| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥. ជរាវគ្គោ
5. Jarāvaggo
១. ជរាធម្មសុត្តវណ្ណនា
1. Jarādhammasuttavaṇṇanā
៥១១. បមុខេ , បាសាទស្ស ច បច្ឆិមភាគេ អាតបោ បច្ឆាតបោ, តស្មិំ បច្ឆាតបេ។ សោ ហិ បាសាទស្ស បមុខភាវេន កតោ។ កិំ បន ភគវតោ វជិរសារំ សរីរំ ឱតាបេតព្ពំ ហោតីតិ អាហ – ‘‘សម្មាសម្ពុទ្ធស្សា’’តិអាទិ ។ អយញ្ច ឥមំ សុត្តំ ទេសិតសមយេ។ ន សក្កោតិ ព្យាមប្បភាយ កាយចិ បភាយ អនភិភវនីយត្តា។ កិញ្ចាបិ ពុទ្ធាភា សូរិយាភាយ អនភិភវនីយា, ឃម្មសភាវតាយ បន រស្មីនំ បរិតោ ផរន្តី សូរិយាភា តិខិណា ឧណ្ហាតិ អាហ ‘‘រស្មិតេជ’’ន្តិ។ ឥទានិ តមត្ថំ ឧបមាយ វិភាវេតុំ ‘‘យថេវ ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។
511. Pamukhe , pāsādassa ca pacchimabhāge ātapo pacchātapo, tasmiṃ pacchātape. So hi pāsādassa pamukhabhāvena kato. Kiṃ pana bhagavato vajirasāraṃ sarīraṃ otāpetabbaṃ hotīti āha – ‘‘sammāsambuddhassā’’tiādi . Ayañca imaṃ suttaṃ desitasamaye. Na sakkoti byāmappabhāya kāyaci pabhāya anabhibhavanīyattā. Kiñcāpi buddhābhā sūriyābhāya anabhibhavanīyā, ghammasabhāvatāya pana rasmīnaṃ parito pharantī sūriyābhā tikhiṇā uṇhāti āha ‘‘rasmiteja’’nti. Idāni tamatthaṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yatheva hī’’tiādi vuttaṃ.
សុវណ្ណាវដ្ដំ វិយាតិ អច្ឆេ សុវណ្ណបត្តេ វិនិវត្តអាវដ្ដំ វិយ។ គរហណច្ឆរិយំ នាម កិរេតំ ‘‘អច្ឆរិយមេតំ អវិសិច្ឆេផលវទ’’ន្តិអាទីសុ វិយ។ ន ឯវមេតរហីតិ អត្តនោ បាកដវសេន វទតិ, ន ឥតរេសម្បីតិ។ សិរាជាលាតិ សិរាសន្តានា។ ឯវរូបំ ន ហោតីតិ អញ្ញេសំ បាកតិកសត្តានំ វុត្តាការំ វិយ ន ហោតិ បុញ្ញសម្ភារស្ស ឧឡារតមត្តា វិបច្ចនស្ស បរិយន្តគតត្តា។ តេនាហ ‘‘អញ្ញេសំ អបាកដ’’ន្តិ។ វលិយាវដ្ដកន្តិ អប្បកំ វលិយាវដ្ដំ។ តេនាហ ‘‘កេសគ្គប្បមាណ’’ន្តិ។ សព្ពានីតិ សិរាជាលានិ។ បុរតោ វង្កោតិ ថោកំ បុរតោ នតមត្តំ សន្ធាយាហ។ តេន វុត្តំ ‘‘ស្វាយំ អញ្ញេសំ អបាកដោ’’តិ។ នយគ្គាហតោតិ អនុមានតោ។ ធី តន្តិ ធី-សទ្ទយោគេ ឧបយោគវចនំ។ ធីតិ ជិគុច្ឆនត្ថេ និបាតោ។ ធិក្ការោតិ ជិគុច្ឆាបយោគោ។ តំ ផុសតូតិ តុយ្ហំ បាបុណាតុ។
Suvaṇṇāvaṭṭaṃ viyāti acche suvaṇṇapatte vinivattaāvaṭṭaṃ viya. Garahaṇacchariyaṃ nāma kiretaṃ ‘‘acchariyametaṃ avisicchephalavada’’ntiādīsu viya. Na evametarahīti attano pākaṭavasena vadati, na itaresampīti. Sirājālāti sirāsantānā. Evarūpaṃ na hotīti aññesaṃ pākatikasattānaṃ vuttākāraṃ viya na hoti puññasambhārassa uḷāratamattā vipaccanassa pariyantagatattā. Tenāha ‘‘aññesaṃ apākaṭa’’nti. Valiyāvaṭṭakanti appakaṃ valiyāvaṭṭaṃ. Tenāha ‘‘kesaggappamāṇa’’nti. Sabbānīti sirājālāni. Purato vaṅkoti thokaṃ purato natamattaṃ sandhāyāha. Tena vuttaṃ ‘‘svāyaṃ aññesaṃ apākaṭo’’ti. Nayaggāhatoti anumānato. Dhī tanti dhī-saddayoge upayogavacanaṃ. Dhīti jigucchanatthe nipāto. Dhikkāroti jigucchāpayogo. Taṃ phusatūti tuyhaṃ pāpuṇātu.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. ជរាធម្មសុត្តំ • 1. Jarādhammasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. ជរាធម្មសុត្តវណ្ណនា • 1. Jarādhammasuttavaṇṇanā
