| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
5. ජරාවග්‌ගො
5. Jarāvaggo
1. ජරාධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Jarādhammasuttavaṇṇanā
511. පඤ්‌චමවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ පච්‌ඡාතපෙති පාසාදච්‌ඡායාය පුරත්‌ථිමදිසං පටිච්‌ඡන්‌නත්‌තා පාසාදස්‌ස පච්‌ඡිමදිසාභාගෙ ආතපො හොති, තස්‌මිං ඨානෙ පඤ්‌ඤත්‌තවරබුද්‌ධාසනෙ නිසින්‌නොති අත්‌ථො . පිට්‌ඨිං ඔතාපයමානොති යස්‌මා සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌සපි උපාදින්‌නකසරීරෙ උණ්‌හකාලෙ උණ්‌හං හොති, සීතකාලෙ සීතං, අයඤ්‌ච හිමපාතසීතසමයො. තස්‌මා මහාචීවරං ඔතාරෙත්‌වා සූරියරස්‌මීහි පිට්‌ඨිං ඔතාපයමානො නිසීදි.
511. Pañcamavaggassa paṭhame pacchātapeti pāsādacchāyāya puratthimadisaṃ paṭicchannattā pāsādassa pacchimadisābhāge ātapo hoti, tasmiṃ ṭhāne paññattavarabuddhāsane nisinnoti attho . Piṭṭhiṃ otāpayamānoti yasmā sammāsambuddhassapi upādinnakasarīre uṇhakāle uṇhaṃ hoti, sītakāle sītaṃ, ayañca himapātasītasamayo. Tasmā mahācīvaraṃ otāretvā sūriyarasmīhi piṭṭhiṃ otāpayamāno nisīdi.
කිං පන බුද්‌ධරස්‌මියො මද්‌දිත්‌වා සූරියරස්‌මි අන්‌තො පවිසිතුං සක්‌කොතීති? න සක්‌කොති. එවං සන්‌තෙ කිං තාපෙතීති? රස්‌මිතෙජං. යථෙව හි ඨිතමජ්‌ඣන්‌හිකෙ පරිමණ්‌ඩලාය ඡායාය රුක්‌ඛමූලෙ නිසින්‌නස්‌ස කිඤ්‌චාපි සූරියරස්‌මියො සරීරං න ඵුසන්‌ති, සබ්‌බදිසාසු පන තෙජො ඵරති, අග්‌ගිජාලාහි පරික්‌ඛිත්‌තො විය හොති, එවං සූරියරස්‌මීසු බුද්‌ධරස්‌මියො මද්‌දිත්‌වා අන්‌තො පවිසිතුං අසක්‌කුණන්‌තීසුපි සත්‌ථා තෙජං තාපෙන්‌තො නිසින්‌නොති වෙදිතබ්‌බො.
Kiṃ pana buddharasmiyo madditvā sūriyarasmi anto pavisituṃ sakkotīti? Na sakkoti. Evaṃ sante kiṃ tāpetīti? Rasmitejaṃ. Yatheva hi ṭhitamajjhanhike parimaṇḍalāya chāyāya rukkhamūle nisinnassa kiñcāpi sūriyarasmiyo sarīraṃ na phusanti, sabbadisāsu pana tejo pharati, aggijālāhi parikkhitto viya hoti, evaṃ sūriyarasmīsu buddharasmiyo madditvā anto pavisituṃ asakkuṇantīsupi satthā tejaṃ tāpento nisinnoti veditabbo.
අනොමජ්‌ජන්‌තොති පිට්‌ඨිපරිකම්‌මකරණවසෙන අනුමජ්‌ජන්‌තො. අච්‌ඡරියං භන්‌තෙති ථෙරො භගවතො පිට්‌ඨිතො මහාචීවරං ඔතාරෙත්‌වා නිසින්‌නස්‌ස ද්‌වින්‌නං අංසකූටානං අන්‌තරෙ සුවණ්‌ණාවට්‌ටං විය කෙසග්‌ගප්‌පමාණං වලියාවට්‌ටං දිස්‌වා – ‘‘එවරූපෙපි නාම සරීරෙ ජරා පඤ්‌ඤායතී’’ති සඤ්‌ජාතසංවෙගො ජරං ගරහන්‌තො එවමාහ. ගරහනච්‌ඡරියං නාම කිරෙතං.
Anomajjantoti piṭṭhiparikammakaraṇavasena anumajjanto. Acchariyaṃ bhanteti thero bhagavato piṭṭhito mahācīvaraṃ otāretvā nisinnassa dvinnaṃ aṃsakūṭānaṃ antare suvaṇṇāvaṭṭaṃ viya kesaggappamāṇaṃ valiyāvaṭṭaṃ disvā – ‘‘evarūpepi nāma sarīre jarā paññāyatī’’ti sañjātasaṃvego jaraṃ garahanto evamāha. Garahanacchariyaṃ nāma kiretaṃ.
න චෙවං දානි, භන්‌තෙ, භගවතො තාව පරිසුද්‌ධොති යථා පකතියා ඡවිවණ්‌ණො පරිසුද්‌ධො, න එවමෙතරහීති දීපෙන්‌තො එවමාහ. තථාගතස්‌ස හි දහරකාලෙ සඞ්‌කුසතසමබ්‌භාහතං උසභචම්‌මං විය විහතවලිකො කායො හොති, තස්‌මිං ඨපිතො හත්‌ථො භස්‌සතෙව, න සන්‌තිට්‌ඨති, තෙලපුඤ්‌ඡනාකාරප්‌පත්‌තො විය හොති. මහල්‌ලකකාලෙ පන සිරාජාලා මිලායන්‌ති, සන්‌ධිපබ්‌බානි සිථිලානි හොන්‌ති, මංසං අට්‌ඨිතො මුච්‌චිත්‌වා සිථිලභාවං ආපජ්‌ජිත්‌වා තත්‌ථ තත්‌ථ ඔලම්‌බති. බුද්‌ධානං පන එවරූපං න හොති. අඤ්‌ඤෙසං අපාකටං, සන්‌තිකාවචරත්‌තා ආනන්‌දත්‌ථෙරස්‌සෙව පාකටං හොති, තස්‌මා එවමාහ.
Na cevaṃ dāni, bhante, bhagavato tāva parisuddhoti yathā pakatiyā chavivaṇṇo parisuddho, na evametarahīti dīpento evamāha. Tathāgatassa hi daharakāle saṅkusatasamabbhāhataṃ usabhacammaṃ viya vihatavaliko kāyo hoti, tasmiṃ ṭhapito hattho bhassateva, na santiṭṭhati, telapuñchanākārappatto viya hoti. Mahallakakāle pana sirājālā milāyanti, sandhipabbāni sithilāni honti, maṃsaṃ aṭṭhito muccitvā sithilabhāvaṃ āpajjitvā tattha tattha olambati. Buddhānaṃ pana evarūpaṃ na hoti. Aññesaṃ apākaṭaṃ, santikāvacarattā ānandattherasseva pākaṭaṃ hoti, tasmā evamāha.
සිථිලානි ච ගත්‌තානීති අඤ්‌ඤෙසං මුඛෙ අංසකූටන්‌තරෙහි තෙසු තෙසු ඨානෙසු වලියො සන්‌තිට්‌ඨන්‌ති, සත්‌ථු පනෙතං නත්‌ථි, ථෙරො ච ද්‌වින්‌නං අංසකූටානං අන්‌තරෙ වලියාවට්‌ටකං දිස්‌වා එවමාහ. සබ්‌බානි වලියජාතානීති ඉදම්‌පි අත්‌තනො පාකටවසෙන එවමාහ – සත්‌ථු පන අඤ්‌ඤෙසං විය වලියො නාම නත්‌ථි. පුරතො පබ්‌භාරො ච කායොති සත්‌ථා බ්‍රහ්‌මුජුගත්‌තො, දෙවනගරෙ සමුස්‌සිතසුවණ්‌ණතොරණං වියස්‌ස කායො උජුකමෙව උග්‌ගතො. මහල්‌ලකකාලෙ පන කායො පුරතො වඞ්‌කො හොති, ස්‌වායං අඤ්‌ඤෙසං අපාකටො, සන්‌තිකාවචරත්‌තා පන ථෙරස්‌සෙව පාකටො, තස්‌මා එවමාහ. දිස්‌සති ච ඉන්‌ද්‍රියානං අඤ්‌ඤථත්‌තන්‌ති ඉන්‌ද්‍රියානි නාම න චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යානි. යතො පන පකතියා පරිසුද්‌ධො ඡවිවණ්‌ණො, ඉදානි න තථා පරිසුද්‌ධො, අංසකූටන්‌තරෙ වලි පඤ්‌ඤායති , බ්‍රහ්‌මුජුකායො පුරතො වඞ්‌කො, ඉමිනාව කාරණෙන චක්‌ඛාදීනඤ්‌ච ඉන්‌ද්‍රියානං අඤ්‌ඤථත්‌තෙන භවිතබ්‌බන්‌ති නයග්‌ගාහතො එවමාහ. ධී තං ජම්‌මි ජරෙ අත්‌ථූති ලාමකෙ ජරෙ ධී තං තුය්‌හං හොතු, ධික්‌කාරො තං ඵුසතු. බිම්‌බන්‌ති අත්‌තභාවො.
Sithilāni ca gattānīti aññesaṃ mukhe aṃsakūṭantarehi tesu tesu ṭhānesu valiyo santiṭṭhanti, satthu panetaṃ natthi, thero ca dvinnaṃ aṃsakūṭānaṃ antare valiyāvaṭṭakaṃ disvā evamāha. Sabbāni valiyajātānīti idampi attano pākaṭavasena evamāha – satthu pana aññesaṃ viya valiyo nāma natthi. Purato pabbhāro ca kāyoti satthā brahmujugatto, devanagare samussitasuvaṇṇatoraṇaṃ viyassa kāyo ujukameva uggato. Mahallakakāle pana kāyo purato vaṅko hoti, svāyaṃ aññesaṃ apākaṭo, santikāvacarattā pana therasseva pākaṭo, tasmā evamāha. Dissati ca indriyānaṃ aññathattanti indriyāni nāma na cakkhuviññeyyāni. Yato pana pakatiyā parisuddho chavivaṇṇo, idāni na tathā parisuddho, aṃsakūṭantare vali paññāyati , brahmujukāyo purato vaṅko, imināva kāraṇena cakkhādīnañca indriyānaṃ aññathattena bhavitabbanti nayaggāhato evamāha. Dhī taṃ jammi jare atthūti lāmake jare dhī taṃ tuyhaṃ hotu, dhikkāro taṃ phusatu. Bimbanti attabhāvo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. ජරාධම්‌මසුත්‌තං • 1. Jarādhammasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. ජරාධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Jarādhammasuttavaṇṇanā
