| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੩. ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Jarāmaraṇasuttavaṇṇanā
੧੧੪. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਜਰਾਮਰਣਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣੇਨ વਿਨਾ। ਜਰਾਮਰਣવਿਰਹਿਤੋ ਜਾਤੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਜਾਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਮਹਾਸਾਲਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਮਹਾਸਾਲਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਪੁਰਤ੍ਥਿਯੋਤਿ ਪੁਲਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ। ਮਹਾਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ વਿਭવਸਾਰਂ ਪਤ੍ਤਾ। ਕੋਟਿਸਤਂ ਧਨਂ, ਅਯਮੇવ વਾ ਪਾਠੋ। ‘‘ਕੁਮ੍ਭਂ ਨਾਮ ਦਸ ਅਮ੍ਬਣਾਨੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਇਸ੍ਸਰਾਤਿ વਿਭવਿਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਇਸ੍ਸਰਾ। ਸੁવਣ੍ਣਰਜਤਭਾਜਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ વਤ੍ਥਸੇਯ੍ਯਾવਸਥਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਅਸਾਧਾਰਣਧਨਾਨਂ ਨਿਧਾਨਗਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨਿਧਾਨਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੁਟ੍ਠਿਕਰਣਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਸਾਦਸਿવਿਕਾਦਿਸੁਖਸਾਧਨਸ੍ਸ।
114.Aññatrajarāmaraṇāti jarāmaraṇena vinā. Jarāmaraṇavirahito jāto nāma atthi nu khoti pucchati. Pāḷiyaṃ jātassāti paccatte sāmivacanaṃ. Mahāsālāti iminā ra-kārassa la-kāraṃ katvā ‘‘mahāsālā’’ti vuttanti dasseti yathā ‘‘puratthiyoti pulatthiyo’’ti. Mahāsārappattāti mahantaṃ vibhavasāraṃ pattā. Koṭisataṃ dhanaṃ, ayameva vā pāṭho. ‘‘Kumbhaṃ nāma dasa ambaṇānī’’ti vadanti. Issarāti vibhavissariyena issarā. Suvaṇṇarajatabhājanādīnanti ādi-saddena vatthaseyyāvasathādiṃ saṅgaṇhāti. Asādhāraṇadhanānaṃ nidhānagatattā ‘‘anidhānagatassā’’ti vuttaṃ. Tuṭṭhikaraṇassāti pāsādasivikādisukhasādhanassa.
ਆਰਕਾ ਕਿਲੇਸੇਹੀਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ ਸਦ੍ਦਸਿਦ੍ਧਿਮਾਹ। ਆਰਕਾਤਿ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਦੂਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਰਾਗਾਦੀਨਂ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾવਤੋ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚ ਅਰਹਂ। ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਂ ਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ, ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯੋ ਏવ ਪਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ’’ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸਂ। વੁਟ੍ਠਾਤਿ વੁਟ੍ਠવਨ੍ਤੋ। ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਕਰਣੀਯਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਚਤੂਹਿ ਮਗ੍ਗੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿਞ੍ਞਾਪਹਾਨਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਭਾવਨਾਭਿਸਮਯਂ। ਏવਂ ਗਤਂ ਸੋਲ਼ਸવਿਧਂ ਹੋਤਿ। ਓਸੀਦਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਭਾਰਾ વਿਯਾਤਿ ਭਾਰਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਾਰਾ ਹવੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੨੨)। ਅਤ੍ਤਪਟਿਬਦ੍ਧਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅવਿਜਹਨਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥਦੇਸਨਾਯ ਚ ਪਰਮਤ੍ਥੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ। ਕਾਮਞ੍ਚਾਯਮਤ੍ਥੋ ਸਬ੍ਬਸਮਿਦ੍ਧਿਸਸਨ੍ਤਤਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੋ ਅਨવਜ੍ਜਧਮ੍ਮੋ ਸਮ੍ਭવਤਿ ਅਕੁਪ੍ਪਸਭਾવਾ, ਅਪਰਿਹਾਨਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਨ ਅਗ੍ਗਭੂਤੇ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਸਾਤਿਸਯੋ, ਨ ਇਤਰੇਸੂਤਿ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯવਿਭਾਗਂ ਦਸવਿਧਮ੍ਪਿ ਭવੇਸੁ ਸਂਯੋਜਨਂ ਕਿਲੇਸਕਮ੍ਮવਿਪਾਕવਟ੍ਟਪਚ੍ਚਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਰਿਤੁਂ ਅਪ੍ਪਦਾਨવਸੇਨ ਬਨ੍ਧਤੀਤਿ ਭવਸਂਯੋਜਨਂ। ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਤਪ੍ਪਕ੍ਖਿਯਭਾવੇਨ વਿਨਾ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਤੇਸਂ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭਾવੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਭવਨਿਯਾਮੋ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯੁਦ੍ਧਮ੍ਭਾਗਿਯਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਂਤਂਭવਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਕਕਮ੍ਮਨਿਯਾਮੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਂਯੋਜਨਸ੍ਸ ਕਤਾਨਿਪਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਭવਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਸਂਯੋਜਨਟ੍ਠੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸਮ੍ਮਾ ਕਾਰਣੇਹਿ ਜਾਨਿਤ੍વਾਤਿ ਞਾਯੇਨ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਸੋ ਯਥਾ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ; ਤਥਾ ਜਾਨਿਤ੍વਾ, ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਕਿਰਿਯਾવਿਮੁਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਪਰਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਚ ਯਥਾ ਸਮ੍ਭવਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Ārakā kilesehīti niruttinayena saddasiddhimāha. Ārakāti ca sabbaso samucchinnattā tehi dūreti attho. Rāgādīnaṃ hatattā, pāpakaraṇe rahābhāvato, anuttaradakkhiṇeyyatādipaccayā ca arahaṃ. Kāmañcāyaṃ saṃyuttavaṇṇanā, abhidhammanayo eva pana nippariyāyoti āha ‘‘cattāro āsavā’’ti brahmacariyavāsanti maggabrahmacariyavāsaṃ. Vuṭṭhāti vuṭṭhavanto. Catūhi maggehi karaṇīyanti paccekaṃ catūhi maggehi kattabbaṃ pariññāpahānasacchikiriyabhāvanābhisamayaṃ. Evaṃ gataṃ soḷasavidhaṃ hoti. Osīdāpanaṭṭhena bhārā viyāti bhārā. Tenāha ‘‘bhārā have pañcakkhandhā’’tiādi (saṃ. ni. 3.22). Attapaṭibaddhatāya attano avijahanato paramatthadesanāya ca paramattho arahattaṃ. Kāmañcāyamattho sabbasamiddhisasantatipariyāpanno anavajjadhammo sambhavati akuppasabhāvā, aparihānadhammesu pana aggabhūte arahatte sātisayo, na itaresūti ‘‘arahattasaṅkhāto’’tiādi vuttaṃ. Orambhāgiyuddhambhāgiyavibhāgaṃ dasavidhampi bhavesu saṃyojanaṃ kilesakammavipākavaṭṭapaccayo hutvā nissarituṃ appadānavasena bandhatīti bhavasaṃyojanaṃ. Satipi hi aññesaṃ tappakkhiyabhāvena vinā saṃyojanāni tesaṃ tappaccayabhāvo atthi, bhavaniyāmo orambhāgiyuddhambhāgiyasaṅgahitoti taṃtaṃbhavanibbattakakammaniyāmo ca hoti, na ca upacchinnasaṃyojanassa katānipi kammāni bhavaṃ nibbattentīti tesaṃyeva saṃyojanaṭṭho daṭṭhabbo. Sammākāraṇehi jānitvāti ñāyena dukkhādīsu so yathā jānitabbo; tathā jānitvā, pubbakālakiriyāvimuttā hi aparakālakiriyā ca yathā sambhavati, taṃ dassetuṃ ‘‘maggapaññāyā’’tiādi vuttaṃ.
ਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾવੋ ਖਣਾਯਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਸਭਾવੋ ਮਰਣਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾ। ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਉਸ੍ਮਾਯੁવਿਞ੍ਞਾਣਾਪਗਮੋ ਛਡ੍ਡਨੀਯਧਮ੍ਮੋ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਾਨਗਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਹਿ ਅਜੀਰਣਧਮ੍ਮੋਪਿ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਬ੍ਯਾਮਮਤ੍ਤੇ ਕਲ਼ੇવਰੇ ਸਸਞ੍ਞਿਮ੍ਹਿ ਸਮਨਕੇ ਲੋਕਞ੍ਚ ਪਞ੍ਞਪੇਮਿ ਲੋਕਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਲੋਕਨਿਰੋਧਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੦੭; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੪੫)। ਅਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ, ‘‘ਜੀਰਣਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਅਜੀਰਣਧਮ੍ਮਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਜੀਰਣਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇਸਂਪਾਯਂ ਕਾਯੋ ਭੇਦਨਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਹ। ਜਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਹਿਸ੍ਸ ਭੇਦਨਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਤਾਨਿਯਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾ ਪવਤ੍ਤਾ। ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ। ਕਿਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਸ੍ਸવਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਅਨੁਸ੍ਸવਾਗਤੋਯਮਤ੍ਥੋ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਯੇਨਾਯਂ ਅਤ੍ਥੋ ਹੇਤੁਨਾ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਿવਿਕਸਾਲਾਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਕਥਿਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨવਚਨੇਨ ਯਥਾ ਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਨਨੁ ਇਮਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਾવਸਿਕੋ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ, ਸੁਤ੍ਤੇਕਦੇਸਂ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤਾવਚਨਂ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਯਾਨਂ ਆਰੁਹਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਆਗਤੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਹਨੀਯਰਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Bhijjanasabhāvo khaṇāyattattā. Nikkhipitabbasabhāvo maraṇadhammattā. Ayaṃ kāyo usmāyuviññāṇāpagamo chaḍḍanīyadhammo, yasmiṃ yaṃ patiṭṭhitaṃ, taṃ tassa santānagatavippayuttanti katvā vattabbataṃ arahatīti āha ‘‘khīṇāsavassa hi ajīraṇadhammopi atthī’’tiādi. Tenāha bhagavā ‘‘imasmiṃyeva byāmamatte kaḷevare sasaññimhi samanake lokañca paññapemi lokasamudayañca lokanirodhañcā’’tiādi (saṃ. ni. 1.107; a. ni. 4.45). Assa khīṇāsavassa, ‘‘jīraṇadhamma’’nti yathāvuttaṃ ajīraṇadhammaṃ ṭhapetvā jīraṇadhammaṃ dassento ‘‘tesaṃpāyaṃ kāyo bhedanadhammo’’ti evamāha. Jaraṃ pattasseva hissa bhedananikkhipitabbatāniyate atthe suttadesanā pavattā. Atthassa uppatti aṭṭhuppatti, sā etassa atthīti aṭṭhuppattiko. Kira-saddo anussavattho, tena anussavāgatoyamattho, na aṭṭhakathāgatoti dīpeti. Tenāha ‘‘vadantī’’ti. Yenāyaṃ attho hetunā aṭṭhuppattiko, taṃ dassetuṃ ‘‘sivikasālāyaṃ nisīditvā kathita’’nti vuttaṃ. ‘‘Viharati jetavane’’ti nidānavacanena yathā na virujjhati, tathā veditabbaṃ. Nanu imassa suttassa pucchāvasiko nikkhepoti? Saccametaṃ, suttekadesaṃ pana sandhāya aṭṭhuppattikatāvacanaṃ. Keci pana ‘‘yānaṃ āruhitvā rājā āgato, rañño ārohanīyarathaṃ dassetvā vutta’’ntipi vadanti.
ਸਰੀਰੇ ਫੇਣਪਿਣ੍ਡਸਮੇ ਕਿਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ? ਸਬ੍ਭਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸਾਧੂਹਿ ਸਹ ਪવੇਦਯਨ੍ਤਿ। ਨ ਹਿ ਕਦਾਚਿ ਸਾਧੂਨਂ ਸਾਧੂਹਿ ਸਹ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਦਨਸਭਾવਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਭਿਜ੍ਜਨਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸਬ੍ਭੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪੁਰਿਮਪਦਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ ਨ ਜਰਂ ਉਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ। ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕવਸੇਨ। ਸਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਂਸੀਦਨਭਿਜ੍ਜਨਸਭਾવੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਆਗਮ੍ਮ ਜਰਂ ਨ ਉਪੇਤਿ। ਕਿਲੇਸਾ ਪਨ ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਾ, ਏવਮਯਂ વੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ ਜਰਂ ਨ ਉਪੇਤੀਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਇਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਸੁਨ੍ਦਰਾਧਿવਚਨਂ વਾ ਏਤਂ ‘‘ਸਬ੍ਭੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਪਾਪਤਾਦੀਪਨਤੋ, ਸਬ੍ਭਿਧਮ੍ਮਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਰਾਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ (ਇਤਿવੁ॰ ੯੦; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੩੪), ਨ ਤੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’’ਤਿ (ਖੁ॰ ਪਾ॰ ੬.੪; ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੨੨੭) ਚ।
Sarīre pheṇapiṇḍasame kiṃ vattabbaṃ? Sabbhi saddhinti sādhūhi saha pavedayanti. Na hi kadāci sādhūnaṃ sādhūhi saha kattabbā honti, tasmā sīdanasabhāvānaṃ kilesānaṃ bhijjanappattattā nibbānaṃ sabbhīti vuccati. Purimapadassāti ‘‘satañca dhammo na jaraṃ upetī’’ti padassa. Kāraṇaṃ dassento byatirekavasena. Sataṃ dhammo nibbānaṃ kilesehi saṃsīdanabhijjanasabhāvo na hoti, tasmā taṃ āgamma jaraṃ na upeti. Kilesā pana tannimittakā, evamayaṃ vuttakāraṇato jaraṃ na upetīti. Tenāha ‘‘ida’’ntiādi. Sundarādhivacanaṃ vā etaṃ ‘‘sabbhī’’ti padaṃ apāpatādīpanato, sabbhidhammabhūtanti attho. Tenāha ‘‘virāgo tesaṃ aggamakkhāyati (itivu. 90; a. ni. 4.34), na tena dhammena samatthi kiñcī’’ti (khu. pā. 6.4; su. ni. 227) ca.
ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Jarāmaraṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੩. ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Jarāmaraṇasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਜਰਾਮਰਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Jarāmaraṇasuttavaṇṇanā
