpaṭipakkhā. Tenāha ‘‘alobhasaṅkhātā’’ti. Parivāraṇanti parivāro, paricchadoti attho.
മേത്താതി മേത്താചേതോവിമുത്തി. തഥാ കരുണാ. പുബ്ബഭാഗോതി ഉഭിന്നമ്പി ഉപചാരോ. ദ്വേപി കായചിത്തവിവേകാ വിയ പുബ്ബഭാഗധമ്മവസേന വുത്താ. അരിയമഗ്ഗരഥേതി പരിസുദ്ധമഗ്ഗസങ്ഖാതേ രഥേ. അരിയമഗ്ഗരഥോ ച മഗ്ഗരഥോ ചാതി അരിയമഗ്ഗരഥോ, ഏവം ഏകസേസനയേന വാ അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. തേനാഹ ‘‘ഇമസ്മിം ലോകിയലോകുത്തരമഗ്ഗരഥേ ഠിതോ’’തി. സന്നദ്ധചമ്മോതി യോഗാവചരസ്സ പടിമുക്കചമ്മം. ന നം തേ വിജ്ഝന്തീതി വചനപഥാ ന നം വിജ്ഝന്തി. ധമ്മഭേദനവസേന ന ഭഞ്ജതി, തസ്സ അരിയമഗ്ഗസ്സ രഥസ്സ സമ്മാ യോജിതസ്സ അന്തരാ ഭങ്ഗോ നത്ഥീതി അത്ഥോ.
Mettāti mettācetovimutti. Tathā karuṇā. Pubbabhāgoti ubhinnampi upacāro. Dvepi kāyacittavivekā viya pubbabhāgadhammavasena vuttā. Ariyamaggaratheti parisuddhamaggasaṅkhāte rathe. Ariyamaggaratho ca maggaratho cāti ariyamaggaratho, evaṃ ekasesanayena vā attho veditabbo. Tenāha ‘‘imasmiṃ lokiyalokuttaramaggarathe ṭhito’’ti. Sannaddhacammoti yogāvacarassa paṭimukkacammaṃ. Na naṃ te vijjhantīti vacanapathā na naṃ vijjhanti. Dhammabhedanavasena na bhañjati, tassa ariyamaggassa rathassa sammā yojitassa antarā bhaṅgo natthīti attho.
അത്തനോ പുരിസകാരം നിസ്സായ ലദ്ധത്താ അത്തനോ സന്താനേതി അധിപ്പായോ. അനുത്തരന്തി ഉത്തരരഹിതം. തതോ ഏവ സേട്ഠയാനം, നസ്സ കേനചി സദിസന്തി അസദിസം. ധിതിസമ്പന്നതായ ധീരാ പണ്ഡിതപുരിസാ ലോകമ്ഹാ നിയ്യന്തി ഗച്ഛന്തി. ‘‘ജയം ജയ’’ന്തി ഗാഥായം വചനവിപല്ലാസേന വുത്തന്തി ആഹ ‘‘ജിനന്താ ജിനന്താ’’തി.
Attano purisakāraṃ nissāya laddhattā attano santāneti adhippāyo. Anuttaranti uttararahitaṃ. Tato eva seṭṭhayānaṃ, nassa kenaci sadisanti asadisaṃ. Dhitisampannatāya dhīrā paṇḍitapurisālokamhā niyyanti gacchanti. ‘‘Jayaṃ jaya’’nti gāthāyaṃ vacanavipallāsena vuttanti āha ‘‘jinantā jinantā’’ti.
ജാണുസ്സോണിബ്രാഹ്മണസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. ജാണുസ്സോണിബ്രാഹ്മണസുത്തം • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. ജാണുസ്സോണിബ്രാഹ്മണസുത്തവണ്ണനാ • 4. Jāṇussoṇibrāhmaṇasuttavaṇṇanā