| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi |
๖. ชรสิงฺคาลงฺคปโญฺห
6. Jarasiṅgālaṅgapañho
๖. ‘‘ภเนฺต นาคเสน, ‘ชรสิงฺคาลสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, ชรสิงฺคาโล โภชนํ ปฎิลภิตฺวา อชิคุจฺฉมาโน ยาวทตฺถํ อาหรยติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ ปฎิลภิตฺวา อชิคุจฺฉมาเนน สรีรยาปนมตฺตเมว ปริภุญฺชิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ชรสิงฺคาลสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน มหากสฺสเปน –
6. ‘‘Bhante nāgasena, ‘jarasiṅgālassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, jarasiṅgālo bhojanaṃ paṭilabhitvā ajigucchamāno yāvadatthaṃ āharayati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena bhojanaṃ paṭilabhitvā ajigucchamānena sarīrayāpanamattameva paribhuñjitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, jarasiṅgālassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena mahākassapena –
‘‘‘เสนาสนมฺหา โอรุยฺห, คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิํ;
‘‘‘Senāsanamhā oruyha, gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ;
ภุญฺชนฺตํ ปุริสํ กุฎฺฐิํ, สกฺกจฺจ นํ อุปฎฺฐหิํฯ
Bhuñjantaṃ purisaṃ kuṭṭhiṃ, sakkacca naṃ upaṭṭhahiṃ.
‘‘‘โส เม ปเกฺกน หเตฺถน, อาโลปํ อุปนามยิ;
‘‘‘So me pakkena hatthena, ālopaṃ upanāmayi;
อาโลปํ ปกฺขิปนฺตสฺส, องฺคุลิเปตฺถ ฉิชฺชถฯ
Ālopaṃ pakkhipantassa, aṅgulipettha chijjatha.
‘‘‘กุฎฺฎมูลญฺจ นิสฺสาย, อาโลปํ ตํ อภุญฺชิสํ;
‘‘‘Kuṭṭamūlañca nissāya, ālopaṃ taṃ abhuñjisaṃ;
ภุญฺชมาเน วา ภุเตฺต วา, เชคุจฺฉํ เม น วิชฺชตี’ติฯ
Bhuñjamāne vā bhutte vā, jegucchaṃ me na vijjatī’ti.
‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ชรสิงฺคาโล โภชนํ ปฎิลภิตฺวา น วิจินาติ ลูขํ วา ปณีตํ วาติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ ปฎิลภิตฺวา น วิจินิตพฺพํ ‘ลูขํ วา ปณีตํ วา สมฺปนฺนํ วา อสมฺปนฺนํ วา’ติ, ยถาลเทฺธน สนฺตุสฺสิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ชรสิงฺคาลสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน อุปเสเนน วงฺคนฺตปุเตฺตน –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, jarasiṅgālo bhojanaṃ paṭilabhitvā na vicināti lūkhaṃ vā paṇītaṃ vāti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena bhojanaṃ paṭilabhitvā na vicinitabbaṃ ‘lūkhaṃ vā paṇītaṃ vā sampannaṃ vā asampannaṃ vā’ti, yathāladdhena santussitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, jarasiṅgālassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena upasenena vaṅgantaputtena –
‘‘‘ลูเขนปิ จ สนฺตุเสฺส, นาญฺญํ ปเตฺถ รสํ พหุํ;
‘‘‘Lūkhenapi ca santusse, nāññaṃ patthe rasaṃ bahuṃ;
ชรสิงฺคาลงฺคปโญฺห ฉโฎฺฐฯ
Jarasiṅgālaṅgapañho chaṭṭho.
Footnotes:
